-
1 darle la razón a Alguien
(v.) = side in + Posesivo + favourEx. If someone does slip on your wet floors and the area is marked correctly with warning signs the court will usually side in your favor.* * *(v.) = side in + Posesivo + favourEx: If someone does slip on your wet floors and the area is marked correctly with warning signs the court will usually side in your favor.
-
2 razón
f.1 reason, cause, explanation, motive.2 intellect, intelligence, reason.3 ratio, rate.* * *1 (facultad) reason2 (motivo) reason, cause3 (mensaje) message4 (justicia) justice5 MATEMÁTICAS ratio, rate\a razón de in the ratio of, at the rate ofasistirle a uno la razón to be in the rightatender a razones to listen to reasoncon razón with good reasoncon razón o sin ella rightly or wronglydar la razón a alguien to agree with somebody, say that somebody is rightentrar en razón to listen to reason■ se lo volví a explicar pero él no entraba en razón I explained it all again to him but he was having nothing of itmandar razón to send a messageno tener razón to be wrongperder la razón to lose one's reason'Razón aquí' "Enquire within", "Apply within"'Razón en portería' "Inquiries to caretaker"razón de más para... all the more reason to...tener razón to be righttener razones para hacer algo to have reason to do somethingrazón de Estado reason of Staterazón de ser raison d'êtrerazón social trade name* * *noun f.1) reason2) reasoning3) right•* * *SF1) (=facultad) reason•
entrar en razón — to see sense, listen to reason•
perder la razón — to go out of one's mind•
tener uso de razón: escribo desde que tengo uso de razón — I've been writing for as long as I can rememberapenas tenían uso de razón cuando... — they were mere babes in arms when...
2) (=verdad)•
asistir la razón, le asiste la razón — he has right on his side•
cargarse de razón — to have right fully on one's sidequiero cargarme de razón antes de... — I want to be sure of my case before...
•
con razón o sin ella — rightly or wrongly•
quitar la razón a algn — to say sb is wrong•
tener razón — to be right3) (=motivo) reason¿cuál era la razón de su visita? — what was the reason for his visit?
la razón por la que lo hizo — the reason why he did it, the reason for his doing it
•
con razón — with good reasonestán hartos con toda la razón (del mundo) — they're fed up and they have good reason to be, they're fed up and rightly so
¡con razón! — naturally!
•
razón de más, razón de más para ayudarlas — all the more reason to help them•
en razón a o de — (=debido a) owing to; (=de acuerdo con) according to•
no atender a razones, no atiende a razones — he won't listen to reason4) (=información)razón: Princesa 4 — inquiries to 4 Princesa Street, for further details apply to 4 Princesa Street
•
dar razón de algo/algn — to give information about sth/sbnadie me daba razón de ella — nobody could tell me anything about her o give me any information about her
nadie supo dar razón de su paradero — no one knew o could tell us his whereabouts
•
mandar a algn razón de que haga algo — † to send word (to sb) to do sth5) (Mat) ratio•
a razón de, a razón de cinco a siete — in the ratio of five to sevenlo devolverán a razón de mil dólares mensuales — they will pay it back at a rate of a thousand dollars a month
6) (Com)razón social — trade name, firm's name
* * *1) (motivo, causa) reason¿por qué razón lo hiciste? — why did you do it?
se quejan sin razón/con razón — they're complaining for no good reason/they have good reason to complain
razón de más para... — all the more reason to...
en razón de los últimos sucesos — in view of o owing to recent events
atender or atenerse or avenirse a razones — to listen to reason
2) ( información)razón: portería — inquiries to the doorman (AmE) o (BrE) porter
razón: 874256 — call 874256
dar razón de algo/alguien — to give information about something/somebody
nadie le dio razón — (fam) no one could help him
3) (verdad, acierto)tener or llevar razón — to be right
tienes toda la razón — (fam) you're absolutely right
4)a) ( inteligencia) reasonb) ( cordura) reasonentrar en razón — to see reason o sense
perder la razón — to go out of one's mind; ( en sentido hiperbólico) to take leave of one's senses
5) (Mat) ratio* * *= cause, ground, motive, reason, peg.Nota: En sentido figurado, razón o motivo utilizado como argumento para defender una actuación concreta.Ex. The commandment KOLN see COLOGNE should be sufficient cause for the rejection of the illicit proposal to establish OPERA -- KOLN.Ex. I think there are grounds for dispute on certain terms.Ex. Other title information is any title borne by an item indicative of the character, contents, etc. of the item or the motives for, or occasion of, its production or publication.Ex. The reason for its popularity was largely that it was based upon a principle of conformity in essentials, and freedom in details.Ex. The concepts currently being floated by UNESCO are such as will make convenient pegs to hang pleas for resources for bibliographic and library development to national governments.----* aducir razones = provide + reasons.* argumentar + Posesivo + razones = argue + Posesivo + case.* buscar razones que expliquen Algo = ascribe + reasons to.* confirmar que se tiene razón = prove + Posesivo + point, make + Posesivo + case.* con más razón aún = a fortiori.* con razón = rightly, quite rightly, understandably, rightfully.* con toda la razón = quite rightly.* darle la razón a Alguien = side in + Posesivo + favour.* dar razón de ser = bring + purpose.* dar una razón = give + reason.* demostrar que se tiene razón = prove + Posesivo + point, prove + point, make + Posesivo + case.* discriminatorio por razones de edad = ageist [agist].* el cliente siempre tiene la razón = the customer is always right.* en pleno uso de + Posesivo + razón = mentally fit.* en razón a = in the interest(s) of, on grounds.* en razón a que = on the grounds that/of.* entrar en razón = come to + Posesivo + senses.* esa es la razón por la que = that is why.* escuchar la voz de la razón = listen to + the voice of reason.* ésta es la razón por la que = this is why.* existir razones para = there + be + ground(s) for.* explicar las razones de = set out + the reasons for.* exponer las razones = discuss + the reasons.* exponer las razones de = set out + the reasons for.* exponer una razón = give + reason.* hay razones para pensar que = there + be + reason to believe that.* la razón de ser = the reason for being.* las razones de = the reason behind, the thinking behind, the reasoning behind, the idea behind.* la voz de la razón = the voice of reason.* llevar razón = be right, be in the right.* más allá de toda razón = beyond reason.* mostrar las razones por las que = show + cause why.* no tener razón = be wrong.* no tener razón de ser + Infinitivo = there + be + no sense in + Gerundio.* obras son amores y no buenas razones = actions speak louder than words.* ofrecer razones = provide + reasons.* perder la razón = lose + Posesivo + sanity.* permiso por razones familiares = family leave.* por alguna razón = for some reason, for whatever reason.* por cualquier razón = for whatever reason.* por encima de toda razón = beyond reason.* por esa razón = thereby, for that reason.* por esta razón = for this reason.* por esta única razón = for this reason alone.* por la sencilla razón = for no other reason.* por muchas razones = in many ways.* por razones + Adjetivo = for + Nombre + purposes.* por razones de = for the sake of.* por razones de seguridad = for security reasons, for safety reasons.* por razones éticas = on moral grounds.* por razones morales = on moral grounds.* por razones personales = for personal reasons.* por varias razones = for a variety of reasons, for a number of reasons.* principal razón = prime cause.* probar que se tiene razón = prove + Posesivo + point.* probrar que se tiene razón = make + Posesivo + case.* razón convincente = compelling reason.* razón de ser = point, raison d'etre, rationale, sense of purpose.* razones del movimiento de personal = turnover behaviour.* razones personales = personal reasons.* razón fundamental = rationale.* razón justificada = justified reason.* razón práctica = practical reason.* ser la razón de = lie at + the root of.* sin razón = wanton, for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.* sin razón alguna = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.* sin razón aparente = for no apparent reason, for apparently no reason.* sin razón justificada = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.* tener razón = be correct, be right, be spot on, be in the right.* tener razones para pensar que = have + reason to believe that.* todas las razones del mundo = every reason.* visita por razones de investigación = research trip, research visit.* y con razón = and rightfully so.* * *1) (motivo, causa) reason¿por qué razón lo hiciste? — why did you do it?
se quejan sin razón/con razón — they're complaining for no good reason/they have good reason to complain
razón de más para... — all the more reason to...
en razón de los últimos sucesos — in view of o owing to recent events
atender or atenerse or avenirse a razones — to listen to reason
2) ( información)razón: portería — inquiries to the doorman (AmE) o (BrE) porter
razón: 874256 — call 874256
dar razón de algo/alguien — to give information about something/somebody
nadie le dio razón — (fam) no one could help him
3) (verdad, acierto)tener or llevar razón — to be right
tienes toda la razón — (fam) you're absolutely right
4)a) ( inteligencia) reasonb) ( cordura) reasonentrar en razón — to see reason o sense
perder la razón — to go out of one's mind; ( en sentido hiperbólico) to take leave of one's senses
5) (Mat) ratio* * *= cause, ground, motive, reason, peg.Nota: En sentido figurado, razón o motivo utilizado como argumento para defender una actuación concreta.Ex: The commandment KOLN see COLOGNE should be sufficient cause for the rejection of the illicit proposal to establish OPERA -- KOLN.
Ex: I think there are grounds for dispute on certain terms.Ex: Other title information is any title borne by an item indicative of the character, contents, etc. of the item or the motives for, or occasion of, its production or publication.Ex: The reason for its popularity was largely that it was based upon a principle of conformity in essentials, and freedom in details.Ex: The concepts currently being floated by UNESCO are such as will make convenient pegs to hang pleas for resources for bibliographic and library development to national governments.* aducir razones = provide + reasons.* argumentar + Posesivo + razones = argue + Posesivo + case.* buscar razones que expliquen Algo = ascribe + reasons to.* confirmar que se tiene razón = prove + Posesivo + point, make + Posesivo + case.* con más razón aún = a fortiori.* con razón = rightly, quite rightly, understandably, rightfully.* con toda la razón = quite rightly.* darle la razón a Alguien = side in + Posesivo + favour.* dar razón de ser = bring + purpose.* dar una razón = give + reason.* demostrar que se tiene razón = prove + Posesivo + point, prove + point, make + Posesivo + case.* discriminatorio por razones de edad = ageist [agist].* el cliente siempre tiene la razón = the customer is always right.* en pleno uso de + Posesivo + razón = mentally fit.* en razón a = in the interest(s) of, on grounds.* en razón a que = on the grounds that/of.* entrar en razón = come to + Posesivo + senses.* esa es la razón por la que = that is why.* escuchar la voz de la razón = listen to + the voice of reason.* ésta es la razón por la que = this is why.* existir razones para = there + be + ground(s) for.* explicar las razones de = set out + the reasons for.* exponer las razones = discuss + the reasons.* exponer las razones de = set out + the reasons for.* exponer una razón = give + reason.* hay razones para pensar que = there + be + reason to believe that.* la razón de ser = the reason for being.* las razones de = the reason behind, the thinking behind, the reasoning behind, the idea behind.* la voz de la razón = the voice of reason.* llevar razón = be right, be in the right.* más allá de toda razón = beyond reason.* mostrar las razones por las que = show + cause why.* no tener razón = be wrong.* no tener razón de ser + Infinitivo = there + be + no sense in + Gerundio.* obras son amores y no buenas razones = actions speak louder than words.* ofrecer razones = provide + reasons.* perder la razón = lose + Posesivo + sanity.* permiso por razones familiares = family leave.* por alguna razón = for some reason, for whatever reason.* por cualquier razón = for whatever reason.* por encima de toda razón = beyond reason.* por esa razón = thereby, for that reason.* por esta razón = for this reason.* por esta única razón = for this reason alone.* por la sencilla razón = for no other reason.* por muchas razones = in many ways.* por razones + Adjetivo = for + Nombre + purposes.* por razones de = for the sake of.* por razones de seguridad = for security reasons, for safety reasons.* por razones éticas = on moral grounds.* por razones morales = on moral grounds.* por razones personales = for personal reasons.* por varias razones = for a variety of reasons, for a number of reasons.* principal razón = prime cause.* probar que se tiene razón = prove + Posesivo + point.* probrar que se tiene razón = make + Posesivo + case.* razón convincente = compelling reason.* razón de ser = point, raison d'etre, rationale, sense of purpose.* razones del movimiento de personal = turnover behaviour.* razones personales = personal reasons.* razón fundamental = rationale.* razón justificada = justified reason.* razón práctica = practical reason.* ser la razón de = lie at + the root of.* sin razón = wanton, for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.* sin razón alguna = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.* sin razón aparente = for no apparent reason, for apparently no reason.* sin razón justificada = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.* tener razón = be correct, be right, be spot on, be in the right.* tener razones para pensar que = have + reason to believe that.* todas las razones del mundo = every reason.* visita por razones de investigación = research trip, research visit.* y con razón = and rightfully so.* * *A (motivo, causa) reasontuvo sus razones para actuar así he had his reasons for acting like thatla razón por la que te lo digo the reason (that) I'm telling you¿por qué razón lo hiciste? why did you do it?la huelga ha de ser la razón por la que or por la cual no vino it must have been the strike that prevented him from comingno sé la razón que lo movió a hacer una cosa así I don't know what made him do o what induced him to do a thing like thatse enojó y con razón she got angry and rightly so o and with good reasoncon razón o sin ella el caso es que se enfadó the fact is that, rightly or wrongly, she lost her temperse quejan sin razón they're complaining for nothing o for no good reasonse quejan con razón they have good reason to complain, they have cause for complaint¡con razón no contestaban el teléfono! no wonder they didn't answer the phone!, that's why o that explains why they didn't answer the phone!por una u otra razón siempre llega tarde he always arrives late for one reason or anotherrazón de más para venir a vernos all the more reason to come and see usno hay razón para que no te quedes there's no reason why you can't staypor razones de seguridad for security reasonsen razón de because ofnadie resulta discriminado en razón de su edad, sexo o raza nobody is discriminated against on the grounds of o because of (their) age, sex or racela posibilidad de que haya sido secuestrado en razón del puesto que ocupa the possibility that he might have been kidnapped because of o on account of the position he holdsen razón de los últimos acontecimientos in view of o owing to recent eventsatender or atenerse or avenirse a razones to listen to reasonCompuesto:registered nameB(información): [ S ] Se alquila. Razón: portería For rent, inquiries to the super/caretaker[ S ] Se vende bicicleta. Razón: este establecimiento Bicycle for sale, inquire within[ S ] Se dan clases de inglés. Razón: 874256 English lessons given. Call 874256dar razón de algo/algn to give information about sth/sbno pudieron or supieron darnos razón de su paradero they were unable to tell us where to find him, they were unable to give us any information as to his whereaboutspreguntó a todo el que encontraba si la habían visto pasar, pero nadie le dio razón ( fam); he asked everyone he came across if they had seen her go by, but no one could help himmandar razón a algn ( ant); to send word to sbCompuestos:raison d'être ( frml)ese problema no tiene razón de ser there's no reason for that problem to existfpl reasons of State (pl)C(verdad, acierto): la razón está de su parte he's in the rightesta vez tú tienes la razón this time you're righttuve que darle la razón I had to admit she was rightme da la razón como a los locos ( fam); he just humors metener or llevar razón to be righttienes toda la razón del mundo you're absolutely rightD1 (inteligencia) reasonactuó guiado por la razón he acted on reasondesde que tengo uso de razón for as long as I can remember2 (cordura) reasonentrar en razón to see reason o senseperder la razón to lose one's reason, to go out of one's mind; (en sentido hiperbólico) to take leave of one's sensesE ( Mat) ratiosalimos a razón de 500 pesos cada uno it came out at 500 pesos each o a headCompuestos:difference● razón directa/inversadirect/inverse ratioratio* * *
razón sustantivo femenino
1 (motivo, causa) reason;
se enojó y con razón she got angry and rightly so;
con razón o sin ella rightly or wrongly;
se quejan sin razón/con razón they're complaining for no good reason/they have good reason to complain;
¡con razón no contestaban! no wonder they didn't answer!;
razón de más para … all the more reason to …
2 (verdad, acierto): tener or llevar razón to be right;
tienes toda la razón (fam) you're absolutely right
3 ( habilidad para razonar) reason;
desde que tengo uso de razón for as long as I can remember;
entrar en razón to see reason o sense;
perder la razón to go out of one's mind;
( en sentido hiperbólico) to take leave of one's senses
razón sustantivo femenino
1 (facultad) reason: razón y sentimiento a veces coinciden, reason and emotion sometimes coincide
2 (verdad, acierto) rightness
dar la razón a alguien, to say that sb is right
tiene razón, he's right
no tienes razón, you're wrong
3 (motivo) reason: no tienes razón alguna para enfadarte, there is no reason to get angry
4 (argumento) argument, reason: sus razones no eran demasiado convincentes, his arguments were not that convincing
5 Mat ratio: avanzan a razón de diez kilómetros por día, they are advancing at the rate of ten kilometres per day
6 (en un letrero) "razón portería", "details from caretaker"
♦ Locuciones: asistir la razón a alguien, to have right on one's side
entrar en razón, to see sense
no atender a razones, to refuse to see reason
perder la razón, to lose the power of reason o to lose one's mind
' razón' also found in these entries:
Spanish:
acá
- admitir
- dar
- desvarío
- estado
- hacer
- móvil
- ociosa
- ocioso
- oponer
- oscurecer
- plausible
- porfiar
- pretender
- sentida
- sentido
- trastornarse
- turbar
- argumento
- aspecto
- concluyente
- convencer
- descubrir
- duda
- justificación
- motivo
- oculto
- peso
- poder
- punto
- rata
- suponer
- temer
- triunfar
- uso
English:
accept
- bear out
- compelling
- concede
- guess
- maybe
- occasion
- point
- rate
- ratio
- reason
- right
- rightly
- sense
- show
- somehow
- understandably
- wrong
- absolutely
- ageist
- all
- be
- cause
- could
- deep
- for
- indeed
- mind
- nine
- sanity
- so
- very
- why
* * *razón nf1. [causa, motivo, argumento] reason;la razón de la huelga/de que estén en huelga the reason for the strike/why they are on strike;no entiendo la razón de su marcha I don't understand why she's leaving;no hay razón para enfadarse there's no reason to get angry;la razón por la que voy the reason (why) I'm going;atender a razones to listen to reason;con mayor razón si… all the more so if…;¡con razón no quería venir! no wonder he didn't want to come!;y con razón and quite rightly so;[a causa de] because of;por razones de salud/seguridad for health/safety reasons;razón de más para quedarse/protestar all the more reason to stay/protest;tiene razones para estar enojado he has good cause o good reason to be angry;tenemos razones para creer que… we have reason o cause to believe that…;sus razones tendrá para hacer eso she must have her reasons for doing something like thatPol razones de Estado reasons of state;razón de ser raison d'être;su actitud no tiene razón de ser her attitude is completely unjustified2. [verdad]la razón estaba de su parte, Formal [m5] le asistía la razón he was in the right, he had right on his side;razón no le falta he's quite right;con razón o sin ella rightly or wrongly;dar la razón a alguien to admit that sb is right;no tener razón to be wrong;quitar la razón a alguien [demostrar su equivocación] to prove sb wrong3. [juicio, inteligencia] reason;entrar en razón to see reason;no hay quien le haga entrar en razón no one can make him see reason;perder la razón to lose one's reason o mind4. [información]se vende casa: razón aquí [en letrero] house for sale: enquire within;dar razón de to give an account of;se recompensará a quien dé razón de su paradero there is a reward for anyone giving information regarding his whereaboutsCom razón social trade name [of company]5. Mat ratio;a razón de at a rate of;6. Col, Méx, Ven [recado] message;Diego no está, ¿quiere dejarle razón? Diego's not in, do you want to leave a message?;viajo mañana, ¿tiene razón para su madre? I'm leaving tomorrow, do you have any messages for your mother?;pídale a su padre que mande razón ask her father to send us his news* * *f1 reason;sin razón for no reason;razón de más all the more reason;con mucha razón with good reason2:tener razón be right;dar la razón a alguien admit that s.o. is right:entrar en razón see sense;hacer entrar a alguien en razón make s.o. see sense;perder la razón lose one’s mind4 ( causa):de because of;por razones de edad on the grounds of age5:a razón de precio at* * *1) motivo: reason, motiveen razón de: by reason of, because of2) justicia: rightness, justicetener razón: to be right3) : reasoning, senseperder la razón: to lose one's mind4) : ratio, proportion* * * -
3 razón
razón sustantivo femenino 1 (motivo, causa) reason; se enojó y con razón she got angry and rightly so; con razón o sin ella rightly or wrongly; se quejan sin razón/con razón they're complaining for no good reason/they have good reason to complain; ¡con razón no contestaban! no wonder they didn't answer!; razón de más para … all the more reason to … 2 (verdad, acierto): tener or llevar razón to be right; tienes toda la razón (fam) you're absolutely right 3 ( habilidad para razonar) reason; desde que tengo uso de razón for as long as I can remember; entrar en razón to see reason o sense; perder la razón to go out of one's mind; ( en sentido hiperbólico) to take leave of one's senses
razón sustantivo femenino
1 (facultad) reason: razón y sentimiento a veces coinciden, reason and emotion sometimes coincide
2 (verdad, acierto) rightness
dar la razón a alguien, to say that sb is right
tiene razón, he's right
no tienes razón, you're wrong
3 (motivo) reason: no tienes razón alguna para enfadarte, there is no reason to get angry
4 (argumento) argument, reason: sus razones no eran demasiado convincentes, his arguments were not that convincing
5 Mat ratio: avanzan a razón de diez kilómetros por día, they are advancing at the rate of ten kilometres per day
6 (en un letrero) "razón portería", "details from caretaker" Locuciones: asistir la razón a alguien, to have right on one's side
entrar en razón, to see sense
no atender a razones, to refuse to see reason
perder la razón, to lose the power of reason o to lose one's mind ' razón' also found in these entries: Spanish: acá - admitir - dar - desvarío - estado - hacer - móvil - ociosa - ocioso - oponer - oscurecer - plausible - porfiar - pretender - sentida - sentido - trastornarse - turbar - argumento - aspecto - concluyente - convencer - descubrir - duda - justificación - motivo - oculto - peso - poder - punto - rata - suponer - temer - triunfar - uso English: accept - bear out - compelling - concede - guess - maybe - occasion - point - rate - ratio - reason - right - rightly - sense - show - somehow - understandably - wrong - absolutely - ageist - all - be - cause - could - deep - for - indeed - mind - nine - sanity - so - very - why -
4 dar
v.1 to give.dar algo a alguien to give something to somebody, to give somebody somethingse lo di a mi hermano I gave it to my brotherElla me da dinero She gives me money.Su elogio da ánimos His praise gives encouragement.El negocio da muchas ganancias The business yields much profit.2 to give, to produce.la salsa le da un sabor muy bueno the sauce gives it a very pleasant taste, the sauce makes it taste very nice3 to have, to hold (fiesta, cena).dar una cena en honor de alguien to hold o give a dinner in someone's honor4 to turn or switch on (luz, agua, gas) (encender).5 to show (Cine, Teatro & TV).dan una película del oeste they're showing a western, there's a western on6 to show.dar muestras de sensatez to show good sense7 to teach.dar inglés/historia to teach English/history8 to deal (repartir) (en naipes).9 to strike (horas).dieron las tres en el reloj three o'clock struck10 to get, to catch.11 to deliver, to render, to allot, to confer.12 to feel.Me da alegría I feel joy.13 to be given, to be granted, to be offered, to be handed in.Se nos dio una buena casa We were given a good house.14 to give forth, to burst out.Ella dio un grito She gave forth a cry.15 to make one feel.Eso da asco That makes one feel revolt.16 to hit.Da duro el sol en este lugar The sun hits hard in this place17 to give up.* * *Present Indicativedoy, das, da, damos, dais, dan.Past IndicativePresent Subjunctivedé, des, dé, demos, deis, den.Imperfect SubjunctiveFuture SubjunctiveImperativeda (tú), dé (él/Vd.), demos (nos.), dad (vos.), den (ellos/Vds.).* * *verb1) to give2) hit, strike3) hand over, deliver4) produce, yield5) be enough•- dar a- dar con
- dar contra
- dar por
- darse a
- darse de sí
- dárselas de* * *Para las expresiones dar importancia, dar ejemplo, dar las gracias, dar clases, dar a conocer, dar a entender, darse prisa, ver la otra entrada.1. VERBO TRANSITIVO1) (=entregar, conceder) [+ objeto, mensaje, permiso] to give; [+ naipes] to deal (out); [+ noticias] to give, tellle dieron el primer premio — he was awarded {o} given first prize
déme dos kilos — I'll have two kilos, two kilos, please
•
ir dando [cuerda] — to pay out rope•
dar los buenos [días] a algn — to say good morning to sb, say hello to sb2) (=realizar) [+ paliza] to give; [+ paso] to takedar un grito — to let out a cry, give a cry
dar un paseo — to go for a walk, take a walk
dar un suspiro — to heave {o} give a sigh, sigh
3) (=celebrar) [+ fiesta] to have, throw4) (=encender) [+ luz] to turn on¿has dado el gas? — have you turned on the gas?
5) (=presentar) [+ obra de teatro] to perform, put on; [+ película] to show, screendan una película de Almodóvar — there's an Almodóvar film on, they're showing {o} screening an Almodóvar film
¿qué dan hoy en la tele? — what's on TV tonight?
6) (=hacer sonar) [reloj] to strikeya han dado las ocho — it's past {o} gone eight o'clock
7) (=producir) [+ fruto] to bear; [+ ganancias, intereses] to yielduna inversión que da un 7% de interés — an investment that pays {o} yields 7% interest
8) (=tener como resultado)9) (=hacer sentir) [+ placer] to givelas babosas me dan asco — I find slugs disgusting {o} revolting
este jersey me da demasiado calor — this jumper is too hot, I'm too hot in this jumper
tu padre me da miedo — I'm scared {o} frightened of your father
10) * (=fastidiar) to ruin¡me estás dando las vacaciones! — you're ruining the holiday for me!
11) dar por (=considerar) to considerdoy el asunto por concluido — I consider the matter settled, I regard the matter as settled
lo daba por seguro — he was sure {o} certain of it
12)- ¡y dale!- estar/seguir dale que dale o dale que te pego o dale y dale- a mí no me la das- ¡ahí te las den todas!para dar y tomar —
tenemos botellas para dar y tomar — we've got loads {o} stacks of bottles
2. VERBO INTRANSITIVO1) (=entregar) to givedame, yo te lo arreglo — give it here, I'll fix it for you
2) (=entrar)si te da un mareo siéntate — if you feel giddy, sit down
3) (=importar)¡qué más da!, ¡da igual! — it doesn't matter!, never mind!
¿qué más te da? — what does it matter to you?
¿qué más da un sitio que otro? — surely one place is as good as another!, it doesn't make any difference which place we choose
lo mismo da — it makes no difference {o} odds
me da igual, lo mismo me da, tanto me da — it's all the same to me, I don't mind
4) [seguido de preposición]dar a (=estar orientado) [cuarto, ventana] to look out onto, overlook; [fachada] to facedarle a (=hacer funcionar) [+ botón] to press; (=golpear) to hit; [+ balón] to kickmi habitación da al jardín — my room looks out onto {o} overlooks the garden
dale a la tecla roja — hit {o} press the red key
darle a la bomba — to pump, work the pump
dar con (=encontrar) [+ persona] to find; [+ idea, solución] to hit on, come up with¡dale! — hit him!
al final di con la solución — I finally hit on the solution, I finally came up with the solution
dar contra (=golpear) to hit dar de•
dar [consigo] en — to end up in•
dar de [beber] a algn — to give sb something to drink•
dar de [comer] a algn — to feed sbdar en [+ blanco, suelo] to hit; [+ solución] to hit on, come up with•
dar de [sí] — [comida, bebida] to go a long waydarle a algn por hacer algo•
dar en [hacer] algo — to take to doing sthdar para (=ser suficiente) to be enough forla casa que a alguien le dio por llamar Miramar — the house that someone had the bright idea of calling Miramar
una película que da en qué pensar — a thought-provoking film, a film which gives you a lot to think about
3.See:* * *1.verbo transitivo1) ( entregar) to give500 dólares ¿quién da más? — any advance on 500 dollars?; conocer verbo transitivo 3b, entender verbo transitivo 2b
2) (regalar, donar) to give¿me lo prestas? - te lo doy, no lo necesito — can I borrow it? - you can keep it, I don't need it
tener para dar y vender — to have plenty to spare
3) <cartas/mano> to deal4)a) ( proporcionar) <fuerzas/valor/esperanza> to giveb) (Mús) to give¿me das el la? — can you give me an A?
5) (conferir, aportar) <sabor/color/forma> to give6)a) ( aplicar) to giveb) <sedante/masaje> to give7)a) ( conceder) <prórroga/permiso> to givenos dieron un premio — we won o got a prize
b) (RPl) ( calcular)¿qué edad le das? — how old do you think he is?
8)a) (expresar, decir)¿le diste las gracias? — did you thank him?, did you say thank you?
dales saludos — give/send them my regards
me dio su parecer or opinión — she gave me her opinion
b) (señalar, indicar)me da ocupado or (Esp) comunicando — the line's busy o (BrE) engaged
9) ( producir) <fruto/flor> to bearesos bonos dan un 7% — those bonds yield 7%
10)a) ( rendir)ha dado todo lo que esperaba de él — he has lived up to my/his expectations
b) (AmL) ( alcanzar hasta)¿cuánto da ese coche? — how fast can that car go?
da 150 kilómetros por hora — it can do o go 150 kilometers an hour
11) (causar, provocar)estos niños dan tanto trabajo! — these kids are such hard work!; (+ me/te/le etc)
¿no te da calor esa camisa? — aren't you too warm in that shirt?
este coche no me ha dado problemas — this car hasn't given me any trouble; ver tb asco, hambre, miedo, etc
dar que + inf: el jardín da muchísimo que hacer there's always such a lot to do in the garden; lo que dijo me dio que pensar — what he said gave me plenty to think about; ver tb dar III 1)
¿qué dan esta noche en la tele? — what's on TV tonight? (colloq)
¿dónde están dando esa película? — where's that film showing?
13)a) < fiesta> to give; <baile/banquete> to holdb) < conferencia> to give; < discurso> (AmL) to makedar un grito/un suspiro — to give a shout/heave a sigh
dar un paso atrás/adelante — to take a step back/forward
dame un beso/abrazo — give me a kiss/hug; ver tb golpe, paseo, vuelta, etc
15) ( considerar)2.dar algo/a alguien por algo: lo dieron por muerto they gave him up for dead; doy por terminada la sesión I declare the session closed; ese tema lo doy por sabido I'm assuming you've already covered that topic; puedes dar por perdido el dinero you can say goodbye to that money; dalo por hecho! consider it done!; si apruebo daré el tiempo por bien empleado — if I pass it will have been time well spent
dar vi1)a) ( entregar)no puedes con todo, dame que te ayudo — you'll never manage all that on your own, here, let me help you
¿me das para un helado? — can I have some money for an ice cream?
b) ( en naipes) to deal2) (ser suficiente, alcanzar)dar para algo/alguien: este pollo da para dos comidas this chicken will do for two meals; con una botella no da para todos one bottle's not enough to go round; (+ me/te/le etc) eso no te da ni para un chicle you can't even buy a piece of chewing gum with that; no me dio (el) tiempo I didn't have time; dar de sí to stretch; qué poco dan de sí mil pesetas! a thousand pesetas doesn't go very far!; no dar para más: su inteligencia no da para más that's as much as his brain can cope with; lo que gano no da para más what I earn doesn't go any further; la fiesta no daba para más — the party was beginning to wind down
3) dar ab) fachada/frente ( estar orientado hacia) to facela terraza da al mar — the balcony overlooks o faces the sea
c) ( llegar hasta) río to flow into, go into; calle to lead to4) ( arrojar un resultado)el análisis le dio positivo/negativo — her test was positive/negative
¿cuánto da la cuenta? — what does it come to?
5) ( importar)da lo mismo, ya iremos otro día — it doesn't matter, we'll go another day
¿qué más da un color que otro? — what difference does it make what color it is?; (+ me/te/le etc)
¿el jueves o el viernes? - me da igual — Thursday or Friday? - I don't mind o it doesn't make any difference to me
¿y a ti qué más te da si él viene? — what's it to you if he comes? (colloq)
6)a) (pegar, golpear)darle a alguien — to hit somebody; ( como castigo) to smack somebody
le dio en la cabeza/con un palo — he hit him on the head/with a stick
b) (fam) (a tarea, asignatura)darle a algo: me pasé todo el verano dándole al inglés I spent the whole summer working on my English; cómo le da al vino! he really knocks back o (AmE) down the wine (colloq); cómo le han dado al queso! ya casi no queda! — they've certainly been at the cheese, there's hardly any left! (colloq)
c) ( acertar) to hitdar en el blanco/el centro — to hit the target/the bull's-eye
7) (accionar, mover)darle a algo — a botón/tecla to press something; a interruptor to flick something; a manivela to turn something; (+ compl)
8)a) (fam) ( indicando insistencia)dale que dale or (Esp) dale que te pego! — (fam)
dale que dale con lo mismo! — stop going on about it!
b) (RPl fam) ( instando a hacer algo) come ondale, prestámelo — come on o go on, lend it to me
9) dar con ( encontrar) < persona> to find; < solución> to hit upon, find; < palabra> to come up with10) (acometer, sobrevenir) (+ me/te/le etc)me va a dar algo — (fam) I'm going to have a fit (colloq); ver tb dar verbo transitivo II 3, escalofrío, frío, gana, etc
11) (hablando de manías, ocurrencias)darle a alguien por + inf — to take to -ing
le ha dado por decir que... — he's started saying that...
12) sol/viento/luz3.1) darse v pron2) ( producirse) to grow3) ( presentarse) oportunidad/ocasión to arise4) ( resultar) (+ me/te/le etc)¿cómo se te da a ti la costura? — are you any good at sewing?
5)a) (dedicarse, entregarse)darse a algo: se dio a la bebida she took to drink; se ha dado por entero a su familia/a la causa — she has devoted herself entirely to her family/to the cause
b) (CS, Ven) ( ser sociable)6)a) (refl) ( realizar la acción que se indica)me di una ducha — I took o had a shower
dárselas de algo: se las da de que sabe mucho he likes to make out he knows a lot; dárselas de listo to act smart; ¿y de qué se las da ése? — who does he think he is?
b) (golpearse, pegarse)no te vayas a dar con la cabeza contra el techo — don't hit o bang your head on the ceiling
c) (recípr)se estaban dando (de) patadas/puñetazos — they were kicking/punching each other
7) ( considerarse)darse por algo: con eso me daría por satisfecha I'd be quite happy with that; darse por vencido — to give up; ver tb aludir a, enterado 1
* * *= allow, give, issue, pitch, hand over, pass over, give away, give out, get + free.Ex. Folders allow a set of papers to be kept together when a set on a given topic is removed from the file.Ex. An abstract of a bibliography can be expected to note whether author affiliations are given = Es de esperar que el resumen de una bibliografía indique si se incluyen los lugares de trabajo de los autores.Ex. Once a user is registered, a password will be issued which provides access to all or most of the data bases offered by the host as and when the user wishes.Ex. Thus pitching instructions at the right level can be difficult.Ex. Eventually, teachers should be able to ' hand the chalk over to the students' and take a back seat.Ex. She also indicated in passing that in future authors would not automatically pass over the copyright of research results in papers to publishers.Ex. This must be done in a fully commercial way, not by giving away machines or paper, nor by giving away imported books.Ex. Similarly, equipment such as this can often give out quite a lot of heat which has to be adequately dissipated.Ex. Most people know 'earbuds' as the cheap-o earphones you get free with a cell phone.----* acción de dar un nombre a Algo = naming.* antes de darse cuenta = before + Pronombre + know what + happen, before + Pronombre + know it.* con la sabiduría que da la experiencia = with the benefit of hindsight.* cosas que dan miedo = things that go bump in the night.* da la casualidad = as it happens.* dale alas a tu imaginación = let + your imagination fly!.* dando sacudidas = jerkily.* dar el esquinazo a = give + Nombre + a wide berth.* dar a = look onto, give onto, overlook.* dar a Algo el nombre de = earn + Nombre + the name of.* dar a Algo más importancia de la que tiene = oversell.* dar a Algo una nueva dimensión = take + Nombre + into a new dimension.* dar a Algo una nueva perspectiva = give + Nombre + a new twist.* dar a Alguien el beneficio de la duda = give + Nombre + the benefit of the doubt.* dar a Alguien una mano y te cogen el brazo = give + Pronombre + an inch and + Pronombre + take a mile, give + Pronombre + an inch and + Pronombre + take a mile.* dar a Alguien una oportunidad de triunfar = give + Nombre + a fighting chance.* dar a Alguien una palmada en la espalda = pat + Alguien + on the back for + Algo.* dar a Alguien una palmadita en la espalda = pat + Alguien + on the back for + Algo.* dar a Alguien una puñalada por la espalda = stab + Alguien + in the back.* dar a Alguien una puñalada trapera = stab + Alguien + in the back.* dar a Alguien un margen de confianza = give + Nombre + the benefit of the doubt.* dar abasto = cope.* dar abasto con = cope with.* dar acceso = provide + access.* dar acceso a = give + access to.* dar a conocer = bring to + the attention, communicate, publicise [publicize, -USA], report, articulate, make + known.* dar a conocer la presencia de = make + Posesivo + presence known.* dar a entender = give to + understand, hint, send + a clear signal that, lull + Nombre + into thinking, insinuate, intimate.* dar agua = lose + water, leak.* dar a la calle = give onto + the street.* dar a la caza de = chase down.* dar Algo a conocer = get + the word out.* dar alguna esperanza = give + some cause for hope.* dar al traste con los planes = upset + the applecart.* dar al traste con + Posesivo + planes = upset + Posesivo + plans, ruin + Posesivo + plans.* dar al traste con todo = upset + the applecart.* dar a luz = birth, deliver.* dar a luz a = give + birth to.* dar ánimos = give + a word of encouragement, hearten.* dar apoyo = give + support, support, provide + support.* dar asco = stink, disgust.* dar aullidos = caterwaul.* dar autoría = lend + authoritativeness.* dar autoridad a Algo = lend + authority to.* dar bandazos = lurch.* dar bastante importancia a = place + great store on.* dar brillo a = buff, buff up.* dar buen uso a Algo = put to + good use.* dar cabida a = accommodate, include, hold, take, make + room (for), leave + room for, leave + room for.* dar cabida al crecimiento = accommodate + growth.* dar caladas = puff.* dar calidad = deliver + value.* dar caprichos = pamper.* dar cera = wax.* dar chillidos = shriek.* dar cien mil vueltas = beat + Nombre + hands down, win + hands down.* dar clase = give + a lesson, teach + class, teach + lesson, hold + class.* dar coba = toady, fawn (on/upon/over).* dar comienzo a = give + a start to.* dar como ejemplo = cite + as an example.* dar como norma = rule.* dar como resultado = add up to, result (in), lead to.* dar con = hit on/upon, put + Posesivo + finger on, stumble on.* dar conferencia = lecture.* dar consejo sobre = give + advice on.* dar consentimiento = give + licence.* dar con una esponja húmeda = sponging.* dar con una idea = hit on/upon + idea.* dar con una solución = come up with + solution.* dar coraje = peeve.* dar corte = self-conscious, feel + shy.* dar credibilidad = give + credence, lend + credence, bestow + credibility, provide + credibility.* dar crédito = give + credence.* dar cualquier cosa por Algo = give + an eye-tooth for/to.* dar cuenta = render + an account of.* dar cuenta de = account for.* dar cuenta de Algo = be held to account.* dar cuerda a un reloj = wind + clock.* dar cuerpo = give + substance.* dar cuerpo a = flesh out.* dar cuerpo y forma a = lend + substance and form to.* dar datos de = give + details of.* dar de alta = discharge from + hospital.* dar de baja = take out of + circulation.* dar de cara a = front.* dar de comer = feed.* dar de lado = short-circuit [shortcircuit], give + Nombre + the cold shoulder.* dar de lleno = hit + home.* dar de mala gana = begrudge, grudge.* dar de mamar = breast-feeding [breastfeeding].* dar de mamar a = breast-feed [breastfeed].* dar demasiada información y muy rápidamente = trot out.* dar de qué hablar = raise + eyebrows, fuel + rumours, give + rise to rumours.* dar de quilla = keel over.* dar derecho a = entitle to.* dar descanso de = give + relief from.* dar de sí = stretch out.* dar detalles de = give + details of.* dar de Uno mismo = give of + Reflexivo.* dar dinero = pay + money, donate + Posesivo + money.* dar dirección = lend + direction.* dar directrices = give + guidance, provide + guidance.* dar duro = pack + a wallop.* dar ejemplo = set + an example, lead by + example.* dar ejemplo de = illustrate.* dar el brazo a torcer = give in to.* dar el brazo derecho = give + Posesivo + right arm.* dar el do de pecho = do + Posesivo + best, pull out + all the stops, do + Posesivo + utmost.* dar el efecto de = give + the effect of.* dar el esquinazo = dodge.* dar el esquinazo a = steer + clear of, steer away from.* dar el golpe de gracia = administer + the coup de grace, deliver + the coup de grace.* dar el nombre = label.* dar el oro y el moro = give + Posesivo + right arm.* dar el pecho = breast-feed [breastfeed].* dar el pésame = pass + Posesivo + condolences.* dar el pistoletazo de salida = fire + the starting gun.* dar el primer paso = make + a start, take + the first step.* dar el puntillazo a = put + an end to, bring + an end to, bring to + an end.* dar el salto = make + the leap.* dar el todo por el todo = give + Posesivo + all.* dar el último empujón = go + the last mile, go + the extra mile.* dar el último repaso = tie + the pieces together.* dar el visto bueno = approve, clear, give + green light, give + the go-ahead.* dar el visto bueno a una factura = clear + invoice.* dar el/un espectáculo = make + a spectacle of + Reflexivo.* dar empujones = shove.* dar en el blanco = hit + the bull's eye, strike + home, put + Posesivo + finger on, hit + the truth, hit + home.* dar en el clavo = hit + the nail on the head, be spot on, strike + home, put + Posesivo + finger on, hit + the truth.* dar en el larguero = hit + the crossbar, hit + the crossbar.* dar en el travesaño = hit + the crossbar.* dar energía = energise [energize, -USA].* dar énfasis = give + emphasis, place + stress, give + stress.* dar énfasis a = place + emphasis on.* dar en garantía = pawn.* dar en la diana = hit + home.* dar en mano = hand (over).* dar entrada = enter.* dar esperanza = nurture + hope, give + hope, bring + visions of.* dar esperanzas = raise + expectations, raise + hopes.* dar estímulo = provide + boost.* dar evasivas = stonewall, play for + time.* dar evidencia = furnish with + evidence.* dar fe = attest, certify.* dar fe de = testify (to/of), vouch (for), be testimony to.* dar fe de que = attest to + the fact that.* dar fin = bring to + a close, draw to + a close, wind down.* dar forma = become + cast, give + shape, shape, mould [mold, -USA], inform.* dar forma cuadrada = square.* dar fruto = bear + fruit, come to + fruition.* dar fuerte = pack + a wallop.* dar fuerza = empower, bring + strength.* dar gato por liebre = buy + a pig in a poke, pass off + a lemon.* dar golpes = pound.* dar gracias por lo que Uno tiene = count + Posesivo + blessings.* dar gritos = shriek, shout.* dar guerra = act up, play up.* dar gustirrinín = tickle + Posesivo + fancy.* dar gusto = oblige, bring + pleasure, flavour [flavor, -USA].* dar hipo = hiccup.* dar ideas = offer + clues.* da rienda suelta a tu imaginación = let + your imagination fly!.* dar ímpetu = lend + force, give + impetus.* dar importancia = attach + importance, give + prominence, stress, give + pre-eminence, give + relevance, place + importance, give + importance.* dar importancia a = give + weight to, place + emphasis on, attach + weight to, create + a high profile for, give + a high profile, place + weight on.* dar importancia a Algo = put + Algo + on the agenda, be on the agenda.* dar indicios de = show + signs of.* dar indicios y pistas = drop + hints and clues.* dar información = provide + information, give + information, release + information.* dar información adicional = give + further details.* dar información de = give + details of.* dar interés = spice up, add + spice.* dar la alarma = sound + alarm.* dar la apariencia de = place + a veneer of.* dar la bienvenida = welcome.* dar la casualidad que + Indicativo = happen to + Infinitivo, chance to + Infinitivo.* dar la cuenta atrás = count + Nombre + out.* dar la enhorabuena = give + congratulations.* dar la entrada para = make + a deposit on.* dar la espalda = turn + aside.* dar la idea = give + the impression that.* dar la imagen = give + the impression that.* dar la impresión = convey + impression, strike + Pronombre Personal, give + the impression that, confer + impression, come off as.* dar la impresión de = contrive, conjure up + a picture of, come across as.* dar la impresión de seriedad en el trabajo = appear + businesslike.* dar la la lata = nag (at).* dar la lata = play up.* dar la mano = extend + Posesivo + hand.* dar la mano derecha = give + Posesivo + right arm.* dar la murga = be a pest.* dar la noticia = give + the news.* dar la opinión sobre = give + opinion on.* dar la oportunidad = give + chance.* dar la oportunidad de = present with + opportunities for, allow + the opportunity to.* dar la oportunidad de expresarse libremente = give + voice to.* dar la oportunidad de opinar = give + voice to.* dar la puntilla a = put + an end to, bring + an end to, bring to + an end.* dar largas = stonewall, play for + time, fob + Alguien + off with + Algo.* dar las cosas masticadas = spoon-feeding [spoonfeeding], spoon-feed [spoon feed/spoonfeed].* dar la sensación = give + a sense.* dar la sensación de = give + the effect of.* dar la señal = give + the word, give + the signal.* dar la señal de alarma = sound + the clarion.* dar la señal de alerta = sound + the clarion.* dar la señal de estar listo = prompt.* dar lástima = feel + sorry for, pity.* dar la talla = be up to the mark, be up to scratch, measure up (to), be up to snuff, make + the cut.* dar latigazos = lash.* dar la vida = lay down + Posesivo + life, give + Posesivo + life.* dar la vuelta = turn + Nombre + (a)round, flip, swing around, swing back, turn (a)round.* dar la vuelta a = round, turn on + its head.* dar la vuelta en el aire = give + a toss.* darle a Alguien carta blanca = give + Nombre + a blank cheque.* darle a Alguien un cheque en blanco = give + Nombre + a blank cheque.* darle a la botella = booze.* darle a la lengua = shoot + the breeze, shoot + the bull.* darle a la manivela de arranque = turn + the crank.* darle alas a Alguien = let + Nombre + do things + Posesivo + (own) way.* darle al palique = gas.* darle a Uno escalofríos por Algo desagradable = make + Nombre + flinch.* darle caña = hurry up, get + a move on, put + pressure on.* darle caña a = have + a go at, get + stuck into.* dar lecciones = give + lessons.* darle cien mil vueltas a Alguien = knock + spots off + Nombre.* darle el puntillazo = nail it.* darle la razón a Alguien = side in + Posesivo + favour.* darle largas = play + Nombre + along.* darle largas a Algo = drag + Posesivo + feet, drag + Posesivo + heels.* darle la vuelta a la tortilla = turn + the tables (on).* darle sopas con hondas a Alguien = knock + spots off + Nombre.* darle una interpretación = give + interpretation.* darle una lección a Alguien = school.* darle una paliza a Alguien = take + Nombre + to the cleaners, give + Nombre + a beating, school.* darle un buen repaso a Alguien = take + Nombre + to the cleaners.* darle un repaso a = buff up on, brush up on.* darle un repaso a Alguien = school.* darle vueltas a = dwell on/upon.* darle vueltas a Algo = mull over, agonise over [agonize, -USA].* darle vueltas a la idea = toy with, toy with + idea of.* darle vueltas a la idea de = flirt with + the idea of.* darle vueltas a un asunto = chew + the cud.* darle vueltas a un problema = puzzle over + problem.* dar libertad = give + licence.* dar libertad a un esclavo = manumit.* dar libertad para + Infinitivo = afford + the freedom to + Infinitivo.* dar lo mejor de Uno mismo = give of + Posesivo + best.* dar los pasos necesarios = take + steps.* dar los primeros pasos en = venture into.* dar los últimos retoques a = put + the finishing touches on.* dar lugar = produce.* dar lugar a = cause, generate, give + rise to, mean, result (in), leave + room for, bring about, lead to, cause, open + the door to, give + cause to, give + occasion to.* dar lugar a la reflexión = provide + food for thought.* dar lugar a problemas = give + rise to problems.* dar lugar a queja = evoke + complaint.* dar lugar a rumores = fuel + rumours, give + rise to rumours.* dar luz verde = give + green light, give + the go-ahead.* dar mala impresión = look + bad.* dar marcha atrás = do + an about-face, back up, backpedal [back-pedal].* dar masaje = massage.* dar más de sí = go further.* dar más explicaciones = elaborate on.* dar materia para la reflexión = provide + food for thought.* dar mayor importancia a = give + pride of place to.* dar media vuelta = do + an about-face.* dar mejora (en) = give + improvement (in).* dar menos de lo debido = shortchange.* dar mucha importancia = put + a premium on.* dar mucho en qué pensar = give + Nombre + much to think about, give + Nombre + a lot to think about.* dar mucho valor a Algo = value + Nombre + highly.* dar muestras de = show + signs of.* dar + Nombre + una oportunidad = give + Nombre + a fair chance.* dar notoriedad a = create + a high profile for, give + a high profile.* dar nueva forma = reformat [re-format].* dar nueva vida = give + Nombre + new life, give + a second life.* dar opción = give + option.* dar origen = mother.* dar origen a = give + rise to, bring about, lead to, give + cause to, give + occasion to.* dar otro paso muy importante = reach + another milestone.* dar pábulo a = fuel, spark off.* dar pábulo a rumores = fuel + rumours, give + rise to rumours.* dar palos de ciego = grope (for/toward).* dar pánico = scare + the living daylights out of, frighten + the living daylights out of, dread, scare + the hell out of.* dar parte de = report.* dar paso (a) = give + way (to), yield to, make + way (for).* dar patadas en el estómago = stick in + Posesivo + craw.* dar pavor = be scared stiff, be frightened to death, be petrified of, be terrified, scare + the living daylights out of, frighten + the living daylights out of, scare + the hell out of.* dar pecho = breast-feeding [breastfeeding].* dar pereza = can't/couldn't be bothered.* dar permiso = give + permission, give + time off, grant + Alguien + leave.* dar permiso en el trabajo = give + time off work.* dar pie a = spark off, give + rise to, bring about, lead to, cause, open + the door to, give + cause to, give + occasion to.* dar pisotones = stomp.* dar pistas = throw + hints.* dar pistas falsas = throw out + false leads.* dar placer = give + pleasure, give + enjoyment.* dar poderes = give + powers.* dar por = tickle + Posesivo + fancy.* dar por concluido = put to + bed, close + the book on.* dar por culo = piss + Nombre + off.* dar por descontado = take for + granted, discount.* dar por hecho = take for + granted.* dar por perdido = be past praying for, write off.* dar por saldado = close + the book on.* dar por seguro que = rest + assured that.* dar por sentado = take for + granted.* dar por sentado Algo que realmente no lo está = beg + the question.* dar + Posesivo + vida = give + Posesivo + all.* dar preferencia = give + preference.* dar prestigio = lend + authoritativeness.* dar prioridad = award + priority, emphasise [emphasize, -USA], give + priority, give + precedence, assign + priority, give + preference.* dar prioridad a = give + pride of place to, place + emphasis on, prioritise [prioritize, -USA].* dar prioridad a algo = make + a priority.* dar problemas = play up.* dar propina = tipping.* dar pruebas = provide + evidence.* dar publicidad = publicise [publicize, -USA], give + publicity.* dar puntapiés = kick + Posesivo + feet.* dar punzadas = throb, twinge.* dar quebraderos de cabeza = give + headaches.* dar que hablar = fuel + rumours, give + rise to rumours, raise + eyebrows.* dar quehacer = make + trouble.* dar rabia = incense, gall, peeve.* dar razón de ser = bring + purpose.* dar recompensa = mete out + reward.* dar registro = accession.* dar relevancia = give + relevance.* dar relevancia a = create + a high profile for, give + a high profile.* dar relevancia a Algo = put + Algo + on the agenda.* dar resoplidos = chug.* dar respuesta = provide + answer, elicit + answer, develop + answer.* dar resultado = be successful, give + result, work, pay off, be a success, pay.* dar resultados = produce + results.* dar rienda suelta = unleash.* dar rienda suelta a = give + free rein to, allow + vent for, give + vent to, vent.* dar rienda suelta a + Nombre = let + Nombre + run riot.* dar riqueza a = add + richness to.* dar risitas = giggle.* dar sabor = spice up, add + spice.* dar salida a = vent.* dar saltitos = hop, skip.* dar sangre = donate + Posesivo + blood.* darse = appear, occur.* darse a = lend + Reflexivo + to.* darse aires = strut.* darse aires de grandeza = give + Reflexivo + such airs, aggrandise + Reflexivo.* darse a la fuga = flee, lam (it), go into + hiding, make + a quick getaway, take to + Posesivo + heels, run off.* darse a los demás = give of + Reflexivo.* darse con un canto en los dientes = count + Reflexivo + lucky, think + Reflexivo + lucky, consider + Reflexivo + lucky.* darse cuenta = become + aware, dawn on, detect, perceive, find, note, make + aware, come to + realise, wise up, reach + understanding, eye + catch, strike + home, suss (out), hit + home.* darse cuenta de = be aware of, be cognisant of, realise [realize, -USA], sense, wake up to, sink in, become + cognisant of, see through.* darse cuenta del peligro que = see + the danger that.* darse cuenta de un problema = alight on + problem.* darse de baja de una suscripción = unsubscribe.* darse el caso que + Indicativo = happen to + Infinitivo, chance to + Infinitivo.* darse el gusto de = indulge in.* darse el gusto de comprar = splurge on.* darse el lote = snog, neck.* darse el lujo de = splurge on.* darse golpes de pecho = beat + Posesivo + breast.* darse golpes en el pecho = beat + Posesivo + breast.* darse la mano = join + hands, shake + hand.* dárselas de = fancy + Reflexivo.* dársele Algo bien a Uno = be good at.* dársele a Uno bien las plantas = have + a green thumb, have + green fingers.* dársele a Uno mejor Algo = be better at.* dársele mejor a Uno = do + best.* darse media vuelta = turn on + Posesivo + heel.* darse (muchos) aires = give + Reflexivo + such airs, aggrandise + Reflexivo.* dar sentido = make + sense (out) of, make + sense of life.* dar sentido a = make + meaningful, give + meaning to.* dar sentido a las cosas = sense-making, meaning making.* dar sentido a la vida = give + meaning to life.* dar sentido a + Posesivo + vida = make + sense of + Posesivo + life.* dar señales de = show + signs of.* dar señales de vida = show + signs of life.* darse por afortunado = count + Reflexivo + lucky, think + Reflexivo + lucky, consider + Reflexivo + lucky.* darse por aludido = take + things personally, take + a hint, take + things personally, get + a hint.* darse por derrotado = sound + note of defeat.* darse por vencido = throw in + the towel, throw in/up + the sponge.* darse prisa = hurry, hurry up, get on + Posesivo + running shoes, shake + a leg, hot-foot it to, make + haste, rattle + Posesivo + dags, get + a wiggle on, put + Posesivo + skates on, get + Posesivo + skates on, get + a move on.* darse prisa con calma = make + haste slowly.* dar servicio = service.* darse una comilona = make + a pig of + Reflexivo, pig out (on).* darse una leche = come + a cropper.* darse un apretón de manos = clasp + hands.* darse una situación más esperanzadora = sound + a note of hope.* darse un atracón = make + a pig of + Reflexivo, pig out (on), stuff + Posesivo + face.* darse una transacción económica = cash + change hands.* darse una tripotada = make + a pig of + Reflexivo, pig out (on).* darse una vacante = occur + vacancy.* darse un baño de sol = sunbathe.* darse un chapuzón = take + a dip.* darse un descanso = give + Reflexivo + a break, rest on + Posesivo + oars.* darse un festín de = feast on.* darse un garbeo = mosey.* darse un porrazo = come + a cropper.* darse un respiro = lie on + Posesivo + oars, rest on + Posesivo + oars.* darse un tortazo = come + a cropper.* dar significado = imbue with + meaning.* dar sombra = shade.* dar su conformidad a = assent to.* dar sugerencias = give + suggestions.* dar terror = scare + the living daylights out of.* dar testimonio = bear + witness, give + testimony.* dar tiempo = give + time, donate + Posesivo + time.* dar tiempo a Alguien = give + Nombre + some time.* dar título = title.* dar todo de Uno mismo = give of + Posesivo + best.* dar todo el oro del mundo = give + Posesivo + right arm.* dar tono = tone.* dar trabajo = present + burden.* dar una advertencia = raise + caveat, issue + warning.* dar una apariencia de = provide + a semblance of, give + a semblance of.* dar una azotaina = spank.* dar una bofetada = cuff, slap.* dar una bofetada a Alguien = give + Nombre + a slap in the face.* dar una buena paliza = whitewash, thrash.* dar una cabezadita = nap, catching 10, napping.* dar una carcajada = give + a laugh, let out + a laugh.* dar una charla = give + address, give + a talk, give + a presentation, give + speech.* dar una conferencia = deliver + talk, make + a speech, give + speech, deliver + lecture, give + a lecture.* dar una contractura muscular = pull + a muscle.* dar una cornada = gore.* dar una excusa = give + excuse.* dar una explicación = present + explanation.* dar una falsa impresión = keep up + facade, put on + an act.* dar una fiesta = give + a party.* dar una galleta = slap.* dar una guantada = slap.* dar una idea = give + idea, give + glimpse, provide + an understanding.* dar una idea de = give + a feel for, give + indication, provide + a glimpse of, give + a flavour of, be indicative of, provide + insight into, give + a picture, give + an insight into, give + an inkling of.* dar una idea general = put in + the picture, give + a general picture, paint + a broad picture.* dar una imagen = convey + image, present + picture, paint + a picture, present + an image, present + a picture.* dar una imagen de = give + an impression of.* dar una impresión = make + an impression, leave + an impression, present + an image.* dar una impresión de = give + an impression of.* dar una impresión equivocada = send + the wrong signals.* dar una lección de humildad = humble.* dar una llamada de atención = sound + a wake-up call.* dar una norma = give + prescription.* dar una opinión = offer + opinion.* dar una oportunidad = give + opportunity, provide + opportunity, grant + opportunity, present + an opportunity, create + opportunity.* dar una oportunidad a Alguien = give + Nombre + a head start.* dar una orden = issue + command, issue + instruction.* dar una paliza = clobber, pummel, slaughter, knock + the living daylights out of, knock + the hell out out of, whip, whitewash, thrash, wallop, lick, baste, take + a pounding, take + a beating, belt, trounce, beat + Nombre + (all) hollow.* dar una paliza a Alguien = beat + Nombre + up, beat + Nombre + black and blue.* dar una patada = kick, boot.* dar una pista = give + a hint.* dar una posibilidad = afford + opportunity.* dar un apretón de manos = shake + hand.* dar una rabieta = throw + a tantrum.* dar una razón = give + reason.* dar una respuesta = furnish + answer, frame + response.* dar una sacudida = give + a shake, give + a jerk.* dar una segunda oportunidad = give + a second chance.* dar una segunda vida = give + a second life.* dar una solución = provide + solution, develop + solution.* dar una solución por buena que realmente no lo es = beg + the solution.* dar un aspecto + Adjetivo = give + a + Adjetivo + look.* dar un ataque de nervios = have + an attack of hysterics.* dar una torta = slap.* dar una torta a Alguien = give + Nombre + a slap in the face.* dar una tunda = trounce.* dar una ventaja = give + Nombre + an edge.* dar una ventaja a Alguien = give + Nombre + a head start.* dar una visión = present + view, provide + an understanding.* dar una visión general = give + a general picture.* dar una visión global = give + overview, present + an overview, present + an overall picture, give + an overall picture, overview.* dar una visión total = give + a complete picture.* dar un aviso = make + warning.* dar una voltereta = somersault, do + a somersault, summersault.* dar una voz = holler.* dar una vuelta de campana = capsize, somersault, do + a somersault, summersault.* dar una vuelta en coche = go out for + a drive.* dar un berrinche = throw + a tantrum.* dar un beso de despedida = kiss + Nombre + goodbye.* dar un bocado a = take + a bite out of.* dar un bofetón = cuff, slap.* dar un bofetón a Alguien = give + Nombre + a slap in the face.* dar un cachete = spank, cuff, slap.* dar un cachete a Alguien = slap + Nombre + on the wrist.* dar un calambre = cramp.* dar un chillido = holler.* dar un comienzo a = give + a start to.* dar un coscorrón = cuff.* dar un ejemplo = give + example.* dar un empujón = give + a boost.* dar un golpe = knock.* dar un golpe por detrás = rear-end.* dar un gran paso adelante = reach + milestone.* dar un grito = holler.* dar un guantazo = slap.* dar un hachazo = hack.* dar un hervor = parboil.* dar un impulso = kick-start [kickstart].* dar un lavado de cara = spruce up.* dar un manotazo = swat at, cuff, slap.* dar un manotazo a Alguien = give + Nombre + a slap in the face.* dar un nivel de prioridad alto = put + Nombre + high on + Posesivo + list of priorities.* dar un nuevo acabado = refinish.* dar un nuevo impulso = pep up.* dar un nuevo nombre = rename.* dar un ojo de la cara por Algo = give + an eye-tooth for/to.* dar unos azotes = spank.* dar un paseo = take + a stroll.* * *1.verbo transitivo1) ( entregar) to give500 dólares ¿quién da más? — any advance on 500 dollars?; conocer verbo transitivo 3b, entender verbo transitivo 2b
2) (regalar, donar) to give¿me lo prestas? - te lo doy, no lo necesito — can I borrow it? - you can keep it, I don't need it
tener para dar y vender — to have plenty to spare
3) <cartas/mano> to deal4)a) ( proporcionar) <fuerzas/valor/esperanza> to giveb) (Mús) to give¿me das el la? — can you give me an A?
5) (conferir, aportar) <sabor/color/forma> to give6)a) ( aplicar) to giveb) <sedante/masaje> to give7)a) ( conceder) <prórroga/permiso> to givenos dieron un premio — we won o got a prize
b) (RPl) ( calcular)¿qué edad le das? — how old do you think he is?
8)a) (expresar, decir)¿le diste las gracias? — did you thank him?, did you say thank you?
dales saludos — give/send them my regards
me dio su parecer or opinión — she gave me her opinion
b) (señalar, indicar)me da ocupado or (Esp) comunicando — the line's busy o (BrE) engaged
9) ( producir) <fruto/flor> to bearesos bonos dan un 7% — those bonds yield 7%
10)a) ( rendir)ha dado todo lo que esperaba de él — he has lived up to my/his expectations
b) (AmL) ( alcanzar hasta)¿cuánto da ese coche? — how fast can that car go?
da 150 kilómetros por hora — it can do o go 150 kilometers an hour
11) (causar, provocar)estos niños dan tanto trabajo! — these kids are such hard work!; (+ me/te/le etc)
¿no te da calor esa camisa? — aren't you too warm in that shirt?
este coche no me ha dado problemas — this car hasn't given me any trouble; ver tb asco, hambre, miedo, etc
dar que + inf: el jardín da muchísimo que hacer there's always such a lot to do in the garden; lo que dijo me dio que pensar — what he said gave me plenty to think about; ver tb dar III 1)
¿qué dan esta noche en la tele? — what's on TV tonight? (colloq)
¿dónde están dando esa película? — where's that film showing?
13)a) < fiesta> to give; <baile/banquete> to holdb) < conferencia> to give; < discurso> (AmL) to makedar un grito/un suspiro — to give a shout/heave a sigh
dar un paso atrás/adelante — to take a step back/forward
dame un beso/abrazo — give me a kiss/hug; ver tb golpe, paseo, vuelta, etc
15) ( considerar)2.dar algo/a alguien por algo: lo dieron por muerto they gave him up for dead; doy por terminada la sesión I declare the session closed; ese tema lo doy por sabido I'm assuming you've already covered that topic; puedes dar por perdido el dinero you can say goodbye to that money; dalo por hecho! consider it done!; si apruebo daré el tiempo por bien empleado — if I pass it will have been time well spent
dar vi1)a) ( entregar)no puedes con todo, dame que te ayudo — you'll never manage all that on your own, here, let me help you
¿me das para un helado? — can I have some money for an ice cream?
b) ( en naipes) to deal2) (ser suficiente, alcanzar)dar para algo/alguien: este pollo da para dos comidas this chicken will do for two meals; con una botella no da para todos one bottle's not enough to go round; (+ me/te/le etc) eso no te da ni para un chicle you can't even buy a piece of chewing gum with that; no me dio (el) tiempo I didn't have time; dar de sí to stretch; qué poco dan de sí mil pesetas! a thousand pesetas doesn't go very far!; no dar para más: su inteligencia no da para más that's as much as his brain can cope with; lo que gano no da para más what I earn doesn't go any further; la fiesta no daba para más — the party was beginning to wind down
3) dar ab) fachada/frente ( estar orientado hacia) to facela terraza da al mar — the balcony overlooks o faces the sea
c) ( llegar hasta) río to flow into, go into; calle to lead to4) ( arrojar un resultado)el análisis le dio positivo/negativo — her test was positive/negative
¿cuánto da la cuenta? — what does it come to?
5) ( importar)da lo mismo, ya iremos otro día — it doesn't matter, we'll go another day
¿qué más da un color que otro? — what difference does it make what color it is?; (+ me/te/le etc)
¿el jueves o el viernes? - me da igual — Thursday or Friday? - I don't mind o it doesn't make any difference to me
¿y a ti qué más te da si él viene? — what's it to you if he comes? (colloq)
6)a) (pegar, golpear)darle a alguien — to hit somebody; ( como castigo) to smack somebody
le dio en la cabeza/con un palo — he hit him on the head/with a stick
b) (fam) (a tarea, asignatura)darle a algo: me pasé todo el verano dándole al inglés I spent the whole summer working on my English; cómo le da al vino! he really knocks back o (AmE) down the wine (colloq); cómo le han dado al queso! ya casi no queda! — they've certainly been at the cheese, there's hardly any left! (colloq)
c) ( acertar) to hitdar en el blanco/el centro — to hit the target/the bull's-eye
7) (accionar, mover)darle a algo — a botón/tecla to press something; a interruptor to flick something; a manivela to turn something; (+ compl)
8)a) (fam) ( indicando insistencia)dale que dale or (Esp) dale que te pego! — (fam)
dale que dale con lo mismo! — stop going on about it!
b) (RPl fam) ( instando a hacer algo) come ondale, prestámelo — come on o go on, lend it to me
9) dar con ( encontrar) < persona> to find; < solución> to hit upon, find; < palabra> to come up with10) (acometer, sobrevenir) (+ me/te/le etc)me va a dar algo — (fam) I'm going to have a fit (colloq); ver tb dar verbo transitivo II 3, escalofrío, frío, gana, etc
11) (hablando de manías, ocurrencias)darle a alguien por + inf — to take to -ing
le ha dado por decir que... — he's started saying that...
12) sol/viento/luz3.1) darse v pron2) ( producirse) to grow3) ( presentarse) oportunidad/ocasión to arise4) ( resultar) (+ me/te/le etc)¿cómo se te da a ti la costura? — are you any good at sewing?
5)a) (dedicarse, entregarse)darse a algo: se dio a la bebida she took to drink; se ha dado por entero a su familia/a la causa — she has devoted herself entirely to her family/to the cause
b) (CS, Ven) ( ser sociable)6)a) (refl) ( realizar la acción que se indica)me di una ducha — I took o had a shower
dárselas de algo: se las da de que sabe mucho he likes to make out he knows a lot; dárselas de listo to act smart; ¿y de qué se las da ése? — who does he think he is?
b) (golpearse, pegarse)no te vayas a dar con la cabeza contra el techo — don't hit o bang your head on the ceiling
c) (recípr)se estaban dando (de) patadas/puñetazos — they were kicking/punching each other
7) ( considerarse)darse por algo: con eso me daría por satisfecha I'd be quite happy with that; darse por vencido — to give up; ver tb aludir a, enterado 1
* * *= allow, give, issue, pitch, hand over, pass over, give away, give out, get + free.Ex: Folders allow a set of papers to be kept together when a set on a given topic is removed from the file.
Ex: An abstract of a bibliography can be expected to note whether author affiliations are given = Es de esperar que el resumen de una bibliografía indique si se incluyen los lugares de trabajo de los autores.Ex: Once a user is registered, a password will be issued which provides access to all or most of the data bases offered by the host as and when the user wishes.Ex: Thus pitching instructions at the right level can be difficult.Ex: Eventually, teachers should be able to ' hand the chalk over to the students' and take a back seat.Ex: She also indicated in passing that in future authors would not automatically pass over the copyright of research results in papers to publishers.Ex: This must be done in a fully commercial way, not by giving away machines or paper, nor by giving away imported books.Ex: Similarly, equipment such as this can often give out quite a lot of heat which has to be adequately dissipated.Ex: Most people know 'earbuds' as the cheap-o earphones you get free with a cell phone.* acción de dar un nombre a Algo = naming.* antes de darse cuenta = before + Pronombre + know what + happen, before + Pronombre + know it.* con la sabiduría que da la experiencia = with the benefit of hindsight.* cosas que dan miedo = things that go bump in the night.* da la casualidad = as it happens.* dale alas a tu imaginación = let + your imagination fly!.* dando sacudidas = jerkily.* dar el esquinazo a = give + Nombre + a wide berth.* dar a = look onto, give onto, overlook.* dar a Algo el nombre de = earn + Nombre + the name of.* dar a Algo más importancia de la que tiene = oversell.* dar a Algo una nueva dimensión = take + Nombre + into a new dimension.* dar a Algo una nueva perspectiva = give + Nombre + a new twist.* dar a Alguien el beneficio de la duda = give + Nombre + the benefit of the doubt.* dar a Alguien una mano y te cogen el brazo = give + Pronombre + an inch and + Pronombre + take a mile, give + Pronombre + an inch and + Pronombre + take a mile.* dar a Alguien una oportunidad de triunfar = give + Nombre + a fighting chance.* dar a Alguien una palmada en la espalda = pat + Alguien + on the back for + Algo.* dar a Alguien una palmadita en la espalda = pat + Alguien + on the back for + Algo.* dar a Alguien una puñalada por la espalda = stab + Alguien + in the back.* dar a Alguien una puñalada trapera = stab + Alguien + in the back.* dar a Alguien un margen de confianza = give + Nombre + the benefit of the doubt.* dar abasto = cope.* dar abasto con = cope with.* dar acceso = provide + access.* dar acceso a = give + access to.* dar a conocer = bring to + the attention, communicate, publicise [publicize, -USA], report, articulate, make + known.* dar a conocer la presencia de = make + Posesivo + presence known.* dar a entender = give to + understand, hint, send + a clear signal that, lull + Nombre + into thinking, insinuate, intimate.* dar agua = lose + water, leak.* dar a la calle = give onto + the street.* dar a la caza de = chase down.* dar Algo a conocer = get + the word out.* dar alguna esperanza = give + some cause for hope.* dar al traste con los planes = upset + the applecart.* dar al traste con + Posesivo + planes = upset + Posesivo + plans, ruin + Posesivo + plans.* dar al traste con todo = upset + the applecart.* dar a luz = birth, deliver.* dar a luz a = give + birth to.* dar ánimos = give + a word of encouragement, hearten.* dar apoyo = give + support, support, provide + support.* dar asco = stink, disgust.* dar aullidos = caterwaul.* dar autoría = lend + authoritativeness.* dar autoridad a Algo = lend + authority to.* dar bandazos = lurch.* dar bastante importancia a = place + great store on.* dar brillo a = buff, buff up.* dar buen uso a Algo = put to + good use.* dar cabida a = accommodate, include, hold, take, make + room (for), leave + room for, leave + room for.* dar cabida al crecimiento = accommodate + growth.* dar caladas = puff.* dar calidad = deliver + value.* dar caprichos = pamper.* dar cera = wax.* dar chillidos = shriek.* dar cien mil vueltas = beat + Nombre + hands down, win + hands down.* dar clase = give + a lesson, teach + class, teach + lesson, hold + class.* dar coba = toady, fawn (on/upon/over).* dar comienzo a = give + a start to.* dar como ejemplo = cite + as an example.* dar como norma = rule.* dar como resultado = add up to, result (in), lead to.* dar con = hit on/upon, put + Posesivo + finger on, stumble on.* dar conferencia = lecture.* dar consejo sobre = give + advice on.* dar consentimiento = give + licence.* dar con una esponja húmeda = sponging.* dar con una idea = hit on/upon + idea.* dar con una solución = come up with + solution.* dar coraje = peeve.* dar corte = self-conscious, feel + shy.* dar credibilidad = give + credence, lend + credence, bestow + credibility, provide + credibility.* dar crédito = give + credence.* dar cualquier cosa por Algo = give + an eye-tooth for/to.* dar cuenta = render + an account of.* dar cuenta de = account for.* dar cuenta de Algo = be held to account.* dar cuerda a un reloj = wind + clock.* dar cuerpo = give + substance.* dar cuerpo a = flesh out.* dar cuerpo y forma a = lend + substance and form to.* dar datos de = give + details of.* dar de alta = discharge from + hospital.* dar de baja = take out of + circulation.* dar de cara a = front.* dar de comer = feed.* dar de lado = short-circuit [shortcircuit], give + Nombre + the cold shoulder.* dar de lleno = hit + home.* dar de mala gana = begrudge, grudge.* dar de mamar = breast-feeding [breastfeeding].* dar de mamar a = breast-feed [breastfeed].* dar demasiada información y muy rápidamente = trot out.* dar de qué hablar = raise + eyebrows, fuel + rumours, give + rise to rumours.* dar de quilla = keel over.* dar derecho a = entitle to.* dar descanso de = give + relief from.* dar de sí = stretch out.* dar detalles de = give + details of.* dar de Uno mismo = give of + Reflexivo.* dar dinero = pay + money, donate + Posesivo + money.* dar dirección = lend + direction.* dar directrices = give + guidance, provide + guidance.* dar duro = pack + a wallop.* dar ejemplo = set + an example, lead by + example.* dar ejemplo de = illustrate.* dar el brazo a torcer = give in to.* dar el brazo derecho = give + Posesivo + right arm.* dar el do de pecho = do + Posesivo + best, pull out + all the stops, do + Posesivo + utmost.* dar el efecto de = give + the effect of.* dar el esquinazo = dodge.* dar el esquinazo a = steer + clear of, steer away from.* dar el golpe de gracia = administer + the coup de grace, deliver + the coup de grace.* dar el nombre = label.* dar el oro y el moro = give + Posesivo + right arm.* dar el pecho = breast-feed [breastfeed].* dar el pésame = pass + Posesivo + condolences.* dar el pistoletazo de salida = fire + the starting gun.* dar el primer paso = make + a start, take + the first step.* dar el puntillazo a = put + an end to, bring + an end to, bring to + an end.* dar el salto = make + the leap.* dar el todo por el todo = give + Posesivo + all.* dar el último empujón = go + the last mile, go + the extra mile.* dar el último repaso = tie + the pieces together.* dar el visto bueno = approve, clear, give + green light, give + the go-ahead.* dar el visto bueno a una factura = clear + invoice.* dar el/un espectáculo = make + a spectacle of + Reflexivo.* dar empujones = shove.* dar en el blanco = hit + the bull's eye, strike + home, put + Posesivo + finger on, hit + the truth, hit + home.* dar en el clavo = hit + the nail on the head, be spot on, strike + home, put + Posesivo + finger on, hit + the truth.* dar en el larguero = hit + the crossbar, hit + the crossbar.* dar en el travesaño = hit + the crossbar.* dar energía = energise [energize, -USA].* dar énfasis = give + emphasis, place + stress, give + stress.* dar énfasis a = place + emphasis on.* dar en garantía = pawn.* dar en la diana = hit + home.* dar en mano = hand (over).* dar entrada = enter.* dar esperanza = nurture + hope, give + hope, bring + visions of.* dar esperanzas = raise + expectations, raise + hopes.* dar estímulo = provide + boost.* dar evasivas = stonewall, play for + time.* dar evidencia = furnish with + evidence.* dar fe = attest, certify.* dar fe de = testify (to/of), vouch (for), be testimony to.* dar fe de que = attest to + the fact that.* dar fin = bring to + a close, draw to + a close, wind down.* dar forma = become + cast, give + shape, shape, mould [mold, -USA], inform.* dar forma cuadrada = square.* dar fruto = bear + fruit, come to + fruition.* dar fuerte = pack + a wallop.* dar fuerza = empower, bring + strength.* dar gato por liebre = buy + a pig in a poke, pass off + a lemon.* dar golpes = pound.* dar gracias por lo que Uno tiene = count + Posesivo + blessings.* dar gritos = shriek, shout.* dar guerra = act up, play up.* dar gustirrinín = tickle + Posesivo + fancy.* dar gusto = oblige, bring + pleasure, flavour [flavor, -USA].* dar hipo = hiccup.* dar ideas = offer + clues.* da rienda suelta a tu imaginación = let + your imagination fly!.* dar ímpetu = lend + force, give + impetus.* dar importancia = attach + importance, give + prominence, stress, give + pre-eminence, give + relevance, place + importance, give + importance.* dar importancia a = give + weight to, place + emphasis on, attach + weight to, create + a high profile for, give + a high profile, place + weight on.* dar importancia a Algo = put + Algo + on the agenda, be on the agenda.* dar indicios de = show + signs of.* dar indicios y pistas = drop + hints and clues.* dar información = provide + information, give + information, release + information.* dar información adicional = give + further details.* dar información de = give + details of.* dar interés = spice up, add + spice.* dar la alarma = sound + alarm.* dar la apariencia de = place + a veneer of.* dar la bienvenida = welcome.* dar la casualidad que + Indicativo = happen to + Infinitivo, chance to + Infinitivo.* dar la cuenta atrás = count + Nombre + out.* dar la enhorabuena = give + congratulations.* dar la entrada para = make + a deposit on.* dar la espalda = turn + aside.* dar la idea = give + the impression that.* dar la imagen = give + the impression that.* dar la impresión = convey + impression, strike + Pronombre Personal, give + the impression that, confer + impression, come off as.* dar la impresión de = contrive, conjure up + a picture of, come across as.* dar la impresión de seriedad en el trabajo = appear + businesslike.* dar la la lata = nag (at).* dar la lata = play up.* dar la mano = extend + Posesivo + hand.* dar la mano derecha = give + Posesivo + right arm.* dar la murga = be a pest.* dar la noticia = give + the news.* dar la opinión sobre = give + opinion on.* dar la oportunidad = give + chance.* dar la oportunidad de = present with + opportunities for, allow + the opportunity to.* dar la oportunidad de expresarse libremente = give + voice to.* dar la oportunidad de opinar = give + voice to.* dar la puntilla a = put + an end to, bring + an end to, bring to + an end.* dar largas = stonewall, play for + time, fob + Alguien + off with + Algo.* dar las cosas masticadas = spoon-feeding [spoonfeeding], spoon-feed [spoon feed/spoonfeed].* dar la sensación = give + a sense.* dar la sensación de = give + the effect of.* dar la señal = give + the word, give + the signal.* dar la señal de alarma = sound + the clarion.* dar la señal de alerta = sound + the clarion.* dar la señal de estar listo = prompt.* dar lástima = feel + sorry for, pity.* dar la talla = be up to the mark, be up to scratch, measure up (to), be up to snuff, make + the cut.* dar latigazos = lash.* dar la vida = lay down + Posesivo + life, give + Posesivo + life.* dar la vuelta = turn + Nombre + (a)round, flip, swing around, swing back, turn (a)round.* dar la vuelta a = round, turn on + its head.* dar la vuelta en el aire = give + a toss.* darle a Alguien carta blanca = give + Nombre + a blank cheque.* darle a Alguien un cheque en blanco = give + Nombre + a blank cheque.* darle a la botella = booze.* darle a la lengua = shoot + the breeze, shoot + the bull.* darle a la manivela de arranque = turn + the crank.* darle alas a Alguien = let + Nombre + do things + Posesivo + (own) way.* darle al palique = gas.* darle a Uno escalofríos por Algo desagradable = make + Nombre + flinch.* darle caña = hurry up, get + a move on, put + pressure on.* darle caña a = have + a go at, get + stuck into.* dar lecciones = give + lessons.* darle cien mil vueltas a Alguien = knock + spots off + Nombre.* darle el puntillazo = nail it.* darle la razón a Alguien = side in + Posesivo + favour.* darle largas = play + Nombre + along.* darle largas a Algo = drag + Posesivo + feet, drag + Posesivo + heels.* darle la vuelta a la tortilla = turn + the tables (on).* darle sopas con hondas a Alguien = knock + spots off + Nombre.* darle una interpretación = give + interpretation.* darle una lección a Alguien = school.* darle una paliza a Alguien = take + Nombre + to the cleaners, give + Nombre + a beating, school.* darle un buen repaso a Alguien = take + Nombre + to the cleaners.* darle un repaso a = buff up on, brush up on.* darle un repaso a Alguien = school.* darle vueltas a = dwell on/upon.* darle vueltas a Algo = mull over, agonise over [agonize, -USA].* darle vueltas a la idea = toy with, toy with + idea of.* darle vueltas a la idea de = flirt with + the idea of.* darle vueltas a un asunto = chew + the cud.* darle vueltas a un problema = puzzle over + problem.* dar libertad = give + licence.* dar libertad a un esclavo = manumit.* dar libertad para + Infinitivo = afford + the freedom to + Infinitivo.* dar lo mejor de Uno mismo = give of + Posesivo + best.* dar los pasos necesarios = take + steps.* dar los primeros pasos en = venture into.* dar los últimos retoques a = put + the finishing touches on.* dar lugar = produce.* dar lugar a = cause, generate, give + rise to, mean, result (in), leave + room for, bring about, lead to, cause, open + the door to, give + cause to, give + occasion to.* dar lugar a la reflexión = provide + food for thought.* dar lugar a problemas = give + rise to problems.* dar lugar a queja = evoke + complaint.* dar lugar a rumores = fuel + rumours, give + rise to rumours.* dar luz verde = give + green light, give + the go-ahead.* dar mala impresión = look + bad.* dar marcha atrás = do + an about-face, back up, backpedal [back-pedal].* dar masaje = massage.* dar más de sí = go further.* dar más explicaciones = elaborate on.* dar materia para la reflexión = provide + food for thought.* dar mayor importancia a = give + pride of place to.* dar media vuelta = do + an about-face.* dar mejora (en) = give + improvement (in).* dar menos de lo debido = shortchange.* dar mucha importancia = put + a premium on.* dar mucho en qué pensar = give + Nombre + much to think about, give + Nombre + a lot to think about.* dar mucho valor a Algo = value + Nombre + highly.* dar muestras de = show + signs of.* dar + Nombre + una oportunidad = give + Nombre + a fair chance.* dar notoriedad a = create + a high profile for, give + a high profile.* dar nueva forma = reformat [re-format].* dar nueva vida = give + Nombre + new life, give + a second life.* dar opción = give + option.* dar origen = mother.* dar origen a = give + rise to, bring about, lead to, give + cause to, give + occasion to.* dar otro paso muy importante = reach + another milestone.* dar pábulo a = fuel, spark off.* dar pábulo a rumores = fuel + rumours, give + rise to rumours.* dar palos de ciego = grope (for/toward).* dar pánico = scare + the living daylights out of, frighten + the living daylights out of, dread, scare + the hell out of.* dar parte de = report.* dar paso (a) = give + way (to), yield to, make + way (for).* dar patadas en el estómago = stick in + Posesivo + craw.* dar pavor = be scared stiff, be frightened to death, be petrified of, be terrified, scare + the living daylights out of, frighten + the living daylights out of, scare + the hell out of.* dar pecho = breast-feeding [breastfeeding].* dar pereza = can't/couldn't be bothered.* dar permiso = give + permission, give + time off, grant + Alguien + leave.* dar permiso en el trabajo = give + time off work.* dar pie a = spark off, give + rise to, bring about, lead to, cause, open + the door to, give + cause to, give + occasion to.* dar pisotones = stomp.* dar pistas = throw + hints.* dar pistas falsas = throw out + false leads.* dar placer = give + pleasure, give + enjoyment.* dar poderes = give + powers.* dar por = tickle + Posesivo + fancy.* dar por concluido = put to + bed, close + the book on.* dar por culo = piss + Nombre + off.* dar por descontado = take for + granted, discount.* dar por hecho = take for + granted.* dar por perdido = be past praying for, write off.* dar por saldado = close + the book on.* dar por seguro que = rest + assured that.* dar por sentado = take for + granted.* dar por sentado Algo que realmente no lo está = beg + the question.* dar + Posesivo + vida = give + Posesivo + all.* dar preferencia = give + preference.* dar prestigio = lend + authoritativeness.* dar prioridad = award + priority, emphasise [emphasize, -USA], give + priority, give + precedence, assign + priority, give + preference.* dar prioridad a = give + pride of place to, place + emphasis on, prioritise [prioritize, -USA].* dar prioridad a algo = make + a priority.* dar problemas = play up.* dar propina = tipping.* dar pruebas = provide + evidence.* dar publicidad = publicise [publicize, -USA], give + publicity.* dar puntapiés = kick + Posesivo + feet.* dar punzadas = throb, twinge.* dar quebraderos de cabeza = give + headaches.* dar que hablar = fuel + rumours, give + rise to rumours, raise + eyebrows.* dar quehacer = make + trouble.* dar rabia = incense, gall, peeve.* dar razón de ser = bring + purpose.* dar recompensa = mete out + reward.* dar registro = accession.* dar relevancia = give + relevance.* dar relevancia a = create + a high profile for, give + a high profile.* dar relevancia a Algo = put + Algo + on the agenda.* dar resoplidos = chug.* dar respuesta = provide + answer, elicit + answer, develop + answer.* dar resultado = be successful, give + result, work, pay off, be a success, pay.* dar resultados = produce + results.* dar rienda suelta = unleash.* dar rienda suelta a = give + free rein to, allow + vent for, give + vent to, vent.* dar rienda suelta a + Nombre = let + Nombre + run riot.* dar riqueza a = add + richness to.* dar risitas = giggle.* dar sabor = spice up, add + spice.* dar salida a = vent.* dar saltitos = hop, skip.* dar sangre = donate + Posesivo + blood.* darse = appear, occur.* darse a = lend + Reflexivo + to.* darse aires = strut.* darse aires de grandeza = give + Reflexivo + such airs, aggrandise + Reflexivo.* darse a la fuga = flee, lam (it), go into + hiding, make + a quick getaway, take to + Posesivo + heels, run off.* darse a los demás = give of + Reflexivo.* darse con un canto en los dientes = count + Reflexivo + lucky, think + Reflexivo + lucky, consider + Reflexivo + lucky.* darse cuenta = become + aware, dawn on, detect, perceive, find, note, make + aware, come to + realise, wise up, reach + understanding, eye + catch, strike + home, suss (out), hit + home.* darse cuenta de = be aware of, be cognisant of, realise [realize, -USA], sense, wake up to, sink in, become + cognisant of, see through.* darse cuenta del peligro que = see + the danger that.* darse cuenta de un problema = alight on + problem.* darse de baja de una suscripción = unsubscribe.* darse el caso que + Indicativo = happen to + Infinitivo, chance to + Infinitivo.* darse el gusto de = indulge in.* darse el gusto de comprar = splurge on.* darse el lote = snog, neck.* darse el lujo de = splurge on.* darse golpes de pecho = beat + Posesivo + breast.* darse golpes en el pecho = beat + Posesivo + breast.* darse la mano = join + hands, shake + hand.* dárselas de = fancy + Reflexivo.* dársele Algo bien a Uno = be good at.* dársele a Uno bien las plantas = have + a green thumb, have + green fingers.* dársele a Uno mejor Algo = be better at.* dársele mejor a Uno = do + best.* darse media vuelta = turn on + Posesivo + heel.* darse (muchos) aires = give + Reflexivo + such airs, aggrandise + Reflexivo.* dar sentido = make + sense (out) of, make + sense of life.* dar sentido a = make + meaningful, give + meaning to.* dar sentido a las cosas = sense-making, meaning making.* dar sentido a la vida = give + meaning to life.* dar sentido a + Posesivo + vida = make + sense of + Posesivo + life.* dar señales de = show + signs of.* dar señales de vida = show + signs of life.* darse por afortunado = count + Reflexivo + lucky, think + Reflexivo + lucky, consider + Reflexivo + lucky.* darse por aludido = take + things personally, take + a hint, take + things personally, get + a hint.* darse por derrotado = sound + note of defeat.* darse por vencido = throw in + the towel, throw in/up + the sponge.* darse prisa = hurry, hurry up, get on + Posesivo + running shoes, shake + a leg, hot-foot it to, make + haste, rattle + Posesivo + dags, get + a wiggle on, put + Posesivo + skates on, get + Posesivo + skates on, get + a move on.* darse prisa con calma = make + haste slowly.* dar servicio = service.* darse una comilona = make + a pig of + Reflexivo, pig out (on).* darse una leche = come + a cropper.* darse un apretón de manos = clasp + hands.* darse una situación más esperanzadora = sound + a note of hope.* darse un atracón = make + a pig of + Reflexivo, pig out (on), stuff + Posesivo + face.* darse una transacción económica = cash + change hands.* darse una tripotada = make + a pig of + Reflexivo, pig out (on).* darse una vacante = occur + vacancy.* darse un baño de sol = sunbathe.* darse un chapuzón = take + a dip.* darse un descanso = give + Reflexivo + a break, rest on + Posesivo + oars.* darse un festín de = feast on.* darse un garbeo = mosey.* darse un porrazo = come + a cropper.* darse un respiro = lie on + Posesivo + oars, rest on + Posesivo + oars.* darse un tortazo = come + a cropper.* dar significado = imbue with + meaning.* dar sombra = shade.* dar su conformidad a = assent to.* dar sugerencias = give + suggestions.* dar terror = scare + the living daylights out of.* dar testimonio = bear + witness, give + testimony.* dar tiempo = give + time, donate + Posesivo + time.* dar tiempo a Alguien = give + Nombre + some time.* dar título = title.* dar todo de Uno mismo = give of + Posesivo + best.* dar todo el oro del mundo = give + Posesivo + right arm.* dar tono = tone.* dar trabajo = present + burden.* dar una advertencia = raise + caveat, issue + warning.* dar una apariencia de = provide + a semblance of, give + a semblance of.* dar una azotaina = spank.* dar una bofetada = cuff, slap.* dar una bofetada a Alguien = give + Nombre + a slap in the face.* dar una buena paliza = whitewash, thrash.* dar una cabezadita = nap, catching 10, napping.* dar una carcajada = give + a laugh, let out + a laugh.* dar una charla = give + address, give + a talk, give + a presentation, give + speech.* dar una conferencia = deliver + talk, make + a speech, give + speech, deliver + lecture, give + a lecture.* dar una contractura muscular = pull + a muscle.* dar una cornada = gore.* dar una excusa = give + excuse.* dar una explicación = present + explanation.* dar una falsa impresión = keep up + facade, put on + an act.* dar una fiesta = give + a party.* dar una galleta = slap.* dar una guantada = slap.* dar una idea = give + idea, give + glimpse, provide + an understanding.* dar una idea de = give + a feel for, give + indication, provide + a glimpse of, give + a flavour of, be indicative of, provide + insight into, give + a picture, give + an insight into, give + an inkling of.* dar una idea general = put in + the picture, give + a general picture, paint + a broad picture.* dar una imagen = convey + image, present + picture, paint + a picture, present + an image, present + a picture.* dar una imagen de = give + an impression of.* dar una impresión = make + an impression, leave + an impression, present + an image.* dar una impresión de = give + an impression of.* dar una impresión equivocada = send + the wrong signals.* dar una lección de humildad = humble.* dar una llamada de atención = sound + a wake-up call.* dar una norma = give + prescription.* dar una opinión = offer + opinion.* dar una oportunidad = give + opportunity, provide + opportunity, grant + opportunity, present + an opportunity, create + opportunity.* dar una oportunidad a Alguien = give + Nombre + a head start.* dar una orden = issue + command, issue + instruction.* dar una paliza = clobber, pummel, slaughter, knock + the living daylights out of, knock + the hell out out of, whip, whitewash, thrash, wallop, lick, baste, take + a pounding, take + a beating, belt, trounce, beat + Nombre + (all) hollow.* dar una paliza a Alguien = beat + Nombre + up, beat + Nombre + black and blue.* dar una patada = kick, boot.* dar una pista = give + a hint.* dar una posibilidad = afford + opportunity.* dar un apretón de manos = shake + hand.* dar una rabieta = throw + a tantrum.* dar una razón = give + reason.* dar una respuesta = furnish + answer, frame + response.* dar una sacudida = give + a shake, give + a jerk.* dar una segunda oportunidad = give + a second chance.* dar una segunda vida = give + a second life.* dar una solución = provide + solution, develop + solution.* dar una solución por buena que realmente no lo es = beg + the solution.* dar un aspecto + Adjetivo = give + a + Adjetivo + look.* dar un ataque de nervios = have + an attack of hysterics.* dar una torta = slap.* dar una torta a Alguien = give + Nombre + a slap in the face.* dar una tunda = trounce.* dar una ventaja = give + Nombre + an edge.* dar una ventaja a Alguien = give + Nombre + a head start.* dar una visión = present + view, provide + an understanding.* dar una visión general = give + a general picture.* dar una visión global = give + overview, present + an overview, present + an overall picture, give + an overall picture, overview.* dar una visión total = give + a complete picture.* dar un aviso = make + warning.* dar una voltereta = somersault, do + a somersault, summersault.* dar una voz = holler.* dar una vuelta de campana = capsize, somersault, do + a somersault, summersault.* dar una vuelta en coche = go out for + a drive.* dar un berrinche = throw + a tantrum.* dar un beso de despedida = kiss + Nombre + goodbye.* dar un bocado a = take + a bite out of.* dar un bofetón = cuff, slap.* dar un bofetón a Alguien = give + Nombre + a slap in the face.* dar un cachete = spank, cuff, slap.* dar un cachete a Alguien = slap + Nombre + on the wrist.* dar un calambre = cramp.* dar un chillido = holler.* dar un comienzo a = give + a start to.* dar un coscorrón = cuff.* dar un ejemplo = give + example.* dar un empujón = give + a boost.* dar un golpe = knock.* dar un golpe por detrás = rear-end.* dar un gran paso adelante = reach + milestone.* dar un grito = holler.* dar un guantazo = slap.* dar un hachazo = hack.* dar un hervor = parboil.* dar un impulso = kick-start [kickstart].* dar un lavado de cara = spruce up.* dar un manotazo = swat at, cuff, slap.* dar un manotazo a Alguien = give + Nombre + a slap in the face.* dar un nivel de prioridad alto = put + Nombre + high on + Posesivo + list of priorities.* dar un nuevo acabado = refinish.* dar un nuevo impulso = pep up.* dar un nuevo nombre = rename.* dar un ojo de la cara por Algo = give + an eye-tooth for/to.* dar unos azotes = spank.* dar un paseo = take + a stroll, t* * *■ dar (verbo transitivo)A entregarB regalar, donarC en naipesD1 proporcionar2 MúsicaE conferir, aportarF1 aplicar capa de barniz etc2 dar: inyección etcG1 conceder prórroga etc2 atribuir3 pronosticando duración4 dar: edad, añosH1 expresar, decir2 señalar, indicarA producirB rendir, alcanzar hastaC causar, provocarD arruinar, fastidiarA presentarB ofrecer, celebrarC dar: conferenciaA realizar la acción indicadaB dar: limpiada etcSentido V considerar■ dar (verbo intransitivo)A1 entregar2 en naipesB ser suficiente, alcanzarC1 dar a: puerta etc2 llegar hasta3 estar orientado haciaD comunicarE arrojar un resultadoF importarA1 pegar, golpear2 darle a algo: tarea3 darle a algo: hacer uso de4 acertarB1 darle a algo: accionar2 moverC1 indicando insistencia2 instando a alguien a hacer algoD dar conA acometer, sobrevenirB1 darle a alguien por algo2 darle a alguien con algoC dar enD dar: sol, viento, luzE acabar■ darse (verbo pronominal)A producirseB ocurrirC resultarA dedicarse, entregarseB tratarse, ser sociableA realizar la acción indicadaB1 golpearse, pegarse2 darse (de) golpes3 darse (de) patadas etcSentido IV considerarsevtA (entregar) to givedale las llaves a Jaime give the keys to Jaime, give Jaime the keysse las di a Jaime I gave them to Jaimedale esto a tu madre de mi parte give this to your mother from medeme un kilo de peras can I have a kilo of pears?500 dólares ¿quién da más? any advance on 500 dollars?dar algo A + INF:da toda la ropa a planchar/lavar she sends all her clothes to be ironed/washed, she has all her ironing/washing done for herB (regalar, donar) to give¿me lo prestas? — te lo doy, yo no lo necesito can I borrow it? — you can have it o keep it, I don't need ita mí nunca nadie me dio nada nobody's ever given me anythingdaría cualquier cosa por que así fuera I'd give anything o ( colloq) I'd give my right arm for that to be the casedonde las dan las toman two can play at that gameestarlas dando ( Chi fam): entremos sin pagar, aquí las están dando let's just walk in without paying, they're asking for it ( colloq)con ese profesor las están dando they get away with murder with that teacher ( colloq)para dar y tomar or vender: coge los que quieras, tengo para dar y tomar or vender take as many as you want, I have plenty to spare o ( colloq) I've stacks of themC (en naipes) to deal¡me has dado unas cartas horribles! you've dealt o given me a terrible handD1 (proporcionar) ‹fuerzas/valor/esperanza› to givesus elogios me han dado ánimos his praise has given me encouragement o has encouraged meeso me dio la idea para el libro that's where I got the idea for the book, that's what gave me the idea for the bookme dio un buen consejo she gave me some useful advicemi familia no pudo darme una carrera my family weren't in a position to send me to o put me through university o to give me a university educationes capaz de robar si le dan la ocasión given the chance he's quite capable of stealingpide que te den un presupuesto/más información ask them to give you o supply you with an estimate/more information2 ( Música) to give¿me das el la? can you give me an A?E (conferir, aportar) ‹sabor/color/forma› to givelas luces le daban un ambiente festivo a la plaza the lights gave the square a very festive atmosphere, the lights lent a very festive atmosphere to the squareles dio forma redondeada a las puntas he rounded off the endsnecesita algo que le dé sentido a su vida he needs something that will give his life some meaningF1 (aplicar) ‹capa de barniz/mano de pintura› to givedale otra capa de barniz/otra mano de pintura give it another coat of varnish/painthay que darle cera al piso we have to wax the floordale una puntada para sujetarlo put a stitch in to hold it2 ‹inyección/lavativa/sedante› to give, administer ( frml); ‹masaje› to giveG1 (conceder) ‹prórroga/permiso› to givete doy hasta el jueves I'll give you until Thursday¿quién te ha dado permiso para entrar allí? who gave you permission to go in there?, who said you could go in there?si usted nos da permiso with your permission, if you will allow usel dentista me ha dado hora para el miércoles I have an appointment with the dentist on Wednesdaydan facilidades de pago they offer easy repayment facilities o termsnos dieron el tercer premio we won o got third prize, we were awarded third prizeal terminar el cursillo te dan un diploma when you finish the course you get a diploma2(atribuir): no le des demasiada importancia don't attach too much importance to ityo le doy otra interpretación a ese pasaje I see o interpret that passage in a different waytuvieron que darme la razón they had to admit I was right3 (pronosticando duración) to giveno le dan ni dos meses de vida they've given him less than two months to liveno le doy ni un mes a esa relación I don't think they'll last more than a month together4( RPl) ‹edad/años› ¿cuántos años or qué edad le das? how old do you think o reckon she is?yo no le daba más de 28 I didn't think he was more than 28H1(expresar, decir): ¿le diste las gracias? did you thank him?, did you say thank you?no me dio ni los buenos días she didn't even say hellodales recuerdos de mi parte give/send them my regardsdarle la bienvenida a algn to welcome sbtenemos que ir a darles el pésame we must go and offer our condolencesme gustaría que me dieras tu parecer or opinión I'd like you to give me your opinionle doy mi enhorabuena I'd like to congratulate you¿me da la hora, por favor? have you got the time, please?me tocó a mí darle la noticia I was the one who had to break the news to himte han dado una orden you've been given an order, that was an orderhan dado orden de desalojar el edificio they've ordered that the building be vacated2el reloj dio las cinco the clock struck fiveA(producir): estos campos dan mucho grano these fields have a high grain yieldesta estufa da mucho calor this heater gives out a lot of heatesta clase de negocio da mucho dinero there's a lot of money in this businessesos bonos dan un 7% those bonds give a yield of 7%los árboles han empezado a dar fruto the trees have begun to bear fruitno le pudo dar un hijo she was unable to bear o give him a childB(rendir, alcanzar hasta): ¿cuánto da ese coche? how fast can that car go?da 150 kilómetros por hora it can do o go 150 kilometers an hourha dado todo lo que el público esperaba de él he has lived up to the public's expectations of himel coche venía a todo lo que daba the car was traveling at full speedponen la radio a todo lo que da they turn the radio on full blastC(causar, provocar): la comida muy salada da sed salty food makes you thirsty¡estos críos dan tanto trabajo! these kids are such hard work!(+ me/te/le etc): ¿no te da calor esa camisa? aren't you too warm in that shirt?el vino le había dado sueño the wine had made him sleepyme da mucha pena verla tan triste I can't bear o it hurts me to see her so sad¡qué susto me has dado! you gave me such a fright!me da no sé qué que se tenga que quedar sola I feel a bit funny about leaving her on her owneste coche no me ha dado problemas this car hasn't given me any troubleel jardín da muchísimo que hacer there's always such a lot to do in the gardenlos niños dan que hacer children are a lot of worklo que dijo me dio que pensar what he said gave me plenty of food for thought o plenty to think aboutIsabelita nos dio la noche we had an awful night thanks to little IsabelA(presentar): ¿qué dan esta noche en la tele? what's on TV tonight? ( colloq)en el cine Avenida dan una película buenísima there's a really good movie on at the Avenida, they're showing a really good movie at the Avenidaayer fuimos al teatro, daban una obra de Calderón we went to the theater yesterday, it was a play by Calderónva a dar un concierto el mes que viene he's giving a concert next monthdeja de gritar así, estás dando un espectáculo stop shouting like that, you're making a spectacle of yourselfB (ofrecer, celebrar) ‹fiesta› to give; ‹baile/banquete› to holdC ‹conferencia› to giveA(realizar la acción indicada): dieron lectura al comunicado they read out the communiquéestuvo dando cabezadas durante toda la película he kept nodding off all through the filmdio un grito/un suspiro she shouted/sighed, she gave a shout/heaved a sighdio un paso atrás/adelante he took a step back/forward(+ me/te/le etc): dame un beso/abrazo give me a kiss/hugme dio un tirón del pelo he pulled my hairB‹limpiada/barrida/planchazo› con que le des una enjuagada alcanza just a quick rinse will dohay que darle una barrida al suelo de la cocina the kitchen floor needs a sweep o needs sweepingquiero darle otra leída a este capítulo ( AmL); I want to run o read through this chapter againSentido V (considerar) dar algo/a algn POR algo:lo dieron por muerto they gave him up for deaddoy por terminada la sesión I declare the session closedese tema lo doy por sabido I'm assuming you've already covered that topicsi le has prestado dinero ya lo puedes dar por perdido if you've lent him money you can kiss it goodbye¿eso es lo que quieres? ¡dalo por hecho! is that what you want? consider it done! o ( AmE colloq) you got it!si apruebo daré el tiempo por bien empleado if I pass it will have been time well spent■ darviA1(entregar): dame, yo te lo coso let me have it o give it here, I'll sew it for youno puedes con todo, dame que te ayudo you'll never manage all that on your own, here, let me help you¿me das para un helado? can I have some money for an ice cream?2 (en naipes) to dealte toca dar a ti it's your deal, it's your turn to dealB (ser suficiente, alcanzar) dar PARA algo/algn:este pollo da para dos comidas this chicken is enough o will do for two mealscon una botella no da para todos one bottle's not enough to go roundda para hablar horas y horas you could talk about it for hours(+ me/te/le etc): eso no te da ni para un chicle you can't even buy a piece of chewing gum with thatno le da la cabeza para la física he hasn't much of a head for physicsno me dio (el) tiempo I didn't have timedar de sí to stretchme quedan un poco ajustados, pero ya darán de sí they're a bit tight on me, but they'll stretch o give¡cuánto ha dado de sí esa botella de jerez! that bottle of sherry's gone a long way!¡qué poco dan de sí seis euros! six euros don't go very far!el pobre ya no da más de sí the poor guy's fit to dropno dar para más: su inteligencia no da para más that's as much as his brain can cope withyo me voy, esto ya no da para más I'm leaving, this is a waste of timeya no da para más or (CS) ya no da más de tanto trabajar he's worked himself into the groundestoy que no doy más I'm all in ( colloq), I'm shattered o dead beat ( colloq), I'm pooped ( AmE colloq)C dar a1 «puerta/habitación» (comunicar con) to give on tola puerta trasera da a un jardín/a la calle Palmar the back door opens o gives onto a garden/onto Palmar Streettodas las habitaciones dan a un patio all the rooms look onto o give onto a courtyard2 (llegar hasta) «río» to go o flow into; «camino/sendero» to lead tola calle va a dar directamente a la playa the street goes right down o leads straight to the beach3 «fachada/frente» (estar orientado hacia) to facela fachada principal da al sur the main facade faces southla terraza da al mar the balcony overlooks o faces the seaD( RPl) (comunicar) darle a algn CON algn: ¿me das con Teresa, por favor? can I speak to Teresa, please?en seguida le doy con el señor Seco I'll just put you through to Mr SecoE(arrojar un resultado): ¿cuánto da la cuenta? what does it come to?a mí me dio 247 ¿y a ti? I made it (to be) 247, how about you?el análisis le dio positivo/negativo her test was positive/negativeF(importar): ¿cuál prefieres? — da igual which do you prefer? — I don't mindda lo mismo, ya iremos otro día it doesn't matter, we'll go another day(+ me/te/le etc): ¿el jueves o el viernes? — a mí me da igual Thursday or Friday? — I don't mind o it doesn't matter o it doesn't make any difference to me o it's all the same to mela sopa se ha enfriado un poco — ¡qué más da! the soup's gone a bit cold — never mind o it doesn't matter¿qué más da un color que otro? surely one color is as good as another!, what difference does it make what color it is?(+ me/te/le etc): ¡qué más le da a él que otros tengan que hacer su trabajo! what does he care if others have to do his work?¿y a ti qué más te da si él viene? what difference does it make to you if he comes?, what's it to you if he comes? ( colloq)no quiere venir — tanto da she doesn't want to come — it makes no difference o so what?(+ me/te/le etc): ¿a qué hora quieren cenar? — tanto nos da what time do you want to have dinner? — it's all the same to us o wheneverA1 (pegar, golpear) (+ me/te/le etc):le dio en la cabeza it hit him on the headdale al balón con fuerza kick the ball hard¡te voy a dar yo a ti como no me obedezcas! you're going to get it from me if you don't do what I say ( colloq)le dio con la regla en los nudillos she rapped his knuckles with the rulercuando te agarren te van a dar de palos when they get you they're going to give you a good beating2 ( fam) (a una tarea, asignatura) darle A algo:me pasé todo el verano dándole al inglés I spent the whole summer working on o studying my English ( colloq)vas a tener que darle más fuerte si quieres aprobar you're going to have to push yourself harder o put more effort into it if you want to passquiero darle un poco más a esta traducción antes de irme I want to do a bit more work on this translation before I go3 ( fam) (hacer uso de) darle A algo:¡cómo le han dado al queso! ¡ya casi no queda! they've certainly been at the cheese, there's hardly any left! ( colloq)¡cómo les has dado a estos zapatos! you've really been hard on these shoes!, you've worn these shoes out quickly!4 (acertar) to hitdar en el blanco/el centro to hit the target/the bull's-eyeB1 (accionar) darle A algo:dale a esa palanca hacia arriba push that lever uple dio al interruptor she flicked the switchle di a la manivela I turned the handledale al pedal press the pedaltienes que darle a este botón/esta tecla you have to press this button/key2 (mover) (+ compl):dale al volante hacia la derecha turn the wheel to the rightdale para atrás ( Auto) back upC1 ( fam)(indicando insistencia): ¡y dale! ya te he dicho que no voy there you go again! I've told you I'm not going ( colloq)estuvo todo el día dale que dale con el clarinete he spent the whole day blowing away on his clarinet¡y dale con lo de la edad! ¿qué importa eso? stop going on about her age! what does it matter?¡dale que te pego! ( fam): he estado toda la mañana dale que te pego con esto I've been slaving away at this all morningyo quiero olvidarlo y él ¡dale que te pego con lo mismo! I want to forget about it and he keeps on and on about it o he keeps banging on about it2( RPl fam) (instando a algn a hacer algo): dale, metete, el agua está lindísima come on, get in, the water's lovelydale, prestámelo come on o go on, lend it to meD dar con (encontrar) to findpor mucho que buscaron no dieron con él although they searched high and low they couldn't find himcreo que ya he dado con la solución I think I've hit upon o found the solutioncuando uno no da con la palabra adecuada when you can't come up with o find the right wordA (acometer, sobrevenir) (+ me/te/le etc):le dio un mareo she felt dizzyle dio un infarto he had a heart attack¡me da una indignación cuando hace esas cosas …! I feel so angry when he does those things!B (hablando de ocurrencias, manías)1 darle a algn POR algo:le ha dado por decir que ya no lo quiero he's started saying that I don't love him any morele ha dado por beber he's taken to drink, he's started drinkingle ha dado por el yoga she's got into yoga¡menos mal que me dio por preguntar por cuánto saldría! it's just as well it occurred to me to ask o I thought to ask how much it would be!darle a algn por ahí ( fam): ¿ahora hace pesas? — sí, le ha dado por ahí is he doing weights now? — yes, that's his latest craze o that's what he's into now¿por qué lo hiciste? — no sé, me dio por ahí why did you do it? — I don't know, I just felt like itcualquier día le da por ahí y la deja one of these days he'll just up and leave her2 darle a algn CON algo:le ha dado con que me conoce he's got it into his head he knows meC dar en(tender a): ha dado en salir acompañada por galanes jóvenes she has taken to being escorted in public by handsome young menha dado en esta locura she has got this crazy idea into her headlo que se ha dado en llamar `drogodependencia' what has come to be known as `drug-dependence'D«sol/viento/luz»: aquí da el sol toda la mañana you get the sun all morning heresiéntate aquí, donde da el sol sit down here in the sunen esa playa da mucho el viento it's very windy on that beachla luz le daba de lleno en los ojos the light was shining right in his eyesE(acabar): ir/venir a dar: la pelota había ido a dar al jardín de al lado the ball had ended up in the next door garden¿cómo habrá venido a dar esto aquí? how on earth did this get here?■ darseA (producirse) to growen esta zona se da bien el trigo wheat grows well in this areaB(ocurrir) «caso/situación»: bien podría darse una situación así this kind of situation could well arise o occurse dio la circunstancia de que la alarma estaba desconectada the alarm happened to be disconnectedpara esto se tienen que dar las siguientes circunstancias this requires the following conditionsC (resultar) (+ me/te/le etc):se le dan muy bien los idiomas she's very good at languages¿cómo se te da a ti la costura? how are you at sewing?, how's your sewing?A (dedicarse, entregarse) darse A algo:se dio a la bebida she took to drink, she hit the bottle ( colloq)se da a la buena vida he spends his time having fun o living it upse ha dado por entero a su familia/a la causa she has devoted herself entirely to her family/to the causeB( RPl) (tratarse, ser sociable) darse CON algn: no se da con la familia del marido she doesn't have much to do with her husband's familyA ( refl)(realizar la acción indicada): voy a darme una ducha I'm going to take o have a showervamos a darnos un banquete we're going to have a feastdárselas de algo: se las da de que sabe mucho he likes to make out he knows a lotva dándoselas de rico y no tiene un duro he makes out he's rich but he hasn't got a penny¿pero ése de qué se las da? si es un obrero como tú y yo who does he think he is? he's just another worker like you and meno te las des de listo don't act so smartB1(golpearse, pegarse): se dio con el martillo en el dedo he hit his finger with the hammerno te vayas a dar con la cabeza contra el techo don't hit o bang your head on the ceilingse dieron contra un árbol they crashed o went into a treese va a dar un golpe en la cabeza/espalda he's going to hit o bump his head/hit his backse dio con la nariz or de narices contra la puerta he ran/walked straight into the door, he went smack into the door ( colloq)2 ( refl):darse (de) golpes to hit oneself¡podría darme (de) patadas! I could kick myself!3 ( recípr):se estaban dando (de) patadas/tortazos en plena calle they were kicking/punching each other right there on the streetSentido IV (considerarse) darse POR algo:con eso me daría por satisfecha I'd be quite happy with thatno se dará por vencida hasta que lo consiga she won't give up until she gets itpuedes darte por contento de haber salido con vida you can count yourself lucky you weren't killedno quiere darse por enterado he doesn't want to know* * *
dar ( conjugate dar) verbo transitivo
1
déme un kilo de peras can I have a kilo of pears?;
See Also→ conocer verbo transitivo 3 b, entender verbo transitivo
2
‹información/idea› to give
3
4 ( conceder) ‹prórroga/permiso› to give;
nos dieron un premio we won o got a prize
5
◊ ¿le diste las gracias? did you thank him?, did you say thank you?;
dales saludos give/send them my regards;
tuve que darle la noticia I was the one who had to break the news to himb) (señalar, indicar): me da ocupado or (Esp) comunicando the line's busy o (BrE) engaged;
1
‹ dividendos› to pay;
b) (AmL) ( alcanzar hasta):◊ da 150 kilómetros por hora it can do o go 150 kilometres an hour;
venía a todo lo que daba it was travelling at full speed;
ponen la radio a todo lo que da they turn the radio on full blast
2 (causar, provocar) ‹placer/susto› to give;
‹ problemas› to cause;
el calor le dio sueño/sed the heat made him sleepy/thirsty
1 ( presentar) ‹ concierto› to give;◊ ¿qué dan esta noche en la tele? what's on TV tonight? (colloq);
¿dónde están dando esa película? where's that film showing?
2
‹baile/banquete› to hold;
‹ discurso› (AmL) to make
ver tb clase 4
( realizar la accion que se indica) ‹ grito› to give;
dame un beso give me a kiss;
ver tb golpe, paseo, vuelta, etc
( considerar) dar algo/a algn por algo:
ese tema lo doy por sabido I'm assuming you've already covered that topic;
¡dalo por hecho! consider it done!
verbo intransitivo
1
[ventana/balcón] to look onto, give onto;
[fachada/frente] to face
2 (ser suficiente, alcanzar) dar para algo/algn to be enough for sth/sb;
dar de sí ‹zapatos/jersey› to stretch
3 ( arrojar un resultado):
¿cuánto da la cuenta? what does it come to?;
a mí me dio 247 I made it (to be) 247
4 ( importar):
¡qué más da! what does it matter!;
¿qué más da? what difference does it make?;
me da igual I don't mind
5 ( en naipes) to deal
1
( como castigo) to smack sb;
el balón dio en el poste the ball hit the post
2 (accionar, mover) darle a algo ‹a botón/tecla› to press sth;
‹ a interruptor› to flick sth;
‹a manivela/volante› to turn sth
3
‹ solución› to hit upon, find;
‹ palabra› to come up with
4 (hablando de manías, ocurrencias) darle a algn por hacer algo ‹por pintar/cocinar› to take to doing sth;◊ le ha dado por decir que … he's started saying that …
5 [sol/luz]:
la luz le daba de lleno en los ojos the light was shining right in his eyes
darse verbo pronominal
1 ( producirse) [fruta/trigo] to grow
2 ( presentarse) [oportunidad/ocasión] to arise
3 ( resultar) (+ me/te/le etc):
◊ dárselas de algo: se las da de valiente/de que sabe mucho he likes to make out he's brave/he knows a lot;
dárselas de listo to act smartb) (golpearse, pegarse):
se dieron contra un árbol they crashed into a tree;
se dio dar un golpe en la rodilla he hit his knee
( considerarse) darse por algo:
ver tb aludir a, enterado 1
dar
I verbo transitivo
1 to give: dame la mano, hold my hand
2 (conceder) to give: mi padre me dio permiso, my father gave me permission
le doy toda la razón, I think he is quite right
3 (transmitir una noticia) to tell
(un recado, recuerdos) to pass on, give
dar las gracias, to thank
4 (retransmitir u ofrecer un espectáculo) to show, put on
5 (organizar una fiesta) to throw, give
6 (producir lana, miel, etc) to produce, yield
(fruto, flores) to bear
(beneficio, interés) to give, yield
7 (causar un dolor, malestar) dar dolor de cabeza, to give a headache
(un sentimiento) dar pena, to make sad
le da mucha vergüenza, he's very embarrassed
8 (proporcionar) to provide: su empresa da trabajo a cincuenta personas, his factory gives work to fifty people
9 (una conferencia, charla) to give
(impartir clases) to teach
(recibir una clase) to have
US to take
10 (presentir) me da (en la nariz/en el corazón) que eso va a salir bien, I have a feeling that everything is going to turn out well
11 (estropear) to ruin: me dio la noche con sus ronquidos, he spoilt my sleep with his snoring
12 (abrir el paso de la luz) to switch on
(del gas, agua) to turn on
13 (propinar una bofetada, un puntapié, etc) to hit, give
14 (aplicar una mano de pintura, cera) to apply, put on
(un masaje, medicamento) to give
15 (considerar) dar por, to assume, consider: lo dieron por muerto, he was given up for dead
ese dinero lo puedes dar por perdido, you can consider that money lost
dar por supuesto/sabido, to take for granted, to assume
16 (la hora, un reloj) to strike: aún no habían dado las ocho, it was not yet past eight o'clock
17 (realizar la acción que implica el objeto) dar un abrazo/susto, to give a hug/fright
dar un paseo, to go for a walk
dar una voz, to give a shout
II verbo intransitivo
1 (sobrevenir) le dio un ataque de nervios, she had an attack of hysterics
2 dar de comer/cenar, to provide with lunch/dinner 3 dar a, (mirar, estar orientado a) to look out onto, to overlook
(una puerta) to open onto, lead to: esa puerta da al jardín, this door leads out onto the garden 4 dar con, (una persona, objeto) to come across: no fuimos capaces de dar con la contraseña, we couldn't come up with the password
dimos con él, we found him 5 dar de sí, (una camiseta, bañador) to stretch, give 6 dar en, to hit: el sol me daba en los ojos, the sun was (shining) in my eyes 7 dar para, to be enough o sufficient for: ese dinero no me da para nada, this money isn't enough for me
♦ Locuciones: dar a alguien por: le dio por ponerse a cantar, she decided to start singing
le dio por nadar, he got it into his head to go swimming
dar a entender a alguien que..., to make sb understand that...
dar la mano a alguien, to shake hands with sb
dar para: el presupuesto no da para más, the budget will not stretch any further
dar que hablar, to set people talking
dar que pensar: el suceso dio que pensar, the incident gave people food for thought
dar a conocer, (noticia) to release
' dar' also found in these entries:
Spanish:
abasto
- abrigar
- acelerón
- acertar
- acogerse
- acomodar
- acreditar
- admitir
- aflojar
- agradecer
- alarma
- albergue
- alcance
- alerta
- alimentar
- alojamiento
- alta
- amagar
- apetecer
- apurar
- armar
- asesorar
- atinar
- baño
- batalla
- blanca
- blanco
- bola
- bote
- brazo
- brinco
- buena
- bueno
- cabezada
- cabida
- cada
- calabaza
- calentar
- callar
- callada
- callo
- campanada
- cancha
- cante
- cara
- carpetazo
- carrete
- casar
- chivatazo
- citar
English:
about-face
- about-turn
- act up
- advance
- amplify
- announce
- around
- attach
- attest
- back
- backpedal
- barge into
- bear
- beat
- beat up
- beg
- begrudge
- birth
- block
- bluster
- bolster
- bop
- boss about
- boss around
- bother
- bounce
- bound
- breast-feed
- brief
- buff
- bull's-eye
- butt
- call
- chase down
- checkmate
- cheer
- chime
- circle
- clout
- coach
- come across
- credence
- day
- deal
- death
- deliver
- deposit
- direct
- discharge
- disgust
* * *♦ vt1. [entregar, otorgar] to give;dar algo a alguien to give sth to sb, to give sb sth;da parte de sus ingresos a los necesitados she gives o donates part of her income to the poor;dame el azúcar, por favor could you pass o give me the sugar, please?;¡dámelo! give it to me!, give me it!;se lo di a mi hermano I gave it to my brother;daría cualquier cosa por saber lo que piensa I'd give anything to know what he's thinking2. [pagar] to give;[ofrecer en pago] to offer;¿cuánto te dieron por la casa? how much did they give you for the house?;el concesionario me da 2.000 euros por la moto vieja the dealer's offering 2,000 euros for my old motorbike;300 dólares, ¿quién da más? [en subasta] is there any advance on 300 dollars?3. [proporcionar] to give, to provide with;la salsa le da un sabor muy bueno the sauce gives it a very pleasant taste, the sauce makes it taste very nice;este color le da un aspecto diferente a la habitación this colour makes the room look different;le di instrucciones de cómo llegar a casa I gave her directions for getting to my house;no nos dio ninguna explicación sobre su ausencia he didn't give us o provide us with any explanation for his absence;le dimos ánimos para que siguiera con su trabajo we encouraged her to continue with her work;su familia hizo un gran esfuerzo por darle estudios universitarios his family went to a great deal of effort to enable him to go to university4. [conceder] to give;le han dado el Premio Nobel she has been awarded o given the Nobel Prize;le dieron una beca he was awarded o given a grant;yo no le daría demasiada importancia I wouldn't attach too much importance to it;al final me dieron la razón in the end they accepted that I was right;le dieron una semana más para presentar el informe they gave o allowed him one more week to hand in the report;me dieron permiso para ir al médico I got o was allowed time off work to go to the doctor;¿da su permiso para entrar? may I come in?;nos dieron facilidades de pago they offered us easy payment terms;los médicos no le dan más de seis meses de vida the doctors don't give him more than six months (to live);¿qué interpretación das a este descubrimiento? how would you interpret this discovery?dar la bienvenida a alguien to welcome sb;le di las gracias por su ayuda I thanked her for her help;fuimos a darles el pésame we went to offer them our condolences;dale recuerdos de mi parte give him my regards, say hello to him from me;dale la enhorabuena give her my congratulations;me dio su opinión al respecto he gave me his opinion on the matter;¿quién le dará la noticia? who's going to tell o give her the news?6. [producir] to give, to produce;[frutos, flores] to bear; [beneficios, intereses] to yield;estas vacas dan mucha leche these cows produce a lot of milk;esta cuenta da un 5 por ciento de interés this account offers a 5 percent interest rate, this account bears interest at 5 percent;esta lámpara da mucha luz this light is very bright;le dio tres hijos she bore him three children7. [provocar] to give;me da vergüenza/pena it makes me ashamed/sad;me da risa it makes me laugh;me da miedo it frightens me;¡me da una rabia que me traten así! it infuriates me that they should treat me in this way!;me dio un susto tremendo she gave me a real fright;el viaje me dio mucho sueño the journey made me really sleepy;da gusto leer un libro tan bien escrito it's a pleasure to read such a well-written book;los cacahuetes dan mucha sed peanuts make you very thirsty;este paseo me ha dado hambre this walk has made me hungry o given me an appetite;estas botas dan mucho calor these boots are very warm8. [luz, agua, gas] [encender] to turn o switch on;[suministrar por primera vez] to connect; [suministrar tras un corte] to turn back on9. [fiesta, cena] to have, to hold;dar una cena en honor de alguien to hold o give a dinner in sb's honour;darán una recepción después de la boda there will be a reception after the wedding10. [en naipes] [repartir] to deal11. [sujeto: reloj] to strike;el reloj dio las doce the clock struck twelve12. Cine, Teatro & TV to show;[concierto, interpretación] to give;¿qué dan esta noche en la tele? – dan una película del oeste what's on the TV tonight? – they're showing a western o there's a western on;dieron la ceremonia en directo they broadcast the ceremony livedio una patada a la pelota he kicked the ball;darle un golpe/una puñalada a alguien to hit/stab sbdar barniz a una silla to varnish a chair15. [señales, indicios] to show;dar pruebas de sensatez to show good sense;dar señales de vida to show signs of life16. [enseñar] to teach;[conferencia] to give;dar inglés/historia to teach English/history;dio una clase muy interesante she gave a very interesting class;mañana no daremos clase there won't be a class tomorrowdoy clases de piano con una profesora francesa I have piano classes with a French piano teacher;doy dos clases de francés a la semana I have two French classes a weekdar un suspiro to sigh, to give a sigh;dar un vistazo a to have a look at;dio lectura a los resultados de la elección she read out the election results;cuando se enteró de la noticia, dio saltos de alegría when he heard the news, he jumped for joy;voy a dar un paseo I'm going (to go) for a walkes tan pesado que me dio la tarde he's so boring that he ruined the afternoon for me;el bebé nos da las noches con sus lloros the baby never lets us get a decent night's sleepeso lo doy por hecho I take that for granted;doy por sentado que vendrás a la fiesta I take it for granted that o I assume you'll be coming to the party;doy por explicado este periodo histórico that's all I want to say about this period of history;doy esta discusión por terminada I consider this discussion to be over;dar a alguien por muerto to give sb up for dead22. RP [inyección] to give23. Compdonde las dan las toman you get what you deserve;no dar una to get everything wrong♦ vi1. [en naipes] [repartir] to deal;me toca dar a mí it's my deal2. [entregar]dame, que ya lo llevo yo give it to me, I'll carry it3. [horas] to strike;dieron las tres three o'clock struckla piedra dio contra el cristal the stone hit the window;como no te portes bien, te voy a dar if you don't behave, I'll smack you[botón, timbre] to press;dale al control remoto hit the remote control;dale al pedal press down on the pedal;Informátdale a la tecla de retorno hit o press return;dale a la manivela turn the handle[sujeto: pasillo, puerta] to lead to; [sujeto: casa, fachada] to face;todas las habitaciones dan al mar all the rooms look out onto o face the sea7. [sujeto: luz, viento]el sol daba de lleno en la habitación the sunlight was streaming into the room;la luz me daba directamente en la cara the light was shining directly in my face;aquí da mucho viento it's very windy here8. [encontrar]dar con algo/alguien to find sth/sb;he dado con la solución I've hit upon the solutionda de mamar a su hijo she breast-feeds her sonno dar ni para pipas: ¡eso no te da ni para pipas! that's not even enough to buy a bag of peanuts!aquello me dio que pensar that made me think12. [importar]¡y a ti qué más te da! what's it to you?;no vamos a poder ir al cine – ¡qué más da! we won't be able to go to the cinema – never mind!;y si no lo conseguimos, ¿qué más da? if we don't manage it, so what?;¡qué más da quién lo haga con tal de que lo haga bien! what does it matter o what difference does it make who does it as long as they do it properly?;lo siento, no voy a poder ayudar – da igual, no te preocupes I'm sorry but I won't be able to help – it doesn't matter, don't worry;¿vamos o nos quedamos? – da lo mismo should we go or should we stay? – it doesn't make any differencediste en el blanco, hay que intentar reducir las pérdidas you hit the nail on the head, we have to try and reduce our lossesahora le ha dado por no comer fruta now she's decided not to eat fruit;le dio por ponerse a cantar en medio de la clase he took it into his head to start singing in the middle of the class;¿está aprendiendo ruso? – sí, le ha dado por ahí is she learning Russian? – yes, that's her latest thing;Formaldar en hacer algo to take to doing sth;el viejo dio en leer libros de caballería the old man took to reading books on chivalry17.dar de sí [ropa, calzado] to give, to stretch;este sueldo da mucho de sí this salary goes a long way;estos zapatos no dan para más these shoes have had it;es un poco tonto, no da para más he's a bit stupid, he's not up to anything else18. [expresa enfado]te digo que pares y tú, ¡dale (que dale)! I've told you to stop, but you just carry on and on!;¡y dale con la música! there he goes again, playing loud music!;te hemos dicho que no menciones el tema, y tú, dale que te pego we've told you not to mention the subject, but you just carry on regardless o but here you are, bringing it up again;¡y dale! te lo he dicho bien claro, no voy a ir how many times do I have to tell you? o I've said it once and I'll say it again, I'm not going19. RP [comunicar]¿me darías con tu madre? could I speak to your mother?, could you put your mother on?;le doy con el Sr. Hualde I'll put you through to Mr Hualde20. CompFampara dar y tomar: había cerveza para dar y tomar there was loads of beer;Famdarle a: ¡cómo le da a la cerveza! he certainly likes his beer!;Famdarle algo a alguien: si no se calla me va a dar algo if he doesn't shut up soon, I'll go mad;si sigues trabajando así te va a dar algo you can't go on working like that;Esp muy Fam¡que le den!: ¿que no quiere cooperar? ¡que le den! he doesn't want to co-operate? well, stuff him!* * *<part dado>I v/t1 give; fiesta give, have;dar un salto/una patada jump/kick, give a jump/kick;dar miedo a frighten;el jamón me dio sed the ham made me thirsty;dar de comer/beber a alguien give s.o. something to eat/drink3 película show, screen4:el reloj dio las tres the clock struck three5:¡dale (que dale)! fam don’t keep on! fam ;y siguió dale que te pego fam and he kept on and onII v/idame give it to me, give me it2:3:dar con algo/alguien come across sth/s.o., find sth/s.o.;no di con el nombre I couldn’t think of the name4:dar para be enough for;no da para más it’s past its best5:le dio por insultar a su madre fam she started insulting her mother6:¡qué más da! what does it matter!;da igual it doesn’t matter7:en algo hit sth;el sol le daba en la cara he had the sun in his eyes, the sun was in his eyes8:dar por muerto a alguien give s.o. up for dead9:dar que hablar give people something to talk about;da que pensar it makes you think, it gives you something to think about* * *dar {22} vt1) : to give2) entregar: to deliver, to hand over3) : to hit, to strike4) : to yield, to produce5) : to perform6) : to give off, to emit7)dar como ordar por : to regard as, to considerdar vi1) alcanzar: to suffice, to be enoughno me da para dos pasajes: I don't have enough for two fares2)dar a ordar sobre : to overlook, to look out on3)dar con : to run into4)dar con : to hit upon (an idea)5)dar de sí : to give, to stretch* * *dar vb¿cuánto me das por lavarte el coche? how much will you give me for washing your car?2. (poner en las manos) to pass¿me da un kilo de naranjas, por favor? could I have a kilo of oranges, please?4. (poner en la televisión) to be on5. (ofrecer fiesta) to have7. (tener ataque, enfermedad) to have10. (encender, conectar) to turn on¿has dado el gas? have you turned the gas on?me dio las buenas noches he said goodnight to me / he wished me goodnightdar a to overlook / to look ontodar igual not to matter / not to mind¿qué más da? what difference does it make? -
5 Recht
rɛçtn1) derecho mEs ist sein gutes Recht. — Está en su derecho.
2) ( Erlaubnis) autorización f3)-1-Recht1 [rεçt]<-(e)s, -e>; (Anspruch) derecho Maskulin [auf a]; (Gerechtigkeit) justicia Feminin; staatsbürgerliche Rechte derechos cívicos; mit welchem Recht behaupten Sie das? ¿con qué derecho afirma eso?; sein Recht fordern reclamar sus derechos; jemandem Recht geben dar(le) a alguien la razón; zu seinem Recht kommen hacer valer sus derechos; das Recht des Stärkeren la ley del más fuerte; zu Recht con razón; Recht haben; im Recht sein tener razón; es ist unser gutes Recht uns zu beschweren tenemos perfecto derecho a quejarnos; gleiches Recht für alle! ¡igualdad de derechos!; du hast das Recht auf einen Anwalt tienes derecho a un abogado; dazu haben Sie kein Recht! ¡no tiene ningún derecho!————————-2-Recht2<-s, ohne Plural >; (Rechtsordnung) derecho Maskulin; (Gesetze) legislación Feminin, leyes Feminin Plural; bürgerliches Recht derecho civil; gegen das Recht verstoßen infringir las leyes; Recht sprechen hacer justicia————————zu Recht Adverb————————mit Recht Adverbcon razón oder derecho -
6 recht
rɛçtn1) derecho mEs ist sein gutes Recht. — Está en su derecho.
2) ( Erlaubnis) autorización f3)-1-Recht1 [rεçt]<-(e)s, -e>; (Anspruch) derecho Maskulin [auf a]; (Gerechtigkeit) justicia Feminin; staatsbürgerliche Rechte derechos cívicos; mit welchem Recht behaupten Sie das? ¿con qué derecho afirma eso?; sein Recht fordern reclamar sus derechos; jemandem Recht geben dar(le) a alguien la razón; zu seinem Recht kommen hacer valer sus derechos; das Recht des Stärkeren la ley del más fuerte; zu Recht con razón; Recht haben; im Recht sein tener razón; es ist unser gutes Recht uns zu beschweren tenemos perfecto derecho a quejarnos; gleiches Recht für alle! ¡igualdad de derechos!; du hast das Recht auf einen Anwalt tienes derecho a un abogado; dazu haben Sie kein Recht! ¡no tiene ningún derecho!————————-2-Recht2<-s, ohne Plural >; (Rechtsordnung) derecho Maskulin; (Gesetze) legislación Feminin, leyes Feminin Plural; bürgerliches Recht derecho civil; gegen das Recht verstoßen infringir las leyes; Recht sprechen hacer justiciaAdjektiv2. [besonders] especial5. [passend]————————Adverb1. [ziemlich] verdaderamente -
7 ir
v.1 to go.ir hacia el sur/al cine to go south/to the cinemair en autobús/coche to go by bus/carir andando to go on foot, to walk¡vamos! let's go!2 to be gradually.ir haciendo algo to be (gradually) doing somethingva anocheciendo it's getting dark3 to go.le va bien en su nuevo trabajo things are going well for him in his new jobsu negocio va mal his business is going badly¿cómo te va? how are you doing?4 to go.estas tazas van con estos platos these cups go with these saucers5 to go, to belong.esto no va ahí that doesn't go o belong there6 to go, to leave (marcharse).irse a to go to¡vete! go away!El bus va por el camino The bus goes down the road.7 to go (to search).ir (a) por algo/alguien to go and get something/somebody, to go and fetch something/somebody (peninsular Spanish)8 to go (to consume, to disappear).se ha ido la luz there's been a power cut9 to be going (intención).ir a hacer algo to be going to do somethingte voy a echar de menos I'm going to miss you10 to get (to change).ir a mejor/peor to get better/worse11 to work.la manivela va floja the crank is loosela televisión no va the television isn't working12 to be meant (comentario, indirecta).ir por alguien to be meant for somebody, to be aimed at somebody13 to suit (clothes).irle (bien) a alguien to suit somebodyesta camisa no va con esos pantalones this shirt doesn't go with these trousers14 to do (tratamiento).irle bien a alguien to do somebody good15 to like, to care.no me va el pop I don't like pop music (peninsular Spanish)ni me va ni me viene I don't care one way or the other16 to attend.Ricardo va en las tardes Richard attends in the afternoons.17 to be doing, to make out.Me va bien I am doing well.18 to keep on, to keep.Ir caminando Keep on walking.19 to go for.Me va bien el negocio The business goes well for me20 to match.Estas medias van These socks match.* * *IRPresent IndicativeImperfect SubjunctivePast IndicativePresent SubjunctiveImperfect SubjunctiveFuture SubjunctiveImperative* * *verb1) to go2) get on3) extend•- ir a- ir a pie
- irse* * *Para las expresiones ir de vacaciones, ir de veras, ir dado, irse de la lengua, ver la otra entrada.1. VERBO INTRANSITIVO1) (=marchar)a) [indicando movimiento, acción] to go¿has ido alguna vez a Quito? — have you ever been to Quito?
¿a qué colegio vas? — what school do you go to?
esta carretera va a Huesca — this road goes to Huesca, this is the road to Huesca
ir con tiento — to go carefully {o} cautiously
¡ya voy!, ¡ahora voy! — coming!, I'll be right there!
¿quién va? — (Mil) who goes there?
b) [indicando la forma de transporte]•
ir [andando] — to walk, go on foottuvimos que ir andando — we had to walk {o} go on foot
¿vas a ir andando o en autobús? — are you walking or going by bus?
•
ir en [avión] — to fly•
ir en [bicicleta] — to ride•
ir a [caballo] — to ride•
fui en [coche] — I went by car, I drove•
ir a [pie] — to walk, go on foot•
fui en [tren] — I went by train {o} railc) [con complemento]iban muertos de risa por la calle — they were killing themselves laughing as they went down the street
d)• ir (a) [por] — to go and get
voy por el médico — I'll go and fetch {o} get the doctor
voy a por él — [a buscarle] I'll go and get him; [a atacarle] I'm going to get him
solo van a por las pelas — * they're only in it for the money
2) [indicando proceso]a) [persona]¿cómo va el paciente? — how's the patient doing?
el enfermo va mejor — the patient is improving {o} doing better
b) [acción, obra] to go¿cómo va el ensayo? — how's the essay going?, how are you getting on with the essay?
¿cómo va el partido? — what's the score?
¿cómo va eso? — how are things (going)?
todo va bien — everything's fine, everything's going well
los resultados van a mejor — the results are improving {o} getting better
c)• ir [por], ¿te has leído ya el libro? ¿por dónde vas? — have you read the book yet? whereabouts are you? {o} how far have you got?
3) [indicando manera, posición]4) (=extenderse) to go, stretchla pradera va desde la montaña hasta el mar — the grasslands go {o} stretch from the mountains to the sea
•
[en lo que] va de año — so far this yearen lo que va de semana hemos recibido cientos de llamadas — we've had hundreds of calls so far this week
5) [indicando distancia, diferencia]¡lo que va del padre al hijo! — what a difference there is between father and son!, father and son are nothing like each other!
de 7 a 9 van 2 — the difference between 7 and 9 is 2; [en resta] 7 from 9 leaves 2
6) [indicando acumulación]7) [en apuestas]¿cuánto va? — how much do you bet?
8) (=vestir)¿con qué ropa {o} cómo fuiste a la boda? — what did you wear to the wedding?
etiqueta 2)iba de rojo — she was dressed in red, she was wearing red
9)irle a algn —
a) [indicando importancia]b) [indicando situación]¿cómo te va? — how are things?, how are you doing?
¿cómo te va en los estudios? — how are you getting on with your studies?
¡que te vaya bien! — take care!
c) (=sentar) to suit¿me va bien esto? — does this suit me?
d) * (=gustar)le va al Cruz Azul — Méx (Dep) he supports Cruz Azul
10) [seguido de preposición]ir con (=acompañar, combinar) to go with ir de¿de qué va la película? — what's the film about?
no sabe de qué va el rollo — * he doesn't know what it's all about
va de intelectual por la vida — * he acts the intellectual all the time
ir para¿de qué vas? — * what are you on about? *
va para los 40 — he's getting on for 40, he's knocking on 40
ir por [indicando intención]va para cinco años que entré en la Universidad — it's getting on for five years since I started University
eso no va por usted — I wasn't referring to you, that wasn't meant for you
ir tras to go after¡va por los novios! — (here's) to the bride and groom!
11) [otras locuciones]•
[a lo que] iba — as I was saying•
ir a algn [con] algo, siempre le iba con sus problemas — he always went to her with his problems•
[¿dónde] vas?, -¿le regalamos un equipo de música? -¿dónde vas? con un libro tiene bastante — "shall we give him a stereo?" - "what do you mean? a book is fine"-¿le pido disculpas? -¿dónde vas? deja que sea él quien se disculpe — "shall I apologize?" - "what are you talking about? let him be the one to apologize"
•
si vamos a [eso] — for that matterpues, a eso voy — that's what I mean, that's what I'm getting at
•
es el [no] va más — * it's the ultimate•
ir de mal en [peor] — to go from bad to worse•
ir a lo [suyo] — to do one's own thing; pey to look after Number One•
ir y [venir], era un constante ir y venir de ambulancias — ambulances were constantly coming and goingllevo todo el día yendo y viniendo de un lado al otro de la ciudad — I've spent all day going from one end of town to the other
cuando tú vas, yo ya he venido — I've been there before, I've seen it all before
•
ir [y], ahora va y me dice que no viene — now he goes and tells me he's not cominglejos 1., 1)fue y se marchó — Méx * he just upped and left *
12) [exclamaciones]¡vaya! [indicando sorpresa] well!; [indicando enfado] damn!¡vaya! ¿qué haces tú por aquí? — well, what a surprise! what are you doing here?
¡vaya, vaya! — well I'm blowed! *
¡vaya coche! — what a car!, that's some car!
¡vaya susto que me pegué! — I got such a fright!, what a fright I got!
¡vamos! [dando ánimos] come on!; [para ponerse en marcha] let's go!¡vaya con el niño! — that damn kid! *
¡vamos! ¡di algo! — come on! say something!
vamos, no es difícil — come on, it's not difficult
una chica, vamos, una mujer — a girl, well, a woman
¡qué va!es molesto, pero ¡vamos! — it's a nuisance, but there it is
-¿no me vas a echar la bronca? -no, qué va — "you're not going to tell me off, are you?" - "of course I'm not"
¿perder la liga? ¡qué va, hombre! — lose the league? you must be joking!
2.VERBO AUXILIARir a ({+ infin}) to govamos a hacerlo — [afirmando] we are going to do it; [exhortando] let's do it
tras muchas vueltas fuimos a dar con la calle Serrano — after driving round for ages we eventually found Serrano Street
¿cómo lo iba a tener? — how could he have had it?
¡no lo va a saber! — of course he knows!
¿no irás a decirme que no lo sabías? — you're not going to tell me you didn't know?
¿no irá a soplar? — ** I hope he's not going to split on us *
ir ({+ gerund})•
no vaya a [ser] que..., no salgas no vaya a ser que venga — don't go out in case she comes¿quién va ganando? — who's winning?
¡voy corriendo! — I'll be right there!
id pensando en el tema que queréis tratar — be {o} start thinking about the subject you want to deal with
ir ({+ participio})voy comprendiendo que... — I am beginning to see that...
3.See:* * *1.verbo intransitivo1)a) (trasladarse, desplazarse) to goiban a caballo/a pie — they were on horseback/on foot
Fernando! - voy! — Fernando! - (just) coming! o I'll be right there!
voy al mercado — I'm going to the market, I'm off to the market (colloq)
¿adónde va este tren? — where's this train going (to)?
¿tú vas a misa? — do you go to church?
ir de compras/de caza — to go shopping/hunting
¿por dónde se va a...? — how do you get to...?
a eso voy — I'm just coming o getting to that
¿dónde vas/va/van? — (Esp fam) ( frente a una exageración)
¿dónde vas con tanto pan? — what are you doing with all that bread?
¿dejamos 500 de propina? - dónde vas! — shall we leave 500 as a tip? - you must be joking o kidding!
ir a por alguien — (Esp)
ha ido a por su madre — he's gone to get his mother, he's gone to pick his mother up
ten cuidado, que va a por ti — watch out, he's out to get you o he's after you
ir por or (Esp) a por algo: voy (a) por pan I'm going to get some bread; no irla con algo (RPl fam): no la voy con tanta liberalidad I don't go along with all this liberalism; no me/le va ni me/le viene (fam) (no me, le concierne) it's none of my/his/her business; (ne me, le afecta) it doesn't affect me/him/her; allí donde fueres haz lo que vieres — when in Rome, do as the Romans do
b) ( asistir) to go toya va al colegio/a la universidad — she's already at school/university
2) ( expresando propósito)ir a + inf: ¿has ido a verla? have you been to see her?; ve a ayudarla — go and help her; ver tb v aux I
3)irle a alguien con algo: no le vayas con tus problemas don't bother him with your problems; le fue a la maestra con el chisme — she went and told the story to the teacher
4)a) (al arrojar algo, arrojarse)tírame la llave - allá va! — throw me the key - here you are o there you go!
tírate del trampolín - allá voy! — jump off the board! - here I go/come!
b) (Jueg)ahí van otros $2.000 — there's another $2,000
ahí va! — (Esp fam)
ganó 20 millones en la lotería - ahí va! — he won 20 million in the lottery - wow o (AmE) gee whiz! (colloq)
5) comentarioeso va por ti también — that goes for you too o and the same goes for you
6) ( estar en juego) (+ me/te/le etc)le iba la vida en ello — her life depended on it o was at stake
7) (fam) (hablando de acciones imprevistas, sorprendentes)8) (+ compl) ( sin énfasis en el movimiento)¿van cómodos? — are you comfortable?
¿irán bien aquí los vasos? — will the glasses be safe here?
9) ( refiriéndose al atuendo)ir de algo: iban de largo they wore long dresses; voy a ir de Drácula I'm going to go as Dracula; iba de verde — she was dressed in green
10) ( en calidad de)¿de qué vas, tía? ¿te crees que somos tontos o qué? — (Esp arg) hey, what are you playing at? do you think we're stupid or something?
va de guapo/genio por la vida — (Esp arg) he really thinks he's good-looking/clever
11) (Esp fam) ( tratar)¿de qué va la novela? — what's the novel about?
12) camino/sendero ( llevar)ir a algo — to lead to something, to go to something
13) (extenderse, abarcar)el período que va desde la Edad Media hasta el Renacimiento — the period from the Middle Ages to the Renaissance
14) (marchar, desarrollarse)¿cómo va el enfermo/el nuevo trabajo? — how's the patient doing/the new job going?
va de mal en peor — it's going from bad to worse;; (+ me/te/le etc)
¿cómo te va? — how's it going?, how are things? (colloq), what's up? (AmE colloq)
¿cómo les fue en Italia? — how was Italy?, how did you get on in Italy?
me fue mal/bien en el examen/la entrevista — I did badly/well in the exam/the interview
que te vaya bien! — all the best! o take care!
¿cómo le va con el novio? — how's she getting on with her boyfriend?
15) (en juegos, competiciones)¿cómo van? - 3-1 — what's the score? - 3-1
voy ganando yo — I'm ahead, I'm winning
16) ( en el desarrollo de algo)ir por algo: ¿por dónde van en historia? where have you got (up) to in history?; ¿todavía vas por la página 20? — are you still on page 20?
17) ( estar en camino)ir para algo: vamos para viejos! we're getting on o old!; va para los cincuenta she's going on fifty; ya va para dos años que... — it's getting on for two years since...
18) (sumar, hacer)con éste van seis — six, counting this one
19) ( haber transcurrido)en lo que va del or (Esp) de año/mes — so far this year/month
20) ( haber diferencia)lo que va de un hermano a otro! — (fam) it's amazing the difference between the two brothers! (colloq)
21) (CS) (depender, radicar)22)a) ( deber colocarse) to go¿dónde van las toallas? — where do the towels go?
qué va! — (fam)
¿has terminado? - qué va! — have you finished? - you must be joking!
¿se disgustó? - qué va! — did she get upset? - not at all!
b) ( deber escribirse)¿va con mayúscula? — is it written with a capital letter?
¿va con acento? — does it have an accent?
c) (RPl) ( estar incluido)23)a) ( combinar)b) (sentar, convenir) (+ me/te/le etc)c)24) (Esp arg) ( gustar) (+ me/te/le etc)esa música no me va — that music does nothing for me o leaves me cold
25) (Méx) (tomar partido por, apoyar)irle a algo/alguien — to support something/somebody
26) vamosa) (expresando incredulidad, fastidio)vamos! ¿eso quién se lo va a creer? — come off it o come on! who do you think's going to believe that?
b) (intentando tranquilizar, animar, dar prisa)vamos, mujer, dile algo — go on, say something to him
vamos, date prisa! — come on, hurry up!
dar el vamos a algo — (Chi) to inaugurate something
desde el vamos — (RPl fam) from the word go
c) (al aclarar, resumir)eso sería un disparate, vamos, digo yo — that would be a stupid thing to do, well, that's what I think anyway
vamos, que no es una persona de fiar — basically, he's not very trustworthy
es mejor que el otro, vamos — it's better than the other one, anyway
27) vayaa) (expresando sorpresa, contrariedad)vaya! se me ha vuelto a caer! — oh no o (colloq) damn! it's fallen over again!
b) (Esp) ( para enfatizar)c) (al aclarar, resumir)2.vaya, que los hay peores — well, I mean there are plenty worse
ir v aux1)ir a + inf —
2)a) (para expresar tiempo futuro, propósito) to be going to + infva a hacer dos años que... — it's getting on for two years since...
b) (en propuestas, sugerencias)vamos a ver ¿cómo dices que te llamas? — now then, what did you say your name was?
bueno, vamos a trabajar — all right, let's get to work
3)a) (al prevenir, hacer recomendaciones)cuidado, no te vayas a caer — mind you don't fall (colloq)
lleva el paraguas, no vaya a ser que llueva — take the umbrella in case it rains
b) ( expresando un deseo)¿qué iba a pensar el pobre? — what was the poor man supposed o meant to think?
¿quién iba a ser si no? — who else could it have been?
¿no irá a hacer alguna tontería? — you don't think she'll go and do something stupid, do you?
5) ( expresando incredulidad)6)¿te acuerdas? - no me voy a acordar! — do you remember - of course I do o how could I forget?
b) ( al contradecir)¿dormiste bien? - qué voy a dormir! — did you sleep well?- how could I?
¿por qué la voy a ayudar? — why should I help her?
3.ir + ger: poco a poco irá aprendiendo she'll learn little by little; a medida que va subiendo as it rises; tú puedes ir comiendo you can start eating; ya puedes ir haciéndote a la idea you'd better get used to the idea; la situación ha ido empeorando — the situation has been getting worse and worse
irse v pron1) ( marcharse) to leave¿por qué te vas tan temprano? — why are you leaving o going so soon?
bueno, me voy — right then, I'm taking off (AmE) o (BrE) I'm off
se han ido de viaje — they're away, they've gone away
anda, vete por ahí — (fam) get lost! (colloq); (+ me/te/le etc)
no te me vayas, quiero hablar contigo — (fam) don't run away, I want to talk to you (colloq)
2) (consumirse, gastarse)cómo se va el dinero! — I don't know where the money goes!; (+ me/te/le etc)
3) ( desaparecer) mancha/dolor to gose ha ido la luz — the electricity's gone off; (+ me/te/le etc)
¿se te ha ido el dolor de cabeza? — has your headache gone?
4) (salirse, escaparse) líquido/gas to escape; (+ me/te/le etc)se le está yendo el aire al globo — the balloon's losing air o going down
5) (euf) ( morirse) to slip away (euph)6) (caerse, perder el equilibrio) (+ compl)irse de boca/espaldas — to fall flat on one's face/back
7) (andarse, actuar) (+ compl)vete con cuidado/tacto — be careful/tactful
8)a) (CS) ( en naipes) to go outb) (RPl) ( en una asignatura) tb9) (Andes, Ven) medias to run* * *= attend, go, run, go over, saunter, come, go forth.Ex. He was awarded the bachelor's degree, magna cum laude, from Harvard University, and he attended Rutgers Library School where he graduated first in his class.Ex. It was 'exceedingly inconvenient' because the books were entered in it 'where no person who goes to consult the catalogue would expect to find them'.Ex. Arabic numerals are used to denote further divisions, in an integral manner, running from 1 to 9999, as necessary.Ex. Compassion shadowed the trustee's face -- she could see he was desperate -- and compassion was in her voice as she answered: 'All right, I'll go over this afternoon'.Ex. She sauntered back to her desk, intending to work, and was a little perturbed to find that she could not work.Ex. This article urges children's librarians to attack 'aliteracy' (lack of a desire to read) as well as illiteracy by taking programmes, e.g. story hours, to children who do not come to libraries.Ex. Finally six men agreed to go forth in their underclothes and nooses around their necks in hopeful expectation that their sacrifice would satisfy the king's bloodlust and he would spare the rest of the citizens.----* algo va mal = something is amiss.* ¡allá voy! = here I come!.* a punto de irse a pique = on the rocks.* cosas + ir bien = things + go well.* descanso para ir al baño = bathroom break.* despedirse de Alguien deseándole que todo vaya bien = wish + well.* donde fueres haz lo que vieres = when in Rome (do as the Romans do).* el no va más = the be all and end all.* empezar a ir bien = fall into + place.* empezar a irse al garete = be on the skids.* empezar a irse al garete, empezar a empeorar = hit + the skids.* grupo de usuarios al que va dirigido = target user group.* ir a = get to, turn to, refer to, be out to, head for, come to, take + a trip to, go to.* ir a casa de = make + house calls.* ir acompañado de = come with.* ir a continuación de = follow in + the footsteps of.* ir a contra reloj = race against + time, race against + the clock.* ir a cuestas de = piggyback [piggy-back].* ir a dar un paseo = go for + a stroll.* ir a + Infinitivo = be to + Infinitivo.* ir a jucio = stand + trial, stand for + trial.* ir a jucio, ser juzgado, ser procesado = stand for + trial.* ir a la baja = be down.* ir a la bancarrota = go + belly up.* ir a la cárcel = serve + time.* ir a la escuela = go to + school.* ir a la guerra = go to + war.* ir a la par = proceed + in parallel.* ir a la par con = go + hand in hand (with), go + hand in glove with.* ir a las mil maravillas = go + great guns, go from + strength to strength, grow from + strength to strength, be fine and dandy.* ir a la zaga = trail, trail behind, lag + behind.* ir al centro = go + downtown.* ir al cine = go to + the cinema, movie-going.* ir al grano = cut to + the chase.* ir a lo seguro = play it + safe.* ir al pub = go to + the pub.* ir al teatro = go to + the theatre, theatre-going.* ir a + Lugar = trot off + Lugar.* ir al unísono = be hand in hand.* ir al unísono con = go + hand in hand (with), go + hand in glove with.* ir a otro sitio = go + elsewhere.* ir a pie = leg it.* ir a por = go for.* ir a por todas = go for + broke, shoot (for) + the moon.* ir a tientas y a ciegas = bump around + in the dark, fumble.* ir a toda velocidad = hurtle.* ir a un Lugar en coche = drive out to.* ir aun más lejos = go + a/one step further.* ir a un Sitio sin prisa = mosey.* ir a ver = drop in on, check out.* ir a ver a Alguien = say + hi.* ir a ver a Alguien a su casa = home-visiting.* ir bien = go + well, do + well, go + strong.* ir bien encaminado = be on the right track.* ir cada vez mejor = go from + strength to strength, grow from + strength to strength, go + great guns.* ir con = go with, come with.* ir con la corriente = go with + the flow, go along with + the flow.* ir con la nueva ola = ride + wave.* ir con mucho ojo = keep + Posesivo + eyes peeled, keep + Posesivo + eyes skinned, keep + Posesivo + eyes (wide) open.* ir con retraso con respecto a = lag + behind.* ir contracorriente = go against + the flow.* ir corriendo = hot-foot it to.* ir corriendo a = dash off to, run off to.* ir cuesta abajo = go + downhill.* ir de... a... = proceed from... to....* ir de... a = make + transition from... to..., range from... to..., go from... to..., work from... to, stretch from... to..., ricochet from... to.* ir de acampada = camp.* ir de aquí a allá = go out and about.* ir de aquí para allá = ply, bustle, jump, live out of + a suitcase, run + here and there.* ir de aquí para allá sin rumbo fijo = freewheel.* ir de compras = go + shopping.* ir de copas = go for + a drink.* ir de + Dirección = work from + Dirección.* ir de excursión = hike.* ir de excursión por la montaña = go + tracking.* ir de la mano = go + hand in hand (with), be hand in hand.* ir delante = lead + the way.* ir de mal en peor = go from + bad to worse.* ir demasiado lejos = overstate + case, go + too far.* ir de paquete = pillion riding, ride + pillion .* ir de perlas = come up + a treat, work + a treat, go down + a treat.* ir de putas = whoring.* ir descaminado = be on the wrong track, be headed down the wrong track.* ir de tranqui = play it + cool.* ir detrás de = chase after, lag + behind.* ir de un sitio a otro = shunt between.* ir de un sitio para otro = run around.* ir de vacaciones = go on + vacation, go on + holidays.* ir de viaje de novios = honeymoon.* ir dirigido a = be geared to, target, aim at.* ir en = ride.* ir en aumento = be on the increase.* ir en bici = bike.* ir en bicicleta = cycle.* ir encaminado hacia = be on + Posesivo + way to.* ir en caravana = go in + (a) convoy, drive in + (a) convoy.* ir en contra de = contravene, fly in + the face of, go against, militate against, stand in + contrast to, tell against, be at odds with, work at + cross purposes, be at cross purposes, turn against, play against, be contrary to, run up against, work against, set against, run + counter to, run + contrary to, be at loggerheads with, argue against, stand in + sharp contrast to, speak against, run + afoul of, fall + afoul of.* ir en contra de la corriente = go against + the flow.* ir en contra de la ley = be against the law.* ir en contra del reloj = race against + time, race against + the clock.* ir en contra del sentido común = violate + common sense.* ir en contra del sistema = buck + the system.* ir en contra del tiempo = race against + time, race against + the clock.* ir en contra de todos + Posesivo + principios = violate + principle.* ir en detrimento de los intereses = prejudice + interests.* ir en el asiento trasero = pillion riding, ride + pillion .* ir en moto = bike.* ir en paralelo con = run + parallel to.* ir entre = go between.* ir hacia = head for.* ir hacia atrás = page + backward.* ir hacia delante = page + forward.* ir hecho un desastre = look like + drag + through a hedge backwards, look like + the wreck of the Hesperus.* irle Algo a Alguien = fare.* irle a Uno = make out.* ir mal = go + wrong.* ir mal encaminado = be on the wrong track, be headed down the wrong track.* ir marcha atrás = back up.* ir más allá = go + one stage further.* ir más allá de = go beyond, go + deeper than, transcend, get beyond, go far beyond, move + beyond, take + Nombre + a/one step further/farther, go + past.* ir más allá de las posibilidades de Alguien = be beyond + Posesivo + capabilities.* ir más despacio = slow down, slow up.* ir más lejos = go + one stage further.* ir montado en + Vehículo = ride + Vehículo.* ir muy atrasado = be way behind schedule.* ir muy por detrás de = be far behind.* ir pegado a = hug.* ir poco más allá de + Infinitivo = go little further than + Gerundio.* ir por ahí = go + (a)round, be out and about, get out and about.* ir por buen camino = be on the right track.* ir por detrás = be behind, trail, trail behind, lag.* ir por detrás de = lag + behind.* ir por el buen camino = be right on track.* ir por mal camino = be on the wrong track, be headed down the wrong track.* ir primero = lead + the way.* ir rápido = fly.* ir retrasado con el trabajo = be behind in + Posesivo + work.* ir rumbo a = be on the road to.* irse = depart, make + departure, quit + Lugar, take + departure, go off, wend + Posesivo + way, leave, go away, take + Posesivo + leave, be gone, head off, walk out, make + a quick getaway.* irse a casa = go + home.* irse a freír espárragos = naff off.* irse a la cama = retire + at night.* irse a la mierda = naff off.* irse a la porra = go + pear-shaped, go down + the tube, go down + the drain.* irse al carajo = go + pear-shaped, go to + shit.* irse al cuerno = naff off.* irse al diablo = naff off.* irse al garete = go + kaput, be kaput, be up the spout.* irse al traste = come + unstuck, go + kaput, be kaput, go down + the tube, go down + the drain, go to + shit, be up the spout.* irse al trasto = go + pear-shaped.* irse a paseo = naff off.* irse a pique = founder, bite + the dust, give up + the ghost, come + unstuck, go + pear-shaped, go + kaput, be kaput, go + haywire, go down + the tube, go down + the drain, be up the spout.* irse a tomar por culo = naff off.* irse corriendo = dash off, shoot off.* irse de casa = leave + home.* irse de jarana = paint + the town red, go out on + the town.* irse de juerga = paint + the town red, go out on + the town.* irse de la lengua = spill + the beans, shoot + Posesivo + mouth off, let + the cat out of the bag, blow + the gaff.* irse de marcha = paint + the town red, go out on + the town.* irse de parranda = paint + the town red, go out on + the town.* irse de picos pardos = paint + the town red, go out on + the town.* irse derecho a = make + a beeline for.* irse de vacaciones = vacation.* irse enojado dando zapatazos = stomp away.* irse inadvertidamente = slip away.* irse la cabeza = go + bananas.* írsele a Uno Algo de las manos = get out of + hand.* írsele a Uno el santo al cielo = lose + track of time, it + go + right/straight out of + Posesivo + mind.* írsele la cabeza = go off + Posesivo + head.* írsele la mano a Uno = overplay + Posesivo + hand.* irse para siempre = go + forever.* irse por las ramas = go off + the track, get off + the track, go off on + another track, fly off on + a tangent, go off on + a tangent, wander off + track, wander off + topic, go off at + a tangent.* irse por la tangente = wander off + track, wander off + topic, go off on + a tangent, go off at + a tangent, go off + the track, get off + the track, fly off on + a tangent.* ir sobre ruedas = go off without + a hitch.* ir sobre seguro = be on secure ground, play it + safe.* ir tirando = get along + in the world, shuffle along, tick over, muddle along, keep + the wolves from the door.* ir todavía más lejos = go + a/one step further.* ir todo bien = be fine.* ir todo de maravilla = come up + roses.* ir unido a = go with + the territory (of), come with + the territory (of).* ir viento en popa = go from + strength to strength, grow from + strength to strength, go + great guns.* ir volando = hurtle, hot-foot it to.* ir y venir = come and go.* ir zumbando = whiz.* no tener que ir muy lejos = not have to look far.* no voy a aguantarlo más = not going to take it any more.* para que vayamos pensando = food for thought.* partido de ida = away game.* pendiente de ir a la última moda = fashion-conscious.* persona que va al cine = moviegoer [movie-goer].* público al que va dirigido = intended audience, subject audience, target audience, targeted audience.* que van dirigidos hacia el exterior = outbound.* quién iba a decir entonces que... = little did + Verbo + then that....* ser hora de irse = be time to go.* ser lo que a Uno le va = be (right) up + Posesivo + alley.* situación + irse de las manos = things + get out of hand.* si vamos a eso = for that matter.* todo ir bien = all + be + well with the world.* va a = gonna [going to].* vete a la mierda = fuck off.* véte al carajo = drop dead!.* véte al cuerno = drop dead!.* vete a tomar por culo = fuck off.* ya ir siendo hora de que = be high time (that/to/for), be about time (that).* * *1.verbo intransitivo1)a) (trasladarse, desplazarse) to goiban a caballo/a pie — they were on horseback/on foot
Fernando! - voy! — Fernando! - (just) coming! o I'll be right there!
voy al mercado — I'm going to the market, I'm off to the market (colloq)
¿adónde va este tren? — where's this train going (to)?
¿tú vas a misa? — do you go to church?
ir de compras/de caza — to go shopping/hunting
¿por dónde se va a...? — how do you get to...?
a eso voy — I'm just coming o getting to that
¿dónde vas/va/van? — (Esp fam) ( frente a una exageración)
¿dónde vas con tanto pan? — what are you doing with all that bread?
¿dejamos 500 de propina? - dónde vas! — shall we leave 500 as a tip? - you must be joking o kidding!
ir a por alguien — (Esp)
ha ido a por su madre — he's gone to get his mother, he's gone to pick his mother up
ten cuidado, que va a por ti — watch out, he's out to get you o he's after you
ir por or (Esp) a por algo: voy (a) por pan I'm going to get some bread; no irla con algo (RPl fam): no la voy con tanta liberalidad I don't go along with all this liberalism; no me/le va ni me/le viene (fam) (no me, le concierne) it's none of my/his/her business; (ne me, le afecta) it doesn't affect me/him/her; allí donde fueres haz lo que vieres — when in Rome, do as the Romans do
b) ( asistir) to go toya va al colegio/a la universidad — she's already at school/university
2) ( expresando propósito)ir a + inf: ¿has ido a verla? have you been to see her?; ve a ayudarla — go and help her; ver tb v aux I
3)irle a alguien con algo: no le vayas con tus problemas don't bother him with your problems; le fue a la maestra con el chisme — she went and told the story to the teacher
4)a) (al arrojar algo, arrojarse)tírame la llave - allá va! — throw me the key - here you are o there you go!
tírate del trampolín - allá voy! — jump off the board! - here I go/come!
b) (Jueg)ahí van otros $2.000 — there's another $2,000
ahí va! — (Esp fam)
ganó 20 millones en la lotería - ahí va! — he won 20 million in the lottery - wow o (AmE) gee whiz! (colloq)
5) comentarioeso va por ti también — that goes for you too o and the same goes for you
6) ( estar en juego) (+ me/te/le etc)le iba la vida en ello — her life depended on it o was at stake
7) (fam) (hablando de acciones imprevistas, sorprendentes)8) (+ compl) ( sin énfasis en el movimiento)¿van cómodos? — are you comfortable?
¿irán bien aquí los vasos? — will the glasses be safe here?
9) ( refiriéndose al atuendo)ir de algo: iban de largo they wore long dresses; voy a ir de Drácula I'm going to go as Dracula; iba de verde — she was dressed in green
10) ( en calidad de)¿de qué vas, tía? ¿te crees que somos tontos o qué? — (Esp arg) hey, what are you playing at? do you think we're stupid or something?
va de guapo/genio por la vida — (Esp arg) he really thinks he's good-looking/clever
11) (Esp fam) ( tratar)¿de qué va la novela? — what's the novel about?
12) camino/sendero ( llevar)ir a algo — to lead to something, to go to something
13) (extenderse, abarcar)el período que va desde la Edad Media hasta el Renacimiento — the period from the Middle Ages to the Renaissance
14) (marchar, desarrollarse)¿cómo va el enfermo/el nuevo trabajo? — how's the patient doing/the new job going?
va de mal en peor — it's going from bad to worse;; (+ me/te/le etc)
¿cómo te va? — how's it going?, how are things? (colloq), what's up? (AmE colloq)
¿cómo les fue en Italia? — how was Italy?, how did you get on in Italy?
me fue mal/bien en el examen/la entrevista — I did badly/well in the exam/the interview
que te vaya bien! — all the best! o take care!
¿cómo le va con el novio? — how's she getting on with her boyfriend?
15) (en juegos, competiciones)¿cómo van? - 3-1 — what's the score? - 3-1
voy ganando yo — I'm ahead, I'm winning
16) ( en el desarrollo de algo)ir por algo: ¿por dónde van en historia? where have you got (up) to in history?; ¿todavía vas por la página 20? — are you still on page 20?
17) ( estar en camino)ir para algo: vamos para viejos! we're getting on o old!; va para los cincuenta she's going on fifty; ya va para dos años que... — it's getting on for two years since...
18) (sumar, hacer)con éste van seis — six, counting this one
19) ( haber transcurrido)en lo que va del or (Esp) de año/mes — so far this year/month
20) ( haber diferencia)lo que va de un hermano a otro! — (fam) it's amazing the difference between the two brothers! (colloq)
21) (CS) (depender, radicar)22)a) ( deber colocarse) to go¿dónde van las toallas? — where do the towels go?
qué va! — (fam)
¿has terminado? - qué va! — have you finished? - you must be joking!
¿se disgustó? - qué va! — did she get upset? - not at all!
b) ( deber escribirse)¿va con mayúscula? — is it written with a capital letter?
¿va con acento? — does it have an accent?
c) (RPl) ( estar incluido)23)a) ( combinar)b) (sentar, convenir) (+ me/te/le etc)c)24) (Esp arg) ( gustar) (+ me/te/le etc)esa música no me va — that music does nothing for me o leaves me cold
25) (Méx) (tomar partido por, apoyar)irle a algo/alguien — to support something/somebody
26) vamosa) (expresando incredulidad, fastidio)vamos! ¿eso quién se lo va a creer? — come off it o come on! who do you think's going to believe that?
b) (intentando tranquilizar, animar, dar prisa)vamos, mujer, dile algo — go on, say something to him
vamos, date prisa! — come on, hurry up!
dar el vamos a algo — (Chi) to inaugurate something
desde el vamos — (RPl fam) from the word go
c) (al aclarar, resumir)eso sería un disparate, vamos, digo yo — that would be a stupid thing to do, well, that's what I think anyway
vamos, que no es una persona de fiar — basically, he's not very trustworthy
es mejor que el otro, vamos — it's better than the other one, anyway
27) vayaa) (expresando sorpresa, contrariedad)vaya! se me ha vuelto a caer! — oh no o (colloq) damn! it's fallen over again!
b) (Esp) ( para enfatizar)c) (al aclarar, resumir)2.vaya, que los hay peores — well, I mean there are plenty worse
ir v aux1)ir a + inf —
2)a) (para expresar tiempo futuro, propósito) to be going to + infva a hacer dos años que... — it's getting on for two years since...
b) (en propuestas, sugerencias)vamos a ver ¿cómo dices que te llamas? — now then, what did you say your name was?
bueno, vamos a trabajar — all right, let's get to work
3)a) (al prevenir, hacer recomendaciones)cuidado, no te vayas a caer — mind you don't fall (colloq)
lleva el paraguas, no vaya a ser que llueva — take the umbrella in case it rains
b) ( expresando un deseo)¿qué iba a pensar el pobre? — what was the poor man supposed o meant to think?
¿quién iba a ser si no? — who else could it have been?
¿no irá a hacer alguna tontería? — you don't think she'll go and do something stupid, do you?
5) ( expresando incredulidad)6)¿te acuerdas? - no me voy a acordar! — do you remember - of course I do o how could I forget?
b) ( al contradecir)¿dormiste bien? - qué voy a dormir! — did you sleep well?- how could I?
¿por qué la voy a ayudar? — why should I help her?
3.ir + ger: poco a poco irá aprendiendo she'll learn little by little; a medida que va subiendo as it rises; tú puedes ir comiendo you can start eating; ya puedes ir haciéndote a la idea you'd better get used to the idea; la situación ha ido empeorando — the situation has been getting worse and worse
irse v pron1) ( marcharse) to leave¿por qué te vas tan temprano? — why are you leaving o going so soon?
bueno, me voy — right then, I'm taking off (AmE) o (BrE) I'm off
se han ido de viaje — they're away, they've gone away
anda, vete por ahí — (fam) get lost! (colloq); (+ me/te/le etc)
no te me vayas, quiero hablar contigo — (fam) don't run away, I want to talk to you (colloq)
2) (consumirse, gastarse)cómo se va el dinero! — I don't know where the money goes!; (+ me/te/le etc)
3) ( desaparecer) mancha/dolor to gose ha ido la luz — the electricity's gone off; (+ me/te/le etc)
¿se te ha ido el dolor de cabeza? — has your headache gone?
4) (salirse, escaparse) líquido/gas to escape; (+ me/te/le etc)se le está yendo el aire al globo — the balloon's losing air o going down
5) (euf) ( morirse) to slip away (euph)6) (caerse, perder el equilibrio) (+ compl)irse de boca/espaldas — to fall flat on one's face/back
7) (andarse, actuar) (+ compl)vete con cuidado/tacto — be careful/tactful
8)a) (CS) ( en naipes) to go outb) (RPl) ( en una asignatura) tb9) (Andes, Ven) medias to run* * *= attend, go, run, go over, saunter, come, go forth.Ex: He was awarded the bachelor's degree, magna cum laude, from Harvard University, and he attended Rutgers Library School where he graduated first in his class.
Ex: It was 'exceedingly inconvenient' because the books were entered in it 'where no person who goes to consult the catalogue would expect to find them'.Ex: Arabic numerals are used to denote further divisions, in an integral manner, running from 1 to 9999, as necessary.Ex: Compassion shadowed the trustee's face -- she could see he was desperate -- and compassion was in her voice as she answered: 'All right, I'll go over this afternoon'.Ex: She sauntered back to her desk, intending to work, and was a little perturbed to find that she could not work.Ex: This article urges children's librarians to attack 'aliteracy' (lack of a desire to read) as well as illiteracy by taking programmes, e.g. story hours, to children who do not come to libraries.Ex: Finally six men agreed to go forth in their underclothes and nooses around their necks in hopeful expectation that their sacrifice would satisfy the king's bloodlust and he would spare the rest of the citizens.* algo va mal = something is amiss.* ¡allá voy! = here I come!.* a punto de irse a pique = on the rocks.* cosas + ir bien = things + go well.* descanso para ir al baño = bathroom break.* despedirse de Alguien deseándole que todo vaya bien = wish + well.* donde fueres haz lo que vieres = when in Rome (do as the Romans do).* el no va más = the be all and end all.* empezar a ir bien = fall into + place.* empezar a irse al garete = be on the skids.* empezar a irse al garete, empezar a empeorar = hit + the skids.* grupo de usuarios al que va dirigido = target user group.* ir a = get to, turn to, refer to, be out to, head for, come to, take + a trip to, go to.* ir a casa de = make + house calls.* ir acompañado de = come with.* ir a continuación de = follow in + the footsteps of.* ir a contra reloj = race against + time, race against + the clock.* ir a cuestas de = piggyback [piggy-back].* ir a dar un paseo = go for + a stroll.* ir a + Infinitivo = be to + Infinitivo.* ir a jucio = stand + trial, stand for + trial.* ir a jucio, ser juzgado, ser procesado = stand for + trial.* ir a la baja = be down.* ir a la bancarrota = go + belly up.* ir a la cárcel = serve + time.* ir a la escuela = go to + school.* ir a la guerra = go to + war.* ir a la par = proceed + in parallel.* ir a la par con = go + hand in hand (with), go + hand in glove with.* ir a las mil maravillas = go + great guns, go from + strength to strength, grow from + strength to strength, be fine and dandy.* ir a la zaga = trail, trail behind, lag + behind.* ir al centro = go + downtown.* ir al cine = go to + the cinema, movie-going.* ir al grano = cut to + the chase.* ir a lo seguro = play it + safe.* ir al pub = go to + the pub.* ir al teatro = go to + the theatre, theatre-going.* ir a + Lugar = trot off + Lugar.* ir al unísono = be hand in hand.* ir al unísono con = go + hand in hand (with), go + hand in glove with.* ir a otro sitio = go + elsewhere.* ir a pie = leg it.* ir a por = go for.* ir a por todas = go for + broke, shoot (for) + the moon.* ir a tientas y a ciegas = bump around + in the dark, fumble.* ir a toda velocidad = hurtle.* ir a un Lugar en coche = drive out to.* ir aun más lejos = go + a/one step further.* ir a un Sitio sin prisa = mosey.* ir a ver = drop in on, check out.* ir a ver a Alguien = say + hi.* ir a ver a Alguien a su casa = home-visiting.* ir bien = go + well, do + well, go + strong.* ir bien encaminado = be on the right track.* ir cada vez mejor = go from + strength to strength, grow from + strength to strength, go + great guns.* ir con = go with, come with.* ir con la corriente = go with + the flow, go along with + the flow.* ir con la nueva ola = ride + wave.* ir con mucho ojo = keep + Posesivo + eyes peeled, keep + Posesivo + eyes skinned, keep + Posesivo + eyes (wide) open.* ir con retraso con respecto a = lag + behind.* ir contracorriente = go against + the flow.* ir corriendo = hot-foot it to.* ir corriendo a = dash off to, run off to.* ir cuesta abajo = go + downhill.* ir de... a... = proceed from... to....* ir de... a = make + transition from... to..., range from... to..., go from... to..., work from... to, stretch from... to..., ricochet from... to.* ir de acampada = camp.* ir de aquí a allá = go out and about.* ir de aquí para allá = ply, bustle, jump, live out of + a suitcase, run + here and there.* ir de aquí para allá sin rumbo fijo = freewheel.* ir de compras = go + shopping.* ir de copas = go for + a drink.* ir de + Dirección = work from + Dirección.* ir de excursión = hike.* ir de excursión por la montaña = go + tracking.* ir de la mano = go + hand in hand (with), be hand in hand.* ir delante = lead + the way.* ir de mal en peor = go from + bad to worse.* ir demasiado lejos = overstate + case, go + too far.* ir de paquete = pillion riding, ride + pillion.* ir de perlas = come up + a treat, work + a treat, go down + a treat.* ir de putas = whoring.* ir descaminado = be on the wrong track, be headed down the wrong track.* ir de tranqui = play it + cool.* ir detrás de = chase after, lag + behind.* ir de un sitio a otro = shunt between.* ir de un sitio para otro = run around.* ir de vacaciones = go on + vacation, go on + holidays.* ir de viaje de novios = honeymoon.* ir dirigido a = be geared to, target, aim at.* ir en = ride.* ir en aumento = be on the increase.* ir en bici = bike.* ir en bicicleta = cycle.* ir encaminado hacia = be on + Posesivo + way to.* ir en caravana = go in + (a) convoy, drive in + (a) convoy.* ir en contra de = contravene, fly in + the face of, go against, militate against, stand in + contrast to, tell against, be at odds with, work at + cross purposes, be at cross purposes, turn against, play against, be contrary to, run up against, work against, set against, run + counter to, run + contrary to, be at loggerheads with, argue against, stand in + sharp contrast to, speak against, run + afoul of, fall + afoul of.* ir en contra de la corriente = go against + the flow.* ir en contra de la ley = be against the law.* ir en contra del reloj = race against + time, race against + the clock.* ir en contra del sentido común = violate + common sense.* ir en contra del sistema = buck + the system.* ir en contra del tiempo = race against + time, race against + the clock.* ir en contra de todos + Posesivo + principios = violate + principle.* ir en detrimento de los intereses = prejudice + interests.* ir en el asiento trasero = pillion riding, ride + pillion.* ir en moto = bike.* ir en paralelo con = run + parallel to.* ir entre = go between.* ir hacia = head for.* ir hacia atrás = page + backward.* ir hacia delante = page + forward.* ir hecho un desastre = look like + drag + through a hedge backwards, look like + the wreck of the Hesperus.* irle Algo a Alguien = fare.* irle a Uno = make out.* ir mal = go + wrong.* ir mal encaminado = be on the wrong track, be headed down the wrong track.* ir marcha atrás = back up.* ir más allá = go + one stage further.* ir más allá de = go beyond, go + deeper than, transcend, get beyond, go far beyond, move + beyond, take + Nombre + a/one step further/farther, go + past.* ir más allá de las posibilidades de Alguien = be beyond + Posesivo + capabilities.* ir más despacio = slow down, slow up.* ir más lejos = go + one stage further.* ir montado en + Vehículo = ride + Vehículo.* ir muy atrasado = be way behind schedule.* ir muy por detrás de = be far behind.* ir pegado a = hug.* ir poco más allá de + Infinitivo = go little further than + Gerundio.* ir por ahí = go + (a)round, be out and about, get out and about.* ir por buen camino = be on the right track.* ir por detrás = be behind, trail, trail behind, lag.* ir por detrás de = lag + behind.* ir por el buen camino = be right on track.* ir por mal camino = be on the wrong track, be headed down the wrong track.* ir primero = lead + the way.* ir rápido = fly.* ir retrasado con el trabajo = be behind in + Posesivo + work.* ir rumbo a = be on the road to.* irse = depart, make + departure, quit + Lugar, take + departure, go off, wend + Posesivo + way, leave, go away, take + Posesivo + leave, be gone, head off, walk out, make + a quick getaway.* irse a casa = go + home.* irse a freír espárragos = naff off.* irse a la cama = retire + at night.* irse a la mierda = naff off.* irse a la porra = go + pear-shaped, go down + the tube, go down + the drain.* irse al carajo = go + pear-shaped, go to + shit.* irse al cuerno = naff off.* irse al diablo = naff off.* irse al garete = go + kaput, be kaput, be up the spout.* irse al traste = come + unstuck, go + kaput, be kaput, go down + the tube, go down + the drain, go to + shit, be up the spout.* irse al trasto = go + pear-shaped.* irse a paseo = naff off.* irse a pique = founder, bite + the dust, give up + the ghost, come + unstuck, go + pear-shaped, go + kaput, be kaput, go + haywire, go down + the tube, go down + the drain, be up the spout.* irse a tomar por culo = naff off.* irse corriendo = dash off, shoot off.* irse de casa = leave + home.* irse de jarana = paint + the town red, go out on + the town.* irse de juerga = paint + the town red, go out on + the town.* irse de la lengua = spill + the beans, shoot + Posesivo + mouth off, let + the cat out of the bag, blow + the gaff.* irse de marcha = paint + the town red, go out on + the town.* irse de parranda = paint + the town red, go out on + the town.* irse de picos pardos = paint + the town red, go out on + the town.* irse derecho a = make + a beeline for.* irse de vacaciones = vacation.* irse enojado dando zapatazos = stomp away.* irse inadvertidamente = slip away.* irse la cabeza = go + bananas.* írsele a Uno Algo de las manos = get out of + hand.* írsele a Uno el santo al cielo = lose + track of time, it + go + right/straight out of + Posesivo + mind.* írsele la cabeza = go off + Posesivo + head.* írsele la mano a Uno = overplay + Posesivo + hand.* irse para siempre = go + forever.* irse por las ramas = go off + the track, get off + the track, go off on + another track, fly off on + a tangent, go off on + a tangent, wander off + track, wander off + topic, go off at + a tangent.* irse por la tangente = wander off + track, wander off + topic, go off on + a tangent, go off at + a tangent, go off + the track, get off + the track, fly off on + a tangent.* ir sobre ruedas = go off without + a hitch.* ir sobre seguro = be on secure ground, play it + safe.* ir tirando = get along + in the world, shuffle along, tick over, muddle along, keep + the wolves from the door.* ir todavía más lejos = go + a/one step further.* ir todo bien = be fine.* ir todo de maravilla = come up + roses.* ir unido a = go with + the territory (of), come with + the territory (of).* ir viento en popa = go from + strength to strength, grow from + strength to strength, go + great guns.* ir volando = hurtle, hot-foot it to.* ir y venir = come and go.* ir zumbando = whiz.* no tener que ir muy lejos = not have to look far.* no voy a aguantarlo más = not going to take it any more.* para que vayamos pensando = food for thought.* partido de ida = away game.* pendiente de ir a la última moda = fashion-conscious.* persona que va al cine = moviegoer [movie-goer].* público al que va dirigido = intended audience, subject audience, target audience, targeted audience.* que van dirigidos hacia el exterior = outbound.* quién iba a decir entonces que... = little did + Verbo + then that....* ser hora de irse = be time to go.* ser lo que a Uno le va = be (right) up + Posesivo + alley.* situación + irse de las manos = things + get out of hand.* si vamos a eso = for that matter.* todo ir bien = all + be + well with the world.* va a = gonna [going to].* vete a la mierda = fuck off.* véte al carajo = drop dead!.* véte al cuerno = drop dead!.* vete a tomar por culo = fuck off.* ya ir siendo hora de que = be high time (that/to/for), be about time (that).* * *ir [ I27 ]■ ir (verbo intransitivo)A trasladarse, desplazarseB expresando propósitoC irle a alguien con algoD1 al arrojar algo, arrojarse2 JuegosE con comentariosF estar en juegoG hablando de acciones imprevistasA ir + complementoB refiriéndose al atuendoC en calidad deD tratarA llevar aB extenderse, abarcarA marchar, desarrollarseB en juegos, competicionesC en el desarrollo de algoD estar en caminoE sumar, hacerF haber transcurridoG haber una diferenciaH depender, radicarA1 deber colocarse2 deber escribirse3 estar incluidoB1 combinar2 sentar, convenir3 ir en contra de algoC gustarD tomar partido por, apoyarA1 expresando incredulidad etc2 intentando tranquilizar, animar3 al aclarar, resumirB1 expresando sorpresa, contrariedad2 para enfatizar3 al aclarar, resumir■ ir (verbo auxiliar)A1 para expresar tiempo futuro2 expresando intención, propósito3 en propuestas, sugerenciasB al prevenir, hacer recomendacionesC expresando inevitabilidadD expresando incredulidadE1 en afirmaciones enfáticas2 al contradecirSentido II expresando un proceso paulatino■ irse (verbo pronominal)A marcharseB consumirse, gastarseC desaparecer: mancha, dolorD salirse, escaparseE morirseF caerse, perder el equilibrioG andarse, actuarH1 en naipes2 en una asignaturaI las mediasviA (trasladarse, desplazarse) to go¿vamos en taxi? shall we go by taxi?iban a caballo/a pie they were on horseback/on footir por mar to go by sea¡Fernando! — ¡voy! Fernando! — (just) coming! o I'll be right with you! o I'll be with you right away!es la tercera vez que te llamo — ¡ya va or voy! this is the third time I've called you — alright, alright, I'm (just) coming!¿quién va? who goes there?lo oía ir y venir por la habitación I could hear him pacing up and down the roomel ir y venir de la gente por la avenida the to-ing and fro-ing of people along the avenueel ir y venir de los invitados the coming and going of the guestsno he hecho más que ir y venir de un lado para otro sin conseguir nada I've done nothing but run around without getting anything donevoy al mercado I'm going to the market, I'm off to the market ( colloq)vamos a casa let's go home¿adónde va este tren? where's this train going (to)?¿tú vas a misa? do you go to church?nunca va a clase he never goes to o attends classir de compras/de caza to go shopping/huntingya vamos para allá we're on our way¿para dónde vas? where are you headed (for)?, where are you heading (for)? ( BrE)¿por dónde se va a la estación? how do you get to the station?fuimos por el camino de la costa we went along o took the coastal routeno vayas por ese lado, es más largo don't go that way, it's longera eso voy/vamos I'm/we're just coming o getting to that¿dónde vas/va/van? (frente a una exageración) ( fam): ¿dónde vas con tanto pan? what are you doing with all that bread?¿dejamos 500 de propina? — ¡dónde vas! con 100 hay de sobra shall we leave 500 as a tip? — you must be joking o kidding! 100 will be more than enough¡eh, dónde vas! te dije un poquito steady on o easy! I said I wanted a little bitir a dar a un lugar: ¿quién sabe dónde fue a dar la pelota? who knows where the ball got to o went?nos tomamos un tren equivocado y fuimos a dar a Maroñas we took the wrong train and ended up in Maroñasir a por algn ( Esp): ha ido a por su madre he's gone to get o fetch his mother, he's gone to pick his mother upten cuidado, que va a por ti watch out, he's out to get you o he's after youel perro fue a por él the dog went for himir por or ( Esp) a por algo: voy (a) por pan I'm going to get some bread, I'm off to get some bread ( colloq)no irla con algo ( RPl fam): no la voy con tanta liberalidad I don't hold with o I don't go along with all this liberalismno me/le va ni me/le viene ( fam); I'm/he's not in the least bit bothered, I don't/he doesn't mind at allallí donde fueres haz lo que vieres when in Rome, do as the Romans doB (expresando propósito) ir A + INF:¿has ido a verla? have you been to see her?ve a ayudarla go and help herfue a ayudarla he went to help her¿me irías a comprar el pan? would you go and buy the bread for me?Cirle a algn con algo: no le vayas con tus problemas don't bother him with your problemsa la maestra no le gusta que le vayan con chismes the teacher doesn't like people telling on each other o people coming to her with talesD1(al arrojar algo, arrojarse): tírame la llave — ¡allá va! throw me the key — here it comes o there you go!tírate del trampolín — bueno ¡allá voy! jump off the board! — here I go/come!2 ( Juegos):ahí van otros $2.000 there's another $2,000¡no va más! no more bets!David ganó 20 millones en la lotería — ¡ahí va! David won 20 million in the lottery — wow o ( AmE) gee whiz! ( colloq)E«comentario»: no iba con mala intención it wasn't meant unkindly, I didn't mean it nastilyten cuidado con él, que esta vez va en serio be careful, this time he's serious o he means businessir POR algn:y eso va por ti también and that goes for you too o and the same goes for you o and I'm referring to you tooF (estar en juego) (+ me/te/le etc):se puso como si le fuera la vida en ello she acted as if her life depended on it o was at stakele va el trabajo en esto his job depends on this, his job is on the lineG ( fam)(hablando de acciones imprevistas, sorprendentes): fue y le dio un puñetazo she went and o she upped and punched himy la tonta va y se lo cree and like an idiot she believed him, and the idiot went and believed him ( BrE colloq)fueron y se sentaron justo donde estaba recién pintado they went and sat down right where it had just been paintedA (+ complemento)(sin énfasis en el movimiento): los caminantes iban cantando por el camino the walkers sang as they went along¿van cómodos allí atrás? are you comfortable back there?¿irán bien aquí los vasos? will the glasses be safe here?ella iba dormida en el asiento de atrás she was asleep in the back seatpor lo menos íbamos sentados at least we were sitting downel niño iba sentado en el manillar the child was sitting o riding on the handlebarsiba por la calle hablando solo he talked to himself as he walked along the streetvas que pareces un pordiosero you look like some sort of beggarse notaba que iba con miedo you could see that she was afraidel tren iba llenísimo the train was packeddéjame que te ayude que vas muy cargada you have a lot to carry, let me help youel ciclista colombiano va a la cabeza the Colombian cyclist is in the leadno vayas tan rápido, que te vas a equivocar don't do it o go so fast or you'll make a mistakehay que ir con los ojos bien abiertos you have to keep your eyes openva de chasco en chasco he's had one disappointment after another, he seems to lurch from one disappointment to anotherB (refiriéndose al atuendo) ir DE algo:iban de largo they wore long dressesvoy a ir de Drácula I'm going to go as Draculaiba de verde she was dressed in green, she was wearing greenC (en calidad de) ir DE algo to go (along) AS sthyo fui de intérprete, porque él no habla inglés I went along as an interpreter, because he doesn't speak English¿de qué vas, tía? ¿te crees que somos tontos o qué? ( Esp arg); hey, what are you playing at? do you think we're stupid or something?va de guapo por la vida ( Esp arg); he really thinks he's something special, he really fancies himself ( BrE colloq)D( Esp fam) (tratar) ir DE algo: no me voy a presentar al examen, no sé ni de qué va I'm not going to sit the exam, I don't even know what it's on¿de qué va la novela? what's the novel about?A «camino» (llevar a) ir A algo; to lead TO sth, to go TO sthel camino que va a la playa the road that goes down to o leads to the beachB(extenderse, abarcar): la autopista va desde Madrid hasta Valencia the highway goes o stretches from Madrid to Valencialo que hay que traducir va de la página 82 a la 90 the part to be translated starts on page 82 and ends on page 90, the part to be translated is from page 82 to page 90el período que va desde la Edad Media hasta el Renacimiento the period from the Middle Ages to the Renaissanceestados de ánimo que van de la excitación desmedida a la abulia moods ranging from over-excitement to complete lethargyA(marchar, desarrollarse): ¿cómo va el nuevo trabajo? how's the new job going?el negocio va de mal en peor the business is going from bad to worse¿qué tal va la tesis? how's the thesis coming along o going?¿cómo va el enfermo? how's the patient doing?¿cómo les fue en Italia? how did you get on in Italy?, how was Italy?me fue mal en el examen the exam went badly, I did badly in the exam¡adiós! ¡que te vaya bien! bye! all the best! o take care!¡que te vaya bien (en) el examen! good luck in the exam, I hope the exam goes well¿cómo le va con el novio? how's she getting on with her boyfriend?, how are things going between her and her boyfriend?B(en juegos, competiciones): ¿cómo van? — 3-1 what's the score? — 3-1voy ganando yo I'm ahead o I'm winning o I'm in the leadya va perdiendo casi $8.000 he's already lost almost $8,000C (en el desarrollo de algo) ir POR algo:¿por dónde van en el programa de historia? how far have you got in the history syllabus?, where have you got (up) to in history?¿todavía vas por la página 20? are you still on page 20?estoy por terminar, ya voy por las mangas I've nearly finished, I'm just doing the sleeves nowD (estar en camino) ir PARA algo:¿qué quieres? ¡vamos para viejos! what do you expect? we're getting on! o we're getting old!ya va para los cincuenta she's going on fifty, she's not far off fiftyya va para dos años que no lo veo it's getting on for two years since I last saw himiba para médico he was going to be a doctorE(sumar, hacer): ya van tres veces que te lo digo this is the third time I've told you¿cuántos has leído? — con éste van seis how many have you read? — six, counting this one o six, including this one o this one makes six o this is the sixth oneya van tres pasteles que se come that makes three cakes he's eaten nowF(haber transcurrido): en lo que va del or ( Esp) de año/mes so far this year/monthG(haber una diferencia): de tres a ocho van cinco eight minus three is five¡lo que va de un hermano a otro! ( fam); it's amazing the difference between the two brothers! ( colloq)H (CS) (depender, radicar) ir EN algo; to depend ON sthno sé en qué irá I don't know what it depends oneso va en gustos that's a question of tasteA1 (deber colocarse) to go¿sabes dónde va esta pieza? do you know where this piece goes?¿dónde van las toallas? where do the towels go?¡qué va! ( fam): ¿has terminado? — ¡qué va! todavía tengo para rato have you finished? — you must be joking! I still have a while to go yet¿se disgustó? — ¡qué va! todo lo contrario did she get upset? — not at all! quite the opposite in factvamos a perder el avión — ¡qué va! ¡si hay tiempo de sobra! we're going to miss the plane — nonsense! we have more than enough time2(deber escribirse): ¿va con mayúscula? is it written with a capital letter?¿va con acento? does it have an accent?3B1 (combinar) ir CON algo to go WITH sthesos zapatos no van (bien) con esa falda those shoes don't go with that skirt2 (sentar, convenir) (+ me/te/le etc):el negro no te va bien black doesn't suit youte irá bien una semanita de vacaciones a week's vacation will do you good3ir en contra de algo to go against sthesto va en contra de sus principios this goes against her principlesC( Esp arg) (gustar) (+ me/te/le etc): a mí esa música no me va that music does nothing for me o leaves me coldD ( Méx) (tomar partido por, apoyar) irle A algo/algn; to support sth/sbmucha gente le va al equipo peruano a lot of people support o are backing o are rooting for the Peruvian teamA1(expresando incredulidad, fastidio): ¡vamos! ¿eso quién se lo va a creer? come off it o come on! who do you think's going to believe that?¿cómo que le vas a ganar? ¡vamos! what do you mean you're going to beat him? come off it!2(intentando tranquilizar, animar, dar prisa): vamos, mujer, dile algo, no seas vergonzosa go on, say something to him, don't be shy¡vamos! ¡ánimo, que falta poco! come on! keep going! it's not far now!¡vamos, date prisa! come on, hurry up!¡vamos, vamos! ¡circulen! OK o come on, move along now please!dar el vamos a algo ( Chi); to inaugurate sth3(al aclarar, resumir): eso sería un disparate, vamos, digo yo that would be a stupid thing to do, well, at least that's what I think anywaypodrías haberte disculpado, vamos, no habría sido mucho pedir you could have apologized, I mean that's not much to askvamos, que no es una persona de fiar basically, he's not very trustworthyes mejor que el otro, vamos it's better than the other one, anywayB vaya1(expresando sorpresa, contrariedad): ¡vaya! ¡tú por aquí! what a surprise! what are you doing here?, well! fancy seeing you here! ( BrE)¡vaya! ¡se ha vuelto a caer! oh no! it's fallen over again!¡vaya! nos quedamos sin saber cómo termina la película damn! now we won't know how the film ends ( colloq)2(para enfatizar): ¡vaya cochazo se ha comprado! that's some car he's bought himself!¡vaya contigo! ¡no hay manera de hablarte! what on earth's the matter with you? you're so touchy!¿vaya día! what a day!¡vaya película me has traído a ver! ( iró); this is a really great movie you've brought me to see ( iro)¡vaya si le voy a decir lo que pienso! you bet I'm going to tell him what I think!¡vaya (que) si la conozco! you bet I know her!3(al aclarar, resumir): tampoco es tan torpe, vaya, los hay peores he isn't totally stupid, well, I mean there are plenty worse■Sentido I ir A + INFA1(para expresar tiempo futuro): ¡te vas a caer! you're going to fall!a este paso no van a terminar nunca they'll never finish at this rateel barco va a zarpar the boat's about to set saildijo que lo iba a pensar she said she was going to think it overya van a ser las cuatro it's almost o nearly four o'clockva a hacer dos años que no nos vemos we haven't seen each other for nearly two years, it's getting on for two years since we saw each otheresto no te va a gustar you're not going to like thisno te preocupes, ya se va a solucionar don't worry, it'll sort itself outtenía miedo de que se fuera a olvidar I was afraid he'd forget2(expresando intención, propósito): se lo voy a decir I'm going to tell himlo voy a conseguir, sea como sea I'll get it one way or anotherme voy a tomar unos días libres en abril I'm going to take a few days off in Aprilvamos a ir a verla esta tarde we're going to go and see her this evening3(en propuestas, sugerencias): vamos a ver ¿cómo dices que te llamas? now then, what did you say your name was?siéntate, vamos a discutir el asunto have a seat and let's discuss the matterbueno, vamos a trabajar all right, let's get to workB(al prevenir, hacer recomendaciones): que no se te vaya a escapar delante de ella make sure you don't blurt it out in front of herten cuidado, no te vayas a caer mind you don't fall ( colloq), be careful or you'll falllleva el paraguas, no vaya a ser que llueva take the umbrella in case it rainsC(expresando inevitabilidad): ¡qué voy a hacer! what else can I do?¡qué le iba a decir! what else could I tell her?¿qué iba a pensar el pobre hombre? what was the poor man supposed o meant to think?¿seguro que fue ella? — ¿quién iba a ser si no? are you sure it was her? — who else could it have been?D(expresando incredulidad): ¡no irás a darle la razón a él! surely you're not going to say he was right!está muy deprimida — ¿no irá a hacer alguna tontería? she's really depressed — you don't think she'll go and do something stupid, do you?E1(en afirmaciones enfáticas): ¿te acuerdas de él? — ¡no me voy a acordar! do you remember him — of course I do o how could I forget?2(al contradecir): ¿dormiste bien? — ¡qué voy a dormir! did you sleep well?— how could I?¡cómo iba a saberlo, si nadie me dijo nada! how was I supposed to know? no one told me anything¿por qué lo voy a ayudar? ¡si él a mí nunca me ayuda! why should I help him? he never helps me!Sentido II (expresando un proceso paulatino) ir + GER:poco a poco va a ir aprendiendo she'll learn little by littlea medida que va subiendo el nivel del agua as the water level risesha ido cambiando con el tiempo he's changed as time has passedtú puedes ir pelando las cebollas you could start peeling the onionsahora les toca a ustedes, vayan preparándose it's your turn now, so start getting readycomo te iba diciendo as I was sayingya puedes ir haciéndote a la idea you can start o you'd better start getting used to the idea, you'd better get used to the ideala voz parecía irse alejando cada vez más the voice seemed to grow more and more distantla situación ha ido empeorando the situation has been getting worse and worse■ irseA(marcharse): ¿por qué te vas tan temprano? why are you leaving o going so soon?vámonos, que se hace tarde let's go, it's getting lateel tren ya se ha ido the train's already gonese quiere ir a vivir a Escocia she wants to go (off) and live in Scotlandse han ido todos a la plaza everybody's gone down to the squarevete a la cama go to bedse fue de casa she left homevete de aquí get out of herese ha ido de la empresa she's left the companyse han ido de viaje they're away, they've gone away(+ me/te/le etc): la mayor se nos ha ido a vivir a Florida our eldest daughter's gone (off) to live in FloridaB(consumirse, gastarse): ¡cómo se va el dinero! I don't know where the money goes!, the money just disappears!, we get through money so quickly(+ me/te/le etc): se me va medio sueldo en el alquiler half my salary goes on the rentse nos ha ido el día en tonterías we've spent o wasted the whole day messing around¿te das cuenta de lo rápido que se nos ha ido la tarde? hasn't the evening gone quickly?C (desaparecer) «mancha/dolor» to gose ha ido la luz the electricity's gone off(+ me/te/le etc): no se me va el mareo I'm still feeling queasy¿se te ha ido el dolor de cabeza? has your headache gone?D (salirse, escaparse) «líquido/gas» to escape(+ me/te/le etc): se le está yendo el aire al globo the balloon's losing air o going downque no se te vaya la leche por el fuego don't let the milk boil overtápalo para que no se le vaya la fuerza put the top on so that the fizz doesn't go out of it o so that it doesn't lose its fizzcuando empezó la música se me iban los pies once the music began I couldn't stop my feet tapping o I couldn't keep my feet stillcreo que se nos va I think he's slipping away, I think we're losing himF (caerse, perder el equilibrio) (+ compl):irse de boca/espaldas to fall flat on one's face/backme daba la impresión de que me iba para atrás I felt as if I was falling backwardsfrenó y nos fuimos todos para adelante he braked and we all went flying forwardsG (andarse, actuar) (+ compl):vete con cuidado/tacto be careful/tactfulH1 (CS) (en naipes) to go out2I ( Col) «medias» to run* * *
ir ( conjugate ir) verbo intransitivo
1
iban a caballo/a pie they were on horseback/on foot;
ir por mar to go by sea;
¡Fernando! — ¡voy! Fernando! — (just) coming! o I'll be right there!;
el ir y venir de los invitados the coming and going of the guests;
vamos a casa let's go home;
¿adónde va este tren? where's this train going (to)?;
ir de compras/de caza to go shopping/hunting;
ya vamos para allá we're on our way;
¿por dónde se va a …? how do you get to …?;
ir por or (Esp) a por algo/algn to go to get sth/sb;
voy (a) por pan I'm going to get some bread
ya va al colegio she's already at school
2 ( expresando propósito) ir a + inf:◊ ¿has ido a verla? have you been to see her?;
ve a ayudarla go and help her;
ver tb ir v aux 1
3 (al arrojar algo, arrojarse):◊ tírame la llave — ¡allá va! throw me the key — here you are o there you go!;
tírate del trampolín — ¡allá voy! jump off the board! — here I go/come!
4 [ comentario]:
eso va por ti también that goes for you too, and the same goes for you
1 (+ compl) ( sin énfasis en el movimiento):
¿van cómodos? are you comfortable?;
íbamos sentados we were sitting down;
vas muy cargada you have a lot to carry;
yo iba a la cabeza I was in the lead
2 ( refiriéndose al atuendo):
voy a ir de Drácula I'm going to go as Dracula;
iba de verde she was dressed in green
3 ( en calidad de) ir de algo to go (along) as sth;
1 [camino/sendero] ( llevar) ir a algo to lead to sth, to go to sth
2 (extenderse, abarcar):
el período que va desde … hasta … the period from … to …
1 (marchar, desarrollarse):◊ ¿cómo va el nuevo trabajo? how's the new job going?;
va de mal en peor it's going from bad to worse;
¿cómo te va? how's it going?, how are things? (colloq), what's up? (AmE colloq);
¿cómo les fue en Italia? how was Italy?, how did you get on in Italy?;
me fue mal/bien en el examen I did badly/well in the exam;
¡que te vaya bien! all the best!, take care!;
¡que te vaya bien (en) el examen! good luck in the exam
2 ( en competiciones):◊ ¿cómo van? — 3-1 what's the score? — 3-1;
voy ganando yo I'm ahead, I'm winning
3 ( en el desarrollo de algo):◊ ¿por dónde van en historia? where have you got (up) to in history?;
¿todavía vas por la página 20? are you still on page 20?
4 ( estar en camino):◊ ¡vamos para viejos! we're getting on o old!;
va para los cincuenta she's going on fifty;
ya va para dos años que … it's getting on for two years since …
5 (sumar, hacer):
con este van seis six, counting this one
6 ( haber transcurrido): en lo que va del or (Esp) de año/mes so far this year/month
1 ( deber colocarse) to go;◊ ¿dónde van las toallas? where do the towels go?;
¡qué va! (fam): ¿has terminado? — ¡qué va! have you finished? — you must be joking!;
¿se disgustó? — ¡qué va! did she get upset? — not at all!;
vamos a perder el avión — ¡qué va! we're going to miss the plane — no way!
2a) ( combinar) ir con algo to go with sthb) (sentar bien, convenir) (+ me/te/le etc):
te irá bien un descanso a rest will do you good
3 (Méx) (tomar partido por, apoyar) irle a algo/algn to support sth/sb;
1◊ vamosa) (expresando incredulidad, fastidio):◊ ¡vamos! ¿eso quién se lo va a creer? come off it o come on! who do you think's going to believe that?b) (intentando tranquilizar, animar, dar prisa):◊ vamos, mujer, dile algo go on, say something to him;
¡vamos, date prisa! come on, hurry up!c) (al aclarar, resumir):◊ eso sería un disparate, vamos, digo yo that would be a stupid thing to do, well, that's what I think anyway;
vamos, que no es una persona de fiar basically, he's not very trustworthy;
es mejor que el otro, vamos it's better than the other one, anyway
2◊ vayaa) (expresando sorpresa, contrariedad):◊ ¡vaya! ¡tú por aquí! what a surprise! what are you doing here?;
¡vaya! ¡se ha vuelto a caer! oh no o (colloq) damn! it's fallen over again!b) (Esp) ( para enfatizar):◊ ¡vaya cochazo! what a car!
ir v aux ir a + inf:
1a) (para expresar tiempo futuro, propósito) to be going to + inf;
va a hacer dos años que … it's getting on for two years since …b) (en propuestas, sugerencias):◊ vamos a ver ¿cómo dices que te llamas? now then, what did you say your name was?;
bueno, vamos a trabajar all right, let's get to work
2 (al prevenir, hacer recomendaciones):
cuidado, no te vayas a caer mind you don't fall (colloq);
lleva el paraguas, no vaya a ser que llueva take the umbrella, in case it rains
3 ( expresando un proceso paulatino):
ya puedes ir haciéndote a la idea you'd better get used to the idea;
la situación ha ido empeorando the situation has been getting worse and worse
irse verbo pronominal
1 ( marcharse) to leave;◊ ¿por qué te vas tan temprano? why are you leaving o going so soon?;
vámonos let's go;
bueno, me voy right then, I'm taking off (AmE) o (BrE) I'm off;
no te vayas don't go;
vete a la cama go to bed;
se fue de casa/de la empresa she left home/the company;
vete de aquí get out of here;
se han ido de viaje they're away, they've gone away
2 (consumirse, gastarse):◊ ¡cómo se va el dinero! I don't know where the money goes!;
se me va medio sueldo en el alquiler half my salary goes on the rent
3 ( desaparecer) [mancha/dolor] to go;
(+ me/te/le etc)◊ ¿se te ha ido el dolor de cabeza? has your headache gone?
4 (salirse, escaparse) [líquido/gas] to escape;◊ se le está yendo el aire al globo the balloon's losing air o going down
5 (caerse, perder el equilibrio) (+ compl):◊ irse de boca/espaldas to fall flat on one's face/back;
me iba para atrás I was falling backwards;
frenó y nos fuimos todos para adelante he braked and we all went flying forwards
ir
I verbo intransitivo
1 (dirigirse a un lugar) to go: ¡vamos!, let's go!
voy a París, I'm going to Paris ➣ Ver nota en go
2 (acudir regularmente) to go: va al colegio, he goes to school
van a misa, they go to church
3 (conducir a) to lead, go to: el sendero va a la mina, the path goes to the mine
esta carretera va a Londres, this road leads to London
4 (abarcar) to cover: la finca va desde la alambrada al camino, the estate extends from the wire fence to the path
las lecciones que van desde la página 1 a la 53, the lessons on pages 1 to 53
5 (guardarse habitualmente) va al lado de éste, it goes beside this one
6 (mantener una posición) to be: va el primero, he's in first place
7 (tener un estado de ánimo, una apariencia) to be: iba furioso/radiante, he was furious/radiant
vas muy guapa, you look very smart o pretty
8 (desenvolverse) ¿cómo te va?, how are things? o how are you doing?
¿cómo te va en el nuevo trabajo?, how are you getting on in your new job?
9 (funcionar) to work (properly): el reloj no va, the clock doesn't go o work
10 (sentar bien) to suit: ese corte de pelo no te va nada, that haircut doesn't suit you at all
11 (combinar) to match, go: el rojo no va con el celeste, red doesn't go with pale blue
12 (vestir) to wear
ir con abrigo, to wear a coat
ir de negro/de uniforme, to be dressed in black/in uniform
la niña irá de enfermera, the little girl will dress up as a nurse
13 fam (importar, concernir) to concern: eso va por ti también, and the same goes for you
ni me va ni me viene, I don't care one way or the other
14 (apostar) to bet: va un café a que no viene, I bet a coffee that he won't come
15 (ir + de) fam (comportarse de cierto modo) to act
ir de listo por la vida, to be a smart ass
(tratar) to be about: ¿de qué va la película?, what's the film about?
16 (ir + detrás de) to be looking for: hace tiempo que voy detrás de un facsímil de esa edición, I've been after a facsimile of that edition for a long time
17 (ir + por) ir por la derecha, to keep (to the) right
(ir a buscar) ve por agua, go and fetch some water
(haber llegado) voy por la página noventa, I've got as far as page ninety
18 (ir + para) (tener casi, estar cercano a) va para los cuarenta, she's getting on for forty
ya voy para viejo, I'm getting old
(encaminarse a) iba para ingeniero, she was studying to be an engineer
este niño va para médico, this boy's going to become a doctor
II verbo auxiliar
1 (ir + gerundio) va mejorando, he's improving
ir caminando, to go on foot
2 (ir + pp) ya van estrenadas tres películas de Almodóvar, three films by Almodovar have already been released
3 ( ir a + infinitivo) iba a decir que, I was going to say that
va a esquiar, she goes skiing
va a nevar, it's going to snow
vas a caerte, you'll fall
♦ Locuciones: a eso iba, I was coming to that
¡ahí va!, catch!
en lo que va de año, so far this year
¡qué va!, of course not! o nothing of the sort!
¡vamos a ver!, let's see!
van a lo suyo, they look after their own interests
¡vaya!, fancy that
¡vaya cochazo!, what a car!
ir a parar, to end up
'ir' also found in these entries:
Spanish:
A
- acudir
- andurriales
- ánimo
- antojarse
- avión
- avivar
- bajar
- bordear
- brazo
- busca
- caer
- calcular
- camino
- caza
- cien
- cine
- coche
- compra
- comprensible
- convenir
- correr
- corriente
- danzar
- deformación
- deriva
- descaminada
- descaminado
- descender
- desgracia
- deteriorarse
- disposición
- empecinada
- empecinado
- encaminada
- encaminado
- entrar
- excursión
- flojear
- funesta
- funesto
- gaita
- gatas
- grano
- gratis
- gustar
- haber
- huevo
- idea
- ilusión
English:
afford
- after
- ahead
- appealing
- back
- back up
- be
- beeline
- bluster
- bristle
- camping
- canter
- career
- catch
- charge off
- chase
- check off
- clean up after
- cling
- coast
- collapse
- come
- come to
- commute
- consider
- court
- cross
- cross-country
- crowd
- cycle
- cycling
- defensive
- delay
- dentist
- deserve
- detest
- die off
- dismiss
- do
- down
- downhill
- drag
- drift
- ease off
- ease up
- either
- even
- excursion
- exercise
- face
* * *ir♦ vi1. [desplazarse, dirigirse, acudir] to go;fuimos a caballo we went on horseback, we rode there;iremos andando we'll go on foot, we'll walk there;ir en autobús to go by bus, to take the bus;ir en automóvil to go by car, to drive;ir en taxi to go by taxi, to catch o take a taxi;ir en barco to go by boat;ir en avión to go by plane, to fly;ir por carretera/mar to go by road/sea;ir a casa/a la iglesia/al cine to go home/to church/to the cinema;ir a la escuela/al trabajo to go to school/work;los niños no tienen que ir a clase hoy children don't have to go to school today;me voy a clase, nos veremos luego I'm going to my lecture, see you later;ir de compras/de pesca to go shopping/fishing;ir hacia el sur/norte to go south/north;¿adónde va este autocar? where's this coach going?;este tren va a o [m5] para Guadalajara this train is going to Guadalajara, this is the Guadalajara train;todas las mañanas voy de la estación a o [m5] hasta la fábrica every morning I go from the station to the factory;¿para dónde vas? where are you heading (for)?;ahora mismo voy para allá I'm on my way there right now;¿por dónde o [m5] cómo se va a la playa? how do you get to the beach from here?, could you tell me the way to the beach?;no vayas por ahí que hay mucho barro don't go that way, it's muddy;¿eres alumno oficial? – no, sólo voy de oyente are you an official student? – no, I'm just sitting in on classes;fue a la zona como emisario de la ONU he travelled to the area on behalf of the UN;ahí va el informe que me pediste here's the report you asked for;¡allá voy! [al lanzarse uno mismo] here goes!, here we go!;Anticuado¿quién va? who goes there?;¡Sergio, te llaman por teléfono! – ¡voy! Sergio, there's a phone call for you! – (I'm) coming!;¡ya voy!, ¡ya va! [cuando llaman a la puerta] (I'm) coming!;ir a alguien con algo [contar] to go to sb with sth;todos le van con sus problemas everyone goes to her with their problems;el autocar se salió de la calzada y fue a dar o [m5] a parar a un lago the coach came off the road and ended up in a lake;estuvimos de paseo y fuimos a dar a una bonita plaza we were out walking when we came across a beautiful square;Fam Fig¿dónde vas con tantos aperitivos? luego no podremos con la comida steady on with the snacks or we won't be able to manage our dinner!;Fam Figles habrá costado unas 100.000 – ¡dónde vas! mucho menos, hombre it must have cost them about 100,000 – what are you talking about, it was much less!;(allá) donde fueres haz lo que vieres when in Rome, do as the Romans do2. [conducir] [camino, calle, carretera] to lead, to go;esta es la calle que va al museo this is the road (that leads o goes) to the museum;esta calle va a dar al puerto this road leads to the harbour;el camino va desde el pueblo hasta la cima de la montaña the path leads o goes from the village to the top of the mountain3. [abarcar]la zona de fumadores va del asiento 24 al 28 the smoking area is between seats 24 and 28;el examen de arte va desde el Barroco hasta el Romanticismo the art exam will cover the Baroque period to the Romantic period;la mancha iba de un lado a otro del techo the stain stretched from one side of the ceiling to the other;las películas seleccionadas van desde la comedia urbana hasta el clásico western the films that have been selected range from urban comedies to classic westernsfui (a) por él al aeropuerto I went to meet him at the airport, I went to pick him up from the airport;ha ido (a) por leche a la tienda she's gone to the shop to get o for some milk;el perro fue a por él the dog went for him;tendrás que esconderte porque van a por ti you'll have to hide because they're (coming) after you;a eso voy/iba [al relatar] I am/was just getting to that5. [expresa estado, situación, posición]fue muy callada todo el camino she was very quiet throughout the journey;con esta bufanda irás calentito this scarf will keep you warm;el precio va impreso en la contraportada the price is printed on the back cover;la manivela va floja the crank is loose;iba tiritando de frío she was shivering with cold;ir a lo suyo to look out for oneself, to look after number one;iba en el tren pensando en sus cosas she was travelling on the train lost in thought;los niños iban armando jaleo en el asiento de atrás the children were kicking up a row in the back seat;ve con cuidado, es un barrio peligroso be careful, it's a dangerous area;tu caballo va tercero/en cabeza your horse is third/in the leadvoy con el Real Madrid I support Real Madrid;ir contra algo, ir en contra de algo to be opposed to sth, to be against sth;ir en contra de la violencia to be opposed to violence, to be against violence;esta ley va contra la Constitución this act goes against o contravenes the Constitution;ir en beneficio de alguien to be to sb's benefit, to be in sb's interest;ir en perjuicio de alguien to be detrimental to o against sb's interests7. [vestir]ir con/en to wear;iba en camisa y corbata he was wearing a shirt and tie;ir de azul to be dressed in blue;ir de uniforme to be in uniform;iré (disfrazado) de Superman a la fiesta I'm going to the party (dressed up) as Superman;iba hecho un pordiosero he looked like a beggar8. [marchar, evolucionar] to go;le va bien en su nuevo trabajo things are going well for him in his new job;el niño va muy bien en la escuela the child's doing very well at school;¿cómo va el negocio? how's business?;su negocio va mal, el negocio le va mal his business is going badly;¿cómo te va? how are you doing?;¿cómo te va en la universidad? how's university?, how are you getting on at university?;¿cómo van? [en partido] what's the score?;[en carrera, juego] who's winning?;vamos perdiendo we're losing;¿qué tal te va con tus nuevos alumnos? how are you getting on with your new pupils?;¿qué tal va esa paella? how's that paella coming along?;¡hasta pronto! ¡que te vaya bien! see you later, take care!;¡que te vaya muy bien con el nuevo empleo! I hope things go well for you in your new job!, the best of luck with your new job!9. [cambiar, encaminarse]ir a mejor/peor to get better/worse;el partido fue a más en la segunda parte the game improved o got better in the second half;como sigamos así, vamos a la ruina if we carry on like this we'll be heading for disaster;voy para viejo I'm getting old;esta chica va para cantante this girl has all the makings of a singer;va para un mes que no llueve it's getting on for o almost a month now since it last rainedvamos por la mitad de la asignatura we've covered about half the subject;¿por qué parte de la novela vas? which bit in the novel are you at?;aún voy por el primer capítulo I'm still on the first chapter11. [expresa cantidades, diferencias]con éste van cinco ministros destituidos por el escándalo that makes five ministers who have now lost their job as a result of the scandal;ya van dos veces que me tuerzo el tobillo that's the second time I've twisted my ankle;van varios días que no lo veo it's several days since I (last) saw him;en lo que va del o Esp [m5] de mes he ido tres veces al médico so far this month I've been to the doctor three times, I've already been to the doctor three times this month;de dos a cinco van tres the difference between two and five is three;va mucho de un apartamento a una casa there's a big difference between Br a flat o US an apartment and a house12. [corresponder] to go;estas tazas van con estos platos these cups go with these saucers;¿con qué clase de tornillos va esta tuerca? what sort of screw does this nut take?13. [colocarse] to go, to belong;esto no va ahí that doesn't go o belong there;¿en qué cajón van los calcetines? which drawer do the socks go in?14. [escribirse]“Edimburgo” va con “m” “Edimburgo” is written o spelt with an “m”;toda la oración va entre paréntesis the whole sentence goes in brackets;el “solo” adjetivo no va con acento “solo” doesn't have an accent when used as an adjective¡qué bien te van los abrigos largos! long coats really suit you!;ir con algo to go with sth;esta camisa no va con esa falda this shirt doesn't go with this skirtesa infusión me ha ido muy bien that herbal tea did me a lot of good17. [funcionar] to work;la televisión no va the television isn't working;estas impresoras antiguas van muy lentas these old printers are very slow18. [depender]en aquel negocio le iba su futuro como director de la empresa his future as manager of the company depended on that deal;todos corrieron como si les fuera la vida en ello everyone ran as if their life depended on it;esto de la ropa va en gustos clothes are a matter of taste;CSur¿es fácil aprobar? – va en el profesor is it easy to pass? – it depends on the teachery eso va por ti también and that goes for you too;hizo como si no fuera con él he acted as if he didn't realize she was referring to him;lo que digo va por todos what I'm saying applies to o goes for all of you;va o [m5]voy en serio, no me gustan estas bromas I'm serious, I don't like this sort of jokea mí lo que me va es la cocina I'm really into cooking;ni me va ni me viene I don't care one way or the other¿de qué va “1984”? what's “1984” about?Esp Esp¿de qué vas?, RP [m5]¿de qué la vas? just who do you think you are?y de repente va y se echa a reír and suddenly she just goes and bursts out laughing;Famfue y se marchó sin mediar palabra she upped and went without a word;Fam¡ahí va! ¡qué paisaje tan bonito! wow, what beautiful scenery!;Fam¡ahí va! me he dejado el paraguas en casa oh no, I've left my umbrella at home!;¡qué va! [por supuesto que no] not in the least!, not at all!;[me temo que no] I'm afraid not; [no digas tonterías] don't be ridiculous!;¡no va más! [en el casino] no more bets!;Espser el no va más to be the ultimate;este gimnasio es el no va más this gym is the ultimate;RP Famdesde el vamos [desde el principio] from the word go;me cayó mal desde el vamos I didn't like him from the word go;Fam¡dónde va a parar! there's no comparison!;sin ir más lejos: tu madre, sin ir más lejos we need look no further than your mother;sin ir más lejos, nos vimos ayer we saw each other only yesterday♦ v auxva anocheciendo it's getting dark;me voy haciendo viejo I'm getting old;voy mejorando mi estilo I'm gradually improving my style;fui metiendo las cajas en el almacén I began putting the crates in the warehouse;iremos aprendiendo de nuestros errores we'll learn from our mistakes;ve deshaciendo las maletas mientras preparo la cena you can be unpacking the suitcases while I get dinner;vete haciéndote a la idea you'd better start getting used to the idea;como iba diciendo… as I was saying…2. [con a + infinitivo] [expresa acción próxima, intención, situación futura]ir a hacer algo to be going to do sth;voy a hacerle una visita [ahora mismo] I'm about to go and visit him;[en un futuro próximo] I'm going to visit him;iré a echarte una mano en cuanto pueda I'll come along and give you a hand as soon as I can;¡vamos a comer, tengo hambre! let's have lunch, I'm hungry!;el tren con destino a Buenos Aires va a efectuar su salida en el andén 3 the train for Buenos Aires is about to depart from platform 3;van a dar las dos it is nearly two o'clock;va a hacer una semana que se fue it's coming up to o nearly a week since she left;voy a decírselo a tu padre I'm going to tell your father;¿no irás a salir así a la calle? surely you're not going to go out like that?;he ido a comprar pero ya habían cerrado I had intended to go shopping, but they were shut;te voy a echar de menos I'm going to miss you;vas a hacerte daño como no tengas cuidado you'll hurt yourself if you're not careful;todo va a arreglarse, ya verás it'll all sort itself out, you'll see;¿qué van a pensar los vecinos? what will the neighbours think?;no le quise decir nada, no fuera a enfadarse conmigo I didn't want to say anything in case she got angry with me3. [con a + infinitivo] [en exclamaciones que expresan consecuencia lógica, negación]¿qué voy a pensar si llevas tres días fuera de casa? what do you expect me to think if you don't come home for three days?;¿la del sombrero es tu hermana? – ¿quién va a ser? ¡pues claro! is the woman with the hat your sister? – of course she is, who else could she be?;y ¿dónde fuiste? – ¿dónde iba a ir? ¡a la policía! and where did you go? – where do you think? to the police, of course!;¡cómo voy a concentrarme con tanto ruido! how am I supposed to concentrate with all that noise?;¡cómo voy a pagarte si estoy sin dinero! how do you expect me to pay you if I haven't got any money?;¡cómo no me voy a reír con las cosas que dices! how can I fail to laugh o how can you expect me not to laugh when you say things like that!;¿te ha gustado? – ¡qué me va a gustar! did you like it? – like it? you must be joking!♦ vtMéxirle a to support;le va al Nexaca he supports Nexaca* * *ir<part ido>I v/i1 go (a to);ir a pie walk, go on foot;ir en avión fly;ir en coche/en tren go by car/train;ir a por algo go and fetch sth;¡ya voy! I’m coming!;¿quién va? who goes there?2 ( vestir):iba de amarillo/de uniforme she was wearing yellow/a uniform3:van dos a dos DEP the score is two all4 ( tratar):¿de qué va la película? what’s the movie about?;el libro va de vampiros the book’s about vampires5 ( agradar):el clima no me va the climate doesn’t suit me, I don’t like the climate;ella no me va she’s not my kind of person;no me va ni me viene I’m not bothered, I don’t care one way or the other6 ( marchar, evolucionar) go;ir bien/mal go well/badly7 ( abarcar):va de la página 12 a la 16 it goes from page 12 to page 168:¡qué va! you must be joking!;¡vamos! come on!;¡vaya! well!;¿ha dicho eso? – ¡vamos! he said that? – no way!;¡vaya una sorpresa! irón what a surprise!;a eso voy I’m just getting to that;eso va por ti también that goes for you tooII v/aux:va a llover it’s going to rain;va para abogado he’s going to be a lawyer:ya voy comprendiendo I’m beginning to understand;ir para viejo be getting old;ya va anocheciendo it’s getting dark:ya va para dos años it’s been almost two years now;van tirados 3.000 3,000 have been printed* * *ir {43} vi1) : to goir a pie: to go on foot, to walkir a caballo: to ride horsebackir a casa: to go home2) : to lead, to extend, to stretchel camino va de Cali a Bogotá: the road goes from Cali to Bogotá3) funcionar: to work, to functionesta computadora ya no va: this computer doesn't work anymore4) : to get on, to get along¿cómo te va?: how are you?, how's it going?el negocio no va bien: the business isn't doing well5) : to suitese vestido te va bien: that dress really suits you6)ir con : to beir con prisa: to be in a hurry7)ir por : to follow, to go alongfueron por la costa: they followed the shoreline8)dejarse ir : to let oneself go9)ir a parar : to end upvamos a ver : let's seeir v auxir caminando: to walk¡voy corriendo!: I'll be right there!2)ir a : to be going tovoy a hacerlo: I'm going to do itel avión va a despegar: the plane is about to take off* * *ir vb¿adónde vas? where are you going?2. (marchar) to be / to get on / to go¿cómo te va? how are you? / how's it going? / how are things?¿cómo te va en el nuevo trabajo? how are you getting on in your new job?¿cómo te fue en el examen? how did your exam go? / how did you get on in your exam?3. (estar) to be4. (sentar bien) to suit5. (gustar) to like / to be into6. (convenir) to do7. (funcionar) to workir + gerundio¡vamos caminando! let's walk!ir con to go with / to match¿de qué va la película? what's the film about?ir tirando to get by / to managevamos tirando we get by / we're managing¡qué va! no way! / not at all!¡vamos a...! let's...!¡vamos a bailar! let's dance!¡vaya! well!¡ya voy! I'm coming! -
8 give
(to dismiss (someone) or to be dismissed (usually from a job): He got the boot for always being late.) despedir, ser puesto de patitas en la callegive vb1. darcan you give him a message? ¿le puedes dar un recado?2. regalarwhat did you give him? ¿qué le regalaste?tr[gɪv]1 (gen) dar■ you've given me a great idea! ¡me has dado una idea estupenda!■ his training gave him a good start in life su formación le proporcionó un buen comienzo en la vida2 (deliver, convey) dar, entregar■ could you give him a message? ¿le podrías dar un mensaje?3 (as a gift) dar, regalar4 (provide) dar, suministrar5 (pay) pagar, dar■ how much did you give for it? ¿cuánto pagó por ello?■ many people would give anything for a decent job mucha gente daría cualquier cosa por tener un buen empleo6 (perform a concert etc) dar; (speech) pronunciar7 (dedicate) dedicar, consagrar8 (cause) causar, ocasionar9 (yield) ceder, conceder■ I'll give you that it isn't easy le concedo que no es fácil, te doy la razón en que no es fácil1 (yield) ceder; (cloth, elastic) dar de sí\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLnot to give a damn importarle a uno un bledoto give evidence prestar declaraciónto give it all one's got dar lo mejor de síto give the game away descubrir el pastel'Give way' (road sign) "Ceda el paso"don't give me that! familiar ¡no me vengas con esas!give me... every time! familiar ¡para mí no hay nada como...!to give somebody one's support prestarle apoyo a alguiento give somebody up for dead dar por muerto,-a a alguienwhat gives? familiar ¿qué pasa?1) hand, present: dar, regalar, obsequiargive it to me: dámelothey gave him a gold watch: le regalaron un reloj de oro2) pay: dar, pagarI'll give you $10 for this one: te daré $10 por éste3) utter: dar, pronunciarto give a shout: dar un gritoto give a speech: pronunciar un discursoto give a verdict: dictar sentencia4) provide: darto give one's word: dar uno su palabrato give a party: dar una fiesta5) cause: dar, causar, ocasionarto give trouble: causar problemasto give someone to understand: darle a entender a alguien6) grant: dar, otorgarto give permission: dar permisogive vi1) : hacer regalos2) yield: ceder, romperseit gave under the weight of the crowd: cedió bajo el peso de la muchedumbre3)4)to give out : agotarse, acabarsethe supplies gave out: las provisiones se agotarongive nflexibility: flexibilidad f, elasticidad fn.• elasticidad s.f.expr.• criticar (a alguien) v.• hacer (a alguien) pasar mal expr.expr.• cantarle las cuarenta verdades* (a alguien) expr.• decir cuántas son cinco* expr.expr.• dar esquinazo* v.• lograr escaparse (de alguien) expr.• lograr zafarse (de alguien) expr.v.(§ p.,p.p.: gave, given) = dar v.(§pres: doy, das...) subj: dé-pret: di-•)• donar v.• entregar v.• obsequiar v.• ofrecer v.• ofrendar v.• otorgar v.• presentar v.• prestar v.• regalar v.• rendir v.
I
1. gɪv2)a) (hand, pass) dar*give her/me/them a glass of water — dale/dame/dales un vaso de agua
b) ( as gift) regalar, obsequiar (frml)to give somebody a present — hacerle* un regalo a alguien, regalarle algo a alguien
c) ( donate) dar*, donarthey have given $100,000 for/toward a new music room — han dado or donado $100.000/han contribuido con $100.000 para una nueva sala de música
d) (dedicate, devote) \<\<love/affection\>\> dar*; \<\<attention\>\> prestarto give it all one's got — dar* lo mejor de sí
e) ( sacrifice) \<\<life\>\> dar*, entregar*f) \<\<injection/sedative\>\> dar*, administrar (frml)3)a) (supply, grant) \<\<protection\>\> dar*; \<\<help\>\> dar*, brindar; \<\<idea\>\> dar*give her something to do — dale algo que or para hacer
b) (allow, concede) \<\<opportunity/permission\>\> dar*, conceder (frml)given the choice, I'd... — si me dieran a elegir, yo...
he's a good worker, I'll give him that, but... — es muy trabajador, hay que reconocerlo, pero...
it would take us 15 months, give or take a week or two — nos llevaría unos 15 meses, semana más, semana menos
4)a) ( cause) \<\<pleasure/shock\>\> dar*; \<\<cough\>\> dar*don't give us your germs/cold! — no nos pegues tus microbios/tu resfriado! (fam)
b) ( yield) \<\<results/fruit\>\> dar*5)a) (award, allot) \<\<title/degree\>\> dar*, otorgar* (frml), conferir* (frml); \<\<authority/right\>\> dar*, otorgar* (frml), conceder (frml); \<\<contract\>\> dar*, adjudicar*; \<\<mark\>\> dar*, poner*the judge gave her five years — el juez le dio cinco años or la condenó a cinco años
b) ( entrust) \<\<task/responsibility\>\> dar*, confiar*6) (pay, exchange) dar*7) ( care) (colloq)I don't give a damn — me importa un bledo or un comino or un pepino (fam)
8)a) ( convey) \<\<apologies/news\>\> dar*please give my regards to your mother — dale recuerdos or (AmL tb) cariños a tu madre
she gave me to understand that... — me dio a entender que...
b) (state, reveal) \<\<information\>\> dar*9) (make sound, movement) \<\<cry/jump\>\> dar*, pegar* (fam); \<\<laugh\>\> soltar*to give somebody a kiss/a wink — darle* un beso a alguien/hacerle* un guiño a alguien
why not give it a try? — por qué no pruebas or lo intentas?
10) ( indicate) \<\<speed/temperature\>\> señalar, marcar*11)a) ( hold) \<\<party/dinner\>\> dar*, ofrecer* (frml)b) \<\<concert\>\> dar*; \<\<speech\>\> decir*, pronunciar
2.
vi1)a) ( yield under pressure) ceder, dar* de síb) (break, give way) \<\<planks/branch\>\> romperse*2) ( make gift) dar*to give to charity — dar* dinero a organizaciones de caridad
•Phrasal Verbs:- give in- give off- give out- give up
II
mass noun elasticidad f[ɡɪv] (pt gave) (pp given)1. TRANSITIVE VERBWhen give is part of a set combination, eg give evidence, give a lecture, give a party, give a yawn, look up the other word.1) [+ possession, object] dar; (for special occasion) regalar, obsequiar frm; [+ title, honour, award, prize] dar, otorgar frm; [+ organ, blood] dar, donar; (Scol) [+ mark] ponerhe was given a gold watch when he retired — le regalaron or frm obsequiaron un reloj de oro cuando se jubiló
•
he gave her a dictionary for her birthday — le regaló un diccionario por su cumpleañoshe was given an award for bravery — le dieron or otorgaron un galardón por su valentía
•
to give sb a penalty — (Sport) conceder un penalti or penalty a algn•
to give o.s to sb — entregarse a algn2) (=pass on) [+ message] dar; [+ goods, document] dar, entregar more frm ; [+ illness] contagiar, pegar *give them my regards or best wishes — dales saludos de mi parte
can you give Mary the keys when you see her? — ¿puedes darle las llaves a Mary cuando la veas?
to give sb a cold — contagiar el resfriado a algn, pegar el resfriado a algn *
to give sth into sb's hands — liter entregar or confiar algo a algn
3) (=offer) [+ party, dinner] darto give a party for sb — dar or ofrecer una fiesta en honor de algn
why don't you give them melon to start with? — ¿por qué no les das melón para empezar?
we can give them cava to drink — podemos darles cava para or de beber
what can I give him to eat/for dinner? — ¿qué puedo hacerle para comer/cenar?
4) (=provide) [+ money, information, idea] dar; [+ task] dar, confiarcan you give him something to do? — ¿puedes darle algo para hacer?
give or take... —
12 o'clock, give or take a few minutes — más o menos las doce
in A.D. 500 give or take a few years — aproximadamente en el año 500 después de J.C.
5) (=cause) [+ shock, surprise] dar, causar; [+ pain] causar, provocar•
it gives me great pleasure to welcome you all — es un gran placer para mí darles la bienvenida a todosto give sb a kick/push — dar una patada/un empujón a algn
•
to give sb to believe that... — hacer creer a algn que...I was given to believe that... — me hicieron creer que...
•
to give sb to understand that... — dar a entender a algn que...6) (=grant, allow)a) [+ permission] dar, conceder; [+ chance, time] darcan't you give me another week? — ¿no me puedes dar otra semana?
•
he's honest, I give you that — es honrado, lo reconozcob) * (predicting future)how long would you give that marriage? — ¿cuánto tiempo crees que durará ese matrimonio?
7) (=dedicate) [+ life, time] dedicar8) (=sacrifice) [+ life] dar9) (=pay) darwhat will you give me for it? — ¿qué me das por ello?
how much did you give for it? — ¿cuánto diste or pagaste por él?
10) (=put through to) poner concould you give me Mr Smith/extension 3443? — ¿me podría poner con el Sr. Smith/con la extensión 3443?
11) (=punish with)to give it to sb * — (=beat) dar una paliza a algn; (verbally) poner a algn como un trapo *
12) (=present) presentar aladies and gentlemen, I give you our guest speaker this evening,... — damas y caballeros, les presento a nuestro conferenciante de esta noche,...
13) (in toast)14) (=produce, supply) [+ milk, fruit] dar, producir; [+ light, heat] dar; [+ result] arrojar; [+ help, advice] dar, proporcionarit gives 6% a year — rinde un 6% al año
to give the right/wrong answer — dar la respuesta correcta/equivocada
if I may give an example — si se me permite dar or poner un ejemplo
16) (=care)I don't give a damn * — me importa un comino or un bledo *
17) (=make) [+ speech] dar, pronunciar frm; [+ lecture, concert] dar18)•
to give way —a) (=collapse) [bridge, beam, floor, ceiling] ceder, hundirse; [cable, rope] romperse; [legs] flaquearthe chair gave way under his weight — la silla no soportó su peso, la silla cedió bajo su peso
b) (=break) [rope] rompersec)to give way (to sth) — (=be replaced) ser reemplazado (por algo); (to demands) ceder (a algo); (to traffic) ceder el paso (a algo)
give way — (Brit) (Aut) ceda el paso
•
don't give me that! * — ¡no me vengas con esas! *•
I'll give you something to cry about! * — ¡ya te daré yo razones para llorar!holidays? I'll give you holidays! * — ¿vacaciones? ya te voy a dar yo a ti vacaciones *, ¿vacaciones? ¡ni vacaciones ni narices! *
he wants £100? I'll give him £100! * — ¿que quiere 100 libras? ¡ni cien libras ni nada!
I'll give him what for! * — ¡se va a enterar! *
•
give me the old songs! — ¡para mí las canciones viejas!give me a gas cooker every time! * — ¡prefiero mil veces una cocina de gas!
children? give me dogs any time! — ¿niños? ¡prefiero mucho antes un perro!
2. INTRANSITIVE VERB1) darplease give generously — por favor, sean generosos
to give to charity — hacer donativos a organizaciones benéficas, dar dinero a organizaciones benéficas
- give as good as one gets2) (=give way)a) (=collapse) [bridge, beam, floor, ceiling] ceder, hundirse; [knees] flaquearthe chair gave under his weight — la silla cedió bajo su peso, la silla no soportó su peso
b) (=break) [rope] rompersec) (=yield) [door] ceder3) (US)*what gives? — ¿qué pasa?, ¿qué se cuece por ahí? *
3.NOUN (=flexibility) [of material] elasticidad fthere's a lot of give in this chair/bed — esta silla/cama es muy mullida
how much give has there been on their side? — ¿cuánto han cedido ellos?
•
give and take, you won't achieve an agreement without a bit of give and take — no vais a conseguir un acuerdo sin hacer concesiones mutuas- give in- give off- give out- give up* * *
I
1. [gɪv]2)a) (hand, pass) dar*give her/me/them a glass of water — dale/dame/dales un vaso de agua
b) ( as gift) regalar, obsequiar (frml)to give somebody a present — hacerle* un regalo a alguien, regalarle algo a alguien
c) ( donate) dar*, donarthey have given $100,000 for/toward a new music room — han dado or donado $100.000/han contribuido con $100.000 para una nueva sala de música
d) (dedicate, devote) \<\<love/affection\>\> dar*; \<\<attention\>\> prestarto give it all one's got — dar* lo mejor de sí
e) ( sacrifice) \<\<life\>\> dar*, entregar*f) \<\<injection/sedative\>\> dar*, administrar (frml)3)a) (supply, grant) \<\<protection\>\> dar*; \<\<help\>\> dar*, brindar; \<\<idea\>\> dar*give her something to do — dale algo que or para hacer
b) (allow, concede) \<\<opportunity/permission\>\> dar*, conceder (frml)given the choice, I'd... — si me dieran a elegir, yo...
he's a good worker, I'll give him that, but... — es muy trabajador, hay que reconocerlo, pero...
it would take us 15 months, give or take a week or two — nos llevaría unos 15 meses, semana más, semana menos
4)a) ( cause) \<\<pleasure/shock\>\> dar*; \<\<cough\>\> dar*don't give us your germs/cold! — no nos pegues tus microbios/tu resfriado! (fam)
b) ( yield) \<\<results/fruit\>\> dar*5)a) (award, allot) \<\<title/degree\>\> dar*, otorgar* (frml), conferir* (frml); \<\<authority/right\>\> dar*, otorgar* (frml), conceder (frml); \<\<contract\>\> dar*, adjudicar*; \<\<mark\>\> dar*, poner*the judge gave her five years — el juez le dio cinco años or la condenó a cinco años
b) ( entrust) \<\<task/responsibility\>\> dar*, confiar*6) (pay, exchange) dar*7) ( care) (colloq)I don't give a damn — me importa un bledo or un comino or un pepino (fam)
8)a) ( convey) \<\<apologies/news\>\> dar*please give my regards to your mother — dale recuerdos or (AmL tb) cariños a tu madre
she gave me to understand that... — me dio a entender que...
b) (state, reveal) \<\<information\>\> dar*9) (make sound, movement) \<\<cry/jump\>\> dar*, pegar* (fam); \<\<laugh\>\> soltar*to give somebody a kiss/a wink — darle* un beso a alguien/hacerle* un guiño a alguien
why not give it a try? — por qué no pruebas or lo intentas?
10) ( indicate) \<\<speed/temperature\>\> señalar, marcar*11)a) ( hold) \<\<party/dinner\>\> dar*, ofrecer* (frml)b) \<\<concert\>\> dar*; \<\<speech\>\> decir*, pronunciar
2.
vi1)a) ( yield under pressure) ceder, dar* de síb) (break, give way) \<\<planks/branch\>\> romperse*2) ( make gift) dar*to give to charity — dar* dinero a organizaciones de caridad
•Phrasal Verbs:- give in- give off- give out- give up
II
mass noun elasticidad f -
9 have
(to have or keep (something) in case or until it is needed: If you go to America please keep some money in reserve for your fare home.) tener algo de reserva, guardar algohave vb1. tenerdo you have a video? ¿tienes vídeo?2. tomar3. haberhave you read Don Quixote? ¿has leído Don Quijote?have you had your hair cut? ¿te has cortado el pelo?Esta construcción se emplea cuando no eres tú quien hace algo, sino que pagas a alguien para que te lo hagato have lunch almorzar / comerto have a swim bañarse / nadartr[hæv]1 (posess) tener, poseer■ will you have a brandy? ¿quieres tomar un coñac?■ to have breakfast/lunch/tea/dinner desayunar/comer/merendar/cenar3 (cigarette) fumar■ how many cigarettes have you had today? ¿cuántos cigarros has fumado hoy?4 (shower, bath, etc) tomar■ when she got home she had a shower cuando llegó a casa se dio una ducha, cuando llegó a casa se duchó■ have you had a wash and a shave? ¿te has lavado y afeitado?5 (treatment) recibir6 (illness) tener7 (experience) tener■ I had a scare tuve un susto, me asusté■ have a good time! ¡divertíos!, ¡pasadlo bien!8 (receive, invite) recibir, invitar9 (borrow) pedir prestado, dejar■ can I have your book for a second, please? ¿me dejas tu libro un segundo, por favor?■ are you going to have a party for your birthday? ¿vas a hacer una fiesta para tu cumpleaños?11 (according to) según■ rumour has it that... corre el rumor de que...12 (baby) tener, dar a luz13 (cause to happen) hacer, mandar14 (allow) permitir, consentir■ if you paid £200 pounds for that you were had si has pagado doscientas libras por eso te han timado1 haber\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLhad better más vale quehave got SMALLBRITISH ENGLISH/SMALL tenerto have done with acabar conto have had it (broken) estar hecho,-a polvo, estar fastidiado,-a 2 (in trouble) haberlo,-a cagado,-a 3 (finished) estar acabado,-a■ this radio's had it, I'll have to get a new one esta radio está en las últimas, tendré que comprar una nueva■ your dad's seen you, you've had it now! te ha visto tu padre, ¡la has cagado!■ if this scandal gets out he's had it as an MP si la gente se entera de este escándalo, se han acabado sus días de diputadoto have it away / have it off taboo echar un polvoto have it in for somebody tenerla tomada con alguiento have it out with somebody ajustar las cuentas con alguiento have it over and done with acabar algo de una vez y para siempreto have just acabar deto have somebody over to one's house / have somebody round to one's house invitar a alguien a casato have somebody up for something SMALLLAW/SMALL llevar a alguien ante los tribunales por algo, procesar a alguien por algoto have something on tener algo planeado, tener algo que hacerto have something on somebody tener información comprometedora sobre alguien, saber algo comprometedor acerca de alguiento have to tener que, haber deto have to do with tener que ver conhave ['hæv,] in sense 3 as an auxiliary verb usu ['hæf] v, had ['hæd] ; having ; has ['hæz,] in sense 3 as an auxiliary verb usu ['hæs] vt1) possess: tenerdo you have change?: ¿tienes cambio?2) experience, undergo: tener, experimentar, sufrirI have a toothache: tengo un dolor de muelas3) include: tener, incluirApril has 30 days: abril tiene 30 días4) consume: comer, tomar5) receive: tener, recibirhe had my permission: tenía mi permiso6) allow: permitir, dejarI won't have it!: ¡no lo permitiré!7) hold: hacerto have a party: dar una fiestato have a meeting: convocar una reunión8) hold: tenerhe had me in his power: me tenía en su poder9) bear: tener (niños)she had a dress made: mandó hacer un vestidoto have one's hair cut: cortarse el pelohave v aux1) : habershe has been very busy: ha estado muy ocupadaI've lived here three years: hace tres años que vivo aquíyou've finished, haven't you?: ha terminado, ¿no?3)to have to : deber, tener quewe have to leave: tenemos que salirexpr.• merecer v.expr.• tener algo en mente expr.v.(§ p.,p.p.: had) = contener v.(§pres: -tengo, -tienes...-tenemos) pret: -tuv-fut/c: -tendr-•)• poseer v.• tener v.(§pres: tengo, tienes...tenemos) pret: tuv-fut/c: tendr-•)v.• haber v.(§pres: he, has...) subj: hay-pret: hub-fut/c: habr-•)hæv, weak forms həv, əv
1.
2) ( possess) tener*I have o (esp BrE) I've got two cats — tengo dos gatos
I don't have o (esp BrE) haven't got any money — no tengo dinero
do you have a car? - no, I don't o (esp BrE) have you got a car? - no, I haven't — ¿tienes coche? - no (, no tengo)
3) (hold, have at one's disposal) tener*look out, he's got a gun! — cuidado! tiene una pistola or está armado!
how much money do you have o (esp BrE) have you got on you? — ¿cuánto dinero tienes or llevas encima?
can I have a sheet of paper? — ¿me das una hoja de papel?
may I have your name? — ¿me dice su nombre?
could I have your Sales Department, please? — ( on phone) ¿me comunica or (Esp tb) me pone or (CS tb) me da con el departamento de ventas, por favor?
I have it!, I've got it! — ya lo tengo!, ya está, ya está!
all right: have it your own way! — está bien! haz lo que quieras!
what have we here? — ¿y esto?
to have something to + inf — tener* algo que + inf
4)a) ( receive) \<\<letter/news\>\> tener*, recibircould we have some silence, please? — (hagan) silencio, por favor
we have it on the best authority that... — sabemos de buena fuente que...
rumoradition has it that... — corre el rumor de que.../según la tradición...
to have had it — (colloq)
I've had it — ( I'm in trouble) estoy frito (AmL), me la he cargado (Esp fam); ( I've lost my chance) la he fastidiado (fam)
I've had it up to here with your complaining — estoy hasta la coronilla or hasta las narices de tus quejas (fam)
to have it in for somebody — (colloq) tenerle* manía or tirria a alguien (fam)
to let somebody have it — (sl) ( attack - physically) darle* su merecido a alguien; (- verbally) cantarle las cuarenta a alguien (fam), poner* a alguien verde (Esp fam)
b) ( obtain) conseguir*they were the best/only seats to be had — eran los mejores/únicos asientos que había
I'll have a kilo of tomatoes, please — ¿me da or (Esp) me pone un kilo de tomates, por favor?
5) ( consume) \<\<steak/spaghetti\>\> comer, tomar (Esp); \<\<champagne/beer\>\> tomarto have something to eat/drink — comer/beber algo
to have breakfast/dinner — desayunar/cenar, comer (AmL)
to have lunch — almorzar* or (esp Esp, Méx) comer
what are we having for dinner? — ¿qué hay de cena?
we had too much to drink — bebimos or (AmL tb) tomamos demasiado
6)a) (experience, undergo) \<\<accident\>\> tener*did you have good weather? — ¿te (or les etc) hizo buen tiempo?
have a nice day! — adiós! que le (or te etc) vaya bien!
I had an injection — me pusieron or me dieron una inyección
he had a heart transplant/an X ray — le hicieron un trasplante de corazón/una radiografía
she had a heart attack — le dio un ataque al corazón or un infarto
b) ( organize) \<\<party\>\> hacer*, dar*c) ( suffer from) \<\<cancer/diabetes/flu\>\> tener*to have a cold — estar* resfriado
he's got a headache/sore throat — le duele la cabeza/la garganta, tiene dolor de cabeza/garganta
7) ( look after) tener*8) ( give birth to) \<\<baby\>\> tener*9) (colloq)a) (catch, get the better of)they almost had him, but he managed to escape — casi lo agarran or atrapan, pero logró escaparse
you've been had! — te han timado or engañado!
10) (causative use)we'll have it clean in no time — enseguida lo limpiamos or lo dejamos limpio
he had them all laughing/in tears — los hizo reír/llorar a todos
to have somebody + INF: I'll have her call you back as soon as she arrives le diré or pediré que lo llame en cuanto llegue; I'll have you know, young man, that I... para que sepa, jovencito, yo...; to have something + PAST P: we had it repaired lo hicimos arreglar, lo mandamos (a) arreglar (AmL); to have one's hair cut — cortarse el pelo
to have something + INF/+ PAST P: I've had three lambs die this week se me han muerto tres corderos esta semana; he had his bicycle stolen — le robaron la bicicleta
12)a) ( allow) (with neg) tolerar, consentir*I won't have it! — no lo consentiré or toleraré!
b) (accept, believe) aceptar, creer*she wouldn't have it — no lo quiso aceptar or creer
13) (indicating state, position) tener*you have o (BrE) you've got your belt twisted — tienes el cinturón torcido
2.
1) v aux2) (used to form perfect tenses) haber*I have/had seen her — la he/había visto
I have/had just seen her — la acabo/acababa de ver, recién la vi/la había visto (AmL)
have you been waiting long? — ¿hace mucho que esperas?, ¿llevas mucho rato esperando?
had I known that o if I'd known that... — si hubiera sabido que..., de haber sabido que...
when he had finished, she... — cuando terminó or (liter) cuando hubo terminado, ella...
3)a) ( in tags)you've been told, haven't you? — te lo han dicho ¿no? or ¿no es cierto? or ¿no es verdad?
you haven't lost the key, have you? — no habrás perdido la llave...!
b) ( elliptical use)you may have forgiven him, but I haven't — puede que tú lo hayas perdonado, pero yo no
the clock has stopped - so it has! — el reloj se ha parado - es verdad! or es cierto!
you've forgotten something - have I? — te has olvidado de algo - ¿sí?
I've told her - you haven't! — se lo he dicho - no! ¿en serio?
4) ( expressing obligation)to have to + inf — tener* que + inf
I have o I've got to admit that... — tengo que reconocer que...
you don't have to be an expert to realize that — no hay que or no se necesita ser un experto para darse cuenta de eso
5) ( expressing certainty)to have to + inf — tener* que + inf
you have to o you've got to be kidding! — lo dices en broma or en chiste!
•Phrasal Verbs:- have in- have off- have on- have out- have up[hæv] ( 3rd pers sing present has) (pt, pp had) When have is part of a set combination, eg have a look, have a good time, have breakfast, had better, look up the other word. For have + adverb/preposition combinations, see also the phrasal verb section of this entry.1. TRANSITIVE VERB1) (=possess) tenerhe's got or he has blue eyes — tiene los ojos azules
have you got or do you have 10p? — ¿tienes diez peniques?
have you got or do you have any brothers or sisters? — ¿tienes hermanos?
he hasn't got or he doesn't have any friends — no tiene amigos
I've got or I have a friend staying next week — tengo a un amigo en casa la semana que viene
Don't translate the [a] in sentences like [has he got a girlfriend?], [I haven't got a washing-machine] if the number of such items is not significant since people normally only have one at a time:I've got or I have an idea — tengo una idea
Do translate the [a] if the person or thing is qualified:has he got a girlfriend? — ¿tiene novia?
•
all or everything I have is yours — todo lo que tengo es tuyoyou must give it all or everything you have — tienes que emplearte a fondo
you must put all or everything you have into it — tienes que emplearte a fondo
•
can I have a pencil please? — ¿me puedes dar un lápiz, por favor?•
the book has no name on it — el libro no lleva or tiene el nombre del dueñoI've got or I have no Spanish — no sé español
•
to have something to do — tener algo que hacerI've got or I have nothing to do — no tengo nada que hacer
haven't you got anything to do? — ¿no tienes nada que hacer?
handy, ready 1., 1), a)•
hello, what have we here? — vaya, vaya, ¿qué tenemos aquí?2) (=eat, drink) tomar•
what are we having for lunch? — ¿que vamos a comer?•
to have something to eat/drink — comer/beber algo, tomar algo•
what will you have? — ¿qué quieres tomar?, ¿qué vas a tomar?will you have some more? — ¿te sirvo más?
3) (=receive) recibir•
you can have my ticket — puedes quedarte con mi billete•
we had some help from the government — recibimos ayuda del gobierno•
I had a letter from John — tuve carta de Juan, recibí una carta de Juan•
I must have them by this afternoon — necesito tenerlos para esta tarde•
we had a lot of visitors — (at home) tuvimos muchas visitas; (at exhibition etc) tuvimos muchos visitantes4) (=obtain)they can be had for as little as £10 each — pueden conseguirse por tan solo 10 libras
there was no bread to be had — no quedaba pan en ningún sitio, no podía conseguirse pan en ningún sitio
5) (=take)I'll have a dozen eggs, please — ¿me pones una docena de huevos, por favor?
which one will you have? — ¿cuál quiere?
can I have your name please? — ¿me da su nombre, por favor?
•
you can have it or I'll let you have it for £10 — te lo dejo en 10 libras, te lo puedes llevar por 10 libras, te lo vendo por 10 libras6) (=give birth to) [+ baby, kittens] tenerwhat did she have? — ¿qué ha tenido?
7) (=hold, catch) tener•
he had him by the throat — lo tenía agarrado por la garganta•
I have it on good authority that... — me consta que..., sé a ciencia cierta que..., sé de buena tinta que... *I've got it! — ¡ya!
•
you have me there, there you have me — ahí sí que me has pillado *8) (=allow) consentir, tolerar•
we can't have that — eso no se puede consentir•
I won't have this nonsense — no voy a consentir or tolerar estas tonteríasI won't have it! — no lo voy a consentir or tolerar
she won't have it said that... — no consiente or tolera que digan que...
I won't have him risking his neck on that motorbike — no voy a consentir que se juegue el cuello en esa moto
9) (=spend) pasarto have a pleasant afternoon/evening — pasar una tarde agradable
have a nice day! — ¡que pases un buen día!
what sort of day have you had? — ¿qué tal día has tenido?
10) (on telephone)can I have Personnel please? — ¿me puede poner con Personal, por favor?
11) * (=have sex with) acostarse con12) (=make)to have sth done hacer que se haga algo, mandar hacer algo to have sb do sth mandar a algn hacer algohe had me do it again — me hizo hacerlo otra vez, me hizo que lo hiciese otra vez
what would you have me do? — † ¿qué quiere que haga?
to have sth happen to have sb doing sthI'll have you know that... — quiero que sepas que...
to have sth against sb/sth tener algo en contra de algn/algo to have had itshe soon had them all reading and writing — (=organized them) enseguida los puso a leer y a escribir; (=taught them) enseguida les habían enseñado a leer y a escribir
you've had it now! he knows all about it * — ¡ahora sí que te la has cargado! se ha enterado de todo
to have it thatI've had it up to here with his nonsense * — estoy hasta la coronilla or hasta el moño de sus tonterías *
to be hadrumour has it that... — corre la voz de que...
to have to do with tener que ver conyou've been had! * — ¡te han engañado!
to let sb have sth (=give) dar algo a algn; (=lend) dejar algo a algn, prestar algo a algnthat's got or that has nothing to do with it! — ¡eso no tiene nada que ver!
what have youlet him have it! * — ¡dale!
would have it... and what have you —... y qué sé yo qué más
luckas ill-luck or fate would have it — desgraciadamente
2. AUXILIARY VERB1) haberhas he gone? — ¿se ha ido?
hasn't he told you? — ¿no te lo ha dicho?
had you phoned me frm or if you had phoned me I would have come round — si me hubieras llamado habría venido
never having seen it before, I... — como no lo había visto antes,...
just I, 1., 3)having finished or when he had finished, he left — cuando terminó or cuando hubo terminado, se fue
See:SINCE in sincea)"he's already eaten" - "so have I" — -él ya ha comido -yo también
"we haven't had any news yet" - "neither have we" — -no hemos tenido noticias todavía -nosotros tampoco
"you've made a mistake" - "no I haven't!" — -has cometido un error -no es verdad or cierto
"we haven't paid" - "yes we have!" — -no hemos pagado -¡qué sí!
"he's got a new job" - "oh has he?" — -tiene un trabajo nuevo -¿ah, sí?
"you've written it twice" - "so I have!" — -lo has escrito dos veces -es verdad or cierto
"have you read the book?" - "yes, I have" — -¿has leído el libro? -sí
"has he told you?" - "no, he hasn't" — -¿te lo ha dicho? -no
he hasn't done it, has he? — no lo ha hecho, ¿verdad?
you've done it, haven't you? — lo has hecho, ¿verdad? or ¿no?
you've all been there before, but I haven't — vosotros habéis estado allí antes, pero yo no
he has never met her, but I have — él no la ha llegado a conocer, pero yo sí
have you ever been there? if you have... — ¿has estado alguna vez allí? si es así...
so I, 1., norhave you tried it? if you haven't... — ¿lo has probado? (porque) si no...
3.MODAL VERB (=be obliged)I've got to or I have to finish this work — tengo que terminar este trabajo
have we got to or do we have to leave early? — ¿tenemos que salir temprano?
I haven't got to or I don't have to wear glasses — no necesito (usar) gafas
do you have to make such a noise? — ¿tienes que hacer tanto ruido?
you didn't have to tell her! — ¡no tenías por qué decírselo!
does it have to be ironed? — ¿hay que plancharlo?
- have in- have off- have on- have out- have up* * *[hæv], weak forms [həv, əv]
1.
2) ( possess) tener*I have o (esp BrE) I've got two cats — tengo dos gatos
I don't have o (esp BrE) haven't got any money — no tengo dinero
do you have a car? - no, I don't o (esp BrE) have you got a car? - no, I haven't — ¿tienes coche? - no (, no tengo)
3) (hold, have at one's disposal) tener*look out, he's got a gun! — cuidado! tiene una pistola or está armado!
how much money do you have o (esp BrE) have you got on you? — ¿cuánto dinero tienes or llevas encima?
can I have a sheet of paper? — ¿me das una hoja de papel?
may I have your name? — ¿me dice su nombre?
could I have your Sales Department, please? — ( on phone) ¿me comunica or (Esp tb) me pone or (CS tb) me da con el departamento de ventas, por favor?
I have it!, I've got it! — ya lo tengo!, ya está, ya está!
all right: have it your own way! — está bien! haz lo que quieras!
what have we here? — ¿y esto?
to have something to + inf — tener* algo que + inf
4)a) ( receive) \<\<letter/news\>\> tener*, recibircould we have some silence, please? — (hagan) silencio, por favor
we have it on the best authority that... — sabemos de buena fuente que...
rumor/tradition has it that... — corre el rumor de que.../según la tradición...
to have had it — (colloq)
I've had it — ( I'm in trouble) estoy frito (AmL), me la he cargado (Esp fam); ( I've lost my chance) la he fastidiado (fam)
I've had it up to here with your complaining — estoy hasta la coronilla or hasta las narices de tus quejas (fam)
to have it in for somebody — (colloq) tenerle* manía or tirria a alguien (fam)
to let somebody have it — (sl) ( attack - physically) darle* su merecido a alguien; (- verbally) cantarle las cuarenta a alguien (fam), poner* a alguien verde (Esp fam)
b) ( obtain) conseguir*they were the best/only seats to be had — eran los mejores/únicos asientos que había
I'll have a kilo of tomatoes, please — ¿me da or (Esp) me pone un kilo de tomates, por favor?
5) ( consume) \<\<steak/spaghetti\>\> comer, tomar (Esp); \<\<champagne/beer\>\> tomarto have something to eat/drink — comer/beber algo
to have breakfast/dinner — desayunar/cenar, comer (AmL)
to have lunch — almorzar* or (esp Esp, Méx) comer
what are we having for dinner? — ¿qué hay de cena?
we had too much to drink — bebimos or (AmL tb) tomamos demasiado
6)a) (experience, undergo) \<\<accident\>\> tener*did you have good weather? — ¿te (or les etc) hizo buen tiempo?
have a nice day! — adiós! que le (or te etc) vaya bien!
I had an injection — me pusieron or me dieron una inyección
he had a heart transplant/an X ray — le hicieron un trasplante de corazón/una radiografía
she had a heart attack — le dio un ataque al corazón or un infarto
b) ( organize) \<\<party\>\> hacer*, dar*c) ( suffer from) \<\<cancer/diabetes/flu\>\> tener*to have a cold — estar* resfriado
he's got a headache/sore throat — le duele la cabeza/la garganta, tiene dolor de cabeza/garganta
7) ( look after) tener*8) ( give birth to) \<\<baby\>\> tener*9) (colloq)a) (catch, get the better of)they almost had him, but he managed to escape — casi lo agarran or atrapan, pero logró escaparse
you've been had! — te han timado or engañado!
10) (causative use)we'll have it clean in no time — enseguida lo limpiamos or lo dejamos limpio
he had them all laughing/in tears — los hizo reír/llorar a todos
to have somebody + INF: I'll have her call you back as soon as she arrives le diré or pediré que lo llame en cuanto llegue; I'll have you know, young man, that I... para que sepa, jovencito, yo...; to have something + PAST P: we had it repaired lo hicimos arreglar, lo mandamos (a) arreglar (AmL); to have one's hair cut — cortarse el pelo
to have something + INF/+ PAST P: I've had three lambs die this week se me han muerto tres corderos esta semana; he had his bicycle stolen — le robaron la bicicleta
12)a) ( allow) (with neg) tolerar, consentir*I won't have it! — no lo consentiré or toleraré!
b) (accept, believe) aceptar, creer*she wouldn't have it — no lo quiso aceptar or creer
13) (indicating state, position) tener*you have o (BrE) you've got your belt twisted — tienes el cinturón torcido
2.
1) v aux2) (used to form perfect tenses) haber*I have/had seen her — la he/había visto
I have/had just seen her — la acabo/acababa de ver, recién la vi/la había visto (AmL)
have you been waiting long? — ¿hace mucho que esperas?, ¿llevas mucho rato esperando?
had I known that o if I'd known that... — si hubiera sabido que..., de haber sabido que...
when he had finished, she... — cuando terminó or (liter) cuando hubo terminado, ella...
3)a) ( in tags)you've been told, haven't you? — te lo han dicho ¿no? or ¿no es cierto? or ¿no es verdad?
you haven't lost the key, have you? — no habrás perdido la llave...!
b) ( elliptical use)you may have forgiven him, but I haven't — puede que tú lo hayas perdonado, pero yo no
the clock has stopped - so it has! — el reloj se ha parado - es verdad! or es cierto!
you've forgotten something - have I? — te has olvidado de algo - ¿sí?
I've told her - you haven't! — se lo he dicho - no! ¿en serio?
4) ( expressing obligation)to have to + inf — tener* que + inf
I have o I've got to admit that... — tengo que reconocer que...
you don't have to be an expert to realize that — no hay que or no se necesita ser un experto para darse cuenta de eso
5) ( expressing certainty)to have to + inf — tener* que + inf
you have to o you've got to be kidding! — lo dices en broma or en chiste!
•Phrasal Verbs:- have in- have off- have on- have out- have up -
10 bueno
adj.1 good, fine, okay.2 good-hearted, decent, kind, good.3 good, suitable, wholesome.4 favorable, good.intj.1 okay.2 now then.3 hello.* * *► adjetivo1 (gen) good2 (persona - amable) kind; (- agradable) nice, polite3 (tiempo) good, nice4 (apropiado) right, suitable; (correcto) right5 (de salud) well■ ¿ya estás buena? are you better now?6 (grande) big; (considerable) considerable► interjección ¡bueno!1 (sorpresa) well, very well; (de acuerdo) all right!\de buenas a primeras familiar all of a sudden, just like thatestar bueno,-a to be in good health 2 familiar to be good-lookingestar de buen ver to be good-lookingpor la buenas willingly¡ésta sí que es buena! familiar that's a good one!buen humor good humour (US humor)buenas noches good eveningbuenas tardes good afternoonbuenos días good morningla buena mesa good food* * *(f. - buena)adj.1) good2) kind, nice3) large, considerable4) healthy, well* * *bueno, -a1. ADJ( antes de sm sing buen)1) [gen] good; [tiempo] fine, good, fairestá muy bueno este bizcocho — this sponge cake is lovely o really good
hace buen tiempo — the weather's fine o good o fair
la mano buena — hum the right hand
¡bueno está! — LAm that's enough!
¡qué bueno! — esp LAm excellent!, great!
lo bueno es que... — the best thing is that..., the best part is that...
lo bueno fue que ni siquiera quiso venir — the best thing o part was that he didn't even want to come
2) (=bondadoso) [persona] kind, goodfue muy bueno conmigo — he was very kind o good to me
es buena persona — he's a nice person, he's a good sort
3) (=apropiado) good4) [de salud]5) * (=atractivo)está muy bueno — he's a bit of all right *, he's gorgeous *
6) (=considerable) good, largeun buen número de... — a good o large number of...
un buen trozo de... — a nice big piece of...
7) iró¡buen conductor! — a fine driver you are!, some driver you are!
¡esa sí que es buena! — that's a good one!
¡buena la has liado o hecho! — you've really gone and done it now!
¡en buen lío me he metido! — I've got myself into a fine mess!
¡estaría bueno! — * I should hope not!
estaría bueno que... — it would be just great if...
luego verás lo que es bueno — * then you'll see
le pusieron bueno — * (=lo pegaron) they beat the living daylights out of him *; (=lo criticaron) they slagged him off *
8) [en saludos]¡buenas! — hello!
buenas tardes — [a primera hora] good afternoon; [más tarde] good evening
¿qué hay de bueno? — what's new?
9)por las buenas —
si no me obedeces por las buenas, tendrás que hacerlo por las malas — you can either do as I say willingly, or I'll have to force you to do it
2.ADV¡bueno! — all right!, O.K.!; Méx (Telec) hello!
bueno, pues... — well...
bueno, resulta que... — well, it so happens that...
bueno, ¿y qué? — well, so what?, well?
¡pero bueno, cómo puedes ser tan bruto! — honestly, how can you be so stupid!
pero bueno, no nos vamos a meter en historias — but anyway, let's not go into this
3. SM / F1)el bueno — [de la película] the goody *, the good guy *
2)* * *I- na adjetivo[ buen is used before masculine singular nouns]1)a) [ser] ( de calidad) <hotel/producto> goodb) ( valioso) goodbuenos consejos — good o useful advice
c) (válido, correcto) <razón/excusa> goodbueno está lo bueno (pero no lo demasiado) — (fam) you can have too much of a good thing
2)a) [ser] ( competente) <médico/alumno> goodser bueno para algo: es muy buena para los negocios — she's got a very good head for business
b) <padre/marido/amigo> goodc) (eficaz, efectivo) <remedio/método> goodes bueno para la gripe/los dolores de cabeza — it's good for the flu/headaches
3) ( favorable) <oferta/suerte> gooden las buenas — (CS) in the good times
estar de buenas — ( de buen humor) (fam) to be in a good mood; ( afortunado) (Col fam) to be lucky
4) [ser] ( conveniente) good5) (ingenioso, divertido) <chiste/idea> good, great (colloq)lo bueno fue que... — the funny thing was...
6)a) ( agradable) niceser bueno — to be good, be nice; (- de algo en particular)
estar bueno — to be good, be nice
c)qué bueno! — (AmL) great!
7) [estar] ( en buen estado)esta leche no está buena — this milk is off o sour
¿este pescado estará bueno? — do you think this fish is all right?
8) [estar] (fam) ( sexualmente atractivo)está muy buena — she's gorgeous (colloq)
está buenísimo — he's really gorgeous o hunky (colloq)
9) (saludable, sano) <costumbre/alimentación> goodbueno y sano — (Chi) ( sin novedad) safe and sound; ( sobrio) sober
10) (en fórmulas, saludos) goodbuenos días! or (RPl) buen día! — good morning
buenas tardes! — ( temprano) good afternoon; ( más tarde) good evening
buenas noches! — ( al llegar) good evening; ( al despedirse) good night
buen provecho! — enjoy your meal, bon appetit
de buenas a primeras — ( de repente) suddenly
11)a) [ser] ( en sentido ético) goodb) [ser] < niño> good12) (iró & fam)estaría bueno que ahora dijera que no! — it'd be just great if he said no now! (iro & colloq)
de los buenos/de las buenas — (fam)
13) (delante del n) ( uso enfático)14)un buen día se va a cansar y... — one day o one of these days she's going to get fed up and...
un buen día llegó y dijo... — one (fine) day she came home and said...
•II- na masculino, femeninoa) (hum o leng infantil) (en películas, cuentos) goody (colloq)b) (bonachón, buenazo)IIIel bueno de Juan/la buena de Pilar — good old Juan/Pilar
1)a) (expresando conformidad, asentimiento) OK (colloq), all right¿un café? - bueno — coffee? - OK o all right
b) (expresando duda, indecisión, escepticismo) wellbueno... ¿qué quieres que te diga? — well... what can I say?
c) ( expresando resignación)bueno, otra vez será — never mind, maybe next time
2)a) ( expresando irritación)bueno, se acabó a la cama! — right, that's it, bed!
pero, bueno ¿lo quiere o no? — well, do you want it or not?
y bueno! ¿qué querías que hiciera? — (RPl) well, what did you expect me to do?
b) (expresando sorpresa, desagrado) (well) really!bueno! esto era lo único que faltaba — (iró) oh, great! that's all we needed (iro)
3)a) ( introduciendo o reanudando un tema) now then, right thenbueno, ¿dónde estábamos? — now (then) o right (then), where were we?
b) ( calificando lo expresado) wellno es un lugar turístico, bueno, no lo era — it isn't a tourist resort, well o at least, it didn't use to be
4) (Méx) ( al contestar el teléfono)* * *= fantastic, good [better -comp., best -sup.], neat [neater -comp., neatest -sup.], nice, sound [sounder -comp., soundest -sup.], seemly, decent, creditable, fantastical, good-natured, good-hearted, kind [kinder -comp., kindest -sup.].Ex. GODORT has done a fantastic job of dealing with and solving documents problems.Ex. A good thesaurus is a list that has been compiled to serve in the retrieval environment in which it is called upon to operate.Ex. What is possibly less easy is to making sure that the guiding stays clean, neat and accurate.Ex. One time he showed me a photograph in an art book of a woman's bare breasts and said ' Nice tits, uh?'.Ex. Thus the scheme has a sound organisational backing.Ex. They were the first cloth bindings that were intended to compete with paper boards as seemly but inexpensive covers for ordinary books.Ex. At present, the Internet's international expansion is hampered by the lack of a good supporting infrastructure, namely a decent telephone system.Ex. Maybe there is not creditable model, but a lot of publishers are trying to be the onw who discovers the best approach.Ex. Adorno's distinction between fantastical thought & the commodification of fantasy in the form of literature is addressed.Ex. The illustrations were projected on a large screen and the children were able to see that it was a locus amoenus and a reflection of the character of the good-natured host.Ex. Relaxing, joking and just being around guys and gals who are good-hearted people was just the ticket we needed.Ex. I would like to extend my thanks to our host who was kind enough to invite me.----* a buen recaudo = in a safe place, in safekeeping.* acabarse la buena racha = the good times + run out.* acabarse la (buena) suerte = run out of + luck, luck + run out.* actuar de buena fe = act in + good faith.* a la buena de Dios = out in the cold.* algo bueno = a good thing.* amante de la buena bebida = drink enthusiast.* amante de la buena mesa = food enthusiast.* apartarse del buen camino = go off + the rails, stray from + the straight and narrow.* buen = good [better -comp., best -sup.].* buena calidad = goodness.* buena causa = good cause.* buena comida, la = good food.* buena compañía = good company.* buena compra = good buy.* buena condición física = physical fitness.* buena decisión = good judgement.* buena disposición = good nature, goodwill [good will], readiness.* Posesivo + buena estrella = Posesivo + lucky star.* buena fama = well respected, good repute, good reputation.* buena fe = goodwill [good will].* buena forma física = fitness, physical fitness.* buena fortuna = good fortune.* buena idea = cool idea.* buena influencia = good influence.* buen ajuste = good fit.* buen amigo = good friend.* buena oferta = good deal.* buena racha = winning streak.* buena relación = rapport.* buena relación calidad-precio = value for money.* buena reputación = well respected, good repute, good reputation.* buena salud = good health.* buenas costumbres = propriety, mores, decorum.* buenas noticas, las = good word, the.* buenas noticias = glad tidings.* buenas prácticas = best practices.* buena suerte = good luck!, good fortune, good luck.* ¡buena suerte! = break a leg!.* buena suma de dinero = hefty sum of money.* buenas vibraciones = vibrations, good vibes.* buena tierra = good soil.* buena vecindad = neighbourliness [neighborliness, -USA].* buena vida = good life.* buena voluntad = goodwill [good will].* buen camino, el = straight and narrow (path), the.* buen carácter = good humour.* buen comedor = hearty eater.* buen estado físico = fitness, physical fitness.* buen funcionamiento = smooth-running.* buen gusto, el = good taste.* buen humor = cheerfulness, good humour.* buen juicio = good judgement.* bueno de la película, el = good guy, the.* bueno, el = good guy, the.* Buenos Aires = Buenos Aires.* buenos días = good morning.* buenos, los = goodies, the.* buenos propósitos de Año Nuevo = New Year's resolution.* buenos tiempos = good times.* buen partido = eligible party, eligible bachelor.* buen ritmo de aprendizaje = learning curve.* buen rollo = good vibes.* buen samaritano = good samaritan.* buen sitio para pescar = fishing spot.* buen tiempo = fair weather.* buen tirador = good shot.* buen tocho de dinero = hefty sum of money.* buen trabajador = hard worker.* causar buena impresión = impress, come across.* causar una buena primera impresión = make + a good first impression.* código de buenas prácticas = code of practice, code of good practice.* comenzar Algo con buen pie = start + Nombre + off on the right foot.* comenzar con buen pie = start + Nombre + on the right footing.* con buena fama = respected.* con buena reputación = respected, reputable.* con buenas conexiones = well-connected.* con buenas intenciones = in good faith, well-intentioned, well-intended, well-meaning.* con buen gusto = tastefully.* con buen humor = good-humouredly.* con buenos contactos = well-connected.* con buenos modales = politely.* conseguir una buena formación en = get + a good grounding on.* con tan buenos resultados = to such good effect.* contar con el visto bueno = meet with + approval.* contar con + Posesivo + visto bueno = meet + Posesivo + approval.* continuar con el buen hacer = keep up + the good work, keep up + the great work.* con una buena financiación = well-funded.* con una buena plantilla = well-staffed.* con un buen nivel = fluent.* cosecha extraordinariamente buena = bumper crop.* crear una buena impresión en = make + a good impression on.* dar buen uso a Algo = put to + good use.* dar el visto bueno = approve.* dar el visto bueno a una factura = clear + invoice.* darle un buen repaso a Alguien = take + Nombre + to the cleaners.* dar una buena paliza = whitewash, thrash.* de buena calidad = good-quality.* de buena disposición = good-natured.* de buena fama = of good repute.* de buena fe = bona fide, in good faith.* de buena manera = good-humouredly, good-humoured.* de buena reputación = of good repute.* de buenas = on good terms.* de buenas a primeras = right off the bat, suddenly, without warning, all of a sudden, just like that.* de buena vecindad = neighbourly [neighborly, -USA].* de buena voluntad = in good faith.* de buen corazón = kind-hearted, good-hearted, big-hearted.* de buen grado = willing, good-humouredly, good-humoured, good-naturedly.* de buen gusto = tasteful.* de buen humor = good-humouredly, good-humoured, in good humour.* de buenos modales = well-mannered.* de buen vecino = neighbourly [neighborly, -USA].* de buen ver = good looking.* dejar a la buena de Dios = leave + Nombre + out in the cold.* dejar (un) buen sabor de boca = leave + a good taste in + Posesivo + mouth.* desempeñar una buena función = produce + the goods.* desviarse del buen camino = go off + the rails.* difundir buena imagen de = earn + credit for.* disfrutar de buena salud = be in good health.* echar una buena bronca = give + Nombre + a good roasting.* el bueno de + Nombre = good old + Nombre.* el cielo rojo al atardecer augura buen tiempo, el cielo rojo al amanecer aug = red sky at night, (shepherd/sailor)'s delight, red sky in the morning, (shepherd/sailor)'s warning.* empezar Algo con buen pie = start + Nombre + off on the right foot.* empezar con buen pie = start + Nombre + on the right footing, hit + the ground running.* en buena condición = in good condition, in good shape, in good nick.* en buena forma = in good nick.* en buena parte = for the most part.* en buenas condiciones para navegar = seaworthy.* en buenas manos = in a safe place, in safekeeping.* en buen estado = in good condition, in good working condition, in good shape, in good nick.* en buen estado de funcionamiento = in good working condition.* en estado de buena esperanza = pregnant, in the family way.* en sus buenos tiempos = in + Posesivo + heyday.* entrar con buen pie = start + Nombre + off on the right foot.* estar de buen humor = be high.* estar en buenas manos = be in safe hands.* estar en estado de buena esperanza = have + a bun in the oven, be up the spout.* estar tan bueno que no se puede dejar de comer = moreish.* estudiante con buenas notas = high achiever.* ganar un buen sueldo = make + good money, earn + good money.* hacer buenas migas = hit it off.* hacer buen uso de Algo = put to + good use.* hacer un buen trabajo = do + a good job.* ir por buen camino = be on the right track.* ir por el buen camino = be right on track.* la buena noticia = the good news.* llever a buen término = bring to + a close.* lo bueno de = the beauty of.* lo bueno es que = the good news is (that)..., on the positive side, on the bright side.* lo bueno viene en frascos pequeños = small is beautiful.* lo bueno y lo malo = the rights and wrongs.* lo que es bueno para uno es bueno para otro = what's good for the goose is good for the gander, what's sauce for the goose is sauce for the gander.* los buenos tiempos = the good old days.* luchar por una buena causa = fight + the good fight.* mamá pija y tía buena = yummy mummy.* mantener Algo en el buen camino = keep + Nombre + on track.* mantenerse en buen estado físico = keep + fit.* más bueno que un pan = as good as gold.* más vale malo conocido que bueno por conocer = better the devil you know (than the devil you don't).* no andar en nada bueno = be up to no good, get up to + no good.* no apartarse del buen camino = keep on + the right track.* no caer en buenas manos = fall into + the wrong hands.* no ser lo suficientemente bueno = not be good enough.* no ser tan bueno como se dice = not + it's cracked up to be.* no tan bueno = not-so-good.* no tener noticias es buena señal = no news is good news.* no ver buenos ojos = not take + kindly to.* obrar de buena fe = act in + good faith.* obras son amores y no buenas razones = actions speak louder than words.* otro bueno + Nombre = the next best + Nombre.* parecer bueno = look + good.* Participio Pasado + bastante bueno = decently + Participio Pasado.* pasar un buen rato = disport + Reflexivo.* poner a mal tiempo buena cara = keep + Posesivo + chin up.* por buena dirección = a step in the right direction.* por buen camino = a step in the right direction.* por las buenas o por las malas = by hook or by crook.* presentar un buen aspecto = look + good.* provisto de buenos fondos = stockholding.* que no haya noticias es buena señal = no news is good news.* quitarse un (buen) peso de encima = get + a (real) weight off + Posesivo + chest.* racha de buena suerte = winning streak.* realizar una buena labor = produce + the goods.* recibir + Posesivo + visto bueno = meet + Posesivo + approval.* saber de buena boca = have + it on good word.* saber de buena tinta = have + it on good word.* seguir con el buen hacer = keep up + the good work, keep up + the great work.* seguir el buen camino = keep on + the right track, keep on + the straight and narrow.* seguir por el buen camino = keep out of + trouble, keep on + the right track.* ser algo bueno = be a good thing.* ser buenísimo + Gerundio = be terrific at + Gerundio.* ser bueno = make + good + Nombre.* ser bueno en = be good at.* ser bueno para Alguien = be to + Posesivo + advantage.* ser muy buena señal = bode + well.* ser tan buen momento como cualquier otro = be as good a time as any.* ser una buena época = be a good time.* ser una buena ocasión para + Infinitivo = be a good time to + Infinitivo.* ser un buen chico = be a sport.* ser un buen comedor = be a hearty eater.* ser un momento tan bueno como cualqu = be as good a time as any.* si hace buen tiempo = weather permitting.* tan bueno como ningún otro = as good as any.* tener buena mano con las plantas = have + a green thumb, have + green fingers.* tener buen apetito = have + a good appetite.* tener buenas intenciones = be well-intentioned, mean + well.* tener buenas perspectivas para = be well-placed to.* tener buen ojo para juzgar a la gente = be a good judge of character.* tener una buena disposición = be well disposed.* tener un buen aspecto = look + good.* tener un buen concepto de Alguien = hold in + high regard.* tener un buen día = have + a good day.* tener un buen saque = be a hearty eater.* terminarse la (buena) suerte = run out of + luck, luck + run out.* tía buena = hottie [hotty], crumpet.* tierra buena = good soil.* tío bueno = stud, hunk, hunk of a man, hottie [hotty].* tomarse Algo de buen grado = take + Nombre + in good humour.* una buena alternativa a = the next best thing to.* una buena cantidad de = a fair amount of.* una buena cosa = a good thing.* una buena forma de empezar = a good way to start.* una buena parte de = a large measure of, a good deal of, a great deal of.* una buena pesca = a good catch.* un buen lugar de partida = a good place to start.* un buen número de = a good number of.* un buen partido = a good catch.* usar Algo con buen provecho = use + Nombre + to good advantage.* venir con buenas intenciones = come in + peace.* visto bueno = approval, endorsement, seal of approval.* * *I- na adjetivo[ buen is used before masculine singular nouns]1)a) [ser] ( de calidad) <hotel/producto> goodb) ( valioso) goodbuenos consejos — good o useful advice
c) (válido, correcto) <razón/excusa> goodbueno está lo bueno (pero no lo demasiado) — (fam) you can have too much of a good thing
2)a) [ser] ( competente) <médico/alumno> goodser bueno para algo: es muy buena para los negocios — she's got a very good head for business
b) <padre/marido/amigo> goodc) (eficaz, efectivo) <remedio/método> goodes bueno para la gripe/los dolores de cabeza — it's good for the flu/headaches
3) ( favorable) <oferta/suerte> gooden las buenas — (CS) in the good times
estar de buenas — ( de buen humor) (fam) to be in a good mood; ( afortunado) (Col fam) to be lucky
4) [ser] ( conveniente) good5) (ingenioso, divertido) <chiste/idea> good, great (colloq)lo bueno fue que... — the funny thing was...
6)a) ( agradable) niceser bueno — to be good, be nice; (- de algo en particular)
estar bueno — to be good, be nice
c)qué bueno! — (AmL) great!
7) [estar] ( en buen estado)esta leche no está buena — this milk is off o sour
¿este pescado estará bueno? — do you think this fish is all right?
8) [estar] (fam) ( sexualmente atractivo)está muy buena — she's gorgeous (colloq)
está buenísimo — he's really gorgeous o hunky (colloq)
9) (saludable, sano) <costumbre/alimentación> goodbueno y sano — (Chi) ( sin novedad) safe and sound; ( sobrio) sober
10) (en fórmulas, saludos) goodbuenos días! or (RPl) buen día! — good morning
buenas tardes! — ( temprano) good afternoon; ( más tarde) good evening
buenas noches! — ( al llegar) good evening; ( al despedirse) good night
buen provecho! — enjoy your meal, bon appetit
de buenas a primeras — ( de repente) suddenly
11)a) [ser] ( en sentido ético) goodb) [ser] < niño> good12) (iró & fam)estaría bueno que ahora dijera que no! — it'd be just great if he said no now! (iro & colloq)
de los buenos/de las buenas — (fam)
13) (delante del n) ( uso enfático)14)un buen día se va a cansar y... — one day o one of these days she's going to get fed up and...
un buen día llegó y dijo... — one (fine) day she came home and said...
•II- na masculino, femeninoa) (hum o leng infantil) (en películas, cuentos) goody (colloq)b) (bonachón, buenazo)IIIel bueno de Juan/la buena de Pilar — good old Juan/Pilar
1)a) (expresando conformidad, asentimiento) OK (colloq), all right¿un café? - bueno — coffee? - OK o all right
b) (expresando duda, indecisión, escepticismo) wellbueno... ¿qué quieres que te diga? — well... what can I say?
c) ( expresando resignación)bueno, otra vez será — never mind, maybe next time
2)a) ( expresando irritación)bueno, se acabó a la cama! — right, that's it, bed!
pero, bueno ¿lo quiere o no? — well, do you want it or not?
y bueno! ¿qué querías que hiciera? — (RPl) well, what did you expect me to do?
b) (expresando sorpresa, desagrado) (well) really!bueno! esto era lo único que faltaba — (iró) oh, great! that's all we needed (iro)
3)a) ( introduciendo o reanudando un tema) now then, right thenbueno, ¿dónde estábamos? — now (then) o right (then), where were we?
b) ( calificando lo expresado) wellno es un lugar turístico, bueno, no lo era — it isn't a tourist resort, well o at least, it didn't use to be
4) (Méx) ( al contestar el teléfono)* * *el bueno(n.) = good guy, theEx: From the viewpoint of periodical prices, learned society publishers are the ' good guys' and libraries should switch from commercial publishers to learned society publishers in order to reduce costs.
= fantastic, good [better -comp., best -sup.], neat [neater -comp., neatest -sup.], nice, sound [sounder -comp., soundest -sup.], seemly, decent, creditable, fantastical, good-natured, good-hearted, kind [kinder -comp., kindest -sup.].Ex: GODORT has done a fantastic job of dealing with and solving documents problems.
Ex: A good thesaurus is a list that has been compiled to serve in the retrieval environment in which it is called upon to operate.Ex: What is possibly less easy is to making sure that the guiding stays clean, neat and accurate.Ex: One time he showed me a photograph in an art book of a woman's bare breasts and said ' Nice tits, uh?'.Ex: Thus the scheme has a sound organisational backing.Ex: They were the first cloth bindings that were intended to compete with paper boards as seemly but inexpensive covers for ordinary books.Ex: At present, the Internet's international expansion is hampered by the lack of a good supporting infrastructure, namely a decent telephone system.Ex: Maybe there is not creditable model, but a lot of publishers are trying to be the onw who discovers the best approach.Ex: Adorno's distinction between fantastical thought & the commodification of fantasy in the form of literature is addressed.Ex: The illustrations were projected on a large screen and the children were able to see that it was a locus amoenus and a reflection of the character of the good-natured host.Ex: Relaxing, joking and just being around guys and gals who are good-hearted people was just the ticket we needed.Ex: I would like to extend my thanks to our host who was kind enough to invite me.* a buen recaudo = in a safe place, in safekeeping.* acabarse la buena racha = the good times + run out.* acabarse la (buena) suerte = run out of + luck, luck + run out.* actuar de buena fe = act in + good faith.* a la buena de Dios = out in the cold.* algo bueno = a good thing.* amante de la buena bebida = drink enthusiast.* amante de la buena mesa = food enthusiast.* apartarse del buen camino = go off + the rails, stray from + the straight and narrow.* buen = good [better -comp., best -sup.].* buena calidad = goodness.* buena causa = good cause.* buena comida, la = good food.* buena compañía = good company.* buena compra = good buy.* buena condición física = physical fitness.* buena decisión = good judgement.* buena disposición = good nature, goodwill [good will], readiness.* Posesivo + buena estrella = Posesivo + lucky star.* buena fama = well respected, good repute, good reputation.* buena fe = goodwill [good will].* buena forma física = fitness, physical fitness.* buena fortuna = good fortune.* buena idea = cool idea.* buena influencia = good influence.* buen ajuste = good fit.* buen amigo = good friend.* buena oferta = good deal.* buena racha = winning streak.* buena relación = rapport.* buena relación calidad-precio = value for money.* buena reputación = well respected, good repute, good reputation.* buena salud = good health.* buenas costumbres = propriety, mores, decorum.* buenas noticas, las = good word, the.* buenas noticias = glad tidings.* buenas prácticas = best practices.* buena suerte = good luck!, good fortune, good luck.* ¡buena suerte! = break a leg!.* buena suma de dinero = hefty sum of money.* buenas vibraciones = vibrations, good vibes.* buena tierra = good soil.* buena vecindad = neighbourliness [neighborliness, -USA].* buena vida = good life.* buena voluntad = goodwill [good will].* buen camino, el = straight and narrow (path), the.* buen carácter = good humour.* buen comedor = hearty eater.* buen estado físico = fitness, physical fitness.* buen funcionamiento = smooth-running.* buen gusto, el = good taste.* buen humor = cheerfulness, good humour.* buen juicio = good judgement.* bueno de la película, el = good guy, the.* bueno, el = good guy, the.* Buenos Aires = Buenos Aires.* buenos días = good morning.* buenos, los = goodies, the.* buenos propósitos de Año Nuevo = New Year's resolution.* buenos tiempos = good times.* buen partido = eligible party, eligible bachelor.* buen ritmo de aprendizaje = learning curve.* buen rollo = good vibes.* buen samaritano = good samaritan.* buen sitio para pescar = fishing spot.* buen tiempo = fair weather.* buen tirador = good shot.* buen tocho de dinero = hefty sum of money.* buen trabajador = hard worker.* causar buena impresión = impress, come across.* causar una buena primera impresión = make + a good first impression.* código de buenas prácticas = code of practice, code of good practice.* comenzar Algo con buen pie = start + Nombre + off on the right foot.* comenzar con buen pie = start + Nombre + on the right footing.* con buena fama = respected.* con buena reputación = respected, reputable.* con buenas conexiones = well-connected.* con buenas intenciones = in good faith, well-intentioned, well-intended, well-meaning.* con buen gusto = tastefully.* con buen humor = good-humouredly.* con buenos contactos = well-connected.* con buenos modales = politely.* conseguir una buena formación en = get + a good grounding on.* con tan buenos resultados = to such good effect.* contar con el visto bueno = meet with + approval.* contar con + Posesivo + visto bueno = meet + Posesivo + approval.* continuar con el buen hacer = keep up + the good work, keep up + the great work.* con una buena financiación = well-funded.* con una buena plantilla = well-staffed.* con un buen nivel = fluent.* cosecha extraordinariamente buena = bumper crop.* crear una buena impresión en = make + a good impression on.* dar buen uso a Algo = put to + good use.* dar el visto bueno = approve.* dar el visto bueno a una factura = clear + invoice.* darle un buen repaso a Alguien = take + Nombre + to the cleaners.* dar una buena paliza = whitewash, thrash.* de buena calidad = good-quality.* de buena disposición = good-natured.* de buena fama = of good repute.* de buena fe = bona fide, in good faith.* de buena manera = good-humouredly, good-humoured.* de buena reputación = of good repute.* de buenas = on good terms.* de buenas a primeras = right off the bat, suddenly, without warning, all of a sudden, just like that.* de buena vecindad = neighbourly [neighborly, -USA].* de buena voluntad = in good faith.* de buen corazón = kind-hearted, good-hearted, big-hearted.* de buen grado = willing, good-humouredly, good-humoured, good-naturedly.* de buen gusto = tasteful.* de buen humor = good-humouredly, good-humoured, in good humour.* de buenos modales = well-mannered.* de buen vecino = neighbourly [neighborly, -USA].* de buen ver = good looking.* dejar a la buena de Dios = leave + Nombre + out in the cold.* dejar (un) buen sabor de boca = leave + a good taste in + Posesivo + mouth.* desempeñar una buena función = produce + the goods.* desviarse del buen camino = go off + the rails.* difundir buena imagen de = earn + credit for.* disfrutar de buena salud = be in good health.* echar una buena bronca = give + Nombre + a good roasting.* el bueno de + Nombre = good old + Nombre.* el cielo rojo al atardecer augura buen tiempo, el cielo rojo al amanecer aug = red sky at night, (shepherd/sailor)'s delight, red sky in the morning, (shepherd/sailor)'s warning.* empezar Algo con buen pie = start + Nombre + off on the right foot.* empezar con buen pie = start + Nombre + on the right footing, hit + the ground running.* en buena condición = in good condition, in good shape, in good nick.* en buena forma = in good nick.* en buena parte = for the most part.* en buenas condiciones para navegar = seaworthy.* en buenas manos = in a safe place, in safekeeping.* en buen estado = in good condition, in good working condition, in good shape, in good nick.* en buen estado de funcionamiento = in good working condition.* en estado de buena esperanza = pregnant, in the family way.* en sus buenos tiempos = in + Posesivo + heyday.* entrar con buen pie = start + Nombre + off on the right foot.* estar de buen humor = be high.* estar en buenas manos = be in safe hands.* estar en estado de buena esperanza = have + a bun in the oven, be up the spout.* estar tan bueno que no se puede dejar de comer = moreish.* estudiante con buenas notas = high achiever.* ganar un buen sueldo = make + good money, earn + good money.* hacer buenas migas = hit it off.* hacer buen uso de Algo = put to + good use.* hacer un buen trabajo = do + a good job.* ir por buen camino = be on the right track.* ir por el buen camino = be right on track.* la buena noticia = the good news.* llever a buen término = bring to + a close.* lo bueno de = the beauty of.* lo bueno es que = the good news is (that)..., on the positive side, on the bright side.* lo bueno viene en frascos pequeños = small is beautiful.* lo bueno y lo malo = the rights and wrongs.* lo que es bueno para uno es bueno para otro = what's good for the goose is good for the gander, what's sauce for the goose is sauce for the gander.* los buenos tiempos = the good old days.* luchar por una buena causa = fight + the good fight.* mamá pija y tía buena = yummy mummy.* mantener Algo en el buen camino = keep + Nombre + on track.* mantenerse en buen estado físico = keep + fit.* más bueno que un pan = as good as gold.* más vale malo conocido que bueno por conocer = better the devil you know (than the devil you don't).* no andar en nada bueno = be up to no good, get up to + no good.* no apartarse del buen camino = keep on + the right track.* no caer en buenas manos = fall into + the wrong hands.* no ser lo suficientemente bueno = not be good enough.* no ser tan bueno como se dice = not + it's cracked up to be.* no tan bueno = not-so-good.* no tener noticias es buena señal = no news is good news.* no ver buenos ojos = not take + kindly to.* obrar de buena fe = act in + good faith.* obras son amores y no buenas razones = actions speak louder than words.* otro bueno + Nombre = the next best + Nombre.* parecer bueno = look + good.* Participio Pasado + bastante bueno = decently + Participio Pasado.* pasar un buen rato = disport + Reflexivo.* poner a mal tiempo buena cara = keep + Posesivo + chin up.* por buena dirección = a step in the right direction.* por buen camino = a step in the right direction.* por las buenas o por las malas = by hook or by crook.* presentar un buen aspecto = look + good.* provisto de buenos fondos = stockholding.* que no haya noticias es buena señal = no news is good news.* quitarse un (buen) peso de encima = get + a (real) weight off + Posesivo + chest.* racha de buena suerte = winning streak.* realizar una buena labor = produce + the goods.* recibir + Posesivo + visto bueno = meet + Posesivo + approval.* saber de buena boca = have + it on good word.* saber de buena tinta = have + it on good word.* seguir con el buen hacer = keep up + the good work, keep up + the great work.* seguir el buen camino = keep on + the right track, keep on + the straight and narrow.* seguir por el buen camino = keep out of + trouble, keep on + the right track.* ser algo bueno = be a good thing.* ser buenísimo + Gerundio = be terrific at + Gerundio.* ser bueno = make + good + Nombre.* ser bueno en = be good at.* ser bueno para Alguien = be to + Posesivo + advantage.* ser muy buena señal = bode + well.* ser tan buen momento como cualquier otro = be as good a time as any.* ser una buena época = be a good time.* ser una buena ocasión para + Infinitivo = be a good time to + Infinitivo.* ser un buen chico = be a sport.* ser un buen comedor = be a hearty eater.* ser un momento tan bueno como cualqu = be as good a time as any.* si hace buen tiempo = weather permitting.* tan bueno como ningún otro = as good as any.* tener buena mano con las plantas = have + a green thumb, have + green fingers.* tener buen apetito = have + a good appetite.* tener buenas intenciones = be well-intentioned, mean + well.* tener buenas perspectivas para = be well-placed to.* tener buen ojo para juzgar a la gente = be a good judge of character.* tener una buena disposición = be well disposed.* tener un buen aspecto = look + good.* tener un buen concepto de Alguien = hold in + high regard.* tener un buen día = have + a good day.* tener un buen saque = be a hearty eater.* terminarse la (buena) suerte = run out of + luck, luck + run out.* tía buena = hottie [hotty], crumpet.* tierra buena = good soil.* tío bueno = stud, hunk, hunk of a man, hottie [hotty].* tomarse Algo de buen grado = take + Nombre + in good humour.* una buena alternativa a = the next best thing to.* una buena cantidad de = a fair amount of.* una buena cosa = a good thing.* una buena forma de empezar = a good way to start.* una buena parte de = a large measure of, a good deal of, a great deal of.* una buena pesca = a good catch.* un buen lugar de partida = a good place to start.* un buen número de = a good number of.* un buen partido = a good catch.* usar Algo con buen provecho = use + Nombre + to good advantage.* venir con buenas intenciones = come in + peace.* visto bueno = approval, endorsement, seal of approval.* * *A1 [ SER] (de calidad) ‹hotel/producto› goodtiene buena memoria she has a good memorysiempre lleva ropa buena he always wears good-quality clotheshizo un buen trabajo she did a good job¿es bueno o de bisutería? is it real or imitation?lo bueno si breve dos veces bueno brevity is the soul of wit2 (valioso) good¡qué buena idea! what a good idea!me dio muy buenos consejos she gave me (some) very good o useful advice3 (válido, correcto) ‹razón/excusa› good¿tienes buena hora or hora buena? do you have the right o correct time?la bola fue buena the ball was inbueno está lo bueno (pero no lo demasiado) ( fam); you can have too much of a good thingB1 [ SER] (competente) ‹médico/alumno› goodcomo secretaria es muy buena she's a very good secretaryes muy buena en francés she's very good at French2 ‹padre/marido/amigo› good3 (eficaz, efectivo) ‹remedio/método› good ser bueno PARA algo to be good for sthes bueno para el hígado it's good for the liverC (favorable) ‹oferta/suerte› goodtraigo buenas noticias I have good news (for you)la novela tuvo muy buena crítica the novel got very good reviews o was very well reviewedestán en buena posición económica they're comfortably offen las buenas (CS); in the good timesestar en la buena (CS); to be having a lucky streak, be on a run of good luckhoy no estoy en la buena it's not my lucky daypor las buenas: si no lo hace por las buenas … if he won't do it willingly …intenta convencerlo por las buenas try persuading him nicelyD [ SER] (conveniente) goodno es buena hora para llamar it's not a good time to phonesería bueno que hablaras con él it would be a good idea o thing if you spoke to himno es bueno comer tanto it isn't good for you to eat so muchE (ingenioso, divertido) ‹chiste/idea› good, great ( colloq)lo bueno fue que ella tampoco tenía ni idea the funny thing was she didn't have a clue eitherF1 (agradable) nice¡qué buena pinta tiene esa ensalada! that salad looks delicious o really goodhace muy buen tiempo the weather's lovely o very nicehace bueno ( Esp); it's a nice day2 (agradable al paladar — en general) ser bueno; to be delicious, be nice (— de algo en particular) estar bueno; to be good, be delicious, be niceel guacamole es buenísimo guacamole is delicious o really nice¡qué buena está la carne/esta pera! the meat/this pear is deliciousla paella no te quedó or salió tan buena como la última vez the paella didn't turn out as well as last time3¡qué bueno! ( AmL); great!¡qué bueno que se te ocurrió traerlo! it's a good thing you thought of bringing itG [ ESTAR](en buen estado): esta leche no está buena this milk is off o has gone offestos zapatos todavía están buenos these shoes are still OK o still have some wear in them¿este pescado estará bueno? do you think this fish is all right?H [ ESTAR] ( fam)(sexualmente atractivo): está muy buena she's quite a looker (sl), she's gorgeous ( colloq), she's a bit of all right ( BrE sl)está buenísimo he's really gorgeous o dishy o hunky ( colloq), he's a real looker (sl), he's a bit of all right ( BrE sl)I(saludable, sano): tiene muy buen semblante she looks very wellháblale por el oído bueno speak to him in his good earaún no está bueno del todo ( Esp); he still hasn't recovered completely o isn't completely betterJ (en fórmulas, saludos) good¡buenos días! or ( RPl) ¡buen día! good morning¡buenas tardes! (temprano) good afternoon; (más tarde) good evening¡buenas noches! (al llegar) good evening; (al despedirse) good nightdale las buenas noches a la abuela say good night to Grandma¡buen viaje! have a good journey!¡buen provecho! enjoy your meal, bon appetitde buenas a primeras (de repente) suddenly, all of a sudden, without warningno lo puedo decidir así, de buenas a primeras I can't make up my mind just like thatA [ SER] (en sentido ético) ‹persona› good; ‹conducta/obra/acción› goodfueron muy buenos conmigo they were very good to meun buen hombre a good mandígame, buen hombre … tell me, my good man …B [ SER] ‹niño› goodsé buenito y no hagas ruido be a good little boy and don't make any noiseA ( iró fam):¡estás tú buena si crees que te va a ayudar! you must be crazy if you think he's going to help you¡estaría bueno que ahora dijera que no! it'd be just great if he said no now! ( iro colloq)¡en buena nos hemos metido! this is a fine mess we've got(ten) ourselves intode los buenos/de las buenas ( fam): nos echó un sermón de los buenos she gave us a real dressing-down ( colloq)B ( delante del n)(uso enfático): se llevó un buen susto she got a terrible frightlo que necesita es una buena paliza what he needs is a good thrashingse metió en un buen lío he got himself into a fine messtodavía nos falta un buen trecho we still have a fair way to gouna buena cantidad a lot, a fair amountCun buen día one dayun buen día se va a cansar y … one day o one of these days she's going to get fed up and …un buen día llegó y dijo … one (fine) day she came home and said …Compuestos:feminine physical fitnessestá en muy buenoa forma she's very fit, she's in very good shapela buenoa mesa good cookinges un amante de la buenoa mesa he's a lover of good food o cookingla Buenoa Nueva the Good News¡buenoa pieza resultó ser Ernesto! a fine one o a right one Ernesto turned out to be! ( colloq)la buenoa vida the good lifemasculine good nameel Buen Pastor the good Shepherdmasculine, femininelos buenos y los malos the goodies and the baddies ( colloq hum), the good guys and the bad guys ( colloq)2(bonachón, buenazo): el bueno de Juan/la buena de Pilar good old Juan/PilarA1 (expresando conformidad, asentimiento) OK ( colloq), all right¿un café? — bueno coffee? — OK o all right2 (expresando duda, indecisión) well3(expresando resignación): bueno, otra vez será never mind, maybe next time4 (expresando escepticismo) well5 (intentando calmar a algn) okay, all rightbueno, bueno, tranquilízate okay, okay, calm down o all right, calm downB1(expresando irritación): bueno, se acabó, ¡a la cama! right, that's it, bed!¡bueno, ya está bien! ¡os calláis los dos! right, that's enough, be quiet the pair of you!pero, bueno, ¿lo quiere o no lo quiere? well, do you want it or not?¡y bueno! ¿qué querías que hiciera? ( RPl); well, what did you expect me to do?2 (expresando sorpresa, desagrado) (well) really!¡bueno!, ¿qué manera de hablar es ésa? really! that's no way to talk!C1 (introduciendo o reanudando un tema) now then, right thenbueno, ¿dónde estábamos? now (then) o right (then), where were we?2(calificando lo expresado): no es un lugar turístico, bueno, no lo era it isn't a tourist resort, well o at least o at any rate, it didn't use to beera amarillo, bueno, más bien naranja it was yellow; well, actually it was more like orangeD* * *
bueno 1◊ -na adjetivo buen is used before masculine singular nouns
1 [ser]
la buena mesa good cooking
◊ es bueno para la gripe/los dolores de cabeza it's good for the flu/headaches
◊ un buen padre/amigo he's a good father/friend;
es muy buena en francés she's very good at French;
es buena para los negocios she's got a good head for business
◊ fueron muy buenos conmigo they were very good o kind to me
no es bueno comer tanto it isn't good to eat so much;
es bueno para la salud it's good for your health;
su inglés es bueno her English is good
2
( en particular)
el guacamole es buenísimo guacamole is really good;
esta sopa está muy buena this soup is very good
3 [estar]
◊ esta leche no está buena this milk is off o sourb) (fam) ( sexualmente atractivo):
4 (saludable, sano) ‹costumbre/alimentación› good;
5
◊ ¡buenos días! good morning;
¡buenas tardes! ( temprano) good afternoon;
( más tarde) good evening;◊ ¡buenas noches! ( al llegar) good evening;
( al despedirse) good night;◊ ¡buen viaje! have a good trip!;
¡buen provecho! enjoy your meal
un buen día one dayc)◊ ¡qué bueno! (AmL) greatd)
por las buenas willingly
■ sustantivo masculino, femenino
b) (bonachón, buenazo):◊ el bueno de Juan/la buena de Pilar good old Juan/Pilar
bueno 2 interjección
1
(— conformidad) OK (colloq), all right;◊ ¿un café? — bueno coffee? — OK o all rightb) ( expresando resignación):◊ bueno, otra vez será never mind, maybe next timec) ( expresando irritación):◊ bueno, se acabó ¡a la cama! right, that's it, bed!;
¡y bueno! ¿qué querías que hiciera? (RPl) well, what did you expect me to do?
2 (Méx) ( al contestar el teléfono)◊ ¡bueno! hello
bueno,-a
I adjetivo
1 good
un café muy bueno, a very good coffee
2 (bondadoso, bonachón) good, kind: es muy buena persona, she's a very kind soul
3 (saludable) well, in good health: el niño se pondrá bueno en unos días, the child will be well again in a few days
4 Meteor (apacible) good
hoy hace muy buena noche, it's a lovely night tonight
5 (rico, sabroso) good, nice: la cena estaba muy buena, the dinner was delicious
6 (conveniente, provechoso) good: no es bueno que leas con esa luz, it's not good for you to read in this light
sería bueno que nos reuniéramos los lunes, it would be a good idea if we met on Mondays
7 (grande) considerable: un buen montón de dinero, a considerable amount of money
8 fam (macizo) gorgeous, sexy: Javier está muy bueno, Javier's gorgeous
9 irón fine, real: armó un buen jaleo, he kicked up quite a fuss
¡en buen lío nos hemos metido!, that's a fine mess we've got ourselves into!
II sustantivo masculino y femenino (cándido, buenazo) el bueno de Pedro, good old Pedro
III exclamación ¡bueno!, (vale) all right, OK
(sorpresa) ¡bueno!, no me digas que te vas a casar, well!, don't tell me you're getting married!
♦ Locuciones: ¡buena la hemos hecho!, that's done it!
¡buenas!, hello!
dar algo por bueno, to approve sthg
estar de buenas, to be in a good mood
¡estaría bueno!, I should jolly well hope not!
librarse de una buena, to get off scot free
de buenas a primeras, suddenly, all at once
por las buenas, willingly
' bueno' also found in these entries:
Spanish:
admitir
- buen
- buena
- campeonato
- canela
- en
- enrollada
- enrollado
- estar
- estival
- excedente
- fantástica
- fantástico
- formidable
- infravalorar
- infravalorarse
- inmejorable
- magistral
- más
- mejor
- pan
- redundar
- saber
- saludable
- vista
- visto
- antología
- cara
- conmigo
- decir
- igualmente
- ir
- malo
- rollo
- ser
- súper
- y
English:
anyhow
- approval
- as
- assent
- beauty
- bright
- brilliant
- censor
- clear
- conducive
- connotation
- crush
- decent
- devil
- endorse
- endorsement
- fair
- fine
- good
- hot
- hunk
- indifferent
- nearly
- nice
- OK
- okay
- quite
- reasonable
- right
- satisfying
- seal
- short
- so
- something
- such
- sweet
- thick
- tick
- to
- upside
- well
- wind
- worthy
- allow
- all right
- anyway
- be
- better
- bill
- charitable
* * *bueno, -a buen is used instead of bueno before masculine singular nouns (e.g. buen hombre good man). The comparative form of bueno is mejor (better), and the superlative form is el mejor (masculine) or la mejor (feminine) (the best).♦ adj1. [en general] good;tu hijo es muy buen estudiante your son's a very good student;hacer ejercicio es bueno para la salud exercise is good for your health;la cena estaba muy buena the meal was very good;una buena oportunidad a good opportunity;los buenos tiempos the good times;¿tienes hora buena? do you have the right time?;el juez de silla señaló que la bola fue/no fue buena the umpire said the ball was good/called the ball out;golpeó la pelota con la pierna buena he struck the ball with his stronger foot;tener buena acogida to be well received;tener buen aspecto [persona] to look well;[cosa] to look good;ir por buen camino to be on the right track;tener buen concepto de to think highly of;creo que éste no es un buen momento para decírselo I don't think this is a good time to tell her;lo bueno si breve dos veces bueno you can have too much of a good thingel buen salvaje the noble savage;el buen samaritano the Good Samaritan2. [bondadoso, amable] kind, good;ser bueno con alguien to be good to sb;¡sé bueno! be good!3. [curado, sano] well, all right;ya estoy bueno I'm all right now;todavía no estoy bueno del todo I'm not completely better o recovered yet;ponerse bueno to get well4. [apacible] nice, fine;buen tiempo good o fine weather;hizo buen tiempo the weather was good;Esp¿hace bueno ahí fuera? is it nice out?5. [aprovechable] all right;[comida] fresh;esta lecha no está buena this milk is bad o offuna buena cantidad de comida a good o considerable amount of food;tiene una buena cantidad de libros she has a large amount of books, she has quite a few books;un buen susto a real fright;un buen lío a real o fine mess;un buen día se va a llevar un disgusto one of these days she's going to get a nasty shock;le cayó una buena reprimenda he got a stern ticking-off;le pegó un puñetazo de los buenos he punched her really hard, he gave her an almighty punch¡qué bueno está tu vecino! your neighbour's gorgeous o a real hunk!¡bueno es lo bueno! enough's enough!;¡bueno está! that's enough!;¡buen amigo te has echado! some friend he is!;¡buen granuja estás hecho! you rascal!, you're a real rascal!;librarse de una buena to have a lucky o narrow escape;de buena te libraste you had a lucky o narrow escape;¡si te pillo no te librarás de una buena! if I catch you, you'll be in for it!;estaría bueno that would really cap it all;si te crees que va a aceptar, estás bueno you're kidding yourself if you think she's going to accept;estamos buenos como tengamos que esperarle if we have to wait for him we've had it;poner bueno a alguien to criticize sb harshly9. [en saludos]¡buenas! hello!;¡buenas!, ¿qué tal? hi o hello, how are you?;¡buenos días!, RP [m5]¡buen día! good morning!;¡buenas tardes! [hasta las cinco] good afternoon!;[después de las cinco] good evening!;¡buenas noches! good night!;no me dio ni los buenos días she didn't even say good morning to me10. [en frases]¡buen provecho! enjoy your meal!;¡buen viaje! have a good trip!;de buen ver good-looking, attractive;de buena gana willingly;¡me comería un bocadillo de buena gana! I'd really like o Br I really fancy a sandwich!;lo hizo, y de buena gana he did it willingly;lo haría de buena gana, pero estoy ocupado I'd be pleased o more than happy to do it, but I'm busy;dar algo por bueno to approve sth;Am Famestar en la buena to be on a roll;lo bueno es que… the best thing about it is that…;prueba este pastel y verás lo que es bueno try this cake, it's excellent;Irónicocomo no me lo des, verás lo que es bueno if you don't give it to me, you'll be in for it♦ nm,flos buenos siempre ganan the good guys always win♦ adv1. [vale, de acuerdo] all right, O.K.;¿te acompaño hasta la esquina? – bueno would you like me to walk up to the corner with you? – O.K.;le pregunté si quería ayuda y me dijo que bueno I asked her if she needed any help and she said all right;¿quieres venir con nosotros? – bueno do you want to come with us? – if you like o sure;bueno, yo ya me voy right, I'm off now;¡te has equivocado! – bueno ¿y qué? you were wrong – yeah, so what?2. [pues] well;bueno, el caso es que… well, the thing is…3. Am [bien]¡qué bueno! (that's) great!;¡qué bueno que vinieron! I'm so glad that you could come!♦ interj1. [expresa sorpresa]¡bueno!, ¡qué alegría verte por aquí! hey, how nice to see you!;¡bueno, mira quien está aquí! well, look who's here!2. [expresa irritación]¡bueno!, ¡lo que faltaba! great, that's just what we needed!3. Col, Méx [al teléfono] hello♦ buenas nfplestar de buenas [bien dispuesto] to be in a good mood;de buenas a primeras [de repente] all of a sudden;[a simple vista] at first sight, on the face of it;así, de buenas a primeras, no sé qué decir I'm not sure I know what to say without thinking about it first;por las buenas willingly;intentamos persuadirlo por las buenas we tried to convince him the nice way;lo hará por las buenas o por las malas she'll do it whether she likes it or not;¿quieres hacerlo por las buenas o por las malas? do you want to do it the easy or the hard way?* * *I adj1 good;buena voluntad goodwill;lo bueno es que … the best thing about it is that …;estar de buenas be in a good mood;ponerse bueno get well;dar algo por bueno approve sth;ahora viene lo bueno irón here comes the good bit;¡ésta sí que es buena! irón fam that’s a good one!;¡estaría bueno! irón fam oh, terrific!;lo bueno, si breve, dos veces bueno brevity is the soul of wit2 ( bondadoso) kind;ser buena gente be nice3 ( sabroso) nice4:por las buenas willingly;por las buenas o por las malas whether we/they/etc like it or not;de buenas a primeras without warning;a la buena de Dios any which way, Br any old howII int:¡bueno! well!;¿bueno? Méx hello;¡buenas! hello!;bueno día good morning;buenas noches good evening;buenas tardes good evening* * *1) : gooduna buena idea: a good idea2) bondadoso: nice, kind3) apropiado: proper, appropriate4) sano: well, healthy5) : considerable, goodlyuna buena cantidad: a lot6)buenos días : hello, good day7)buenas tardes : good afternoon8)buenas noches : good evening, good nightbueno interj1) : OK!, all right!* * *bueno1 adj2. (agradable) nice¡estas fresas están buenas! these strawberries are nice!3. (atractivo) gorgeous / good looking4. (sano) bettercuando te pongas bueno, podrás salir a la calle you'll be able to go out when you get betterbueno2 adv (de acuerdo) OK / all rightbueno3 n (en una película) good guy -
11 mind
1.
(the power by which one thinks etc; the intelligence or understanding: The child already has the mind of an adult.) mente, cabeza, cerebro
2. verb1) (to look after or supervise (eg a child): mind the baby.) cuidar2) (to be upset by; to object to: You must try not to mind when he criticizes your work.) importar, molestar3) (to be careful of: Mind (= be careful not to trip over) the step!) tener cuidado4) (to pay attention to or obey: You should mind your parents' words/advice.) hacer caso de
3. interjection(be careful!: Mind! There's a car coming!) ¡cuidado!- - minded- mindful
- mindless
- mindlessly
- mindlessness
- mindreader
- at/in the back of one's mind
- change one's mind
- be out of one's mind
- do you mind!
- have a good mind to
- have half a mind to
- have a mind to
- in one's mind's eye
- in one's right mind
- keep one's mind on
- know one's own mind
- make up one's mind
- mind one's own business
- never mind
- on one's mind
- put someone in mind of
- put in mind of
- speak one's mind
- take/keep one's mind off
- to my mind
mind1 n menteto my mind... a mi parecer / en mi opiniónmind2 vb1. importardo you mind if I sit here? ¿te importa que me siente aquí?2. cuidarwho is minding the baby? ¿quién está cuidando al niño?3. tener cuidadomind out! ¡cuidado!mind your own business! ¡ocúpate de tus asuntos!never mind! ¡no importa! / ¡da igual!tr[maɪnd]1 (intellect) mente nombre femenino2 (mentality) mentalidad nombre femenino■ you've got a dirty mind! ¡qué guarro eres!3 (brain, thoughts) cabeza, cerebro4 (person) cerebro1 (heed, pay attention to) hacer caso de; (care about) importar, preocupar■ don't mind me! ¡no me hagas caso!2 (be careful with) tener cuidado con■ mind the step! ¡cuidado con el escalón!■ mind your head! ¡ojo con la cabeza!3 (look after - child) cuidar, cuidar de; (- house) vigilar; (- shop) atender; (- seat, place) guardar■ could you mind the baby for a minute? ¿me puedes cuidar el bebé un momento?4 (object to, be troubled by) tener inconveniente en, importar, molestar■ I don't mind staying no tengo inconveniente en quedarme, no me importa quedarme■ are you sure you don't mind going? ¿seguro que no te importa ir?■ do you mind the noise? ¿te molesta el ruido?■ would you mind waiting? ¿le importaría esperar?5 (fancy, quite like) venir bien1 (be careful) tener cuidado■ mind (out)! ¡cuidado!, ¡ojo!2 (object to) importar, molestar, tener inconveniente■ do you mind if I open the window? ¿le importa que abra la ventana?■ would you mind if I used your phone? ¿podría utilizar su teléfono?■ do you want a biscuit? --I don't mind if I do! ¿quieres una galleta? --¡pues sí!\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLmind you... ten en cuenta que..., la verdad es que...mind your own business no te metas en lo que no te importanever mind (it doesn't matter) no importa, da igual 2 (don't worry) no te preocupes 3 (let alone) ni hablar denever you mind! ¿a ti qué te importa?to be all in the mind no ser más que imaginacionesto be in one's right mind estar en su sano juicioto be in two minds about something estar indeciso,-a respecto a algoto be of one mind / be of the same mind ser del mismo parecer, tener la misma opiniónto be of sound mind estar en pleno uso de sus facultades (mentales)to be on one's mind preocupar a unoto be out of one's mind estar loco,-ato bear something in mind tener algo en cuenta, tener algo presenteto blow somebody's mind alucinar a alguiento bring something to mind / call something to mind recordar algo, traer algo a la memoriato change one's mind cambiar de opinión, cambiar de parecerto come to mind ocurrírsele a uno, venir a la menteto cross somebody's mind ocurrírsele a alguien, pasar por la cabeza de alguiento get something/somebody out of one's mind quitarse algo/a alguien de la cabezato give one's mind to something aplicarse en algoto give somebody a piece of one's mind decir cuatro verdades a alguiento go out of one's mind volverse loco,-ato have a mind of one's own saber decidirse por sí mismo,-ato have a good mind to do something estar por hacer algo, estar casi decidido,-a a hacer algoto have half a mind to do something estar por hacer algo, estar casi decidido,-a a hacer algoto have it in mind to do something pensar hacer algoto have somebody/something in mind estar pensando en alguien/algoto have something on one's mind estar preocupado,-a por algoto keep an open mind tener una mente abiertato keep one's mind on something estar atento,-a a algo, prestar atención a algo, concentrarse en algoto lose one's mind perder el juicioto make up one's mind decidirseto put somebody in mind of something recordarle a alguien algoto put something out of one's mind no pensar más en algoto put/set somebody's mind at ease/rest tranquilizar a alguiento put/set/turn one's mind to something proponerse algoto slip somebody's mind olvidársele a unoto somebody's mind en la opinión de alguien■ to my mind en mi opinión, a mi parecerto speak one's mind hablar sin rodeos, decir lo que uno piensato take a load/weight off somebody's mind quitarle a alguien un peso de encimato take somebody's mind off something distraer a alguiento turn something over in one's mind darle vueltas a algomind ['maɪnd] vt1) tend: cuidar, atendermind the children: cuida a los niños2) obey: obedecer3) : preocuparse por, sentirse molestado porI don't mind his jokes: sus bromas no me molestan4) : tener cuidado conmind the ladder!: ¡cuidado con la escalera!mind vi1) obey: obedecer2) care: importarle a unoI don't mind: no me importa, me es igualmind n1) memory: memoria f, recuerdo mkeep it in mind: téngalo en cuenta2) : mente fthe mind and the body: la mente y el cuerpo3) intention: intención f, propósito mto have a mind to do something: tener intención de hacer algo4) : razón fhe's out of his mind: está loco5) opinion: opinión fto change one's mind: cambiar de opinión6) intellect: capacidad f intelectualadv.• mente adv.n.• cabeza s.f.• entendimiento s.m.• inteligencia s.f.• juicio s.m.• memoria s.f.• mente s.f.• mientes s.m.pl.• ánimo s.m.v.• acordarse de v.• atender v.• escuchar v.• fijarse en v.• tener en cuenta v.maɪnd
I
1)a) ( Psych) mente fwith an open/a closed mind — sin/con ideas preconcebidas
to keep an open mind on something — mantener* una mentalidad abierta or no cerrarse* frente a algo
I'm convinced in my own mind that... — yo estoy plenamente convencido de que...
to bear o keep something/somebody in mind — tener* algo/a alguien en cuenta, tener* presente algo/a alguien
to bring o call something to mind: this case brings to mind another incident este caso (nos) recuerda otro incidente; to come to mind: nothing in particular comes to mind no se me ocurre nada en particular; to have something/somebody in mind tener* algo/a alguien en mente; with that in mind pensando en eso; to have something on one's mind: what's on your mind? ¿qué es lo que te preocupa?; to prey o weigh on somebody's mind: it's been preying o weighing on my mind me ha estado preocupando; that put my mind at rest con eso me tranquilizé or me quedé tranquilo; put it out of your mind! no pienses más en eso!; I can see her now in my mind's eye es como si la estuviera viendo; you're not ill: it's all in the mind no estás enfermo, es pura sugestión; I can't get him/the thought out of my mind no puedo quitármelo de la cabeza, no hago más que pensar en él/en eso; it never crossed my mind that... ni se me ocurrió pensar que..., nunca me habría imaginado que..., ni se me pasó por la cabeza que...; to take a load o weight off somebody's mind quitarle a alguien un peso de encima; great minds think alike — (hum) los genios pensamos igual
b) ( mentality) mentalidad fc) ( Phil) (no art) espíritu m2) ( attention)to put one's mind to something: he can be quite charming if he puts his mind to it cuando quiere or cuando se lo propone, es un verdadero encanto; you could finish it today if you put your mind to it si te lo propones puedes terminarlo hoy; he needs something to take his mind off it necesita algo que lo distraiga; it slipped my mind — se me olvidó
3)a) ( opinion)to change one's mind — cambiar de opinión or de parecer or de idea
my mind's made up — lo he decidido, estoy decidido
he spoke his mind — dijo lo que pensaba, habló sin tapujos
to my mind — a mi parecer, en mi opinión
to be in o of two minds about something — estar* indeciso respecto a algo
b) (will, intention)he has a mind of his own — ( he is obstinate) es muy empecinado or porfiado or testarudo; ( he knows his own mind) sabe muy bien lo que quiere
to have a mind to + inf: when he has a mind to cuando quiere, cuando se lo propone; I've a good mind to complain to the manager tengo ganas de ir a quejarme al gerente; I've half a mind to tell her myself casi estoy por decírselo or casi se lo diría yo mismo; she certainly knows her own mind — ciertamente sabe lo que quiere
4) ( mental faculties) juicio m, razón fto be of sound mind — (frml) estar* en pleno uso de sus (or mis etc) facultades (mentales) (frml)
to be/go out of one's mind — estar*/volverse* loco
no one in her/his right mind... — nadie en su sano juicio or en sus cabales...
to blow somebody's mind — (colloq) alucinar a alguien (fam)
5) ( person) mente f, cabeza f, cerebro m
II
1.
1) ( look after) \<\<children\>\> cuidar, cuidar de; \<\<seat/place\>\> guardar, cuidar; \<\<shop/office\>\> atender*a) ( be careful about)mind your head! — ojo or cuidado con la cabeza!
mind how you go! — (colloq) cuídate, vete con cuidado
b) ( concern oneself about) preocuparse pordon't mind me — no se preocupen por mí, hagan como si yo no estuviera
c)never mind — ( let alone)
we didn't break even, never mind make a profit — ni siquiera cubrimos los gastos, ni hablar pues de ganancias
3) ( object to) (usu neg or interrog)I don't mind the noise/cold — no me molesta or no me importa el ruido/frío
I don't mind him, but I can't stand her — él no me disgusta, pero a ella no la soporto
I wouldn't mind a drink — (colloq) no me vendría mal un trago
I don't mind what you do — me da igual or me da lo mismo lo que hagas
to mind -ING: would you mind waiting? ¿le importaría esperar?, espere, por favor; if you don't mind me saying so — si me permites
2.
via) ( take care)mind! — ojo!, cuidado!
b) ( concern oneself)never mind — no importa, no te preocupes (or no se preocupen etc)
2) ( object) (usu neg or interrog)I don't mind — me da igual or lo mismo
have another one - I don't mind if I do! — (BrE hum) tómate otro - hombre, no te diría que no; ( expressing indignation)
do you mind if I smoke? - yes, I do mind! — ¿te importa si fumo? - sí que me importa!
do you mind! — ( expressing indignation) hágame el favor!
3) ( take note) (only in imperative)I'm not promising, mind! — mira que no te lo prometo ¿eh?
he's very generous; mind you, he can afford to be! — es muy generoso; pero claro, puede permitírselo
•Phrasal Verbs:- mind out[maɪnd]1. NOUN1) (=brain, head) mente fa logical/creative mind — una mente racional/creativa
•
it's all in the mind — es pura sugestión•
at the back of my mind I had the feeling that... — tenía la remota sensación de que...•
to bring one's mind to bear on sth — concentrarse en algo•
it came to my mind that... — se me ocurrió que...•
I'm not clear in my mind about it — todavía no lo tengo claro or no lo llego a entender•
it crossed my mind (that) — se me ocurrió (que)yes, it had crossed my mind — sí, eso se me había ocurrido
does it ever cross your mind that...? — ¿piensas alguna vez que...?
•
it never entered my mind — jamás se me pasó por la cabeza•
to go over sth in one's mind — repasar algo mentalmente•
to have one's mind on sth — estar pensando en algowhat's on your mind? — ¿qué es lo que te preocupa?
•
you can put that right out of your mind — conviene no pensar más en eso•
knowing that he had arrived safely set my mind at ease or rest — el saber que había llegado sano y salvo me tranquilizó•
the thought that springs to mind is... — lo que primero se le ocurre a uno es...•
that will take your mind off it — eso te distraerá•
to be uneasy in one's mind — quedarse con dudasblank 1., 2), read 1., 3), presencethat's a load or weight off my mind! — ¡eso me quita un peso de encima!
2) (=memory)•
to bear sth/sb in mind — tener en cuenta algo/a algnwe must bear (it) in mind that... — debemos tener en cuenta que..., tenemos que recordar que...
to keep sth/sb in mind — tener presente or en cuenta algo/a algn
•
to pass out of mind — caer en el olvidotime out of mind — tiempo m inmemorial
it went right or clean out of my mind — se me fue por completo de la cabeza
slip 3., 3), stick II, 2., 5)•
to bring or call sth to mind — recordar algo, traer algo a la memoria3) (=intention)•
you can do it if you have a mind to — puedes lograrlo si de verdad estás empeñado en elloI have half a mind to do it — estoy tentado or me dan ganas de hacerlo
•
nothing was further from my mind — nada más lejos de mi intención•
to have sth in mind — tener pensado algowho do you have in mind for the job? — ¿a quién piensas darle el puesto or tienes en mente para el puesto?
4) (=opinion) opinión f, parecer m•
to change one's mind — cambiar de opinión or idea or parecer•
to have a closed mind — tener una mente cerrada•
to know one's own mind — saber lo que uno quiere•
to make up one's mind — decidirsehe has made up his mind to leave home — ha decidido irse de casa, está decidido a irse de casa
•
to my mind — a mi juicio•
to be of one mind — estar de acuerdo•
with an open mind — con espíritu abierto or mentalidad abierta•
to have a mind of one's own — [person] (=think for o.s.) pensar por sí mismo; hum [machine etc] tener voluntad propia, hacer lo que quiere•
to be of the same mind — ser de la misma opinión, estar de acuerdoI was of the same mind as my brother — yo estaba de acuerdo con mi hermano, yo era de la misma opinión que mi hermano
- be in or of two mindspiece 1., 1), speak 2., 2)5) (=mental balance) juicio m•
to lose one's mind — perder el juicio•
nobody in his right mind would do it — nadie que esté en su sano juicio lo haría•
of sound mind — en pleno uso de sus facultades mentales•
of unsound mind — mentalmente incapacitado- be out of one's mindyou must be out of your mind! — ¡tú debes estar loco!
to go out of one's mind — perder el juicio, volverse loco
to go out of one's mind with worry/jealousy — volverse loco de preocupación/celos
6) (=person) mente f, cerebro m2. TRANSITIVE VERB1) (=be careful of) tener cuidado conmind you don't fall — ten cuidado, no te vayas a caer
mind you don't get wet! — ten cuidado, no te vayas a mojar
•
mind your head! — ¡cuidado con la cabeza!•
mind your language! — ¡qué manera de hablar es esa!•
mind your manners! — ¡qué modales son esos!•
mind the step! — ¡cuidado con el escalón!•
mind what you're doing! — ¡cuidado con lo que haces!•
mind where you're going! — ¡mira por dónde vas!•
mind yourself! — ¡cuidado, no te vayas a hacer daño!2) (=make sure)mind you do it! — ¡hazlo sin falta!, ¡no dejes de hacerlo!
3) (=pay attention to) hacer caso demind what I say! — ¡hazme caso!, ¡escucha lo que te digo!
•
mind your own business! — ¡no te metas donde no te llaman!•
don't mind me — por mí no se preocupedon't mind me! — iro ¡y a mí que me parta un rayo! *
•
never mind that now — olvídate de eso ahora•
mind you, it was raining at the time — claro que or te advierto que en ese momento llovíait was a big one, mind you — era grande, eso sí
4) (=look after) cuidarcould you mind the baby this afternoon? — ¿podrías cuidar al niño esta tarde?
could you mind my bags for a few minutes? — ¿me cuidas or guardas las bolsas un momento?
5) (=dislike, object to)•
I don't mind the cold — a mí no me molesta el fríoI don't mind four, but six is too many — cuatro no me importa, pero seis son muchos
if you don't mind my or me saying so, I think you're wrong — perdona que te diga pero estás equivocado, permíteme que te diga que te equivocas
I don't mind telling you, I was shocked — estaba horrorizado, lo confieso
•
I wouldn't mind a cup of tea — no me vendría mal un té•
do you mind telling me where you've been? — ¿te importa decirme dónde has estado?•
would you mind opening the door? — ¿me hace el favor de abrir la puerta?, ¿le importa(ría) abrir la puerta?7) dialect (=remember) acordarse de, recordarI mind the time when... — me acuerdo de cuando...
3. INTRANSITIVE VERB1) (=be careful) tener cuidadomind! — ¡cuidado!, ¡ojo!, ¡abusado! (Mex)
2) (=object)do you mind? — ¿te importa?
do you mind! — iro ¡por favor!
do you mind if I open the window? — ¿te molesta que abra or si abro la ventana?
do you mind if I come? — ¿te importa que yo venga?
"do you mind if I take this book?" - "I don't mind at all" — -¿te importa si me llevo or que me lleve este libro? -en absoluto
if you don't mind, I won't come — si no te importa, yo no iré
please, if you don't mind — si no le importa, si es tan amable
close the door, if you don't mind — hazme el favor de cerrar la puerta
"cigarette?" - "I don't mind if I do" — -¿un cigarrillo? -pues muchas gracias or bueno or no digo que no
•
never mind — (=don't worry) no te preocupes; (=it makes no odds) es igual, da lo mismo; (=it's not important) no importaI can't walk, never mind run — no puedo andar, ni mucho menos correr
he didn't do it, mind — pero en realidad no lo hizo, la verdad es que no lo hizo
4.COMPOUNDS- mind out* * *[maɪnd]
I
1)a) ( Psych) mente fwith an open/a closed mind — sin/con ideas preconcebidas
to keep an open mind on something — mantener* una mentalidad abierta or no cerrarse* frente a algo
I'm convinced in my own mind that... — yo estoy plenamente convencido de que...
to bear o keep something/somebody in mind — tener* algo/a alguien en cuenta, tener* presente algo/a alguien
to bring o call something to mind: this case brings to mind another incident este caso (nos) recuerda otro incidente; to come to mind: nothing in particular comes to mind no se me ocurre nada en particular; to have something/somebody in mind tener* algo/a alguien en mente; with that in mind pensando en eso; to have something on one's mind: what's on your mind? ¿qué es lo que te preocupa?; to prey o weigh on somebody's mind: it's been preying o weighing on my mind me ha estado preocupando; that put my mind at rest con eso me tranquilizé or me quedé tranquilo; put it out of your mind! no pienses más en eso!; I can see her now in my mind's eye es como si la estuviera viendo; you're not ill: it's all in the mind no estás enfermo, es pura sugestión; I can't get him/the thought out of my mind no puedo quitármelo de la cabeza, no hago más que pensar en él/en eso; it never crossed my mind that... ni se me ocurrió pensar que..., nunca me habría imaginado que..., ni se me pasó por la cabeza que...; to take a load o weight off somebody's mind quitarle a alguien un peso de encima; great minds think alike — (hum) los genios pensamos igual
b) ( mentality) mentalidad fc) ( Phil) (no art) espíritu m2) ( attention)to put one's mind to something: he can be quite charming if he puts his mind to it cuando quiere or cuando se lo propone, es un verdadero encanto; you could finish it today if you put your mind to it si te lo propones puedes terminarlo hoy; he needs something to take his mind off it necesita algo que lo distraiga; it slipped my mind — se me olvidó
3)a) ( opinion)to change one's mind — cambiar de opinión or de parecer or de idea
my mind's made up — lo he decidido, estoy decidido
he spoke his mind — dijo lo que pensaba, habló sin tapujos
to my mind — a mi parecer, en mi opinión
to be in o of two minds about something — estar* indeciso respecto a algo
b) (will, intention)he has a mind of his own — ( he is obstinate) es muy empecinado or porfiado or testarudo; ( he knows his own mind) sabe muy bien lo que quiere
to have a mind to + inf: when he has a mind to cuando quiere, cuando se lo propone; I've a good mind to complain to the manager tengo ganas de ir a quejarme al gerente; I've half a mind to tell her myself casi estoy por decírselo or casi se lo diría yo mismo; she certainly knows her own mind — ciertamente sabe lo que quiere
4) ( mental faculties) juicio m, razón fto be of sound mind — (frml) estar* en pleno uso de sus (or mis etc) facultades (mentales) (frml)
to be/go out of one's mind — estar*/volverse* loco
no one in her/his right mind... — nadie en su sano juicio or en sus cabales...
to blow somebody's mind — (colloq) alucinar a alguien (fam)
5) ( person) mente f, cabeza f, cerebro m
II
1.
1) ( look after) \<\<children\>\> cuidar, cuidar de; \<\<seat/place\>\> guardar, cuidar; \<\<shop/office\>\> atender*a) ( be careful about)mind your head! — ojo or cuidado con la cabeza!
mind how you go! — (colloq) cuídate, vete con cuidado
b) ( concern oneself about) preocuparse pordon't mind me — no se preocupen por mí, hagan como si yo no estuviera
c)never mind — ( let alone)
we didn't break even, never mind make a profit — ni siquiera cubrimos los gastos, ni hablar pues de ganancias
3) ( object to) (usu neg or interrog)I don't mind the noise/cold — no me molesta or no me importa el ruido/frío
I don't mind him, but I can't stand her — él no me disgusta, pero a ella no la soporto
I wouldn't mind a drink — (colloq) no me vendría mal un trago
I don't mind what you do — me da igual or me da lo mismo lo que hagas
to mind -ING: would you mind waiting? ¿le importaría esperar?, espere, por favor; if you don't mind me saying so — si me permites
2.
via) ( take care)mind! — ojo!, cuidado!
b) ( concern oneself)never mind — no importa, no te preocupes (or no se preocupen etc)
2) ( object) (usu neg or interrog)I don't mind — me da igual or lo mismo
have another one - I don't mind if I do! — (BrE hum) tómate otro - hombre, no te diría que no; ( expressing indignation)
do you mind if I smoke? - yes, I do mind! — ¿te importa si fumo? - sí que me importa!
do you mind! — ( expressing indignation) hágame el favor!
3) ( take note) (only in imperative)I'm not promising, mind! — mira que no te lo prometo ¿eh?
he's very generous; mind you, he can afford to be! — es muy generoso; pero claro, puede permitírselo
•Phrasal Verbs:- mind out -
12 carraca
Carraca, esta palabra significa comida, condimentos, conquivus, (cacharros, etc.). Cuando íbamos a llindiar el ganáu disdi ‘l albiar el díe fasta que tapecíe, (cuidar el ganado desde el amanecer hasta el oscurecer) llevábamos la carraca nun cabaxín, zurronacu ou cestacu cualquier, (cabás, zurrón o cualquier otro cesto). Les muyeres baxaben al merquéu ya traíen la carraca pa toa la xemana. (Las mujeres bajaban al mercado y compraban si tenían dinero lo que se necesitase en la casa para toda la semana). Carraca tamén lu ye lu que lus vaqueirus chebaban disdi la teixá pal sou cabanu ou corte de la braña, dunde a lu mexor taben un fatáu de díes xin baxar a l'aldina, per ístu llebaben un carracáu de couxes que ñecexitaben. (Carraca también es lo que los vaqueros llevaban desde casa para sus cabañas del puerto, las morteras o los prados, donde a lo mejor estaban unos días sin bajar a la aldea, por esto subían muchas cosas que necesitaban y no todas eran para comer sino que algunas eran simples cacharros, o humildes mantas. Y carraca hermanos míos, era la que hacía mi madre y todas las vindas de los rojos, cuando todas las semanas iban a visitar a sus maridos a la Cárcel Modelo de Oviedo, como por las demás no puedo hablar, porque yo no sé cómo se arreglaban las pobrecitas, aunque me supongo que muchas hasta pidiendo limosna, sí que lo puedo hacer de mi madre, que todos los martes era el día que tenía de comunicación, y ella nunca sabía si le iba encontrar vivo, porque por aquellos tiempos fechus de llágrimes ya xufriencies, tous lus díes na carxel d'Uviéu achuquinaben cambrionáus enteirus de xóvenes astures y'anxina d’ista maneira tan achuquina, encalducá per prexones xin concencia, nin dinidá nin «Xusticia Humana», fexérun bon amagüestu de toes les xuventúes roxes d'Asturies, ya les pouques que nun achuquinarun llantárunlas nus batallones de trabayadores, dunde munchus morrierun achindi fartus de fames, de llatigazus ya vexaciones, ya lus oitres que xuerti tubieren de golguer pa la sou teixá, fexérunlu mamplenáus d'amollexíes que per mor d'echus tamén fatáus morrieron. Falaba you que carraca yera lu que miou má le chevaba ‘l miou pá tous lus martes a la carxel, que you nun séi lu que yera, perque na nuexa teixá nun había esconxolancia de nagua, peru lu que fora écha llantábalu tou nuna fardelaca, ya colaba na xuntura d'oitres muyeres de l'allina camín d'Uviéu tres ou catru gores endenantes qu’almaneciera, pos teníen qu'espatuxar alrreór de cuarenta quilómetrus andandu ya oitres tantus pa la regolguía, pos entoncenes nun valía faer el auto-stop que güéi se fae, perque tous lus cambriones ya coches cuaxi yeren millitares, y'angunus oitres yeren de lus drechistes, ya lus roxus nun teníamus namái que goxetáus mexeries, ya manegáus de miéu ‘l nuexu hermenu ‘l venceor, perque lus nuexus homes morrieran lluchandu nel frinti, ya lus oitres taben arretrigáus per les cárxeles dunde poucu a poucu lus achuquinaben ou lus esclavizaben nus batallones de trabayaóres, anxina yera que tou Asturies taba xemada de viudes, de vieyus ya de guaxiquinus güerfaninus, que tous nuexóitres, viétchus, muyeres ya nenus de lus roxus, díbamus ser esclavizáus inhumanamente baxu 'n enfernal xugu que nun nus dexaba más llibertá que la que nel xuenu cheldábamus. —Ya n'agora vou xebrame del trabayu d'enfilerar pallabres p'encalducalus cuamigu dientru d’ista hestoria dou tán lus raigones ya l'escola de nuexes costumes ya llingua. TRADUCCIÓN.—Por aquellos tiempos hechos de lágrimas y de grandes sufrimientos, todos los días que el Hacedor alumbraba, en la cárcel de Oviedo asesinaban camiones enteros de jóvenes astures, y así de esta manera tan despiadada y asesina, llevada a cabo por personas sin conciencia, ni dignidad ni ninguna clase de «Justicia Humana», llevaron a término casi el total exterminio de las juventudes rojas de Asturias, y las pocas que no asesinaron, las esclavizaron en los famosos batallones de trabajadores, donde muchos allí murieron hartos de hambre, de vejaciones y latigazos, y los pocos que tuvieron la suerte de volver a sus hogares, lo hicieron llenos de enfermedades que por mor de ellas también murieron bastantes. —Decía yo que carraca también era lo que mi madre le llevaba todos los martes a mi padre a la cárcel, que yo no sé lo que pudiera ser, porque en nuestra casa no había ninguna cosa de nada, pero lo que fuese ella lo metía dentro de una saca y marchaba en unión de otras mujeres de la aldea camino de Oviedo tres o cuatro horas antes que amaneciese, pues tenían que caminar alrededor de cuarenta quilómetros y otros tantos de retorno y todos los hacían andando, pues no servía hacer el auto-stop que hoy se hace, porque todos los camiones y coches casi eran militares, y algunos otros que había eran de los derechistas, pues los izquierdistas no teníamos nada más que grandes cantidades de miseria, así como de miedo a nuestro hermano el vencedor que jamás se portó nada bien con nosotros, porque nuestros hombres habían muerto en el frente, y los otros estaban presos en las cárceles, donde poco a poco les iban asesinando, o los esclavizaban en los campos de concentración o batallones de trabajadores, así era que toda Asturias estaba sembrada de viudas, de viejos y de niños huérfanos, que todos nosotros, viejos, mujeres y niños de las izquierdas, íbamos a ser esclavizados inhumanamente bajo el infernal yugo que no nos dejaba más libertad que la que en el sueño hacíamos. Y ahora me voy alejar del trabajo de poner en orden las palabras en este diccionario, para llevarles conmigo a los lugares donde yo he aprendido la dulce lengua de Asturias, que no es otro lugar que la escuela donde vivían las raíces y costumbres de Nuestro Pueblo, pues no se pueden buscar nuestras falancias en ningún otro lugar ni parte. Por esto les digo ahora, que si yo no hubiese vivido tan simple, sencilla, pobre, miserable, esclavizadora y dentro de la más natural de la «RAIZ ANCESTRAL DE ASTURIAS», ni yo ni nadie podría legarle a mi «AMADA ASTURIAS» ni a sus «HIDALGAS GENTES», la documentación pura, natural y sencilla que pueda tener este diccionario, porque desde estas mis simples líneas y mirándome muy mucho de lo que digo, les afirmo que hay muy poco fiable por no decir nada, escrito de nuestras costumbres y lengua. «DIES D’ENFERNU» (DÍAS DE INFIERNO) —Yera you 'n zaragoletu, 'n guaxiquín, un nenacu, 'n rapacín (un niño de unos ocho años), cundu la ñecexidá más prieta me fexera depriender lu que yera ‘l dollor, la xufriencia, l’inxusticia, lu pior qu'el Home pudiés encaldar d'enría lus sous xemexantes, you yera ún de lus miles d'anxelinus de miou Tierra que diba faer arroxaúra nel vivir d’ enfernu que m’aguardaba. Xin, fatáus de güérfanus lu mesmu que you, que güéi nel díe xuntu con nuexes familias, ente fius, ñetus, ya tou ‘l andecháu de parantela xomus más de la metá de les xentes d'Asturias, peru naquechus tempus d'achuquinus ya inxusticies nun yéramus namái qu'unus guaxiquinus dexamparáus de la man del Faidor ya del Home, ya tous noxóitres tubiemus que catanus el xustentu de fatáus de maneires diferientes, la miou per exemplu fó'ísta. COLOCOUME MIOU Má de cabrieru na teixá d'un amu baldrayu y atuñáu, llabascu y'achuquín tan solu per que me diera de comer ya me vistiera dalgu, peru ‘l condenáu matábame de fame, ya la vestimenta que punxu d'enría ‘l miou llombu conxistía nun calzáu que la metá ‘l tempu espatuxaba con las patas arregañás, apaxiétchau con unus fatucus tous esgacicáus que per tous lus lláus diben les mious carnis al entestate, acaniláes per el callor ya ‘l fríu en tou ‘l tempu. —Tenía yo aproximadamente ocho años de edad cuando me asesinaron a mi padre, y me recuerdo con toda exactitud cómo la ley de aquel tiempo llevó a cabo tan imperdonable, deshumanizante y vandálica felonía. —Nuna nuétche (una noche) llegaron a la casa de unos tíos míos que en mi aldea vivían y donde mis padres y yo nos refugiamos al término de la guerra en Asturias cuatro desalmados, cuatro bandoleros, cuatro inmundicias humanas, que escudados tras de sus armas empuñadas, representaban l'enñordiada Lley (LA SUCIA LEY) que en aquellos tiempos a la Justicia traicionaba, cuento yo, que aquellos cuatro merucus (gusanos), atemorizando e insultando a toda mi familia, detuvieron a mi padre, le amarraron como a la bestia que se lleva al matadero y se lo intentaron llevar de la casa, sin que mis tíos, (y la cosa no era para menos), intentasen pronunciar asustados como se encontraban ni la más mínima palabra de súplica o protesta. Pero mi madre no les secundó, sino que bravamente intentó defender al sou home (a su marido) no sólo con la palabra, que mi madre la tenía d'aguxa lu mesmu qu’un bon obreiru (de afilada lo mismo que un buen aguijón), sino que temerariamente se abalanzó sobre ellos y fuele preciso a uno de aquellos cobardes y desalmados representantes de la deshumanizada ley que corría en aquellos tiempos, de propinarle varios golpes con la pistola, dejándola mal herida y ensangrentada, tirada en el suelo con el conocimiento perdido. Mientras que aquellos bandidos, se llevaban a mi padre sin permitirle que de mi se despidiera, y tan solamente le he podido ver por última vez, tres les rexes de la cárxel d'Uvieu 'n die 'ndenantes que l'achuquinaren. (Detrás de las rejas de la cárcel de Oviedo, un día antes de que le asesinasen). Pronto mi madre y yo, llenos de la más desolante de las tristezas, y vestidos con el traje de las más indigentes miserias y pobrezas, nos marchamos de la casa de mis tíos y nos asentamos en la abandonada, vieja y destartalada casa de mi abuela. Y sin muebles, ni nada, los dos juntos, como grandes e indomables luchadores que hemos sido siempre, dimos comienzo sin desfallecer ni un momento, a la dura lucha por la vida, sin que nadie jamás nos ayudara. Empecé a ganarme la vida como pastor, a la corta edad de que cualquier niño sólo pensaría en jugar, comer cuando tuviese hambre y recibir de continuo montones de caricias y de amor, yo sin embargo, a pesar de no poseer nada de todas estas maravillosas cosas, era en extremo a mi manera feliz. Marchaba todas las mañanas con mi ganado al monte, donde permanecía todo el día, tan sólo con la compañía que me brindaba mi fiel y siempre por mí con cariño recordado Pelayu, que era un perro, de una inteligencia y sentimientos, que más bien que un chuchu (perro), parecía aquel singular animal un ser humano. Luego por las tardes, cuando el sol se escondía por detrás de las altas cumbres, retornaba feliz a la aldea, siempre lleno de contentura, cantando las más de las veces, amenizado por el potente tañir del zumbiétchu (cencerro) que llevaba colgado al cuello el semental del rebaño. Una mañana como tantas otras me encaminé con mi rebaño al monte y seria como a la media tarde cuando a la entrada de una cueva que se asentaba en un lugar casi inaccesible me encontré medio enterrado con las piedras y la escasa tierra que hacían la reducida plataforma de la portada de la caverna, un pequeño aro de oro, yo he tenido por así decirlo desde mi infancia la inmensa suerte de poseer una imaginación tan inmensamente dislocada, que por tal solían decirme mis vecinos, que era yo el rey de las mentiras, así como el más hábil inventor de endemoniados cuentos. El caso era, que aquel misterioso anillo abandonado a tan larga distancia de mi aldea y en lugar tan argutosu (estrecho, alto, inaccesible), hiciéronme presto pensar, que aquella joya no había llegado a tal escondrijo por sí sola, sino que desde luego alguien la había traído. En el momento mi imaginación desbordante de una alegría que no encontraba un fin para frenarla, comenzó a fomentar sin el menor titubeo la fantástica idea de que en el interior de aquella caverna debía de encontrarse un tesoro de preciosas joyas y valorativas monedas, y quién le había ocultado sabe Dios cuando, seguramente habría perdido aquel anillo que por casualidad yo encontrara. Así pues, ya firmemente convencido, adentreme temerariamente sin el menor temor por la angosta cueva con las miras de apoderarme de aquella inmensa riqueza que según mi soñativa imaginación me había hecho comprender que en su interior me estaba aguardando. Pero aquel día no conseguí mi feliz propósito, porque era la caverna más larga de lo que había pensado y la oscuridad que en ella reinaba me hacía ciego de toda luz. Senteme en su entrada muy desilusionado al no poder lograr lo que había soñado, pero pronto mi mente empezó a dibujarme mil dispares tesoros, pues por el rastro que descubriera seguramente que dentro de la gruta se hallaría escondida alguna chalga (tesoro) guardado con toda seguridad por una Xana, Xumiciu, Trasgu o Culiebru (dioses de la Mitología asturiana), pues al decir de el abuelo Nicomedes cuando en las largas veladas de los inviernos y sin jamás interrumpirle con grande contentura le escuchábamos las leyendas, cuentos e historias que él lúcida y socarronamente nos contaba, afirmándonos siempre que eran tan ciertos sus relatos, como que todos habíamos nacido para morir. Y cuando hablaba de las chalgas aseguraba que tal o cual vecino, morador de esta o aquella aldea, se había hecho de la noche a la mañana rico al haber encontrado una chalga. También afirmaba poniéndose muy serio alegando unos razonamientos que convencían, que las montañas que rodeaban nuestra aldea había muchas chalgas escondidas, que fueron sepultadas hacía muchos siglos por los invasores moros, que al ser vencidos por los astures y al no poder huir con tan pesados tesoros, los ocultaban en las montañas con las miras de poder regresar algún día a desenterrarlos. Como cuento, yo en aquellos momentos vivía alborozado, sumergido en una disloca alegría al saberme ya dueño de aquella incontable riqueza, haciendo que mis inocentes ojos sonriesen felices inmersos en la imaginativa dicha de poder muy pronto liberar a mi madre de la pobreza y quitarla del agobiador trabajo que faenaba trabajando en los eros de los vecinos de estrella a estrella por un miserable sueldo andechandu (en cuadrilla) todos los días. Y así pensando todas las dichas que mi infantil mente podía imaginar, rodeado por el sepulcral silencio que envolvía la grandiosidad de las montañas, rasgado de vez en cuando por el potente y agudo graznido que desde los peñascos más inaccesibles, o desde los infinitos espacios donde con majestuosidad planeaban, lanzaban las útres (águilas), que con ojos inquisitivos oteaban con hambrientas intenciones los escabrosos riscos y las empinadas fistietchas (pequeños valles encajonados entre las peñas), con la esperanza achuquinante (asesina) de poder atrapar con la rapidez del rayo, algún recental que se hubiese xebrau (apartado) de su madre. También aquel silencio que invitaba a la meditación era con más continuidad cortado, por el dinámico tañir del zumbiétchu (pequeño cencerro) que colgaba del brioso cuello del macho cabrio, conductor y semental del rebaño. Como cuento, allí permanecía ensimismada mi mente en el soñar despierto, fabricando sin trabas de la misma nada, las más disparatadas y fabulosas dichas, que harían la felicidad de mi madre junto con la mía. Llegó casi sin enterarme el atapecer del día (al oscurecer) y fue entonces cuando desperté con prisa del maravilloso soñar donde vivía, y raudo, con agilidad y destreza que hoy al recordarla me causa dicha, reuní en pocos minutos mi rebaño, ayudado con eficacia por Pelayu, mi fiel, obediente, valiente y amaestrado perro, que no le tenía miedo a nada ni a nadie si exceptuamos al siempre mal intencionado y vigoroso macho semental de la reciétcha que yo allindiaba (ganado menudo que yo cuidaba). Y cuando ya el día agonizaba entre las negras vestimentas de la noche, entré en mi aldea conduciendo orgullosamente mi rebaño. A la entrada del pueblo sentado plácidamente fumándose un cigarro, estaba esperándome mi amo preocupado por mi tardanza y acercándose a mí, con palabras desaforadas e insultantes, a la par que me reprendía con dureza, me preguntaba el por qué me había demorado tanto. No recuerdo lo que le contesté, ni la historia que le largué, lo que si sé, que no se creyó de ella nada, pues todas las gentes que me conocían bien sabían, que yo confundía la verdad con la mentira haciendo con entrambas las más inverosímiles y dislocadas historias. Sin embargo, lo que yo sabía muy bien, era que aquel miserable labriego de mi aldea, que tenía la desgracia de cuidarle sus ganados, por la triste desgracia de una comida infame y peor vestimenta, no le incomodaba en absoluto que yo llegase tarde o que me despeñara desde un serapu (peña) y me escontonara la motchera (rompiera la cabeza), lo único que le preocupaba al condenado, era que llegasen a su teixada (casa) sanos y fartus (hartos) todos sus ganados. Al siguiente día bien de mañana como de continuo hacía, con un poco de sabadiegu (chorizo malo) un cantezu (pedazo) de pan moreno y cuatro manzanas dentro de mi zurrón, salí de mi aldea afaluchandu (arreando) el rebaño, y con aquellas miserables viandas que llevaba en mi morral, tenía que aguantar todo el día en el monte corriendo sin descanso tras aquella veceira (rebaño) de cabras. Lo que no sabía el condenado de mi amo, era que yo siempre que tenía hambre, le ordeñaba sus cabras dentro de una lata que tenía escondida en la montaña, hartándome tanto yo como mi fiel Pelayu de espumosa y fresca leche hasta el golifar (hastiar). Si el bastruya (zafio) de mi amo tan sólo hubiese sospechado que le mucía (ordeñaba) sus cabras todos los días, me hubiera eszarapau (despedazado) mi frágil cuerpo con un mamplén de cibiétchazus (con muchos palos). Espatuxaba (caminaba) yo muy contento aquella mañana, quizás lo hiciera mucho más feliz que nunca, arreaba mi rebaño con desacostumbrada prisa, porque ansias locas tenía de llegar a la montaña, para entrar de nuevo en la misteriosa cueva, pues ahora ya no tendría problemas con la obscuridad que en ella reinaba, ya que conmigo llevaba una caja de cerillas y un pequeño candil que le había arrapiegáu (hurtado, quitado) de la corte (cuadra, establo) a mi amo, y con aquella luz, sería capaz de bajar hasta las mismas entrañas de la tierra, si a tal lugar la caverna se extendiese. Aquella noche había dormido poco y soñado mucho, tanto despierto como dentro del desvelado sueño, y tanto de una manera como de la otra, siempre llegaba a la conclusión, de que dentro de aquella para mi misteriosa gruta se ocultaba una fabulosa chalga de la que iba ser yo su señor y dueño, y cuando tal me sucediese, ya no sería yo más criado de ningún rapiegu (zorro) amo, ni tampoco a mi querida madre se le encallecerían jamás las manos, efectuando esclavizantes trabajos, nunca para el prójimo bien servidos y siempre por él peor pagados, ni se partiría sus costillas refrescándose el cansancio en su propio sudor por las fincas de nuestros vecinos, por donde se arreventaba todos los días del año, por la mezquina soldada de una fuente no muy grande de harina, un cesto de patatas, o cualquier otra vianda que mitigase el enorme fantasma del hambre, que desde el fin de la guerra se había enseñoreado de nuestro indigente char (lar), que nos obligaba despiadadamente a unos ayunos tan sumamente raquíticos, que el día que comíamos algo en traza (algo mas), tal parecía que habíamos cometido un grave pecado. Cuando yo fuese dueño de aquel tesoro, (abanzaba seguido de Pelayu arreando con prisa los ganados camino de la argutosa «abrupta» montaña, a la par que imaginativamente iba pensando), compraremos una casa decente, buenas fincas y mejores ganados, y entonces nuestros vecinos nos mirarán con respeto, y no nos tratarán con el menosprecio y la esclavitud a que ahora nos someten. Llegué al fin hasta el lugar que por costumbre tenía de enveredar el ganado para que a su aire subiesen guareciendu (pastiando) como siempre hacían hasta llegar al final de la tarde que era cuando el rebaño solía alcanzar lo más alto de la montaña. Pero aquel día no seguí yo al redil como siempre hacía, sino que me adelante a él corriendo sin el menor cansancio laderas arriba, hasta que por fin sudoroso y galopante en la alegría llegué a la vecindad de la caverna. Pude comprobar sonriente a la par que cariñosamente acariciaba a Pelayu, cómo éste me miraba contrariado al ver que yo por primera vez había cambiado todos mis cotidianos hábitos. Ya que siempre nada más llegar al monte y dejar a las cabras a su albedrío pastiando, nos sentábamos en el lugar acostumbrado, y zampábamos sin pérdida de tiempo a partes iguales como buenos compañeros, la miserable comida que nos había servido nuestro amo. Después jugábamos incansablemente en mil dispares entretenimientos hasta quedarnos rendidos, y muchas veces tras de nuestros juegos, los dos juntos abrazados nos quedábamos profundamente dormidos y al despertarnos sino avistábamos el rebaño, corríamos alocados por la preocupación, por entre los abruptos riscos, y las espinosas malezas hasta lograr encontrarlo. Después otra vez gozosos retornábamos a nuestros juegos, o yo me quedaba mirando a las montañas ensimismado pensando, mientras que Pelayu se entretenía cazando grillos, u otros insectos, y otras veces con sus blancos y poderosos colmillos recorría con rabia su pelambrudo cuerpo, diezmando la cabanada (rebaño) de pulgas y otros parásitos que con su sangre se alimentaban. Como cuento, aquella mañana mi fiel Pelayu me miraba preocupado, pudiendo yo observar en sus vivarachos, picarescos e inteligentes ojos, una recriminación que me estaba haciendo, por su forma de ponerme sus fuertes patas en mi pecho, a la vez que me lamía entre pequeños y cariñosos ladridos mi rostro. Si con sus ladridos pudiese hablar mi lenguaje, seguramente que me diría. —No seas un iluso soñador, mi más querido y preciado compañero, no llegues con tu fantástico pensamiento hasta el extremo de acariciar ni tan siquiera cuanto te has imaginado. Comámonos con la alegría de que hacemos gala todos los días, esa mezquina comida que nos da nuestro despreciable amo, y juguemos con la inocente felicidad de siempre, ya que éste será el más grande tesoro que jamás podrás superar en tu vida. ¿Dónde podrás hallar una riqueza que se pueda comparar a la natural y sencilla felicidad que hoy gozas, aunque ésta se haga su camino dentro de la gran pobreza que te acompaña? Pero hoy yo sé fijamente, que aunque mi perro pudiese hablar, haciendo que en tal momento me asustase al presenciar tan grande milagro, y me dijese que no entrase en la cueva, porque lo que dentro de ella iba a encontrar sería mi propia muerte, la verdad es, que ni al mismo Faidor (Dios) en aquellos momentos yo no obedecería, y así de resuelto, encendí el candil, y sin el menor asomo de miedo, ya que la ilusión y la alegría que poblaban mi espíritu en aquel encaldar (hacer) eran tan inmensos, que empequeñecían hasta el ignoro cualquier otro sentimiento. Adentreme en la cueva que era iluminada tenuemente con la pobre luz que el candil despedía, siempre acompañado de Pelayu que tras de mí, el muy tuno de mi aventura se reía, no era larga la caverna, pues a treinta metros no alcanzaría, y cuando llegué al final, no encontré ni las Xanas, ni los Trasgus ni Xumicius, ni la chalga, preciado tesoro que yo perseguía, sólo había muchos cascos de avellanas y de nueces, algunas latas de conservas ya vacías, unos trapos manchados de sangre, unas mantas viejas y apoyadas en la rocosa y húmeda pared de la cueva, había varias armas de fuego que pronto me hicieron olvidar la riqueza que en un principio había imaginado que allí me aguardaría. Por primera vez en mi vida iba a tener juguetes, auténticos juguetes de verdad de los que usaban los hombres para asesinarse vilmente al igual que hacen los lobos cuando por su cuenta cogen un apacible rebano de ovejas. Dejé el candil en el suelo y elegí entre todas aquellas armas una brillante escopeta, lleno de contentura me senté encima de aquellas mantas y empecé a maniobrar con aquel peligroso juguete, yo sabía cómo se manejaba supuesto que mi amo tenía una escopeta muy parecida y le había visto limpiarla y cazar con ella algunas veces, durante algún tiempo estuve jugando con ella, de una canana que allí había saqué dos cartuchos que metía y sacaba dentro de su recámara, yo me creía en aquellos mis felices instantes el más grande cazador del universo. Pelayu que ya se había cansado de husmear por todas las partes y no habiendo encontrado nada donde llancái el diente (hincar) se tumbó en el suelo frente a mi mirándome sonriente y burlonamente, (porque aunque ustedes no lo crean, yo sé que los chuchos saben sonreir). Enojeme de Pelayu al ver como tan descaradamente se mofaba de mí, por eso encañonele con la escopeta con ánimo de amenazarle, pero cambió Pelayu de gesto rápidamente, levantose con rapidez del lugar donde estaba achucáu (costado), enseñome los clientes ladrándome muy enfadado y a la velocidad del rayo salió de la cueva, quizás porque el inteligente animal presentía, de que alguna desgracia iba a lleldar (hacer) yo con aquel mortífero artefacto, y no quería ser él quien primeramente la recibiese en su cuerpo. Aun permanecí algún tiempo en la gruta jugando a mi manera con las armas, y solamente cuando el candil por su guiños me hizo comprender que su luz ya se le estaba escosando (terminando), salí de la caverna con la escopeta en una mano, dos cartuchos en su recámara y el candil en la otra. En el exterior Pelayu correteaba detrás de los grillos y las camporinas (mariposas) al parecer ya libre de todo enfado. Ya cansado de jugar dejé la escopeta en el suelo y senteme tranquilamente al lado del zurrón, y en cuanto mi perro vio que ya había abandonado el arma, vino corriendo hacia mí, moviendo la cola y sonriéndome amigablemente. Allá abajo en la mitad del valle pude ver a mi rebaño cómo subía espenandu (comiendo) los pochitcus (enanas encinas), y yo de nuevo me volví a sentir feliz y contento a pesar de no encontrar la chalga que tanto con su riqueza había soñado e ideado. Comimos a hora desacostumbrada mi perro y yo aquella pobreza de comida, y tras de jugar un rato, él se quedó adormilado y yo comencé a pensar de quién serían aquellas armas. No me cabía la menor duda de que aquel arsenal de armas debía de ser de los fugáus (huidos), seguramente que eran de aquellos cuatro rapazones (mozos) que se entregaran a los soldados que estaban destacados en mi aldea. Yo los había visto en el cuartel que los militares tenían que era en la escuela de mi aldea, un amplio edificio que fuera regalado a la parroquia por unos indianos del chugar (lugar) que retornaran de las américas con la corexa betchá de cuartus (con la cartera llena de dineros). Recuerdo que aquel día que yo los vi, un soldado que de seguro sería el barbero, les estaba cortando el abundante pelo que lucían, y uno de los rapazus le dijo sonrientemente al militar. ¡No hace falta que te molestes mucho camarada, pues cuando un día de estos nos trasladeís a la cárcel de Oviedo, allí lo más seguro es que nos rebanen el pescuezo! EL MACHO CABRÍO Güelgu coyer el filu dóu d'endenantes m'enduébitchaba algamiandu na miou motchera alcuerdancies de cundu you yera guaxe, ya comu tóus non se puén cuntar per filera, per ísu xebreme d'aquín, pa dir p'acuchá, perque toes les couxes tienen la sou xaceda, ya non la quixéramus cataye nuexotrus. (Volviendo coger el hilo de los aconteceres que anteriormente en mi cerebro se barajaban dentro de las añoranzas de mi niñez, y como todos estos acaeceres no se pueden relatar en hilera, por eso me marché de éste, para ir al de más allá, que es de donde vengo ahora, porque todas las cosas tienen su propia postura, y no la que quisiéramos darle nosotros). Y aunque parecía que me había perdido por estar tan llargu lonxe (tan largo lejos) la verdad es que yo no pierdo el tiempo adornando los hechos que no deben de ser adornados, nin fiéndume en xebraures que van esfaese 'n probeces, perque 'l que non ye llicenciáu 'n filloxofía e lletres, non pué faer munches froritures con les pallabres nin les lletres, ya per ístu, tien que encaldase 'n aforrador d'istus dellicáus y'artifixusus monumentus, perque si lus mesmus que güéi día que lus manexan y'atreinan, la metá de les veces non xapien lu que falen, ya llanquen el focicu fasta les urées en telares de Pachu 'l Xabadiegu betcháus de poxa y'escosáus del granu que ye pelu que tóus muramus nista engochá vida, ¿qué fairé you que 'deprendí namái que tres meses nuna escola pública? (Ni me hondeo en deserciones que se deshagan en pobrezas, porque quienes no son licenciados en filosofía y letras, no pueden hacer muchas florituras con las palabras y las letras, y por esta razón, tienen que hacerse ahorrativos de estos delicados y artificiosos monumentos, porque si los mismos que hoy en día los manejan y cuidan, la mitad de las veces no saben muy bien ni la mitad de lo que escriben, ni otra pareja parte de lo que hablan, y meten por estos menesteres el hocico hasta las orejas, en cuestiones que los imposibilitan para después resolverlas, y si se aproximan a este nivelamiento, lo hacen sembrando una hierba productora de mermado grano, que es el punto primordial que todos intentamos recoger en esta cerda vida. Como cuento, si estos señores eruditos en estas materias se equivocan ¿qué puedo hacer yo, ¡pobre de mí!, que tan solamente he tenido la suerte de ir al colegio público tan sólo tres meses?). Cuento yo que me hallaba en aquellos mis infantiles pensares intentando saber a qué huidos pertenecían aquellas armas, y así dejé tal perder el mucho tiempo que me sobraba, cuando mis ojos retrataron el gran combate que a baja altura, muy por debajo de donde yo me encontraba, sostenían tres cuervos, que despiadada y valientemente le atacaban a un águila real, y ésta piando quizás por el dolor que le inferían los efectivos picotazos de los cuervos, o tal vez en su lenguaje maldiciéndoles llena de rabia por el no poder repeler el ataque de que era objeto. No podía defenderse de sus tenaces atacantes, porque todo su cuerpo en gran tensión estaba, ya que al volar tan bajo, todas sus enormes energías las precisaba para mover sin el menor descanso sus grandes alas, con el apremiante fin de salir de aquel espacio que al parecer pertenecía a los belicosos cuervos, que con ardorosa valentía y enquina ofensiva, disputaban tal natural privilegio, a las mismas soberanas de los cielos. Había yo presenciado muchas veces batallas entre las águilas y los cuervos, y siempre éstos las perseguían atacándoles por su parte posterior, hasta la altura donde el águila ya no necesitase mover sus alas para sostenerse, cuando esto sucedía, los cuervos precipitadamente abandonaban el combate, porque ellos sabían, que donde el águila pudiese planear, todo animal viviente que se acercara, encontraría entre sus poderosas garras una rápida muerte. Queriendo yo saber como es natural el por qué los cuervos atacaban a las águilas, un día que cuidando sus cabras junto a mí estaba un paisano llamado Máximo, que por apodo se le llamaba el «Puchegu», porque tenía tantas razones en sus hablares como palabras por su boca se alumbraran, a pesar de que el Puchegu no sabía leer ni escribir, sabía de cuentos más que el mismísimo Quevedo, e igual hacía cuando se le necesitaba de veterinario que de médico, atinaba casi siempre cuando iba a llover o hacer buen tiempo, en fin, que era Máximu el Puchegu en todas aquellas aldeas de mis amores, una Enciclopedia que aventajaría en mucho a todas las que en nuestros días nos sirven las grandes editoriales, industriadas por hombres estudiosos de las ciencias. Empezó mi amigo el Puchegu explicándome, que son los cuervos de las abruptosas montañas más bregáus (valientes) que los que moran en las valladas o pequeñas lomas, y todo porque la escasez de alimentos en las rocosas cumbres, es muy inferior a los que existen en los valles o montículos, y así como a los hombres la abundancia los hace temerosos y a veces hasta pusilánimes, y la necesidad o privaciones los vuelve por ley de vida temerarios y osados, en los animales ocurre en igual medida lo mismo, así pues, el cuervo defiende su pitanza no permitiendo que las águilas cacen a menor altura que la que les pertenece, y si desde tal situación descubren una pieza, y bajan con su endemoniado vuelo de alas plegadas la apresan y luego vuelven a elevarse al lugar que les corresponde, los cuervos no osarán ni tan siquiera molestarlas, pero si por el contrario descienden para dedicarse a cazar desde el lugar que no les pertenece, entonces los cuervos las atacan con verdadera saña y valentía y siempre logran hacerlas ascender hasta la posición que ellos consideran justa. Esto es así, porque desde tal altura las águilas sólo pueden divisar en tierra una pieza que ellos no cazan nunca, como puede ser un conejo, una pequeña res, un zorro, y hasta inclusive el mismo perro que con el pastor cuida el rebano, y también se han dado casos en que las águilas hasta han cazado un lobo, y con él entre sus garras han subido hasta sus utreras (nidos) donde le devoraban con la misma satisfacción que pudieran hacer cuando se afestinaban con las tiernas carnes de un inocente corderillo. Si las águilas pudiesen volar más bajo sin ser por los cuervos molestadas, también podrían cazar con gran facilidad, lagartos, culebras, etc., etc., y es ésta precisamente la comida que el cuervo defiende, por eso ataca al águila cuando ésta intenta apoderarse de la que él cree que es su exclusiva pertenencia. Terminó el águila al fin tras el ardoroso acoso a que la sometieron los cuervos de subir hasta la altura que ellos consideraron lícita, y rápidamente éstos plegando sus alas la abandonaron y en vertiginoso vuelo buscaron el abrigo de los arbustos de sus montañas. Terminó para mí aquel día el maravilloso espectáculo que la soberana del cielo y los bravos cuervos me habían ofrecido, y fue entonces cuando me incorporé del lugar donde me hallaba sentado, para mirar a mis cabras que guarecían (pastiaban) por encima de donde yo estaba a la corta distancia de unos cincuenta metros, lo primero que mis ojos retrataron fue el orgulloso y antipático macho cabrío, que empericotáu (subido) en un cuetaron (peñasco) a la par que espenucaba (arrancaba) las fuéas d'un pótchiscu (hojas de una enana encina), mientras que las enguyía, parecíame a mí que me estaba mirando desafiadora y despreciativamente, con sus grandes y retorcidos cuernos, su larga perilla y enorme cencerro, se me representaba como el diablo que sonriéndose ladinamente se guasaba de mi humilde persona, a la par que de mi buen Pelayu, pues a entrambos y dos el condenado nos había hecho correr infinidad de veces, por eso, tanto Pelayu como yo siempre que teníamos ocasión y traicioneramente, él le mordía sañudamente en sus cadríles (patas) y yo le atizaba barganazus (estacazos) y pedradas donde mejor encaldase (terciase). Ocurriósele a mi mente en aquellos momentos el darle un buen susto a aquel demonio con cuernos y cencerro, por eso así la escopeta con determinación, y cargada como se encontraba con dos cartuchos, apunté por debajo de donde él se hallaba con el firme propósito de tan sólo darle un susto que no olvidase en su vida, y ya sonriéndome adelantadamente por el resultado de la idea que sin más pérdida de tiempo iba llevar a la práctica, apreté los gatillos de la escopeta, y una doble y potente explosión originose que dio conmigo en el suelo por la fuerte sacudida que el arma emburrióu (empujó) con dolor en mi cuerpo. Pero escosóseme d'afechu (marchóseme del todo) tal dolor, cuando entre el repilar (ecos) de la montaña por la explosión, sentí al macho cabrío lanzar al viento grandes berridas, que hiciéronme con preocupada prontitud deducir, que aquel demonio odioso no se quejaba por el susto que pudiera recibir, sino por la perdigonada que sin yo proponérmelo le había albergado en su pelambroso y maloliente cuerpo, levanteme sin demora del pedregoso lecho donde la escopeta con su duro empujón me había acostado, y aún tuve tiempo de ver cómo el semental de mi rebano rodaba por entre los cuetus del xerrapeiru (peñas de la sierra) infiriéndose más heridas en su cuerpo que las que yo por equivocación con los dos disparos le había inferido, siendo quizás su muerte no la perdigonada que le había desequilibrado, sino los argutoxus cuetus (agudos peñascos) que cual cuchillos al rodar su pesado cuerpo por entre ellos le apuñalaban mortíferamente, por eso al detenerse en su poleamientu (rodar) detrás de un pótchiscu (encina) que encontró en su paso, dejó de berrar en el instante, que su vigoroso cuerpo perdiera la vida. Fuime yo corriendo acompañado de Pelayu que me ganó la palma en la carrera, hasta el lugar de aquel desgraciado suceso, y cuando llegué donde el chivo estingarráu (tirado, acostado) ya no contaba como enemigo vivo, vi cómo a torrentes se desangraba, a la par que Pelayu con su nutritiva sangre se fartaba (hartaba). Pensé yo con gran temor cómo decirle a mi amo lo que había pasado, él que sentía por su chivo un orgullo y continuo ponderado casi desmedido, pues siempre que la ocasión se le brindaba cuando con sus vecinos dialogaba, soliales afarrucado (faroleándose, chuleándose) decir, que no había en toda la comarca un macho cabrío que ni con mucho en raza y estatura, se le pudiese parecer al suyo. Era ya casi la hora de afalar (retornar arreando el ganado para casa) cuando se me ocurrió la idea de decirle a mi amo que el chivo por si sólo se había despeñado, así que guardé la escopeta en la cueva y apresuradamente yo temeroso y preocupado y Pelayu contento por hallarse harto, reunimos el rebaño y nos encaminamos hacia la aldea, parecía que hasta las mismas cabras que en otras ocasiones se mostraban rebeldes y saltarinas, aquel desdichado día caminaban cabizbajas y avizorantes, observando en todas las direcciones con pronunciosa alteración, buscando aquel macho cabrío que las dirigía y dominaba con su orgullosa presencia, haciéndose notar en todo momento, por el continuo tañir de su zumbiétchu (cencerro), que por primera vez en el rebaño no se sentía el caidonante ruxíu (dirigente sonido). Pienso yo que solo contento caminaba vigilante mi fiel Pelayu, porque ya nadie en el rebaño se atrevía a discutirle sus ladridos o frágiles mordiscos, cuando por orden mía a las cabras con eficiencia les infería. Más sin embargo yo, al igual que a mis cabras, algo me tenía también apresado, algo extraño para mí, por primera vez a mi espíritu esclavizaba, que ni era tristeza ni pena, pero sí era miedo y grande desesperanza. Siempre que retornaba con mi rebaño a la aldea, cuando en las atardecidas la montaña abandonaba, mi corazón ameruxáu d'allegría (rebosante de alegría) a mi garganta un torrente de cante le rogaba, y ésta inocente y falta de todo perjuicio, sintiéndose tan dichosa como los mismos celestiales ángeles, cantaba recias asturianadas, mientras que todo mi ente, afanosamente afalaba (arreaba) las cabras. Quizás cantara yo aquellas horas con más gracia que en todo el día por alegre que fuera y pudiera tener, porque por así decirlo me acercaba al sencillo y noble vivir de las gentes de mi aldea, pues diez o doce horas en la continua soledad que en las montañas me acompañaba, para un rapacín como yo era, eran muchas horas desamparado de la comunidad humana, y sobre manera yo, que con ser mi cuerpo ágil y fuerte hasta casi rayar en el desuso, empequeñecido se quedaba si le comparaba con mi espíritu tan ensoñador e imaginativo, que todas las cosas al engrandecerlas confundía, menos el miserable pan de la maxera (artesa) que mi amo me entregaba, que a pesar de ser tan escaso, jamás supe imaginar nada para engrandecerle. Estaba mi amo a la entrada de la aldea esperándome como siempre hacía para ayudarme a xebrar el rebaño, ya que como eran tantas cabras, no cogían todas en la misma corte (establo), y había que llevar parte de ellas a otra cortexa (cuadra pequeña) que estaba en la parte opuesta de la aldea. Entretenía siempre su espera el condenado de mi amo, hablando con un artesano del lugar, que se dedicaba a la fabricación de yugos y madreñas, que tenía su taller montado debajo de un hórreo, que estaba asentado a la salida de la aldea, mismamente en la desembocadura del pedregoso y empinado sendero que venía de la montaña. Desde tal lugar él sentía con antelación el potente tañir del zumbiérchu (cencerro) que ximielgaba (movía) con fuerza y hasta con orgullo el estupendo semental de su rebaño, entonces él liquidaba por el momento con el madreñeiru la conversación que estuviesen embargando, y dedicaba toda su atención a su rebano, observando con avarienta atención, en el propiar si sus ganados venían fartus óu famientus (hartos o hambrientos), o si alguna de sus cabras venía coxa (coja) por mor de haberle caído una piedra o cualquier otro accidente que hubiera acaecido, como solía ser normal algunas veces. Pero aquel inolvidable para mi atapecer (atardecer) vio antes sus cabras que escuchara el ya inexistente zumbiétchu, por eso con su vozarrón de trueno, y como una centella por mí temido, me preguntó a la distancia de una piedra lanzada cuesta abajo: —¿Qué fói lu que pasóu Xulín...? —¿El chivu perdiu 'l mayuelu...? —Quería decirme, que si el cencerro que llevaba su chivo, había perdido el majuelo, o pequeño péndulo que lleva dentro el cencerro. —Esto también era frecuente que sucediese. Contestele yo desde aquella altura con mucho menos miedo que si me encontrase ante su presencia, diciéndole que el chivo se había despeñado, y arriba en la montaña se encontraba muerto. Estas mis palabras que en el viento camino de la aldea mi voz empujó con fuerza, fueron escuchadas por mi amo que se encaricotóu (encendió) en una rabiosa tristeza, que si pudiese desahogarla, seguro que en mi persona haría él su complacencia. También la desgracia del chivo, que por mí a voces era anunciada, fue oída por algunos otros vecinos a parte del madreñeiru, y como aquel semental de macho cabrío había sido siempre tan aponderado e idolatrado por el babayu (bocazas, charlatán) de mi amo, que con su dichoso cabrón los vecinos de la aldea ya habían pescado la costumbre de decir siempre que alguien ponderaba una cosa, ¡non si paezme a mín, que moren más castrones que Manín na nuesa aldea! Bueno pues como estoy contando, todo el lugar en pocos minutos se había enterado y en parte congregado a la salida del camino que bajaba de la montaña, ya que la muerte de aquel chivo que había ya dejado entre ellos la ya dicha cantinela, les había algunos los más envidiosos y vengatibles alegrado, y a los otros los más sentimentales y nobles les entristecía la muerte de tan comentado castrón. (También se suele llamar castrones a los chivos muy grandes). Al fin entré yo en la aldea quizás con el mayor recibimiento que jamás a nadie le hicieran, y todos atropelladamente me preguntaban lo que con el dichoso castrón me había sucedido, y yo les repetía a la par que intentaba xebrar las cabras para llevarlas a sus respectivas cuadras, que se había despeñado y que todo descuatramindáu (deshecho, desarmado) se quedara en la montaña. Un ratiquín (un tiempo) más tarde, y ya siendo casi la oscurecida, tres vecinos del lugar haciendo cuadrilla con mi amo, caminaban en pos de Pelayu y mía, otra vez camino de la montaña, para enseñarles donde estaba estrapayáu (aplastado) el chivo, con el propósito de bajarle para casa, con el fin de aprovechar su piel y carnes, que serían curadas bajo las barras del xardu (secadero) una estupendísima cecina. Llegamos a la postre ya con la noche tan negra como la boca de el lobo, al xeitu (sitio) donde el chivo fechu 'n chaceiru (hecho un deshecho) ya en el frío de la muerte sin despertarse dormía, tanto Manín que yera mi amo, como los tres vecinos que le hacían compañía, sudorosos y respirando medio ahogados por el tremendo esfuerzo que suponía subir con tanta rapidez hasta tamaña altura, sin perder un momento amarraron el animal por las cuatro patas juntas haciendo cucara (en montón, juntándolas todas) con una cuerda que para tal menester ya traían, y colgándolas de un fuerte y largo palo del que también venían poseídos, echáronselo al hombro entre dos, y con menor rapidez y mayor precaución, relevándose entre ellos conseguimos llegar sin novedad a la aldea. A pesar de ser casi la media noche, aun había algunos vecinos en reunión dentro de al parecer amena charla que quizás tuviese mucho que ver con el castrón, Manín y con mi desventurada persona, esperándonos en el lugar donde el madreñeiru trabajaba. Entramos todos en procesión rumorosa en la corralada de la casa de Manín, detrás del cabrón que colgado del baral sofitado en los hombros de dos vecinos se xiringaba (balanceaba), vigilado siempre con sonrisa ladina por mi fiel Pelayu, que comprendía que al no tardar, iba a saciarse hasta el no poder manducar más, con los rojos hígados de quien en vida, le hubiera hecho correr con cierto temor con el rabo entre sus piernas. Mientras que mi amo y sus serviciales vecinos se disponían a desfoyar (desollar) colgado de unos garfios que había debajo del hórreo al desgraciado chivo, la muyer (mujer) de Manín sin parar de condolerse, y hasta inclusive queriendo a mi endilgarme parte de la culpa, me dio de cenar una escudilla de farines (harina de maíz cocida) con una taza de leche de cabra, porque la leche de las vacas la tomaban ellos y la que sobraba la hacían en manteca, que tampoco yo nunca la probaba. Por primera vez no se hallaba sentado a mi lado sacando la lengua y relamiéndose, mirándome con sus ojos inteligentes en espera que yo le tirase delante de sus narices una cucharada de mi comida a mi fiel Pelayu, pues él sabía que al lado del castrón, tenía una fiesta grande con sobrada pitanza. Comía yo vorazmente aquellas puliendras (farinas), a tan desusada hora de la noche, sin que mi mente de pensar cesara, y antes de terminar mi miserable cena, una luz que me llenó de cierto temor en mi cerebro escendiose, para decirme con su claridad, que no iba a transcurrir mucho tiempo antes de descubrirse mi mentira, porque al esmianaye 'l pelleyu (quitarle el pellejo) al castrón, le encontrarían incrustadas en su cuerpo las postas que le habían matado, y me interrogarían sobre tal suceso, siendo yo al momento un cómplice y encubridor de la muerte del condenado cabrón, que según parecía me iba a dar guerra hasta después de ser muerto. Seguramente querrían saber el por qué les había mentido, haciéndoles creer que se despeñara, cuando a la prueba estaba que fuera abatido por un tremendo pistoletazo. Bajé después de cenar a la corralada donde los hombres andaban a vueltas en la desfoyadura del castrón, a la luz de un par de candiles de carburo y no llevarían un cuarto de hora reparándoles en su circunstancial oficio de carniceros, cuando Antonón el de la Cuandia dijo sorprendido mirando para mi amo que le alumbraba con el candil en la mano para que los otros vieran mejor en la faena que encalducaban (hacían). ¡Ah Manín, isti castrón non morrióu comu diz el tou criadín despeñáu, pos tién ente 'l coración ya lus polmanes un manegáu de postes llancades, asina que si quiés saber quién l'achuquinóu, pregúntaye 'l tou rapazacu, lu que axucedióu! ¿Qué ye lu que me tas diciendu...? ¿Quién diañus diba pegái 'n tiru 'l miou cabrón ? Antonón arrabucandu d'ente les asaures del chivu cuatru ou cincu postes que yeren de grandies comu arbeyinus rancuayus, díxole 'l miou amu metiénduyes per dellantri 'l focicu: ¡Mira Manín, ístu fói lu qu'achuquinóu 'l tou chivu! (Ah Manín, este cabrón no murió despeñado como dice tu criado, pues tiene entre el corazón y los pulmones un cesto de postas plantadas, así que si quieres saber quién le asesinó, pregúntale a tu muchacho lo que sucedió). (¿Qué es lo que me estás diciendo? ¿Quién demonios le iba a pegar un tiro a mi cabrón?). (Antonón arrancando de entre las asaduras del chivo cuatro o cinco postas que eran de grandes como pequeños guisantes, le dijo al mi amo mostrándoselas por delante de su hocico: ¡Mira Manín, esto ha sido lo que asesinó a tu chivo!). Hallábame yo detrás de ellos a media penumbra, por eso no pudieron ver cómo todo mi cuerpo temblaba, y mis mexiétchas (mejillas) se encendían como las mismas brasas cuando el viento las apuxa (atiza). Quizás si fuese a pleno día, me hubiesen sacado la verdad al descubrir yo mismo por mis síntomas externos la mentira, pero la noche, encubridora de toda claridad que profané sus negras vestiduras, me ayudó a ser firme e inamovible de mi primera mentira. Convencido mi amo de que le había engañado, acercose a mí con el candil en una mano, y llena su despreciable alma de ira, y enloquecida venganza, con la otra su mano, atizome un fatáu de morráes (varias galletas, tortas, guantazos) que dieron con mi cuerpo en el suelo, y antes de que yo pudiese huir del peligro que me rodeaba, levantome del suelo con la misma mano que tan vilmente me castigara, y a la par que alumbraba mi rostro donde la abundante sangre que manaba de mi nariz lo embadurnaba, me dijo mirándome con sus ojillos de bracu (cerdo) donde la maligua ira en un brillo salvaje se enseñoreaba: ¡Ahora mismo me vas a decir hijo de perra y de republicano asesino, que el día que asesinaron a tu padre que era lo mismo que tu un embustero y un bandido, te tenían que haber envenenado a ti, para que no pudieses hacer el mismo mal que hizo tu condenado padre, vamos, dime quién fue el que disparó contra mi chivo, dímelo pronto o terminaré contigo! Y al tenor que esto me estaba diciendo, su dura mano caía una y otra vez sobre mi rostro, y fue entonces cuando aquellos hombres de entre sus manos me arrancaron, pues al no hacerlo, quizás aquella bestia humana, que había luchado en defensa de la (PAZ DE ESPAÑA) fácil me hubiera asesinado, como seguramente acostumbrado debía de estarlo, al haber practicado tal demoníaco proceder, con otros indefensos inocentes, de los miles que asesinados fueron en Nuestra Patria, por cobardes, dañinos y miserables hombres, como lo era mi despreciable amo. Fue curado con agua fresca mi amoratado y sangrante rostro por Antonón de la Cuandia, que me aconsejaba cariñosamente, les dijese lo que con el cabrón me había en la montaña sucedido, y que no tuviera ningún miedo de contar la verdad que se buscaba, pues ella misma me protegería de quien me hubiera amedrantado para que no le delatara. Cuéntanos hijo si fueron los huidos quienes al chivo le dispararon, ya que nadie más que ellos pudo hacer tal cosa, y ten presente que si no nos lo dices ahora, mañana vendrán los guardias y ya verás cómo con ellos no puedes seguir negando. Díjele a Antonón el de la Cuandia, que yo estaba dormido, y que me desperté cuando sentí al cabrón bramar desesperado al tenor que bajaba rodando por entre los peñascos, siendo aquello todo cuanto yo había visto y oído. Volvió otra vez ya más sosegado mi amo a insultarme y amenazarme, y a la postre me ordenó que abandonara su casa, pues él no fartaba bribones que lejos de cuidar su rebaño, permitían que personas tan canallas como yo lo era se lo asesinaran. Marcheme de aquella casa de noche, maltrecho mi cuerpo y deshecha de sufrimientos mi infantil alma, sin más pertrechos que los que llevaba a costillas, que eran los únicos que poseía, y que constaban de un mono de caqui hecho de la guerrera de un soldado, con más remiendinos que de plumas tiene una gallina y de todos los colores que imaginarse puede, calzado con unas alpargatas de esparto donde los calcaños se asentaban en el suelo y los dedos lo mismo hacían por no quedar de las alpargatas nada más que la parte del centro. Por primera vez desde hacía varios meses que Pelayu era o mejor dicho había sido compañero inseparable de hambres y fatigas, de juegos y caricias, de largas soledades entre ambos repartidas, por primera vez digo, mi fiel compañero ya no me seguía, me traicionaba el muy ladino por unas piltrafas que de vez en cuando aquellos hombres que carniceraban en el cabrón, le arrojaban en el empolvado suelo de la corralada, para él valía en aquellos momentos más la asquerosa pitanza, que todo el cariño que yo pudiera brindarle, ya no se recordaba el muy desagradecido de que yo repartía con él a partes iguales la escasa comida que para mi sólo me entregaba el llabascón (cerdo grande) de mi amo, en una palabra, Pelayu era un desagradecido y egoísta, propiedad que en mayor o menor cuantía, va fusionada en el instinto de todo ser mamífero de la Tierra. Llegué aquella primera noche de mi vida, que había sido maltratado, insultado, golpeado, pisoteado, arrastrado y ofendido a tan gran profundidad y altura, que dudo que a mis años en todo el mundo, a nadie le hubiera sucedido tan inhumana atrocidad, cuento yo, que hice mi entrada en la casa de mi madre, que en la sazón se encontraba trabajando en una alejada aldea, en el caserío de otra viuda que su marido había sido asesinado en el cementerio de San Salvador de Oviedo la misma noche y en el mismo paredón que fusilaran a mi padre, así pues, hallábame yo sólo en casa y eso enormemente en aquellos momentos me alegraba, pues si mi madre hubiera estado en la casa, le haría sufrir aviñonándome yo de pena, y quizás ocurriesen peores cosas, ya que mi madre era, y aun sigue siendo, y Dios me la conserve muchos años, pues fue lo mejor y lo único que he tenido en mi existencia, mujer de duro carácter, intrépida y valiente hasta no tener el más pequeño temor, de pelearse ella sólo contra todos los moradores de la aldea. ¡Cómo mi madre, nacen en un siglo pocas mujeres! Al día siguiente que era domingo, y por tener en la parroquia a que pertenecía mi aldea, un cura que para demonio había nacido, ya que el muy condenado había conseguido de las autoridades una ley, que no se quién se la había fabricado, pero el caso es que existía, y condenaba a todos los vecinos a oír la Santa Misa, y a no trabajar ni en las tierras, ni en los prados, ni en nada, bajo pena de una multa que la ley considerara justa por ser injusta. Como yo ya no tenía trabajo, pues cuidar los ganados estaba permitido, y aquel gochu de mi antiguo amo desde aquel día tendría que hacer el trabajo que como un miserable esclavo yo le hacía, me levanté tarde del único xergón de fuéa (jergón de hoja) que en la casa había, que lo había industriado de unos sacos, porque todo cuanto poseíamos que era bien poco, al terminar la guerra el honrado vencedor nos lo había robado, y no contentos con esto, todavía fusilaron a mi padre, acusándole de haber robado grandes cantidades de dinero, de haber hecho esto, lo otro, y lo demás allá, y todo porque se le querían cargar cuatro caciques, como se ha hecho en todos los lugares de mi Patria buena. Noté que me dolía el rostro y que le tenía ensangrentado, no pude mirármelo al espejo. porque éste era un lujo que en mi casa no existía, así pues, me fui hasta el río que por detrás de mi casa pasaba, y me lavé como mejor pude, secándome después a las sucias y ásperas mangas de mi mono, y sin desayunar nada, porque en la casa no habla ni la más mínima consolación de comida, me dirigí a oír la misa, ya que yo de pequeñín era muy creyente y religioso. Estando yo enredando (jugando) con algunos otros guaxinus (niños) de mi aldea, en espera que tocase la última campanada para entrar en la iglesia, vi llegar la pareja de la guardia civil y un vuelco de temor revolvió mi ánimo, que casi consiguió ordenarme que saliese corriendo, huyendo pronto de aquel nuevo peligro que me acechaba. Sin embargo no lo hice, porque o no era lo suficientemente valiente, o lo necesariamente cobarde para hacer tal cosa, lo cierto es que cesé de jugar y me quedé mirando para ellos, lleno de temor, de tristeza, de pena. Preguntaron a alguien quién era yo, uno de mis vecinos me señaló, entonces los guardias me llamaron, y yo hacia ellos avancé, cabizbajo, temeroso y desamparado, igual los niños que los vecinos me miraban sin urniar (decir) palabra, muy posible muchos de ellos, tanto fascistas como rojos, vencedores o vencidos, sintiesen una profunda pena al ver aquel niño, desventurado e inocente ruina que dejó la vil venganza de la posguerra, avanzar sin protección ni cariño de nadie hacia los guardias, al fin llegué junto a ellos y me los quedé mirando, no me gustaron sus rostros, que me parecieron dos demonios, entrambos se quedaron mirando unos momentos en silencio mi rostro, en el que se podía leer la despreciable cobardía y nefastosas intenciones, que se enraizaban en el podrido sentimiento de mi amo, pude comprobar que esbozaban una tenue sonrisa, y no pude descifrar, si era que les alegraba observar el sello del martirio anclado en mi cara, o si por todo lo contrario, me dedicaban un consuelo de lastimosa consideración. Qué enano era yo físicamente en aquella lejana y para mi inolvidable, desgraciada y maestrosa mala época, si desde mi distancia también en el momento mi señora prisionera, proyectó mi mente siempre libre, como el misterioso dios que en cada mente humana vive, cuento yo que si me observé ante toda aquella gente, asustados los unos, hartos de maltratos, satisfechos los otros, por formar parte del mando, e indiferentes los restantes por no contar nada en ningún bando, digo que si me vi tan insignificante en mayor cuantía todos cuantos me rodeaban eran, ya que ninguno de ellos optó, en defender a un niño inocente y lleno de temor, que no había cometido más delito que el matar sin querer a un chivo, que era menos cabrón que todos aquellos papalbus humanos. Uno de los guardias con el mosquetón en la mano, me acarició mi corta y jamás peinada cabellera, pues nada más que tenía dos dedos de larga, mi madre me la rapaba al cero para que los abundantes piojos en ella no sembraran la descendencia de sus miserias, y a la par que esto hacía tan despreciable celador de una ley muy poco justiciera, con palabras que pretendían ser cariñosas y amables me dijo: —Ya veo por las caricias que luces en tu rostro, que con todo merecimiento y sin ninguna duda el señor Manín te ha hecho, que eres un niño rebelde, desobediente y malo, que te niegas a decir la verdad, y por lo tanto por todos estos endemoniados pecados irás al infierno, así es, que si ahora mismo no me dices quién fue el que disparó contra el chivo de tu amo, yo también tendré que castigarte. En esto estábamos el guardia y yo rodeados por los vecinos que no decían ni pío, cuando hizo acto de presencia el señor cura, que relevando a la autoridad de su palabra no así de mi persona, me aconsejó apoyando sus frases en la Divinidad de Señor, para que les contase la verdad que me liberaría de todos mis sufrimientos. Díjele al cura lo mismo que al guardia que yo estaba dormido, y que sólo me había despertado al oír al chivo berrar a la par que bajaba por entre los peñascos rodando. La ruda mano de aquel guardia, que seguramente había sido toda su vida un rústico campesino y que la guerra le había liberado de tan honrado lugar para colocarle en el más delicado de los oficios, como es el de servir con dignidad a la Justicia, cuento yo que aquella pesada mano de aquel hombre que pensaba que las personas había que tratarlas como a las bestias con las que él hubiera vivido siempre, dejó de acariciar mi cabeza y sus dedos se aferraron como si fuesen fuertes murgazas (tenazas) a una de mis uréas (orejas), y sonriéndose como si me estuviese el muy hipócrita acariciándome, a la par que me rogaba que le contase la verdad, me apretujaba con tal fuerza, que el dolor que me inyectaba me hacía ver todas las estrellas. Creo que lo que más le molestaba aquel cobarde representante de la ley, no de la Justicia, era que yo, que la vida ya me había forjado en saber llevar el sufrimiento, ni llorara, ni gritara ni menos me quejara de nada, por eso el infame seguía despiadamente con todas sus fuerzas apretándome, aun es hoy el día, que cada vez que me recuerdo de aquel momento mi oreja se pone tan rápidamente colorada, que hasta me molesta el calor que alumbra. Así en este atroz sufrimiento yo me debatía, sin que nadie de los allí reunidos por mí intercediera, dentro del horripilante dolor que me producía aquel estrapayáu d'uréas (retorcimiento, aplastamiento de orejas), cuando llegó mi madre ante la concurrencia, pues como era domingo, bajaba la pobre de aquella aldea donde toda la semana había estado trabajando, trayendo encima de la cabeza una manieguina (cesta) llena de viandas que en el caserío le habían dado a cuenta de su esfuerzo. Cuando mi madre me vio a mí, en tal escarnecimiento, tiró la manieguca al suelo, y llena de una fuerza airada que la multiplicaba, se acercó tan randa como una centella hasta mi verdugo y arrancándole el mosquetón de un fuerte tirón de entre su mano, le pegó con él tamaño golpe encima de sus costillas, que dio con él como si se tratara de un muñeco de trapo en tierra. Antes de seguir con esta cierta historia, voy hacer un inciso, para describir muy someramente cómo era mi madre en aquella época. Era joven, aun no llegaría a los cuarenta años, y a pesar de su juventud, ya había perdido la pobrecita dentro de los mayores sufrimientos que se puedan imaginar, a dos hijos que luchaban en la guerra, a su marido que fuera fusilado y a todo cuanto poseía. Mi madre como perteneciente a la más ancestral raza astur, era rubia, con el pelo del color de la miel, o de la escanda sazonada, tan abundante lo tenía, que cuando lo llevaba suelto y se acuruxaba (agachaba) le tapaba todo su cuerpo como si lo cubriera con una preciosa manta. Sus ojos eran a veces tan azules como el transparente cielo de una mañana de primavera, y en ocasiones eran tan verdes como los mismos campos de nuestra aldea. Era tan pura y recia como la misma madre naturaleza, inamovible en sus decisiones, honrada y justiciera. Era una auténtica astur procedente de la primera raza que pobló las ubérrimas montañas de mi noble tierra, y no una mistificación como somos hoy en día más del noventa por ciento de las gentes asturianas, enraizados con todos los colonizadores de nuestra tierra. Mi madre enojada era una invencible fiera, y tranquila y serena, era tan hermosa y dulce como incomparablemente lo es mi asturiana tierra. Y ya dicho con suficiente claridad como era esta excepcional mujer, vuelvo a centrarme en el desaguisado que mi madre justicieramente preparara, con una valentía y decisión tal, que dejó a todos perplejos y anonadados, pues el guardia que en posición ridícula espanzarrado moraba en el suelo, desde tal lugar miraba con ojos desorbitados a mi madre que con el mosquetón en la mano y a la par que se lo arrojaba con fuerza y mala sangre contra su pecho le decía: ¡Yes un llimiagu, lu mesmu que toes istes xentes que conxentíen, qu'dellantri de la mesma ilexia del Faedor, y'en prexencia d'isti cura escosáu de coyones ya xusticieres razones, lú mesmu que tous vuexotrus que sois una cabaná de baldreyus, que tu que yes un cachiparru, martirizares a isti nenín pequenu, ya s'ístu faedis con miou fíu qu'entavía 'l probitín non sabe dúnde come, ¿qué faeredis con les prexones mayores? (Eres un rastrero baboso, lo mismo que todas estas gentes que te consienten, que delante de la iglesia de Dios y ante la presencia de este cura que no tiene ni cojones, ni justicieras razones, lo mismo que todos vosotros, que no sois nada más que un rebaño de cobardes, que tú que no eres nada más que un parásito martirizaras a este pequeño niño. Y si esto haceís con mi hijo, que todavía el pobrecito no sabe de dónde come, ¿qué hareis con las personas mayores...?). El otro guardia que sin lugar a dudas parecía un hombre con mejores sentimientos que el gusano que me había martirizado, intentaba sujetar a mi madre propinándole palabras que le aconsejaban que no complicara más las cosas, mientras que su repugnante compañero se levantaba del suelo, y ya con el arma entre sus manos, la enarboló por encima de su cabeza en amago de dejarla caer encima de mi madre a la sazón que con una inquina maligna y cobardosa le decía: ¡Si fuese usted un hombre, ahora mismo le partía la cabeza en dos para que al final de su existencia comprendiera usted, que el deber de todo ciudadano es respetar a la ley! A lo que mi madre le respondió de la siguiente manera: —Si you fora un home, a usté había qu'allevantalu dóu tá, p'ancuandiálu debaxu tierra, que ye 'l llugar quéi cuerresponde a la xentuza baldreyante comu ye usté. Ya tocante a la ley que reprexenta, que ye tan betchá de maldáes comu usté mesmu, pásula you ya toes les prexones decentes pente les piernes ya mexamus per echa. ¡Perque isa lley que tantu cacaréa achuquinóu ya t'achuquinandu a fatáus d'iñocentes, sin respetar nin al vietchu que t'encantu la xepoltura, nin al xoven qu'entavía non golióu 'l tafu de papalbus ya rapiegus que tienen tous los comedores que la endubiechan y'esmarachen! (Si yo fuese un hombre, a usted había que levantarle del lugar donde se encuentra para enterrarle bajo tierra, que es el sitio que le corresponde a la gentuza cobarde como lo es usted. Y tocante a la ley que tanto cacarea, que está tan rica de maldades como usted mismo, la paso yo y todas las personas decentes por entre las piernas y meamos por ella). (¡Porque esa ley que usted representa, ha asesinado y está asesinando a muchos inocentes, sin respetar ni al viejo que ya se encuentra al borde de su sepultura, ni tampoco al joven que todavía no se ha olido, el característico mal hedor que emana de los comedores, indeseables y ladrones que la han hecho, así como ustedes que atropelladamente obligan a punta de pistola y látigo a que se cumpla!). Aun puedo ver en los rostros de todas aquellas gentes que nos rodeaban, desde esta asquerosa celda donde viviendo el presente que me aprisiona en esclavo de unas injustas ordenanzas, mi mente desdoblándose en dimensiones pasadas, añora con tristezas y alegrías, las primeras alumbradoras fuentes de toda mi desgracia. Sí, veo los ojos asustados de algunos de mis convecinos, que al escuchar aquellas graves y acusadoras palabras que mi madre airada, enloquecida y por toparse en su justo desquiciada, le decía a aquel guardia que tan cobardemente la amenazaba. Sí, veo como todos ellos con tristeza pensaban, que mi madre no iba a salir de aquel asunto bien librada. Pues en aquellos tiempos por menor delito, al paredón de fusilamiento llevaban a personas más recomendadas. Vi los ojos de aquel guardia ruin y rastrero, vilos cómo se llenaban de una alegría satánica, quizás en otras ocasiones ya por él vivida, cuando a tantos inocentes martirizaba o asesinaba. Vi cómo dejó de amenazar a mi madre, cómo colgó el mosquetón de su hombro, y metiendo la mano sonriendo canallescamente en su macuto, sacó unas relucientes esposas con las que se disponía a encadenar a mi madre en el lleldar (acaecer) que le decía: —La voy a llevar a usted y a su hijo detenidos hasta el cuartelillo, y allí, le enseñaremos a usted a respetar la ley y el orden, ya verá usted cómo cuando nosotros la dejemos, no se le ocurrirá jamás ofender a la ley y al régimen, ni aun en su propio pensamiento. Y en cuanto a su cachorro, que parece ser tiene su misma casta, también le enseñaremos a decir la verdad aunque tengamos que arrancarle la lengua. Fue entonces cuando uno de los dos principales caciques de la aldea, que también ye menester que cuando encarte les diga cómo eran, le dijo al guardia con palabras amenazadoras: ¡Dexe tranquíl ista muyer ya 'l sou fíu, pos güéi mesmu vou cuntaye you 'l sou xefe la clás de guardia que ta fechu. (Deje tranquila a esta mujer y a su hijo, y hoy mismo le voy a contar a su jefe la clase de guardia que está hecho, que se ha dejado desarmar por una mujer cuando cobardemente usted martirizaba a su hijo, poco puedo poder yo si no le hago catar covixu noitre ufixu (oficio), perque nisti de guardia paeme amindi que nun ten llixa (arte, valer, etc.). La fuerza y poder que tenían aquellos desalmados caciques en aquellos tiempos de desalmados vivires, achindi mesmu xuntu lus mious güétchus (allí mismo frente a mis ojos) quedaba bien claro, porque aquel guardia aviñonáu de miéu (lleno de miedo), se justificaba rastrera y servilmente pidiéndole perdón aquel hombre que no había sido en toda su vida nada más que un verdadero canalla, per ístu miou má noxá fasta cuaxí la llocura dista maneira le falóu (por esto mi madre enojada hasta casi la locura de esta manera le habló). —Lu que me faltaba per uyír, que tena que debéi cumplíus a isti baldrayu d'achuquín, que dexóu la nuexa 'ldina xemá de güerfaninus dexamparáus de la mán del Faidor ya de lus homes. (Lo que me faltaba por escuchar, que tenga yo que deberle favores a este cobarde de asesino que dejó la aldea sembrada de huérfanos desamparados de la mano de Dios y de los hombres). ¿Nun foste tóu sou banduerru de lus enfermus el que denuncióu 'l miou home paque me l'achuquinaren na cárxel d'Uviéu? (¿No has sido tu comedor, canalla de los infiernos el que ha denunciado a mi marido para que me lo asesinasen en la cárcel de Oviedo?). ¿Ya con lus fíus de Manolón el Gocheiru...? ¿Qué foi lu que fixiste conechus baldrayán? Que yeren un par de rapazus más bonus qu'el pan d'escanda qu'enxamás fixerun mal a naide, ya cundu taben per aquíndi de millicianus, ya tóu t'encovaxabes fugáu per les branes, tóus xapiemus na cabana que t'empayaretabes, ya tantu nuexóitres perque yeras veicín comu aquechus ñocentinus rapazus qu’achuquinasti deximiémuste xempre pa que nun te prendieren. Que fatiquinus forun lus probetayus rapazus, y'anxín pagarun con las sous vides les sous fatezas, pos se te viexen deñunciáu, nistes gores tabes fechu 'n meruxéiru de merucus, xustamente lu que yes, y'echus taríen vivus al lláu de lus sous pás. (¿Y qué has hecho con los hijos del Cerdero?, que eran un par de mozos más buenos que el pan de escanda, que no han hecho más mal los pobrecitos, que cuando fueron al servicio militar por la quinta; y estuvieron por estos contornos de milicianos, mientras que tu andabas por la braña huido, y sabiendo nosotros en la cabaña donde te refugiabas, no te hemos denunciado porque eras nuestro vecino, aunque tuvieras la idea política que te diera la gana, que no debe de ser ninguna, porque te parió tu madre canalla desde la entraña, pues como te estoy diciendo, tanto aquellos grandes rapazos como nosotros, te olvidábamos siempre para que nunca te cazaran. ¡Qué tontos fueron aquellos pobres y desgraciadinos muchachos, y así pagaron con sus vidas sus tontezas, pues si te hubiesen denunciado, a estas horas, tu estarías hecho una verbena de gusanos, que ni más ni menos es lo que eres, y ellos estarían vivos al lado de sus desesperantes padres!). Todos escuchaban a mi madre silenciosos y asustados, considerando algunos con tristeza, que mi madre se había vuelto turulata (loca) para atraverse a manifestar acusadoramente ante los guardias, el cura y el pueblo, lo que todas las gentes de la aldea sabían que era cierto, pero no se detuvo mi madre en el acuse que le hacía aquel villano de todas sus bellaquerías, pues al no encontrar nadie que la importunara, siguió con su palabra y con igual fuerza mortificándole de esta manera: —E nus tiempus d'endenantes, cundu lus roxus mandaben lu mesmu que vuexotrus facedis nagora, non trañia l'esquilona de l'ilexa p'axuntanus en conceyu p'uyír la misa tres el cura, perque pieschada taba la casa del Faidor, ya con lus curas lus roxus nagua querían, peru a pesar de tar tan lexus del Faidor, a naide s'achuquinóu n'aldea, ya se morrierun un par de rapazus, fói nel frenti, peru nagora que tenemus l’ilexa 'l entestate, y'un cura que coyius de la man quiér chevanus a tóus pel atayu de non sei que Dios, ya non sei que cielu, pos con tou isti telar, entremedáu de cures, ya caciques comu lu yes tóu, de confexones, mises ya xermones, achuquinasteis n'aldea 'n poucus dies, más xentes que de mala manera, enxamás de lus xamases en Asturies murrierun. Se tóu xupiés so lladrón achuquinante, lu mesmu que toes istes xentes que m'acorrelan, lu que you tenu xufriu nes comunicaciones de la muerte que se encaldaben na cárxel d'Uvieu, dúnde 'l miéu ya 'l espavoríu facien fuercia, únde 'l fríu enxenebráu la entraña te queimaba, únde les chárimes esbocáes en el glayíu xapoixaben, atristeyáus ya dollores qu'eszarapicaben, tous lus xentíus de cuantus escuchaban. Non puéu apoixar de mious videtches, lus güeyus enfervecíus de aquechus homes, qu'agoxáes allumbraben engafuráes chárimes, con les manes tembluqueántes per el miéu, acoyendu con desesperación las rexes de fierru, que non lus dexaben en postreira vez, abrazar a la sou muyer ya lus sous fíus, qu'ameruxáus de cariñu, ya betcháus de dollor, choraben ya glayaben, xiringáus per el amore que profexaben naquel home, que yera 'l pá de lus fíus, el mantín desous quereres, y’l caidonal del sou llare. Naide algamía per mor de aqueches rexes de fierru entemedades, falagar cómu postreira despedida, a la muyer nin al home, nin lus pequeninus fíus, que güerfaninus naquecha nueche diben quedaré, perque banduerrus baldreyus lu mesmu que tóu, lus deñunciaben y'acusaben de faer fatáus de couxes, que ni nel xoñéu lus probetayus dacuandu lleldaren. Tóus nun mirabamus atristeyáus per debaxu la borrina qu'acobertoriaba lus güeyus encarnispáus pe les chárimes, ya lexus de falanus tantes couxes, nel tiempu tan escosu que nus daben, esfaíamonus en playíus choramiqueirus llastimeirus e nes fanes más mortales. Enclicáus tous per un dollor que nes entrañes esquiciáu t'esgarduñaba, tabamus fatáus de xocenes muyeres que güéi toes viudes y'esgraciaínes semos, enlloquecides y'engarrinchades a les rexes que a la llibertá ya la xusticia trincotiaben. Nagua podiamus decinus, perque la pallabra afogábase na conguetcha qu’el alma esfaída pe la tristieza sacupaba, sous penares nel gargüélu, a munchus el dollor añuedábayes el celebru con tal prietura, que esmurgazábanse col xentíu perdíu nel enllabanáu xuelu. Alcuérdume comu s’agora mesmu fora, ya xamás de lus xamases tal desxusticiáu, endiañáu, baldreyóuxu ya chuquinamientu de xentes abondes d'eches tan iñocentes comu isti rapacín, que la mesma lley qu'achuquinóu a suo padre, martirizóulu a él, ante 'l cura, que mangonéa la mitá la aldea, y'isti banduerru de cacique dumeña entrambas partes, ya tous voxoutrus qu'empaparáus per el miéu, olvidósebus defender tou lo güenu per lu que lus vuesus homes llucharun ya morrierun ¡Sin alcuerdume d'aqueches canallesques comunicaciones que se lleldaben na cárxel d'Uvieu, ya non esborraránseme de les mious vidatches metantu que la vida me acompañe! (En los tiempos ya pasados, cuando los rojos mandaban lo mismo que vosotros hacéis ahora, no tañía la campana de la iglesia, para llamarnos y rejuntarnos a todos en fraternal comunidad, para escuchar la misa detrás de un cura, porque cerrada estaba la Casa de Dios, y con los curas los rojos no querían saber nada. Pero a pesar según parecía de que se encontraban muy lejos del Hacedor, a nadie asesinaron en la aldea, y si han muerto un par de jóvenes, ha sido luchando en el frente. Sin embargo ahora, que tenemos la iglesia siempre abierta y un cura que asidos de la mano, quiere llevarnos a todos por el camino más corto para alcanzar, no sé a qué dios, ni tampoco a qué cielo, pues con todos estos sucederes que ahora están pasando, entretejidos por los curas, y por caciques como lo eres tú, de confesiones, misas y sermones, habéis asesinado en la aldea en pocos días, más gentes que de mala manera, jamás de los jamases no contando estos tiempos, en todo Asturias han muerto. Si tu supieras so ladrón y asesino, lo mismo que todas estas gentes que nos rodean, lo que yo he sufrido en las famosas comunicaciones de la muerte que se hacían en la cárcel de Oviedo, donde el miedo y el pavor, hacían fuerza, donde el helado frío que el temor producía, al mismo tiempo las entrañas te quemaba, donde las lágrimas deslocadas en gritos lastimeros se posaban, haciendo tristezas y dolores tan inmensos, que despedazaban todos los sentidos de cuantos escuchaban. No puedo apear de mi cerebro los ojos enardecidos de aquellos hombres, que a cestadas alumbraban envenenadoras lágrimas, y con sus manos temblorosas por el miedo, cogían con desesperación las rejas de hierro, que les prohibían por última vez, abrazar a sus mujeres e hijos, que llenos de cariño y ricos de dolor, lloraban y gritaban desesperadamente, movidos por el amor que profesaban a aquel hombre, que era el padre de los hijos que quedarían ya para siempre desamparados, el amante esposo de sus quereres, y el fuerte guía de sus lares. Nadie alcanzaba por la causa de aquellas rejas de hierro fuertemente entretejidas, halagar como última despedida, a la mujer ni al hombre, ni a los amados y pequeños hijos, que huerfanitos aquella noche si iban a quedar, porque indeseables cobardes lo mismo que tu eres, les habían denunciado y acusado, de haber hecho muchas y malas cosas, que ni en el sueño los pobrecitos, jamás ni habían pensado. Todos nos mirábamos entristecidos, por debajo de la niebla que nublaba los ojos enrojecidos por las lágrimas, y lejos de hablar de tantas cosas en el tiempo tan corto que nos daban, nos deshacíamos en lamentos lastimosos, que nos precipitaban en los abismos más mortales. Agachados todos por un dolor que en nuestras entrañas enloquecido sin piedad las arañaba, estábamos en aquella triste ocasión, muchas jóvenes mujeres que hoy todas viudas y desgraciadas somos, enloquecidas y agarradas con desespero a aquellas rejas, que a la Libertad y a la Justicia pisoteaban. Nada podíamos decirnos, porque las palabras ahogábanse en la garganta, que el alma deshecha por la tristeza, vertía en ella sus penares. A muchos el dolor les aprisionaba el cerebro con tal fuerza, que se desvanecían privados del sentido entre las losas que poblaban el suelo. Recuerdo como si ahora mismo estuviese sucediendo, y nunca jamás, tal injusticia, endiablada cobardía, y canallesco asesinamiento de gentes, muchas de ellas tan inocentes como este pequeño, que la misma ley que asesinó a su padre, le está martirizando ahora, precisamente ante la presencia del cura, que es el dueño de la mitad de la aldea, y de este indeseable de cacique, que domina entrambas partes, y de todos vosotros que llenos y dominados por el miedo, os olvidasteis de defender todo lo bueno y hermoso, por lo que vuestros hombres lucharon y murieron). (¡Sí recuerdo aquellas canallescas comunicaciones que se hacían en la cárcel de Oviedo, y que ya nunca podrán borrarse de mis sienes, mientras que la vida me acompañe!). Recuerdo perfectamente cómo todas aquellas gentes escuchaban a mi madre entre asombrados, y compasivos, entre temerosos avergonzados y ofendidos, y quizás hubiesen escuchado muchas más injusticias que habían hecho no los caballeros y valientes soldados, que denodadamente lucharon hasta conseguir la victoria, ni tampoco las juventudes que militaban en el partido triunfador, sino las gentes maduras, caciques que habían conservado la vida en entrambos bandos, que llenas de un odio vengativo y endiablado, habían hecho ellas más muertes criminales en la paz de la posguerra que todos los leales luchadores de enemigos bandos. Digo yo que mi madre con su cordura de mente les hubiese seguido acusando, si el cura, muy oportuno y diplomático, como son todos los religiosos de carrera larga, no se ausentara sin decir palabra, y ordenara al sacristán que tocase la última campanada, para entrar a la iglesia con el fin de escuchar la misa. Y ahora diré, que mal dicho está que yo diga que el sacristán tocase la campana, porque no había tal campana, ni en la iglesia de mi aldea ni en ninguna otra en todo el valle, ya que los rojos, se las habían llevado todas, no sé con qué fin ni propósito, como tampoco puedo comprender porque quemaban los santos que jamás les harían ningún daño, y dejaban con vida a indeseables como los caciques asesinos de mi aldea. Lo cierto es, que como campana de la vieja iglesia de mi aldea, había un trozo de raíl colgado del pórtico con una alambre, donde aporreaba el sacristán, con un martillo medio deshecho de los de cabruñar la guadaña. Nada más que el toque comenzó hacerse sentir, fueron las gentes desfilando tras la llamada de la postrera campanada, sin que nadie se osara replicarle a mi madre ni tan sola una palabra, bien fuese de desagrado o de conformidad con cuanto había enardecidamente manifestado. Todos se adentraron en la casa del Señor donde yo creo, que si el Nazareno pudiese apoixase (apearse) de la Cruz, no dudo que a todos ellos una tocata de barganazus les esfargayara. (Paliza de palos que en ellos prodigara). Dejó mi madre de reñir a voz en grito, pero siguió haciéndolo muy quedadamente, a la par que con gran remango recogía su cesta, que colocándola esta vez debajo el brazo, nos encaminamos para nuestro lar, mientras que aquellas gentes, culpables unas e inocentes las otras, le rogaban a Dios, los unos por sus pecados monstruosos ya cometidos, que en El no habían pensado cuando los ordenaban, los otros, quizás le pidieran paz y prosperidad para ellos, sus cosechas y ganados, pero Dios no escucharía ni menos ayudaría, ni al pecador tal vez arrepentido, ni al inocente libre de pecado, y lo sé por propia experiencia, porque yo, tantas veces le he llamado, suplicado y rogado, siempre a cuestas con el temor, la miseria y el desprecio que el mundo en mi había sembrado, y jamás El se dignó ni tan siquiera escucharme, porque si me hubiese escuchado, y no remediara con prontitud ni nefastoso sufrimiento, yo diría ya sin el menor equívoco, que el Dios que todos tememos y adoramos, no es nada más que un diablo. Y esto sin lugar a dudas es así, porque Nuestro Señor está harto de nosotros hasta la misma coronilla, y por eso pensó ya en inmemoriales tiempos, que o liquidarnos a todos, y olvidarse sin pena y con prontitud del mal invento que había industriado, o dejarnos vivir a nuestro aire, sin preocuparse ya para nada de nuestros haceres, hasta que la muerte nos lleve a su presencia. Caminaba yo detrás de mi madre, sujetándome con la mano mi dolorosa y sangrante oreja, que más doloroso sufrimiento me había reportado, cuando aquel imbécil y canalla de guardia me la había retorcido, que si me hubiesen molido todo mi cuerpo a palos. Llegamos a la postre a nuestra humilde casa, y siempre sin parar de reñir mi madre, de maldecir y de amenazar, estongóu 'l llar (limpió la cocina) de añejas cenizas, y con la rapidez con que ella solía hacer las cosas, tizóu ‘l fuéu (prendió el fuego) y después, puso un cazo lleno de agua con sal y unas hierbas (que ahora no sé cómo se llaman, pero que son muy buenas para las heridas) a hervir, y mientras que hervía, s'encaldóu nel trabayu de pulgar patacas (se hizo en el trabajo de mondar patatas), de las que había traído de la aldea de donde venía. Cuando el agua estuvo en su punto, que fue en el momento que ella terminara de aliñar las patatas ya listas para ser fritas, se dispuso mi madre a curarme, y al tenor que lo estaba haciendo, y viendo yo en su rostro retratado el cariñoso sufrimiento que por mí sentía, ella como siempre intentando disimular toda emoción, me preguntó dando muestras de un enfado cariñoso, ¿que qué era lo que había sucedido, o en qué líos me había yo alojado, para que los guardias me hubiesen puesto el rostro como un Ecce Homo? —Díjele a mi madre que el guardia no me había hecho nada más que estrapayáu l'uréa (deshecho la oreja), y que las otras heridas me las proporcionara el amo Manín, por las causas del condenado cabrón que ustedes ya saben. —Vi cómo las recias manos de mi madre temblaban al tenor que a mis heridas con aquella agua milagrosa me lavaba, sentí cómo su voz enardecida juraba y perjuraba contra aquel Manín de los infiernos, al cual ella decía, le iba a colgar la foiz (hoz) del pescuezo. Dio por terminada mi cura y en instantes me preparó la comida, que consistía en un buen cazo de patatas fritas con grasa de tocino, un gran cantezu (pedazo) de pan de escanda, y un escudiecháu de lleiche con borona (taza de leche con pan de maíz), y ya fartuquín fasta ‘l rutiar (harto hasta el eructo), preguntele que si podía ir a dar una vuelta por la aldea, a lo que ella me respondió afirmativamente, recordándome con amenazas, el que non m'engarricra con lus oitres rapacinus. (Que no me pelease con los otros niños). Cuando me dirigía al lugar donde todos los chicos por costumbre teníamos de reunirnos para enredar (jugar), en una de las callejas de mi aldea, me topé con Pelayu, que seguramente habría abandonado a su amo en el monte, por el extraño de no verme a mi como sucedía siempre. ¿Porque qué animal o persona con sentimientos nobles y cariñosos, podría vivir en la soledad del monte en la compañía de una repugnante bestia, como lo era Manín nuestro amo...? Viome primero Pelayu que yo a él le avistara, y casi estoy por asegurar, que me había olfateado antes de que yo desembocara en la calleja, donde él buscándose la vida por todos los rincones husmeaba. Porque yo jamás había visto a Manín, darle al pobre de Pelayu de comer nada, ya que Manín solía decir dándoselas siempre de razonero eficiente, que el perro no se le podía dar la esllaba óu llabaza de fregar lus cacíus (las aguas sucias residuos de lavar los cacharros de la cocina) porque estaban los bracus na cobil urniándu per llapalas (cerdos en el cubil gruñendo por tomarlas), que al perro lo único que se le podía dar, era aquello que no tuviese aprovechamiento para nada, como les llixes de les vaques cundu betchaban, de las uvées ya les cabras, óu cuallesquier oitra molicie que paque nún fediera menester yera encuandiála (como las libraduras de las vacas, de las ovejas y las cabras cuando parían, o cualquier otra porquería que para que no oliese mal, fuera necesario enterrarla). Vino Pelayu hacia mí envuelta su alma perruna por una gozasa alegría, pero me di cuenta con pena profunda, que no hacía tal acercamiento dentro del desenfado y gracial camaradería que en todas las ocasiones él conmigo usara, pues por primera vez mi buen Pelayu, para acercarse a mí, rastreramente se arrastraba, no era por el miedo de que yo le apaleara, ya que jamás ni de palabra le había ofendido, era sin duda porque se sentía muy avergonzado de haberme abandonado la pasada noche, cuando tan triste y solo me encontraba, y quizás más le necesitara. ¡Pobre Pelayu! ¡Qué alma más humana tenía, y a cuántos humanos, el alma de los rabiosos perros les dirigía! Me agabuxé (agaché) a su lado, envuelto yo por una sana, jovial, y angelical alegría, le besé su rostro varias veces entusiasmado, y acaricié con gozo su fino y sedoso cuerpo, y olvidándonos entrambos él de su cobardía y yo del rencor que pudiera por su gesto guardarle, nos fusionamos en un abrazo risueño y cariñoso, donde él dando pequeños ladridos por los que manifestaba su alegría y pena, me lamía una y mil veces las heridas que adornaban mis mexietchas (mejillas), y quizás se estuviese jurando, que aunque le costase la vida, nunca de mi lado se alejaría. Toda aquella tarde, estuve jugando al «llanque» y a la «palombietcha» con el único amigo de verdad que en la aldea tenía que se llamaba Muel. Pobre amigo mío, murió cuando apenas tenía veintiocho años, reventado por el más duro y esclavizante trabajo, que desde su niñez y en mi compañía, fustigados por el hambre y la necesidad, entrambos y dos a las severas órdenes de su padre, como serradores en casi todos los montes de mi Asturias, habíamos llevado a cabo, al final, su cuerpo ya deshecho, explotado y gastado, fue consumiéndose en la triste soledad del sanatorio del Naranco, donde murió devorado por una tisis galopante. Tenía Muel dos o tres años más que yo, y sin embargo éramos los dos de la misma estatura, y empezamos a serrar madera manualmente los dos en el mismo día, teniendo yo en la sazón, tan sólo trece años, fue nuestro maestro su propio padre, y nos trataba como nadie se puede imaginar, ya que no había día, que no nos untara ‘l focicu (nos azotaba) por lo menos un par de veces. No es que aquel hombre y excepcional trabajador fuese malo, no nada de eso, es que el pobre precisaba por fuerza mayor, para poder desarrollar el duro trabajo del serrador, que nosotros hiciésemos el trabajo de hombres y no éramos nada más que dos niños. Digo yo que aquella tarde, le conté a mi amigo Muel, como había encontrado en la montaña la cueva de las armas, y así hablando de nuestros proyectos, acordamos que al día siguiente subiríamos hasta ella, para jugar hasta cansarnos con aquellos juguetes de verdad. Así es que a la oscurecida retornamos cada uno para su casa, saboreando por adelantado lo felices que al día siguiente habíamos de ser. Caminaba en pos de mí, tan contento y satisfecho como siempre mi buen Pelayu, sin preocuparse para nada de que él, era un esclavo de Manín, y no un ser libre que pudiese hacer lo que más le conviniese, pero al llegar a la esplanada donde asentada estaba la bolera, lugar clave donde se reunían todos los vecinos de la aldea, después que concluían sus trabajos, bien fuese para charlas y cambiar impresiones, o para jugar unas partidas a los bolos, como cuento, allí estaba Manín, en diálogo con unos vecinos, ya de retirada para su casa después de haber encerrado las cabras, cuando vio a su desleal Pelayu, que muy contento y moviendo con gran felicidad su rabo, me acompañaba a mí, como si yo fuese en vez de él su amo, dejó a su contertulio con la palabra en la boca, y cambiando su pacífica charla por la riña loca, embistiome a mi con ofensiva y pecaminosa palabra, al mismo tiempo que con la vara que portaba en su mano, descargó sobre el confiado Pelayu tal varazo, que a quedarse el pobre tan sólo un segundo condoliéndose del acuciante dolor que en su cuerpo se anidaba, seguramente que hubiese llevado sobrada ración de varazos, que fácil la dejarían sin vida in situ. Pero no hizo tal cosa mi buen Pelayu, sino que salió huyendo como alma que se lleva el diablo, lanzando en el aire ladridos, que yo creo que no eran por el profundo sufrir que le proporcionara el castigo, sino que en su lenguaje, seguramente maldeciría aquella bestia con figura humana, que era capaz de azotar despiadadamente a un inocente niño, o de asesinarle a él mismo, que no se encontraba con más culpa, que de despreciar a su amo, por canalla y miserable. Y lo propio que Pelayu hizo, no lo dejé yo para más pensado, y a la vez que me perdía en la carrera, huyendo de aquel reptil repugnante y asqueroso, recuerdo que con rabia enloquecida yo le dije: ¡Fíu de put, baldreyu, llimiagu! (Hijo de puta, cobarde, rastrero, baboso..., etc., etc.). Pero miren ustedes por donde, estaba mi madre allí cerca en casa de una vecina hablando de sus cosas tranquilamente, cuando al sentir al Manín que me ofendía, al perro ladrar por la caricia que había recibido, y a mi insultándole poniéndole como un pingayu (de lo peor), salió mi madre de casa de su vecina, con todos sus muchos ánimos aviesporáus (envenenados, aguijoniantes), y cogiendo un palo que allí a mano había, bien seco y sudado, porque hiciera su servicio sirviéndole de mango a una fexoria (azada), se dirigió con extrema rapidez y silenciosamente al lugar donde Manín estaba, y sin decirle ni una sola palabra, empezó a darle palos con aquel formidable mango, que la suerte a Manín le cupió de que nuestros vecinos la detuvieran, porque sino, creo que le hubiese matado. «LA MULTA O EL REFORMATORIO» Al día siguiente, mi amigo Muel, yo y Pelayu, subíamos alegremente hacia la montaña, con locas ansias de llegar pronto a la cueva, con el infantil y firme deseo, de jugar hasta saciarnos con aquellas armas, recuerdo a mi querido amigo, futuro candidato al igual que yo, a la penosa esclavitud que como serradores nos aguardaba, la veo con su sana sonrisa, pintada en sus pequeños y vivarachos ojillos azules, acariciar una y otra vez, con una alegría inmensa aquellas armas, no existía para nosotros en el mundo, en aquellos felices momentos, nada que pudiésemos apreciar tanto, como aquellos mortíferos juguetes, de los que en la sazón, éramos los únicos señores y dueños, nos hallábamos fuera de la cueva, enredando cada uno con su escopeta, y una canana repleta de cartuchos colgada del hombro a la bandolera, Pelayu, desentendiéndose de nosotros mitigaba su hambre cazando grillos y mariposas, o cualquier otro insecto que plugiérale y fuérale rentable para entretener su enflaquecido estómago. Después de cansarnos de hacer la instrucción marcando el paso con la escopeta al hombro, emulando a los soldados cuando hacían prácticas en nuestra aldea, yo le dije a mi amigo señalándole el lugar, que desde aquel mismo sitio, yo había tumbado de dos certeros disparos al cabrón de mi amo. Muel, sacando dos cartuchos de la canana y metiéndolos dentro de la recámara de su escopeta, me dijo que él también pudiera haberlo hecho, y para asegurármelo de que no marraría el tiro, me señaló una piedra rojiza que había muy cerca de donde muriera el chivo, y a la par que se ponía la escopeta en el hombro para materializar lo que había asegurado, me decía ilusionado: —¡Fíxate Xulín!, ya veras cómu la desfaigu nun fatáu de cachiquinus—. (—¡Fíjate Julín!, ya verás como la deshago en mil pedazos—). El doble disparo retumbó dentro del natural silencio de la montaña, como si se tratase de un ruidoso trueno de las tormentas de los veranos, las águilas y los cuervos, así como todos los pájaros y animales que moraban por aquellos aledaños, moviéronse de sus lugares, graznando las aves al levantar el vuelo, y quizás las alimañas agudizasen al oído para saber el peligro que pudiese traerles aquel espanto. Hasta Pelayu dejó su caza insectívora para ladrar desaforado, como si presintiera que otro cabrón había sido abatido, que le haría de nuevo volver a hartarse, o tal vez nos estuviese reprimiendo, queriendo con su lenguaje decirnos, que aquella xuxeante folixa (crecido ruido, alegría, juerga, etc., etc.) que tan amanicomiadamente entamábamos (enloquecido ruido que hacíamos) no iba a reportarnos buenos resultados. Lo cierto fue que mi querido amigo Muel, no atinó a deshacer aquella rojiza piedra contra la que había disparado, y yo alegrándome por su fracaso, cargué con rapidez mi escopeta, me la puse en el hombro, y disparé contra aquel blanco otros dos disparos, tampoco pude yo hacer puntería, y él mofándose de mí, cargó de nuevo su escopeta con notoria alegría, a la vez que me aseguraba que de aquella no fallaría, volvía a disparar sin importarle para nada el tremendo culatazo que nos solían dar aquellos guerreros artefactos. Y así, una y otra vez, atenazados por un gozo y felicidad que nunca con tanta fuerza a nuestros juveniles espíritus había con entera libertad creado, disparábamos con alegría ilusionada contra aquel aproxetáu cuctu (enrojecida piedra), creyéndonos guerreros invencibles, o cazadores afamados. Muy posible yo me creyera un jefe poderoso, justiciero y honrado, que cada disparo que hacía, l'eszarapaba les vidatches d'uno de lus baldreyus homes, que habíen achuquináu ‘l miou padre. (Le deshacía las sienes de algunos de los cobardes hombres que habían asesinado a mi padre). Lo cierto fue, que tras de quemar veintitantos cartuchos cada uno, la piedra seguía en su sitio, y nosotros un poco desilusionados, hicimos un pequeño descanso, en el que acordamos cambiar de blanco. Disponíamos de nuevo hacer más atinadas prácticas sobre el rugoso y fuerte tronco de una encina, cuando Pelayu salió de junto nosotros y con apremiante prisa ladrando, contra un intruso que nos visitaba, guiado al parecer por el atronador ruido, que con nuestros alegrativos disparos formábamos. Era nuestro mal recibido visitador un rapazacu (mozalbete) que andaba por aquellos montes a la caza de la perdiz, que había endemasía nutridos bandos, que bajaban a veces hasta los sembrados d'arbeyinus y'oitres semáus (de guisante y otros sembrados) más alejados de la aldea, y ni el gran espantapáxaru tenía llixa de xebrayus (espantapájaros tenía fuerza para espantarlos). Jerónimo se llamaba aquel jovenzuelo indeseable, que había heredado de su padre toda la cobardía y males tales, que muchas gentes de mis lugares, le estarían rabiosa y odiativa, despreciable y asquerosamente maldiciendo, hasta que el Hacedor les llevara de este mundo tan poco lleno de humanidades. Era hijo de este sujeto tan maldecido, cacique de mi aldea con vuelos tales, que no del todo satisfecho con enviar para el otro barrio algunos de sus inocentes convecinos, en el acaecer se dedicaba, a que a sus vecinos la ley, que había, muy moldeable para dar por buenas todas las denuncias avaladas por caciques facciosos como él, se ensañara con crecidas multas, que al no tener dinero la gente aldeana para satisfacerlas, tenían que vender parte de sus ganados, y sabedores los tratantes por ser lobos de la misma camada aunque con diferente collor (color), que los campesinos tenían que vender sus reses con abonda priexa (mucha prisa) para satisfacer aquellas multas antes que se enrodietcharen (enredaran) peores males, pues como cuento, aquellas aves de rapiña de tratantes, se unían todos de tal manera, que lograban desbaratar los mercados hasta tal punto, que más que comprar, lo que hacían, era robar dentro de la ley a los aflijidos y siempre maltratados campesinos. Al quedarse los desdichados aldeanos sin sus ganados, por la causa de aquellas multas, que la verdad era nadie sabía que era lo que castigaban, aquellas asesinantes multas que la ley les inxertaba (injertaba), que les hacía dentro del acuciante temor que en aquel lleldar (ácaecer) era aterrante, deshacerse de sus ganados para pagar tan diabólicas y desnaturalizantes sanciones. Y como los campesinos, por lo menos en todas las embrujadoras aldeas de mi melgueira tierrina (dulce tierra), y me supongo que tal sucederá en todas las aldeyuelas del mundo, sin ganados de tiro no pueden trabajar sus erus (tierras), tenían que por fuerza mayor, agenciárselo aunque fuese dentro de las más viles condiciones, y así, el canalla de cacique de mi aldea, daba vacas, yegüas, cabras, y ovejas a la comuña (condición) que tan sólo el agobio de la desesperante necesidad hacíales aceptar, con lo que se condenaban a ser esclavos de un ganado que no era de ellos, siendo en la mayor parte de las ocasiones las ganancias completamente nulas, pues si una res se moría, se despeñaba, la mataban los lobos o la devoraba el oso, no la perdía el dueño, sino el comuñero, y así, de esta miserable forma, este canalla de cacique, explotaba vilmente a muchos campesinos que por imperativa necesidad, eran comuñeros de este indeseable asesino, que no había hecho la guerra en las trincheras, porque su cobardía era tan grande, que le había obligado a pasar toda la contienda escondido en los montes, y ahora que la guerra ya terminara, era cuando él verdaderamente la hacía, en la entristecida y enlutada paz que poseían las gentes de mis aldeas. ¿Cuántos despreciables seres como este nefasto individuo había en mi Patria... ? ¡¡Yo creo que honradamente debemos todos de reconocer, que había un par de ellos en cada aldea, y en las villas y ciudades me supongo que morarían muchos más!! Cuento que llegó el Jerónimo con su escopeta al hombro acompañado de su perro perdiguero ante la nuestra presencia, y ufanándose altaneramente quizás pensando que nos iba a hacer, lo que le diera la gana, nos dijo con apariencia muy enojada, al mismo tiempo que nos ofendía con sus palabras: ¡Haber decirme pronto, ¿dónde habéis robado estas escopetas?, si no queréis que vos falague ‘l llombu con ista bardiaca! (que nos moliera a palos todo el cuerpo con una vara que portába en sus manos). No despegó sus labios en el momento mi amigo Muel, porque el padre de aquel llabasquín (cerdo pequeño) era el dueño de los ganados de su casa, y por aquello de que el amo siempre, sin la razón con la ganancia anda, no le refutó pequeña palabra. Pero yo que ya me había creído que aquel babayu de guaxón (farolero, fantasma de mozalbete) se iba apoderar de mis armas, las que yo creía que eran de mi entera propiedad, le dije sin miedo y desafiantemente, que aquellas escopetas eran mías, y que ni él ni nadie sería capaz de quitármelas. Entonces Jerónimo mirándome acusadoramente me replicó seguidamente con estas palabras que me condenaban: ¡Entonces... tu fuiste el que mató antes de ayer al chivo de Manín? ¡Si yo fui!, le dije envalentonado y poseído de una airada rabia, a la vez que le encañonaba con la escopeta y amenazándole firmemente le aconsejaba: ¡Fáinus el favore de dexanus nel nuexu antroxu, ya colar pel mesmu xeitu per únde sen chamate 'llegasti, se nun quiés que faiga nel tou ventrón, el mesmu buracu quei fexe nus fégadus del cabrón de Manín! (¡Haznos el favor de dejarnos con nuestra alegría, y márchate por el mismo sitio, por donde sin llamarte has llegado, si no quieres que haga en tu barriga, un orificio parecido, al que le hice en los hígados del cabrón de Manín!). —Y fue entonces cuando Muel valientemente apoyándome con su amenazante escopeta y con sus advertientes palabras le dijo: ¡Mira Jerónimo, no tiene nada que ver que mi padre se arrastre frente a vosotros, por el miedo de que le quitéis el ganado, pero yo ahora no soy mi padre, y si no sales en el momento corriendo como una exhalación (centella, rápido), me parece a mí, que te vamos a coser a perdigonazos! Justificándose Jerónimo con el atropello que en el miedo se cosecha, dio media vuelta y casi a las carreras, tomó las de villadiego, a la par que se alejaba murmurando no se qué amenazas. Su perro, quedose unos instantes olisqueándose con Pelayu, al que yo achuché (azuzé), y Pelayu que para engarradiercharse (pelearse) era una ardorosa fiera, saltó como un león, atacando con un furor endemoniado al fino can perdigonero, y si no es por Muel, me parece que allí en el mismo lugar que había muerto el chivo, Pelayu hubiera despachado, aquel hermoso, cariñoso e inocente perro. Quedámonos muy satisfechos y gozosos, a la par que en nuestros espíritus, navegaba el orgullo perfumándose con la vanidad Humana, y todo, por haber acoyanáu ya féchule moscar ameruxáu de miéu (acojonado y haberle hecho huir, lleno de miedo) al hijo de uno de los amos de la aldea, que en un principio se había creído, que le sería sencillo hacer con nosotros cuanto le viniese en gana. Durante algún tiempo, estuvimos llindiándu (vigilando, cuidando) a Jerónimo por ver el camino que se tomaba, pues teníamos el temor que se ocultara para después sorprendernos, pero no fue así, y al final muy contentos ya le vimos corriendo que se las pelaba en compañía de su perro, desembocando en el pedregoso camino que le conducía a la aldea. Sabiéndonos libres del temor del adefesio de Jerónimo, y olvidándonos en el mismo instante de cuanto con él nos había acontecido, volvimos a nuestro peligroso juego, de disparar las escopetas contra diferentes blancos, y así, hablando de nuestras cosas con satisfacción que nos embargaba dentro de una felicidad pasajera, deslizábase el tiempo sin enterarnos, hasta que a la postre, dimos fin a todos los cartuchos que teníamos, y fue entonces, cuando decidimos esconder las armas en la cueva, y con los hombros doloridos por las sacudidas que nos propinaban las escopetas por los disparos, disponíamosnos muy contentos en el regreso para nuestras casas, y para simular que veníamos de la leña, agenciámosnos unos tochacus de pochiscus (leños de encina) y poniéndonoslos al hombro, bajamos corriendo por entre los vericuetos y las serpenteantes sendas, hasta llegar al camino real que nos conduciría a la aldea. El ubérrimo valle de alegría alborazada, que poblaba por entero nuestros espíritus, viose en unos segundos nublado y con rapidez cubierto, por un zozobrante y temeroso manto, nacido del retrato que nuestros ojos hicieran, cuando a la entrada de la aldea, justamente en el mismo lugar donde por costumbre, mi amo solía esperarme para xebrar (apartar) sus cabras, estaban aguardándonos los guardias, en la alegre compañía de Jerónimo, que poseyendo las mismas indeseables zunas (costumbres) que su padre, no había perdido ningún tiempo en ir hasta el cuartelillo para delatarnos. Yo tentado estuve cuando me percaté que eran los mismos guardias que el día anterior me habían cobardosamente martirizado, de tirar los garbetus (leños) que llevaba en el hombro, y salir corriendo para huir de aquel verdugo que sonriéndose ladinamente, quizás estuviese pensando su enrevesada y nefastosamente, el volver a esforgayame (arrancarme, estriparme, deshacerme) la única oreja que me quedaba sana. Sin embargo, logré dominar el miedo, y dejando a Muel que abriera la marcha, llegamos a la postre ante la presencia de ellos, y aquel canalla de guardia, no se dirigió a Muel a pesar que unos metros delante de mí iba, sino que vino sonriendo malignamente hacia mí, con las mismas asesinas intenciones que el hambriento lobo lleva, cuando para satisfacer sus ansias del espíritu y la carne, sin el menor miedo se lanza, sobre el inocente corderillo que no tiene a nadie que le defienda. Antes de dirigirme la palabra, aquel demonio con tricornio, que a fe mía desprestigiaban, porque hermosa para el pueblo es la esclava de la Justicia, cuando todas sus obligaciones y credos justamente da cumplidas. Digo yo, que lo primero que hizo fue cogerme mi oreja sana, apretarme un poco para ponerme en atención, y luego mirándome altanera y sonrientemente me dijo: ¡Ahora ya no me negarás de que no has sido tu quien disparó sobre el cabrón de tu amo, y me supongo que también me dirás, dónde has conseguido las armas, maldito pilluelo, hijo de una bruja y de un rojo republicano, o comunista sin entrañas! Tiré los tochucus (leños secos) al suelo apremiado por el dolor que de rabia me desencaldaba (deshacía), con tan mala fortuna que por mí no había sido pensada, que diéronle en las piernas de aquella fiera uniformada, y gran dolor en él tuvo que lleldarse (hacerse), porque dejó de esfarugarme (deshacerme la oreja), para acariciar con gestos de dolor la caña de una de sus piernas, al mismo tiempo que yo hacía lo propio con mi oreja, que ya colorada como una guinda, me resquemaba como si estuviese ardiendo. Mirome con ojos extraviados por la rabia que le enloquecía, y siendo mayor la fuerza de su cobardosa entraña ya en poder de las iras que lo movilizaban, que el dolor que su cuerpo sentía, soltome de revés dos guantazos, que dieron conmigo en tierra, con el rostro manando abundante sangre. Fácil siguiese abofeteándome, pues ya estaba enclicándose (agachándose) para hacer conmigo vayan ustedes saber qué, cuando intercedió su compañero que asiéndole por un hombro, con desprecio y enfado le dijo: ¡Lo que terminas de hacer con este pequeño es una canallada, y como otra vez intentes tocarle del pelo la ropa, te las vas a entender conmigo! ¡¡Estoy harto de tus abusos, y de tus odios y desprecios por todas las gentes desgraciadas!! Ayudome aquel buen guardia a levantarme, y después con su propio pañuelo limpiábame el rostro de sangre, y al parojo que esto hacía cariñosamente me decía: ¡Te juro que nadie te volverá a martirizar más pequeño, y ahora si tu quieres, y que conste que ni te ordeno ni te obligo a contarnos nada, dinos de una vez dónde están esas malditas armas que tanto doloroso daño te han originado! Dime cuenta pronto que de seguir negando no sacaría en limpio nada, ya que el baldroyán (cobarde) de Jerónimo había descubierto ya todo, y a poco listos que fuesen, nada más que les conduciese al lugar donde nos había sorprendido, darían pronto con la cueva, donde se ocultaban las armas. Así que acompañado de Muel y de Pelayu, y seguido de cerca por los dos guardias y el delator de Jerónimo, guielos a paso rápido por entre las vegetativas y pedregosas sendas que serpenteaban por casi inaccesibles lugares, pronto me alegré al comprobar cómo aquel despreciable guardia que tan sañudamente me había martirizado, abarquinaba (respiraba) con penoso trabajo, al mismo tiempo que se deshacía en copiosos sudores el condenado, lo mismo que la manteca fresca expuesta al sol en el verano. Al observar el penoso esfuerzo que aquel guardia repugnante y gordo, imbécil y malvado, tenía que realizar para seguirnos, apreté más aun el paso, que casi se convirtió en carrera y que sólo Muel y Pelayu pudieron aguantarme alejándanos en cuestión de segundos un largo trecho de nuestros enemigos, que en el lleldar (acontecer), ya se habían detenido para hacer acopio de energías unos momentos. Aproximadamente aun no habíamos caminado ni una décima parte del trayecto que nos separaba de la cueva, y ya el llimiagu (baboso) de aquel guardia, se encontraba casi d'afechu despaxaretáu (deshecho), seguramente que antes de llegar al final, en la mente de aquel fucheiru (estercolero) humano, se dibujaría el ruin pensamiento, de maldecir a la ley que como enyordiáu pioyu (sucio piojo) servía, al cachiparru (parásito) que me había delatado, y a mí, por no haber seguido negando. Muel y yo con satisfacción nos reíamos de aquellas gentes, que en nuestras infantiles y sin cultivar mentes, habíamos retratado como personas que tenían menos llixa (fuerza, arte, valer, etc.) que un mure entre las zarpas de un gato. Estaríamos como a la mitad de la andadura, cuando la distancia que nos separaba ya era enorme, y a pesar que de continuo nos ordenaban que no corriésemos tanto y que procuráramos ir siempre a su lado, la verdad es, que ya les habíamos perdido todo miedo y que no les hacíamos el menor caso. Fue entonces cuando se me ocurrió la idea de decirle a mi amigo Muel, que cuando llegásemos al potchisquéiru (encinal), yo me adelantaría corriendo con todas mis fuerzas, para volver aquel mismo lugar antes que ellos lo hicieran, pero después de haber ya ido a la cueva, para poder esconder para nosotros, dos pistolinas muy atongadetas (bonitas, curiosas), que era una pena que se llevaran los guardias, y que nosotros podíamos esconder en cualquier lado. Y así lo hice, y logré regresar, mucho antes de que ellos, llegaran escadriláus (derrengados), claro que descontando a Jerónimo, porque éste andaba tanto como con la lengua si quisiera andarlo. El caso fue que los guardias aquel día se llevaron las armas, y a los cinco o seis días, regresaron a la aldea preguntando por mi madre y el padre de Muel, para llevarles hasta el cuartelillo, con el fin de no sé qué preguntarles o darles. Cuando mi madre en compañía del padre de Muel regresaron del cuartel, estábamos nosotros xugaretiándu (jugando) debajo del ñoceón (nogal grande) que había a la entrada de la aldea, que tanto como tenía de frondoso y grande, eran de pequeñas, escasas e insípidas sus nueces. De donde viene un adagio asturiano que dice: ¡Mucher grandie ande óu non ande, peru tantu s'espatuxa, comu senún lu fixera, en dalgún lláu fae bona atongadura! (Mujer grande, ande, o no ande, pero tanto si camina, como si no lo hace, por grande en todos los lugares estorba). «Claro que se me olvidó decir, que menos en el catre, para añuedar el cibietchu cundu nun hay oitra, pequenina, atongaina ya melgucira». (Para hacer el amor, cuando no hay otra, pequeñita, bien hecha, y tan dulce como lo que debe ser vivir en la gloria). Digo yo que al ver nuestros padres corrimos hacia ellos, y cuando ante su presencia nos encontramos, casi sin darme cuenta vi a mi amigo rodar por el suelo, por la fuerza vigorosa del tremendo castañazo que su padre le llantó nuna mexietcha (le plantó en una mejilla), pero antes de que yo me percatara del peligro que sobre mí se cernía, vime acochetáu (cojido, sacudido) por mi madre, que me allumbróu (alumbró) un mamplenáu (muchos) pescozones, tan seguidos y atinados, que me parecía que todos me llegaban en ringlera, no teniendo que esperar uno por el otro, para que no se enfadasen ninguno. Y allí mismo por este procedimiento que nuestros progenitores nos hacían, comprendimos que nada bueno los guardias a nuestros padres les habían hecho. Y claro que no era nada respetable ni justo, sino un atropello despiadado, inhumano, mezquino, repugnante y apartado de la Justicia a tanta distancia, como la que existe desde la Tierra hasta el Infinito Cielo. Resulta que la canallesca ley que en aquella para mí inolvidable época existía, nos había condenado a ir a un reformatorio, o a que pagasen nuestros padres una multa de ciento cincuenta pesetas en papel del Estado, en el término de treinta días. Y fue entonces cuando yo empecé a preguntarme, ¿que qué era lo que tenían que reformar en mi...? ¿Acaso entraba en la reforma que aquella ley que estaba por todos los rincones de la Patria haciendo encima de los vencidos y sus descendientes, asesinar a nuestros padres, hermanos, parientes y hasta madres, privarnos de nuestra libertad, y robarnos cuánto teníamos? —¿Aquella ley digo, todavía tenía que reformar algo más en mí, que en un principio ya no hubiese inhumana y endemoniadamente reformado? Yo que era en aquel lleldar un pobre niño de poco más de ocho años, condenado precisamente por la misma ley, a no tener jamás ya el amoroso cariño de mi padre, yo que había sido condenado como todos los jóvenes hijos de los vencidos y encarcelados y asesinados padres, yo que estaba lleno de hambre, de miseria, de sufrimiento y de una soledad inconsolable, yo que si quería comer un trozo de pan duro, tenía que caminar descalzo y medio desnudo, por entre las zarzas y guijarros de las montañas, esclavizando mi cuerpo y mis sentidos, en el cuidado de unos ganados que no eran míos, a mí, a un ser así de natural, puro, desamparado y desgraciado, ¿aún quería aquella entroyada (sucia) ley reformarme por considerarme malo? —Yo nunca he sido político, pienso ahora, ni tampoco con mis palabras harto vulgares y aldeanescas, pretendo fomentar el odio hacia nadie, soy ante todo un liberal disciplinado, que ama a mi Patria, por la que estoy en cualquier momento dispuesto a morir, pero me creo con el suficiente derecho de contar al mundo de cuanto yo he sufrido, que es el retrato de tantos otros huérfanos de guerra que lo mismo que yo tanto sufrieron, aunque más en duda, pongo que lo hubieran hecho, quiero contar todo lo que considero que siendo verdad, no debe ser olvidado, y desearía con toda mi alma, que mis palabras tuviesen repílos (ecos) más clarividentes, que los que en su origen se formaron, para que llegasen a todos los oídos, y en sus mentes gigantesca Humanidad digna y justa edificasen, que diera paso a una libertad liberal y disciplinada, que atrancase (cerrase, peslase) sus puertas a todo cuanto no fuese digno y honrado, de esta sencilla y natural manera, la fraternidad sería por primera vez, el tesoro más puro, luminoso y deseado, que la Humanidad en toda su existencia hubiese conquistado. En este relato, que para muchos críticos comedores, que sólo saben fartase comu gochus (comer como cerdos) e intentar con sus medios deshacer lo que alguien con más capacidad creativa que ellos, más bien o peor ha edificado, digo yo, que muchos críticos fanáticos defensores de normas idealísticas, que con sus leyes en la ocasión asquerosamente convencionales, que lograron deshacer el destino que a mi vida creo que le pertenecía, al igual que a toda la generación de los hijos de los perdedores, no les agradara en absoluto, que un hombre que fue despojado de cuanto poseía, y empujado vengativa y canallescamente al arroyo, cuando él por ser un niño, no podía defenderse, tenga ahora la osadía, con sus pobres medios culturales, d’abayucar la trelda (revolver la porquería), que nadie hasta el presente, tan ajustada y verídicamente pudiera contar jamás. Digo porquerías, pues es eso precisamente lo que suelen dejar las secuelas de una guerra civil, y pobre de aquellos países que la sufran, porque sus hijos quedarán divididos, y los perdedores, tendrán que soportar un yugo, que más flojo, o menos prieto, esclavizándolos los ha de postergar. En este relato retrato yo, al vencedor y al vencido, menos al perdedor de quien soy hijo, ya que he tenido la desgracia de conocerle cuando el desventurado ya era un vencido, pero con el vencedor he vivido siempre, sirviéndole con decencia y honradez, silenciosamente observándole siempre, y no recibiendo de él, nada más que calamidades y ofensas, y sin embargo, nunca le odié, siempre disciplinadamente le serví, y si en el lleldar se siente ofendido por lo que de verdad digo, espero que se comporte conmigo, de la misma manera que con él siempre yo he hecho. Sé que estas narraciones no se han de publicar en mi Patria, porque la censura no permitirá que el hijo más humilde, cuente una verdad que denigra no a mi querida y noble España, sino algunos de sus inamovibles sistemas, pero tengo la firme certeza, que algún querido hermano país, sin el menor odio ni rencor sí ha de hacerlo, y con esta mi voz del pueblo, sencilla y natural, ubérrima y estéril, millones de seres de la Tierra habrán de saber, que hoy todavía, vive en mi Patria, la mitad de una generación, descendiente de los perdedores de la sanguinaria Guerra Civil que empobreció a la más maravillosa nación del mundo como es mi España, apartados de todo acceso a cualquier puesto de responsabilidad, bien en el gobierno, en los sindicatos, o en cualquier otro lugar, de responsabilidad de la Patria. Y desde aquí, invito a todos los españoles para que investiguen esto que he dicho, y ya verán como es una verdad, que no admite discusión posible. Cuánto placer sentiría yo si me pudiese expresar con ustedes en la maravillosa, ancestral y rica Lengua Asturiana, pues para mí, decir las cosas en Castellano es un verdadero fastidio, con tantos puntos y comas, y demás signos ortográficos, que para un hombre sin estudios de ninguna clase como yo, es una verdadera tortura, pues mi imaginación que idea y piensa con la fuerza de un enorme río enloquecido, a la hora de querer contar estas copiosas cosechas, que hasta en los mismos sueños me alumbra, cuando me pongo a escribir todos estos pensamientos y acaeceres, al expresarlos en español, meto la pata hasta los corbétchones, por esto ruego me perdonen, y háganse a la idea, de quién les está hablando, no es nada más que un humilde aldeano, sin más escuela que la siempre dura universidad de la vida. Y con la fortuna o desgracia de haber nacido con el embrujador duende de ser soñador, no por aparentar, por ocio o por estudio, sino con la intima necesidad que me tortura el alma, al mismo tiempo que me embarga dentro de una felicidad, que me hace en ocasiones ser dichoso, sin jamás haber sido feliz, y en otras dimensiones me llena de tal tristeza, que en apariencia sin sucederme nada, me encuentro tan apenado y deprimido, que todo cuanto me rodea y hasta yo mismo, me parece la pestilente porquería, con que se harta sin jamás hastiarse, el nefasto diablo al que entusiasmados y egoístas servimos. Enteponíu colaba you dellantre de miou madre, espatuxandu caleya adiantre, afalau per las engafuráes pallabres de miou má, camín de la nuesa teixá. (Conducido corría yo delante de mi madre, caminando rápido calleja arriba, arreado por las envenenadoras palabras que mi madre me dirigía, a la vez que hacia nuestro hogar nos acercábamos. Yo miraba arisco para ella, pensando que me iba alcanzar presto, para propinarme ante mis vecinos, otra somanta (paliza) como la que de aun mi cuerpo se condolía. Al fin llegamos a nuestra casa, y ya en ella encoyíu (encogido) por el temor, aguardaba resignado que mi madre calmara su furia dándome una nueva cuera, que mereciéndola, no la merecía. Estaba visto que llevaba unos días, que todos los golpes me habían elegido a mí para sus descansos, primero el cobarde de mi amo, que con sus asquerosas manos, me había puesto el rostro, tan descalabrado que no había en él un lugar sano donde coyera una guya (cupiera una aguja), después el canalla del guardia, que me dejara las orejas tan maltratadas, que me parecía que no eran mías, y para finalizar mi madre con aquella argurtóuxa tocata que m'apurriera (alta paliza que me propinara), que según me parecía, no había sido nada más que la parba (desayuno breve) de la que se esperaba Furibunda y desesperada asiome mi madre por mis maltrechos hombros, y al mirarme yo en sus hermosos y enojudos ojos, pude ver en lo más profundo de ellos, el desmesurado amor que la pobre me tenía, y lejos de azotarme como yo pensaba, sólo me preguntó muy apenada y preocupada: ¿De dónde vamos a sacar esas ciento cincuenta pesetas Xulín? ¡En alguna parte hijo, nos las agenciaremos, porque yo no permitiré que esta canallesca ley, hecha por indeseables sin entrañas, te lleven al reformatorio, donde ellos se tenían primero que reformar, para no seguir sembrando entre los desventurados vencidos, tanta vengativa y nefastosa canallada! Al día siguiente al rayar el alba, después de desayunar el rabón, (leche ácida cocida con harina de maíz) del que yo sí que me harté, pero ella la pobre apenas comió unas cucharadas, armada mi madre de un azáu (hacha) que había pedido prestado a un vecino, y yo de una foiceta (hoz) de podar la leña, fuimos al monte comunal a baltiar (cortar) leña, pues un carro de leña de encina, roble y espinero, que pesaba más de tres mil kilos, pagaba el maestro panadero, de la única panadería que había en el concejo, cincuenta pesetas por él, así que teníamos todo un mes por delante, para preparar los nueve mil kilos de leña, que nos proporcionarían las ciento cincuenta pesetas, con las que calmaríamos las iras de aquella inhumana ley, que tan despiadadamente nos había castigado. Parecía que mi madre poseía la fuerza del más intrépido de los hombres, talmente era un gigante que con una fiereza incomparable, chorreando sudor y espelurciada su rubia cabellera al viento, cortaba sin el menor descanso encinas, robles y espineros, mientras que yo imitándola en cuanto podía, podaba aquellos arbustos con el más grande de todos mis entusiasmos. Serían las tres de la tarde y no habíamos hecho aun el más pequeño descanso, cuando mi madre me dijo que buscase caracoles, que se criaban en abundancia por aquellos lugares, tal cosa hice mientras que ella prendía un buen fuego, y allí asamos los caracoles que al ser atacados por el calor, estiraban su cuerpo asándose perfectamente, y fue aquella asquerosa comida la que mitigó nuestra hambre. Y así un día, y quince, y veinte, hasta que logramos preparar sin desfallecer ni descansar, los tres carros de leña, acarreándolos a las costillas, en otras ocasiones poleándolos (haciéndoles rodar) por entre los zarzales y las peñas, hasta poder llegar con tan copiosa cantidad de leña, al estratégico lugar donde el panadero con su carro, pudiera cargar la leña. Estábamos embalagándola (apilándola) mi madre y yo muy ufanos y satisfechos, de la difícil victoria que habíamos en tan escaso tiempo conseguido, porque en duda pongo, que pocas gentes en todo el Universo en las circunstancias que nosotros nos encontrábamos hubieran podido lograrlo. Digo yo que en tal trabajo nos encontrábamos amontonando aquella leña, que todos los tochos (leños) medio descortezados por la cantidad de veces, que fue menester rodarlos por entre los cuetus (piedras) que poblaban aquel xerrapeíru (sierra) daban señales y no por los cortes de las herramientas, de haber sufrido lo indecible por encontrarse despeyexáus (despellejados) hasta casi el total emporricamiento (desnudez) de las arnas (cortezas) que los cubrían. Nuestras físicas humanidades se encontraban tan maltrechas después de tantos días de sobrehumano trabajo y de raquíticos y deplorables alimentos, que tal parecía que éramos cadabres (cadáveres) vivientes, sino supiesen cuantos nos conocían, que éramos dos invencibles barras del más puro acero. Yo descalzo de afechu (del todo) y mi madre con las alpargatas dándoles vueltas alrededor del tobillo, imposibilitadas del menor encatesu (remiendo) todas nuestras escasas vestiduras lucíanse tan acuchilladas, como si fatáus (muchos) puñales anárquicamente las hubieran rasgado. Y nuestras pieles por todos los lados se encontraban arraguñáes (arañadas), pinchadas, magulladas, en definitiva martirizadas por las piedras, por los espinos, por la infinidad de arbustos que en aquella sierra casi inaccesible para las mismas cabras, yo y mi madre como dos guerreros invencibles, cortamos aquellos tres carros de leña, que al decir de mi madre, servirían estupendísimamente bien para amagostar (asar) a la propia ley, y a los sinvergüenzas y deshumanizadores fascistones que la vieran fechu (hubieran hecho). Y en postura tan deplorable se empobrecían nuestros desventurados cuerpos, por todo lo contrario, nuestros espíritus se lucían sanos y fortalecidos, orgullosos y alegres, por haber conseguido aquel trabajoso y casi imposible triunfo. También solía decir mi madre dentro de una rabia y desilusión enfurecida, que si los «roxus» (rojos) hubiesen batallado con el mismo ardor, e indómito entusiasmo que nosotros habíamos puesto, todos los fascistones de Europa serían nada para vencerlos, ni en lo más mínimo. Vuelvo a repetir, que concluíamos mi madre y yo de empericotar (apilar) los cuatro leños que faltaban para dar por terminada aquella proeza, cuando la diosa fortuna nos vino a visitar en la forma de Falu el maderero, que más o menos, esto fue lo que nos hizo, y nos dijo: ¡Buenas tardes Lluza!, que así era como llamaban en asturiano a mi madre, ya que en castellano su gracia es Luzdivina. ¡Se ‘l tou home allevantara la motchera, ya te viera a tí ya ‘l tuo fiyiquín, nel estáu que vus deixó la llamazoúsa ley del venceor, paime amín, qu'el probetayu espavoríu per tan grandie inxusticia, oitra vez se morrería! (Si tu marido volviera al mundo y te viera a ti y a tu pequeño hijo, en la situación que os ha dejado la fangosa ley del vencedor, me parece a mí, que el pobre lleno de un enloquecedor pavor por tan grande injusticia, otra vez se volvería a morir). —Recuerdo yo muy bien, lo mismo que si en este momento de nuevo lo estuviese viviendo, lo que me ha hecho esta canallesca ley que ahora a ti te martiriza, cuando en los frentes de Teruel me cogieron prisionero. Me internaron en un campo de concentración, y me dieron más palos que días me quedan de vida, aunque muerra tan viétchu (muera tan viejo) como Marcelín el de Fresnedo, que le llevó Dios cuando pasaba de los ciento diez años. Como comida nos daban una lata redonda de sardinas o bonito, que los prisioneros le llamábamos «el reloj», ya que así era de pequeña. Cuando te salía podre, que sucedía la mayor parte de las veces, te pasabas el día haciendo vigilia. ¿Cuánto te va a dar el panadero por esta leña Lluza? ¡Hombre yo creo que son tres carros buenos, y como está pagándose a diez duros el carro, pues me dará treinta! ¿Algamate? (alcánzate para la multa). ¡Sí Falu, ye lu xustu! (Es lo justo). Rafael, que así se llamaba Falu, (uno de los hombres más honrados, trabajadores y enteros que yo he conocido), a la vez que del bolsillo interior de su chaqueta sacaba la cartera dijo: ¡Mera compañera, voy a venir con el camión de la compañía maderera y llevar toda esta montaña de leña a Trubia, yo te voy a entregar ahora por ella trescientas pesetas, si después vale más, ya te daré el resto, y si vale menos, considera ese dinero que te di, como regalo de un roxu decente ya honráu comu tú le yes miou neña! (Rojo decente y honrado como tú lo eres mujer). Al día siguiente que era feria semanal en la capital del concejo, pidiole mi madre prestado a una buena vecina amiga suya un paxiechacu (traje, vestido) y unas zapatillas, y así vestida de prestado la pobre, se trasladó bien de mañana a la Villa, pagó la multa a aquellos canallas que servían a una ley tan ultrajante, que a los vencidos y sus inocentes descendientes peor que a apestosos esclavos nos trataba. Luego, después, compró ella un paxietyín (un vestidito), unas zapatillas y unas madreñas, para mí, un buzo, que era la vestimenta que entre los pobres se estilaba, unas alpargatinas y unas fuertes madreñas, y después de mercar algunas cosas necesarias, vino para casa la mar de contenta y satisfecha. Y ahora yo me pregunto a muchos años de distancia, viviendo aquellos por mí vividos pisoteados y vengativos tiempos, ¿a qué asesinas, sucias y cobardosas manos, irían a parar, aquellos nuestros dineros, ganados con el sobrehumano esfuerzo y la más justa honradez, manchados por la sangre de nuestras heridas producidas en el agotador trabajo, y mojados por tantas gotas de sudor, como de estrellas debe de haber en el infinito cielo? ¿No se dan cuenta amigos lectores, que injusticias como ésta, o de otra índole aun mayores, deben de contarse al Mundo, pese a quien pese, para quienes las escuchan forjen en sus sentimientos, de que en toda guerra, y sobre todo las civiles, dejan tras de sí, primeramente el dolor más deshumanizante, después las venganzas más pervertidas, que darán vida con fuerza ilimitada, a la repugnante, sanguinaria y odiosa fiera, que todo ser humano, desde los primitivos tiempos de su nacencia, lleva celosamente escondida, en el apartamiento más oscuro y más brillante de su espíritu, donde se mueve gozoso el sentimiento humano, tras de saber que a su Prójimo bien le ha hecho, y se revuelve envilecido, encanallado y airado por el odio y las iras endiabladas, cuando también comprende que a sus semejantes, en el dolor y el sufrimiento los ha sumergido. Y fue precisamente a estos desatinados sentimientos, manejantes en aquellos tristes momentos, de las inhumanas leyes que regían los destinos de mi Patria, donde fueron a parar mis dineros, mis primeros dineros, ganados con más santidad y honradez, que pueda llevar dentro la propia Hostia Santa, que es tanto como decir, que sólo los mismos demonios faltos de toda conciencia y sin el más mínimo sentimiento de honestidad, podrían sin sentir asco de sus propias personas, apoderarse de los honrados y muy fatigosos trabajos, de una viuda de los roxus (izquierdistas, rojos, por el mismo estilo), y de un huérfano de los mismos. ¡¡Yo creo, que como aún no habían satisfecho sus ansias asesinas, con la muerte de mi padre y de tantos inocentes, precisaban en el momento que preciso les venía, afestinarse en postres con el esfuerzo y sufrimiento de sus deudos!! Durante algunos días viví yo jugueteando por la aldea, mi vida sin ninguna preocupación, muy contento porque iba vestido con aquel mono nuevo, más delgado que un papel de fumar, ya que se me había esgazáu (roto) por más de media docena de lugares, pero aún así, a mí me parecía que llevaba puesto, mejores galas que el mismo vencedor, que poco lucía sobre sus costillas, que se le pudiera denominar verdaderamente honrado. Mi madre mientras tanto, seguía incansablemente trabajando por las tierras de los vecinos, sin jamás cobrarles ni una peseta de sueldo, pues ella tan sólo quería, que al cambio de sus sudores le dieran una cestina de patatas, una fontadina de farina, ou de fabes lu mesmu foran prietes que blanques, d'arbeyinus ou d'oitra cebeira, dalgún terreñaín de lleiche, mazá, tarabazá, ‘n culiestrus ou cabantes de brañar. (Una fuente de harina, o de alubias de cualquier marca o color que fueran, de guisantes o de cualquier otro cereal que fuera, algún jarro de leche, desnatada, cuajada, o la que alumbran las vacas recién paridas, o de la que terminasen de ordeñar a una vaca de leche). Ella llegaba todos los atardeceres a nuestra casa, sudorosa y cansada, pero resplandeciente de alegría, porque en su mandil traía mi comida. Luego, después de que yo me hartaba, nos acostábamos los dos en aquel jergón de sacos, repleto de hojas de maíz y también de pulgas, y abrazada a mí, se quedaba muy pronto profundamente dormida. Yo que desde niño he dormido poco siempre, quizás para hacer bueno el dicho que de camino me invento, que considera al que poco duerme más infeliz, que quienes tienen la dicha de dormir prácticamente, dentro de estos mis desvelos, en la silenciosa tranquilidad de la noche de aquella amplia sala desmueblada, cuyas paredes y techo estaban del sarro que deja el humo, y plagadas de arroxetáus (enrubiecidos) goterones, que ponían al descubierto las primeras pinturas que habían tenido, fendíu (cortado) de continuo este silencio, por el risueño y sórdido murmullo que alumbraba el pequeño río que vertiginosamente se deslizaba a menos de diez metros de nuestra casa, y otras veces también era enruxeráu (alterado) aquel silencio, por los ladridos de los perros de la aldea, o por el cante siempre misterioso y apabullador que hacen las curuxas (buhos) en la noche, cuento yo en que estos desvelos, observaba el placenteroso dormir de mi madre, con su respirar acompasado, fuerte y sano, con todos sus acerosos músculos, con naturalidad relajados, talmente parecía mi madre del todo inofensiva, mas sin embargo, aquel perfecto y vigoroso cuerpo que acoplaba fuerzas en el descanso, de la misma natural manera que agigantadamente dormido descansaba, cuando despierto se hallaba, se transformaba en un invencible e incansable guerrero, condenada ya a luchar en l'engarradiétcha del trabayu (la pelea del trabajo), todos los momentos de su vida, por los mismos endemoniados vencedores, que primeramente le habían achuquináu ‘l sou home ya lus sous fíus. (Asesinado a su marido y a sus hijos). Y ahora que ya todo ha pasado, y lejos de olvidarlo se agiganta cada día más en mi mente, yo me pregunto, que si mi madre no hubiese sido así de luchadora, de brava, de valiente y honrada, qué seria de mí y de ella misma, acosados en todo momento por la ley insana del vencedor, y xunius (uncidos) también para siempre, en el desventuroso carro de la esclavitud bien vigilada, por el látigo y la pistola del triunfador.Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > carraca
-
13 sin
prep.without.buscan gente sin experiencia previa they are looking for people with no o without previous experiencesin alcohol alcohol-freeha escrito cinco libros sin (contar) las novelas he has written five books, not counting his novelsestá sin hacer it hasn't been done yetestamos sin vino we're out of winemuchos se quedaron sin casa a lot of people were left homeless, a lot of people lost their homeslleva tres noches sin dormir she hasn't slept for three nightssin que withoutsin que nadie se enterara without anyone noticingsin más (ni más) just like thatm.INS, Immigration and Naturalization Service.* * *1 (carencia) without2 (además de) not counting\estar sin algo to be out of somethingestar sin + inf not to have been + past participlequedarse sin algo to run out of somethingseguir sin to still notsin casar unmarriedsin lo cual otherwisesin más ni más without further adosin que + subjuntivo without + - ingsin querer accidentally, by mistakesin vergüenza shameless* * *prep.* * *1. PREP1) [seguido de sustantivo, pronombre] without¿puedes abrirla sin llave? — can you open it without a key?
llevamos diez meses sin noticias — it's been ten months since we've had any news, we've been ten months without news
parejas jóvenes, sin hijos — young couples with no children
cerveza sin alcohol — alcohol-free beer, non-alcoholic beer
•
estar sin algo, estuvimos varias horas sin luz — we had no electricity for several hourssin papeles — SMF illegal immigrant
2) (=no incluyendo) not including, excludingese es el precio de la bañera sin los grifos — that is the price of the bath, excluding o not including the taps
cuesta 550 euros, sin IVA — it costs 550 euros, exclusive of VAT o not including VAT
3) + infina) [indicando acción]nos despedimos, no sin antes recordarles que... — (TV) before saying goodnight we'd like to remind you that...
no me gusta estar sin hacer nada — I don't like having nothing to do, I don't like doing nothing
b) [indicando continuidad]•
llevan mucho tiempo sin hablarse — they haven't spoken to each other for a long time•
seguir sin, las camas seguían sin hacer — the beds still hadn't been madec) [tras sustantivo pasivo]4)• sin que — + subjun without
sin que él lo sepa — without him knowing, without his knowing
2.SF (=cerveza sin alcohol) alcohol-free beer* * *1) withoutcerveza sin alcohol — non-alcoholic beer, alcohol-free beer
una pareja sin hijos — a couple with no children, a childless couple
2)a)sin + inf — ( con significado activo) without -ing
b)sin + inf — ( con significado pasivo)
3)sin que + subj: no voy a ir sin que me inviten I'm not going if I haven't been invited; quítaselo sin que se dé cuenta — get it off him without his o without him noticing
* * *= without.Ex. Without AACR is doubtful whether computerised cataloguing would have been implemented so relatively painlessly and successfully = Sin las RCAA es dudoso que la catalogación automatizada se hubiera implementado tan fácilmente y con tanto éxito, relativamente hablando.----* abogado sin escrúpulos = shyster.* acercarse sin ser visto = sidle up to.* afable pero sin sinceridad = suave.* agua sin gas = still water.* andar sin prisa = mosey.* arreglárselas sin = live without, get along without.* aunque sin ningún resultado = but (all) to no avail.* barato pero sin avergonzarse de ello = cheap and cheerful.* biblioteca sin muros = library without walls.* biblioteca sin paredes = library without walls.* bordado sin consido = needlepoint lace.* callejón sin salida = blind alley, catch 22, cul-de-sac, dead end, impasse.* camino sin rumbo = the road to nowhere.* casi sin previo aviso = without much notice.* coche sin caballos = horseless carriage automobile, horseless carriage.* colocado sin escalón entre pieza y pieza = edge-flush.* continuar sin detenerse = go straight ahead.* conversación sin trascendencia = small-talk.* decir rápidamente sin parar = rattle off.* dejar a Alguien sin aliento = leave + Nombre + breathless.* dejar sin cambiar = leave + unchanged.* dejar sin hacer = leave + undone.* dejar sin referente a una referencia anafórica = dangle + anaphoric reference.* dejar sin tocar = leave + Nombre + alone.* dejar sin trabajo = put + Nombre + out of work.* demanda sin variaciones = inelastic demand.* demostrar sin lugar a dudas = prove + conclusively.* demostrar sin ninguna duda = demonstrate + beyond any doubt, prove + beyond any doubt, prove + beyond all doubt.* demostrar sin ningún género de duda = demonstrate + beyond (all) doubt, demonstrate + emphatically, demonstrate + beyond any doubt, prove + beyond any doubt, prove + beyond any doubt.* desarrollarse sin problemas = go + smoothly.* estar sin vivir = be worried sick.* evaluación sin intervención del examinador = unobtrusive testing.* hablando sin rodeos = crudely put.* hablar sin parar = burble on.* hablar sin ser entendido = speak in + tongues.* hacerlo sin la ayuda de nadie = do + it + on + Posesivo + own.* homicidio sin premeditación = manslaughter.* ir a un Sitio sin prisa = mosey.* lanzarse sin ton ni son = dive + head-first.* más largo que un día sin pan = as long as (my/your) arm.* medicamento sin receta médica = over the counter medicine.* método de la media sin ponderar = unweighted means method.* nación sin estado = stateless nation.* noche sin poder dormir = sleepless night.* no hay dos sin tres = things + come in threes.* no miel sin hiel = no pain, no gain.* no sin fundamento = not without basis.* oficina sin papel = paperless office.* papel sin acidez = acid-free paper.* pasar desadvertido, pasar sin ser visto = sneak under + the radar.* pasar sin = live without, live without.* pasar sin ser visto = go + unnoticed.* película sin fin = filmloop [film loop/film-loop].* permanecer sin cambios = remain + unchanged.* permanecer sin especificar = remain + undefined.* pero sin conseguirlo = but no dice.* pero sin suerte = but no dice.* persona sin problemas de vista = sighted person.* personas sin hogar = homelessness.* personas sin techo = homelessness.* político sin escrúpulos = shyster.* pozo sin fondo = bottomless pit.* pregunta sin respuesta = unanswerable question.* publicación sin papel = paperless publishing.* quedarse sin aliento = run out of + breath.* quedarse sin habla = stun into + speechlessness.* quedarse sin negocio = go out of + business.* quedarse sin palabras = stun into + speechlessness.* rechazar sin más = dismiss + out of hand.* referencia anafórica sin referente = dangling anaphoric reference.* rima sin sentido = nonsense, nonsense verse.* salir sin ser visto = slip out.* sin abrir = unopened.* sin abrirse = unfolded.* sin abrochar = undone.* sin acabar = unfinished.* sin acentuar = unaccented.* sin acontecimientos que destacar = uneventful.* sin adornos = unadorned, unvarnished.* sin afectar = unaffected.* sin afeitar = unshaven.* sin afeitar desde hace varios días = stubbly [stubblier -comp., stubbliest -sup.].* sin afiliación a un partido político = non-partisan [nonpartisan].* sin afiliación religiosa = non-sectarian [nonsectarian].* sin agua = waterless.* sin aguja = needleless.* sin ajustar = unadjusted, loosely hanging, baggy [baggier -comp., baggiest -sup.], saggy [saggier -comp., saggiest -sup.].* sin alcohol = alcoholfree.* sin aliento = breathlessly, breathless.* sin alinear = unjustified.* sin alterar = unaltered, unmodified.* sin ambigüedad = unambiguous.* sin amor = loveless.* sin analizar = unexamined, unanalysed.* sin ánimo = despondently.* sin ánimo de lucro = non-profit [nonprofit], non-profit making, not-for-profit, generously.* sin apenas ser oído = as quiet as a mouse.* sin apoyo = unsupported.* sin apretar = loosely hanging, baggy [baggier -comp., baggiest -sup.], saggy [saggier -comp., saggiest -sup.].* sin árboles = treeless.* sin arreglo = beyond repair.* sin arrepentimiento = no-looking-back.* sin asignar = unallocated.* sin asignar todavía = unassigned.* sin asimilar = undigested.* sin atajar = unconfronted.* sin atractivo = unattractive.* sin atrasos = paid-up, in good standing.* sin autorización = unauthorised [unauthorized, -USA], unlicensed.* sin avergonzarse = unashamed.* sin avisar = unannounced, out of the blue, like a bolt out of the blue, like a bolt from the blue.* sin aviso previo = without warning.* sin ayuda = unaided, unassisted.* sin ayuda de nadie = all by + Reflexivo, by + Reflexivo.* sin barba = beardless.* sin barnizar = unvarnished.* sin base = unsupported, ill-founded.* sin blanca = broke, skint.* sin blanquear = unbleached.* sin blindar = unshielded.* sin bombo(s) ni platillo(s) = without much ado.* sin brillo = dull, tarnished.* sin cabeza = headless, decapitated.* sin cables = wireless.* sin cafeina = decaffeinated.* sin calorías = calorieless.* sin cambio = inviolate.* sin cambios = monotone, stable, undisturbed, unchanged, unmodified, unaltered, unedited.* sin cancelar = uncancelled.* sin canjear = unredeemed.* sin cansancio = indefatigably.* sin capacidad de discernimiento = undiscriminating.* sin cara = faceless.* sin carácter = boneless, spineless.* sin carne = meatless.* sin castigo = impunitive, unpunished.* sin catalogar = uncatalogued [uncataloged, -USA].* sin causa alguna = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.* sin causa aparente = for no apparent reason, for apparently no reason.* sin causa justificada = without justified reason.* sin causar daño = harmlessly.* sin ceremonias = unceremonious, unceremoniously.* sin cerrar con llave = unlocked.* sin certeza de cobrar = on spec.* sin cesar = steadily.* sin clases sociales = classless.* sin clavos = studless.* sin clemencia = mercilessly.* sin cobrar = free of charge, unredeemed, uncollected.* sin cohesión = scrappily, scrappy [scrappier -comp., scrappiest -sup.], bitty [bittier -comp., bittiest -sup.].* sin cohibiciones = unselfconsciously.* sin cola = ecaudate.* sin columnas = single-column.* sin comentar = unannotated.* sin comerlo ni beberlo = without having anything to do with it.* sin comérselo ni bebérselo = without having anything to do with it.* sin compasión = mercilessly.* sin complicaciones = smoothly, boilerplate [boiler plate], uncomplicated, straightforward, uncomplicatedly, hassle-free.* sin comprimir = uncompressed.* sin comprobar = untested.* sin compromiso = without obligation, fancy-free.* sin compromisos = with no strings attached.* sin concluir = unfinished.* sin concretar = to be decided.* sin condiciones = unconditionally.* sin condiciones especiales = with no strings attached.* sin confirmar = unconfirmed, unsubstantiated, unvalidated, to be confirmed.* sin conocer = ignorant of.* sin conocimiento = unconscious.* sin conocimiento de causa = unbeknown to, unbeknownst to.* sin conservar información sobre las consultas realizadas anteriormente = stateless.* sin conservar información sobre las consultas realizadas anterior = stateless.* sin constancia de ello = unrecorded.* sin consumir = nonconsumptive.* sin contacto = non-contact.* sin contaminar = untainted, uncontaminated.* sin contar = not including, excluding.* sin contar con = in the absence of.* sin contenido = contentless, trivial.* sin contratiempos = smoothly.* sin control = uncontrolled.* sin controlar = unsupervised.* sin convicción = doubtfully, lamely.* sin coordinación = uncoordinated [unco-ordinated].* sin corregir = unamended, uncorrected, unrevised.* sin correlacionar = uncorrelated.* sin corroborar = unsubstantiated.* sin cortapisas = untrammelled.* sin cortar = uncut.* sin coscarse = without batting an eyelid, without turning a hair.* sin costas = land-bound [landbound], land-locked [landlocked].* sin coste alguno = at no personal cost, at no cost, without cost, costless, without charge, free of charge, free of cost, cost free, for free, at no charge.* sin costo adicional alguno = at no extra charge, at no extra cost, at no extra charge.* sin costuras = seamless.* sin crecimiento = non-growth.* sin créditos = non-credit.* sin criterio alguno = indiscriminate, indiscriminately.* sin cuajar = runny [runnier -comp., runniest -sup.].* sin cuantificar = unmeasured.* sin cubrir = unfilled.* sin cuestionarlo = uncritically.* sin cultura = uncultured.* sin daños = undamaged.* sin dar basto = left, right and centre.* sin darle importancia = airily.* sin darme cuenta = before I know what's happened.* sin darnos cuenta = out of sight.* sin darse cuenta = inadvertently, unwittingly, unknowingly, without realising, without noticing, unconsciously.* sin debatir = undiscussed.* sin decir nada = dumbly.* sin decir ni mú = as quiet as a mouse.* sin decir ni pío = as quiet as a mouse.* sin decir una palabra = without saying a word.* sin defecto = untainted, unblemished.* sin dejar huella = into thin air.* sin dejar nada fuera = the works!.* sin dejar rastro = into thin air.* sin dejarse amedrentar por = undaunted by.* sin dejarse amilanar por = undaunted by.* sin dejarse desanimar = undaunted.* sin dejarse intimidar por = undaunted by.* sin delimitar = unmapped.* sin demora = on the spot, straight away, without delay, at short notice, promptly, right away, at once.* sin demorarse un (solo) minuto = without a moment wasted, without a wasted moment, without a minute wasted, without a wasted minute.* sin demoras = in a timely fashion, in a timely manner.* sin desarrollar = undeveloped.* sin descansar = without (a) rest.* sin descanso = relentlessly, restlessly, breathlessly, unabated, without a break, without (a) rest, day in and day out, without respite.* sin descanso, sin un descanso, sin parar, sin descansar, sin interrupción = without a break.* sin descubrir = undiscovered.* sin descuento = undiscounted.* sin desdoblarse = unfolded.* sin desearlo = unwantedly.* sin desgastar = unworn.* sin desperdiciar un (solo) minuto = without a moment wasted, without a wasted moment, without a minute wasted, without a wasted minute.* sin determinación de culpabilidad = no-fault.* sin determinar = undefined.* sin detonar = unexploded.* sin deudas = debt free.* sin dientes = toothless.* sin diferencias = undifferentiated.* sin dificultad = without difficulty.* sin dificultad alguna = without a hitch.* sin diluir = undiluted.* sin dinero = impecunious.* sin dinero en metálico = cashless.* sin discapacidad = able-bodied.* sin discapacidades = able-bodied.* sin disciplina = undisciplined, ill-disciplined.* sin discriminar = indiscriminate, on equal terms.* sin discutir = no arguments!, undiscussed.* sin disminuir = non-decreasing, unabated.* sin disolver = undiluted.* sin disponer de = in the absence of.* sin división espacial = spatially unstructured.* sin doblarse = unfolded.* sin documentar = undocumented.* sin dolor = painless.* sin domicilio fijo = of no fixed abode.* sin drenar = undrained.* sin duda = doubtless, no doubt, of course, surely, to be sure, undoubtedly, indubitably, without a doubt, without doubt, no mistake, hands down.* sin duda alguna = without any doubt.* sin dudar = without a doubt.* sin dudarlo = without hesitation.* sin editar = unedited.* sin el menor asomo de duda = without a shadow of a doubt, beyond a shadow of a doubt, beyond a shadow of a doubt.* sin embargo = however, nevertheless, still, yet, that being said, all this said.* sin emitir humo = smokeless.* sin empleo = jobless.* sin encuadernar = unbound.* sin energía = lethargic.* sin engorros = hassle-free.* sin entallar = loosely hanging, baggy [baggier -comp., baggiest -sup.], saggy [saggier -comp., saggiest -sup.].* sin enterrar = unburied.* sin entusiasmo = half-hearted [halfhearted].* sin envolver = unwrapped.* sin errores = error-free.* sin escatimar = without stint, unstintingly.* sin escenificar = unproduced.* sin escrúpulos = unscrupulous, unconscionable, without scruples, unprincipled.* sin escurrir = undrained.* sin esfuerzo = effortless, effortlessly.* sin esfuerzo alguno = effortlessly.* sin especializar = non-specialised.* sin especificar = unspecified.* sin esperanza = hopeless, dispiritedly, hopelessly.* sin esperarlo = out of the blue, like a bolt out of the blue, like a bolt from the blue.* sin espinas = boneless.* sin estar obstaculizado por = untrammelled by.* sin estilo = dowdy [dowdier -comp., dowdiest -sup.].* sin estructura = unstructured.* sin estudios = ill-educated.* sin evaluar = unevaluated.* sin examinar = unexamined.* sin exceder el presupuesto = budgetable.* sin excepción = without exception, without fail.* sin excesivo rigor = loosely.* sin excusa justificada = unexcused.* sin existencias = out-of-stock.* sin éxito = unsuccessful.* sin experiencia = inexperience, callow [callower -comp., callowest -sup.].* sin explicar = unexplained.* sin explorar = unexplored.* sin explotar = untapped, unexploded.* sin extras = no-frills.* sin fallar = without fail.* sin fallos = flawlessly.* sin falta = without fail.* sin fecha = undated.* sin fechar = undated.* sin fianza = without bail.* sin fin = never-finishing, never-ending, bottomless, interminably, unending.* sin finalidad = purposeless.* sin financiación = unfunded.* sin fines lucrativos = non-profit [nonprofit], non-profit making.* sin firma = unsigned.* sin firmar = unsigned.* sin fondo = bottomless.* sin forma = bodilessly, formless.* sin formación = ill-educated.* sin formación previa = untrained.* sin forrar = uncovered.* sin fronteras = borderless.* sin fundamento = unwarranted, unsupported, ungrounded, without foundation, without basis.* sin fundamento alguno = without any basis.* sin ganas = half-heartedly.* sin gastos = no cost(s).* sin grabar = unengraved.* sin gracia = dowdy [dowdier -comp., dowdiest -sup.].* sin grasa = nonfat.* sin grasas = nonfat, fat free.* sin guardar una correlación = uncorrelated.* sin haber contacto = non-contact.* sin haber pasado por la calandria = uncalendered.* sin habla = speechless.* sin hacer = undone.* sin hacer caso = regardless.* sin hacer distinciones = one size fits all.* sin hacer ruido = as quiet as a mouse, furtively, softly.* sin herrar = unshod.* sin hilación = rambling.* sin hogar = homeless.* sin hueso = boneless.* sin humo = smokeless.* sin humor = humourless [humorless, -USA].* sin humos = smoke-free.* sin idea = clueless.* sin ideas preconcebidas = open mind.* sin identificar = unidentified, unmapped, unnamed.* sin igual = unequalled, unexampled, unsurpassed, unique unto itself, unrivalled [unrivaled, -USA], without equal, matchless.* sin impedimentos = unimpeded.* sin importancia = negligible, unimportant, trifling, immaterial, of no consequence.* sin importar = regardless of, independently of, disregarding.* sin importar + Adjetivo/Adverbio + que sea = however + Adjetivo/Adverbio.* sin importar el tiempo = all-weather.* sin importar las consecuencias = regardless of the consequences.* sin importar qué = no matter what/which.* sin impuestos = duty-free, tax-free.* sin impurezas = purified.* sin incluir = unlisted, exclusive of, not including, excluding.* sin incluir las comidas = self-catering.* sin índice = indexless.* sin + Infinitivo = without + Gerundio.* sin información sobre el estado anterior = stateless.* sin inhibiciones = uninhibited.* sin inmutarse = undeterred, impassively, without batting an eyelid, without turning a hair.* sin intención = involuntarily.* sin interés = unexciting, uninteresting, unmoving, vapid.* sin interrupción = continuously, without a break, without (a) rest, in an unbroken line.* sin interrupciones = in a single phase.* sin intervención de un intermediario = disintermediated.* sin intervención directa = nonobtrusive.* sin investigar = unresearched.* sin justificación = unreasonably, unjustified.* sin justificación alguna = wantonly.* sin justificar = unjustified.* sin la amenaza de = unthreatened (by).* sin la ayuda de nadie = single-handed, single-handedly.* sin la debida autorización = unauthorised [unauthorized, -USA], warrantless.* sin la debida consideración = without due consideration.* sin la más mínima duda = without the shadow of a doubt, without a shadow of a doubt.* sin la más mínima duda = beyond a shadow of a doubt.* sin la menor duda = no mistake, no doubt.* sin la menor idea = clueless.* sin la menor sombra de duda = without a shadow of a doubt.* sin la suficiente financiación = underfinanced [under-financed].* sin lavar = unwashed.* sin leer = unread.* sin levadura = unleavened.* sin licencia = unlicensed.* sin líder = leaderless.* sin limitaciones = without stint, without limit.* sin límite = without limit, without stint, interminably.* sin límite(s) = unbounded, unfettered, unstinting, unstintingly, the sky is the limit.* sin litoral = land-bound [landbound], land-locked [landlocked].* sin llamar la atención = inconspicuously.* sin lógica ni explicación = without rhyme or reason.* sin lugar a dudas = conclusively, undeniably, unquestionably, without any doubt, by all accounts, no mistake, no doubt, without a shadow of a doubt, beyond a shadow of a doubt, to be sure.* sin lujos = no-frills.* sin luna = moonless.* sin luz de luna = moonless.* sin madera = woodfree.* sin madurar = unripened.* sin maldad = guileless.* sin malicia = guileless.* sin mancha = unblemished, untainted, stainless.* sin mangas = sleeveless.* sin mantenimiento = maintenance-free.* sin marcar = unpriced.* sin marca registrada = non-proprietary.* sin más = out of hand, unceremoniously, unceremonious.* sin más dilación = without (any) further ado, without (any) more ado, without warning.* sin más ni más = unceremoniously, unceremonious, for the love of it, without much ado.* sin más preámbulos = without (any) further ado, without (any) more ado.* sin medir = unmeasured.* sin mencionar = not to mention, not to say, not to speak of.* sin meternos en el hecho de que = to say nothing of.* sin mezcla = unmixed.* sin mezclar = unmixed.* sin miedo = with confidence.* sin miramientos = unceremoniously.* sin misericordia = ruthlessly.* sin modificar = unmodified, unaltered, unedited.* sin molestias = hassle-free.* sin motivo alguno = wantonly.* sin motivo aparente = for no apparent reason, for apparently no reason.* sin motivo justificado = without justified reason.* sin moverse del sitio = in place.* sin movimiento = unmoving, motionless.* sin mucha antelación = at short notice.* sin mucha anticipación = at short notice.* sin mucha dificultad = painlessly.* sin muchas contemplaciones = unceremoniously.* sin muchos inconvenientes = without much grudging.* sin nada de gracia = unfunny.* sin nada que destacar = uneventful.* sin necesidad de ello = gratuitous, gratuitously.* sin necesidad de pensar = thought-free.* sin ninguna duda = without question, without any doubt, beyond doubt, beyond any doubt, no mistake, no doubt.* sin ningún cosste = without cost.* sin ningún coste = without charge, free of charge, at no cost, free of cost, cost free, for free, costless, at no charge.* sin ningún esfuerzo = effortlessly.* sin ningún esfuerzo mental = thought-free.* sin ningún género de duda = without any doubt whatsoever, without any doubt whatsoever.* sin ningún género de dudas = indisputably.* sin ningún motivo = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.* sin ningún nivel de especialización = unskilled.* sin ningún otro motivo = (just) for the hell of (doing) it.* sin ningún remedio posible = beyond redemption.* sin ningún reparo = unabashed.* sin ningún resultado = to no avail, without any avail, of no avail.* sin ningún tipo de restricciones = no holds barred.* sin nombrar = unnamed.* sin norte = aimless, off course, rudderless.* sin notar la diferencia = seamlessly, seamless.* sin nubes = unclouded, uncloudy, cloudless.* sin numeración = unnumbered.* sin numerar = unnumbered.* sin obligaciones = at leisure.* sin obstáculos = unchecked, unhindered, unimpeded, unobstructed.* sin obstáculos de por medio = uncluttered.* sin obstrucciones = unobstructed.* sin olor = odourless [odorless, -USA].* sin olvidar = not to mention.* sin operario = unmanned.* sin oposición = without opposition, unchallenged, unopposed.* sin orden = unordered.* sin ordenar = unordered, unsorted.* sin orden ni concierto = higgledy-piggledy, without rhyme or reason.* sin originalidad = unoriginal.* sin palabras = wordless.* sin papel = paperless.* sin par = unequalled, unexampled, unsurpassed, unique unto itself, unique, without peer, unrivalled [unrivaled, -USA], without equal, matchless.* sin paralelo = unparalleled.* sin parangón = unparalleled, unequalled, without peer, matchless.* sin parar = steadily, non-stop, without a break, without (a) rest, on-the-go, interminably, without respite, without stopping.* sin parar a pensárselo = off-hand [offhand].* sin pararse a pensar = off-the-cuff, off the top of + Posesivo + head.* sin patente = non-proprietary.* sin pausa = breathlessly.* sin peculio = impecunious.* sin peligro alguno = safely.* sin pelo = hairless.* sin pelos en la lengua = outspokenly.* sin pensar = mindlessly.* sin pensar (en) = unmindful of, with little or no thought of, without thinking (about).* sin pensarlo = spur-of-the-moment, on the spur of the moment.* sin pensarlo demasiado = off-the-cuff, off the top of + Posesivo + head.* sin pensarlo detenidamente = out of + Posesivo + head.* sin pensarlo mucho = off the top of + Posesivo + head, right off the bat.* sin pensárselo = spur-of-the-moment, on the spur of the moment.* sin pensárselo dos veces = without a second thought, spur-of-the-moment, on the spur of the moment, at the drop of a hat.* sin pepitas = seedless.* sin percatarse = without realising, without noticing, unconsciously, unknowingly, unwittingly.* sin perder de vista = with an eye on.* sin perder un (solo) minuto = without a moment wasted, without a wasted moment, without a minute wasted, without a wasted minute.* sin pérdida = lossless.* sin perjuicio de = notwithstanding.* sin perjuicios = open mind.* sin permiso = without permission, unlicensed.* sin pestañear = impassively, without batting an eyelid, without turning a hair.* sin pico = flat-topped.* sin piedad = ruthlessly, remorseless, mercilessly.* sin piel = skinless.* sin pies ni cabeza = without rhyme or reason.* sin pistas = clueless.* sin planificar = unplanned.* sin poblar = unpopulated.* sin poder contenerse = helplessly.* sin poder dormir = sleepless.* sin poder extinguirlo = inextinguishably.* sin poder hacer nada = helplessly.* sin poner en duda la veracidad de Algo temporalmente = suspension of disbelief.* sin poner en escena = unproduced.* sin ponerlo en duda = uncritically.* sin ponerse en duda = unquestioned.* sin precedente = unparalleled, unexampled.* sin precedentes = unprecedented, record breaking, record-high, all-time.* sin precio = unpriced.* sin preguntar = unasked.* sin prejuicios = open-minded, fair-minded [fairminded].* sin prentesiones = unpretentious.* sin preocupaciones = carefree, worry-free.* sin preparación técnica = non-technical.* sin préstamo = non-circulating [noncirculating].* sin prestar atención = mindlessly.* sin pretensiones = unassuming, humble [humbler -comp., humblest -sup.].* sin previo aviso = unannounced, without warning, without notice, without prior notice, without prior notification, on spec, at the drop of a hat, without (any) further notice.* sin principios = unscrupulous, unprincipled.* sin prisa(s) = unhurriedly, leisurely.* sin problemas = smoothly, smooth [smoother -comp., smoothest -sup.], problem-free, trouble free [trouble-free], without a hitch, unproblematically, carefree, without difficulty, in good standing.* sin problemas de vista = sighted.* sin procesar = unprocessed.* sin propiedades = propertyless.* sin propiedad rural = landless.* sin protección = unprotected.* sin provocación = unprovoked.* sin publicar = unpublished.* sin pulir = unpolished.* sin quejarse = uncomplaining, uncomplainingly.* sin quemar = unburned.* sin querer = involuntarily, unwilling, by accident, accidentally, unintentionally, unwantedly.* sin querer + Infinitivo = unwilling to + Infinitivo.* sin quererlo = unwantedly.* sin que se entienda = slurred.* sin que se note la diferencia = seamlessly.* sin rabo = ecaudate.* sin razón = wanton, for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.* sin razón alguna = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.* sin razón aparente = for no apparent reason, for apparently no reason.* sin razón justificada = for no reason, for no specific reason, for no good reason.* sin razón justificda = for no particular reason.* sin recelo = with confidence.* sin receta médica = over the counter.* sin reclamar = unredeemed.* sin recoger = uncollected.* sin reconocer = unrecognised [unrecognized, -USA].* sin reconocimiento de créditos = non-credit.* sin recopilar = uncollected.* sin recursos = resource-starved.* sin refinar = unrefined.* sin reflexionar = rashly.* sin registrar = unlisted.* sin reglamentar = unregulated.* sin regular = unregulated.* sin regularizar = unregulated.* sin relación = unrelated, unconnected.* sin relación con = unrelated to.* sin remedio = beyond repair, incurably, incorrigibly.* sin remordimientos = no-looking-back.* sin reparar = unrepaired.* sin reparo = unashamed.* sin reparos = unshielded.* sin representación = unrepresented.* sin reserva = unconditionally, unreserved.* sin reservas = unshielded, wholehearted [whole-hearted], go + the whole hog, the full monty, without reservation, wholeheartedly [whole-heartedly], forthright, categorical, uncompromising, uncompromisingly, unqualified, categoric, unmitigaged, unreserved, unreservedly.* sin residencia fija = of no fixed abode.* sin resistencia = unchallenged, unopposed.* sin resistirse = passively.* sin resolver = unresolved, unsolved, unsettled, uncleared.* sin respiro = without a break, without (a) rest, without respite.* sin responder = unanswered.* sin restricciones = unrestricted, unlimited, uninhibited, unrestrictive, unfettered, free-flowing, without stint, without limit, no holds barred, unencumbered.* sin restricciones de horario = unscheduled.* sin retirar = uncleared, uncollected.* sin retrasos = in a timely fashion, in a timely manner.* sin revelar = undisclosed, unrevealed.* sin revestir = uncoated.* sin revisar = unrevised.* sin riesgo = riskless.* sin rodeos = head-on, baldly, bluntly, outspokenly.* sin ruido = soundless.* sin rumbo = aimless, off course, rudderless.* sin saberlo = unbeknown to, unbeknownst to.* sin saber qué decir = nonplussed [nonplused].* sin sabor = tasteless.* sin saldar = uncollected.* sin salida al mar = land-bound [landbound], land-locked [landlocked].* sin sanción = unsanctioned.* sin seleccionar = unselected.* sin semillas = seedless.* sin sentido = meaningless, purposeless, pointless, senseless, wanton, nonsensical, unconscious.* sin sentir ningún reparo = unashamed.* sin sentir vergüenza = shamelessly.* sin ser afectado = untouched.* sin ser anunciado de antemano = unannounced.* sin ser consciente de ello = unbeknownst to, unbeknown to.* sin ser detectado = undetected.* sin ser evaluado por expertos = unrefereed.* sin ser necesario = gratuitous, gratuitously.* sin ser percibido = out of sight.* sin ser superado = unsurpassed.* sin ser visto = unseen, undetected, unobserved, out of sight.* sin significado = meaningless.* sin simplificar = unabridged.* * *1) withoutcerveza sin alcohol — non-alcoholic beer, alcohol-free beer
una pareja sin hijos — a couple with no children, a childless couple
2)a)sin + inf — ( con significado activo) without -ing
b)sin + inf — ( con significado pasivo)
3)sin que + subj: no voy a ir sin que me inviten I'm not going if I haven't been invited; quítaselo sin que se dé cuenta — get it off him without his o without him noticing
* * *= without.Ex: Without AACR is doubtful whether computerised cataloguing would have been implemented so relatively painlessly and successfully = Sin las RCAA es dudoso que la catalogación automatizada se hubiera implementado tan fácilmente y con tanto éxito, relativamente hablando.
* abogado sin escrúpulos = shyster.* acercarse sin ser visto = sidle up to.* afable pero sin sinceridad = suave.* agua sin gas = still water.* andar sin prisa = mosey.* arreglárselas sin = live without, get along without.* aunque sin ningún resultado = but (all) to no avail.* barato pero sin avergonzarse de ello = cheap and cheerful.* biblioteca sin muros = library without walls.* biblioteca sin paredes = library without walls.* bordado sin consido = needlepoint lace.* callejón sin salida = blind alley, catch 22, cul-de-sac, dead end, impasse.* camino sin rumbo = the road to nowhere.* casi sin previo aviso = without much notice.* coche sin caballos = horseless carriage automobile, horseless carriage.* colocado sin escalón entre pieza y pieza = edge-flush.* continuar sin detenerse = go straight ahead.* conversación sin trascendencia = small-talk.* decir rápidamente sin parar = rattle off.* dejar a Alguien sin aliento = leave + Nombre + breathless.* dejar sin cambiar = leave + unchanged.* dejar sin hacer = leave + undone.* dejar sin referente a una referencia anafórica = dangle + anaphoric reference.* dejar sin tocar = leave + Nombre + alone.* dejar sin trabajo = put + Nombre + out of work.* demanda sin variaciones = inelastic demand.* demostrar sin lugar a dudas = prove + conclusively.* demostrar sin ninguna duda = demonstrate + beyond any doubt, prove + beyond any doubt, prove + beyond all doubt.* demostrar sin ningún género de duda = demonstrate + beyond (all) doubt, demonstrate + emphatically, demonstrate + beyond any doubt, prove + beyond any doubt, prove + beyond any doubt.* desarrollarse sin problemas = go + smoothly.* estar sin vivir = be worried sick.* evaluación sin intervención del examinador = unobtrusive testing.* hablando sin rodeos = crudely put.* hablar sin parar = burble on.* hablar sin ser entendido = speak in + tongues.* hacerlo sin la ayuda de nadie = do + it + on + Posesivo + own.* homicidio sin premeditación = manslaughter.* ir a un Sitio sin prisa = mosey.* lanzarse sin ton ni son = dive + head-first.* más largo que un día sin pan = as long as (my/your) arm.* medicamento sin receta médica = over the counter medicine.* método de la media sin ponderar = unweighted means method.* nación sin estado = stateless nation.* noche sin poder dormir = sleepless night.* no hay dos sin tres = things + come in threes.* no miel sin hiel = no pain, no gain.* no sin fundamento = not without basis.* oficina sin papel = paperless office.* papel sin acidez = acid-free paper.* pasar desadvertido, pasar sin ser visto = sneak under + the radar.* pasar sin = live without, live without.* pasar sin ser visto = go + unnoticed.* película sin fin = filmloop [film loop/film-loop].* permanecer sin cambios = remain + unchanged.* permanecer sin especificar = remain + undefined.* pero sin conseguirlo = but no dice.* pero sin suerte = but no dice.* persona sin problemas de vista = sighted person.* personas sin hogar = homelessness.* personas sin techo = homelessness.* político sin escrúpulos = shyster.* pozo sin fondo = bottomless pit.* pregunta sin respuesta = unanswerable question.* publicación sin papel = paperless publishing.* quedarse sin aliento = run out of + breath.* quedarse sin habla = stun into + speechlessness.* quedarse sin negocio = go out of + business.* quedarse sin palabras = stun into + speechlessness.* rechazar sin más = dismiss + out of hand.* referencia anafórica sin referente = dangling anaphoric reference.* rima sin sentido = nonsense, nonsense verse.* salir sin ser visto = slip out.* sin abrir = unopened.* sin abrirse = unfolded.* sin abrochar = undone.* sin acabar = unfinished.* sin acentuar = unaccented.* sin acontecimientos que destacar = uneventful.* sin adornos = unadorned, unvarnished.* sin afectar = unaffected.* sin afeitar = unshaven.* sin afeitar desde hace varios días = stubbly [stubblier -comp., stubbliest -sup.].* sin afiliación a un partido político = non-partisan [nonpartisan].* sin afiliación religiosa = non-sectarian [nonsectarian].* sin agua = waterless.* sin aguja = needleless.* sin ajustar = unadjusted, loosely hanging, baggy [baggier -comp., baggiest -sup.], saggy [saggier -comp., saggiest -sup.].* sin alcohol = alcoholfree.* sin aliento = breathlessly, breathless.* sin alinear = unjustified.* sin alterar = unaltered, unmodified.* sin ambigüedad = unambiguous.* sin amor = loveless.* sin analizar = unexamined, unanalysed.* sin ánimo = despondently.* sin ánimo de lucro = non-profit [nonprofit], non-profit making, not-for-profit, generously.* sin apenas ser oído = as quiet as a mouse.* sin apoyo = unsupported.* sin apretar = loosely hanging, baggy [baggier -comp., baggiest -sup.], saggy [saggier -comp., saggiest -sup.].* sin árboles = treeless.* sin arreglo = beyond repair.* sin arrepentimiento = no-looking-back.* sin asignar = unallocated.* sin asignar todavía = unassigned.* sin asimilar = undigested.* sin atajar = unconfronted.* sin atractivo = unattractive.* sin atrasos = paid-up, in good standing.* sin autorización = unauthorised [unauthorized, -USA], unlicensed.* sin avergonzarse = unashamed.* sin avisar = unannounced, out of the blue, like a bolt out of the blue, like a bolt from the blue.* sin aviso previo = without warning.* sin ayuda = unaided, unassisted.* sin ayuda de nadie = all by + Reflexivo, by + Reflexivo.* sin barba = beardless.* sin barnizar = unvarnished.* sin base = unsupported, ill-founded.* sin blanca = broke, skint.* sin blanquear = unbleached.* sin blindar = unshielded.* sin bombo(s) ni platillo(s) = without much ado.* sin brillo = dull, tarnished.* sin cabeza = headless, decapitated.* sin cables = wireless.* sin cafeina = decaffeinated.* sin calorías = calorieless.* sin cambio = inviolate.* sin cambios = monotone, stable, undisturbed, unchanged, unmodified, unaltered, unedited.* sin cancelar = uncancelled.* sin canjear = unredeemed.* sin cansancio = indefatigably.* sin capacidad de discernimiento = undiscriminating.* sin cara = faceless.* sin carácter = boneless, spineless.* sin carne = meatless.* sin castigo = impunitive, unpunished.* sin catalogar = uncatalogued [uncataloged, -USA].* sin causa alguna = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.* sin causa aparente = for no apparent reason, for apparently no reason.* sin causa justificada = without justified reason.* sin causar daño = harmlessly.* sin ceremonias = unceremonious, unceremoniously.* sin cerrar con llave = unlocked.* sin certeza de cobrar = on spec.* sin cesar = steadily.* sin clases sociales = classless.* sin clavos = studless.* sin clemencia = mercilessly.* sin cobrar = free of charge, unredeemed, uncollected.* sin cohesión = scrappily, scrappy [scrappier -comp., scrappiest -sup.], bitty [bittier -comp., bittiest -sup.].* sin cohibiciones = unselfconsciously.* sin cola = ecaudate.* sin columnas = single-column.* sin comentar = unannotated.* sin comerlo ni beberlo = without having anything to do with it.* sin comérselo ni bebérselo = without having anything to do with it.* sin compasión = mercilessly.* sin complicaciones = smoothly, boilerplate [boiler plate], uncomplicated, straightforward, uncomplicatedly, hassle-free.* sin comprimir = uncompressed.* sin comprobar = untested.* sin compromiso = without obligation, fancy-free.* sin compromisos = with no strings attached.* sin concluir = unfinished.* sin concretar = to be decided.* sin condiciones = unconditionally.* sin condiciones especiales = with no strings attached.* sin confirmar = unconfirmed, unsubstantiated, unvalidated, to be confirmed.* sin conocer = ignorant of.* sin conocimiento = unconscious.* sin conocimiento de causa = unbeknown to, unbeknownst to.* sin conservar información sobre las consultas realizadas anteriormente = stateless.* sin conservar información sobre las consultas realizadas anterior = stateless.* sin constancia de ello = unrecorded.* sin consumir = nonconsumptive.* sin contacto = non-contact.* sin contaminar = untainted, uncontaminated.* sin contar = not including, excluding.* sin contar con = in the absence of.* sin contenido = contentless, trivial.* sin contratiempos = smoothly.* sin control = uncontrolled.* sin controlar = unsupervised.* sin convicción = doubtfully, lamely.* sin coordinación = uncoordinated [unco-ordinated].* sin corregir = unamended, uncorrected, unrevised.* sin correlacionar = uncorrelated.* sin corroborar = unsubstantiated.* sin cortapisas = untrammelled.* sin cortar = uncut.* sin coscarse = without batting an eyelid, without turning a hair.* sin costas = land-bound [landbound], land-locked [landlocked].* sin coste alguno = at no personal cost, at no cost, without cost, costless, without charge, free of charge, free of cost, cost free, for free, at no charge.* sin costo adicional alguno = at no extra charge, at no extra cost, at no extra charge.* sin costuras = seamless.* sin crecimiento = non-growth.* sin créditos = non-credit.* sin criterio alguno = indiscriminate, indiscriminately.* sin cuajar = runny [runnier -comp., runniest -sup.].* sin cuantificar = unmeasured.* sin cubrir = unfilled.* sin cuestionarlo = uncritically.* sin cultura = uncultured.* sin daños = undamaged.* sin dar basto = left, right and centre.* sin darle importancia = airily.* sin darme cuenta = before I know what's happened.* sin darnos cuenta = out of sight.* sin darse cuenta = inadvertently, unwittingly, unknowingly, without realising, without noticing, unconsciously.* sin debatir = undiscussed.* sin decir nada = dumbly.* sin decir ni mú = as quiet as a mouse.* sin decir ni pío = as quiet as a mouse.* sin decir una palabra = without saying a word.* sin defecto = untainted, unblemished.* sin dejar huella = into thin air.* sin dejar nada fuera = the works!.* sin dejar rastro = into thin air.* sin dejarse amedrentar por = undaunted by.* sin dejarse amilanar por = undaunted by.* sin dejarse desanimar = undaunted.* sin dejarse intimidar por = undaunted by.* sin delimitar = unmapped.* sin demora = on the spot, straight away, without delay, at short notice, promptly, right away, at once.* sin demorarse un (solo) minuto = without a moment wasted, without a wasted moment, without a minute wasted, without a wasted minute.* sin demoras = in a timely fashion, in a timely manner.* sin desarrollar = undeveloped.* sin descansar = without (a) rest.* sin descanso = relentlessly, restlessly, breathlessly, unabated, without a break, without (a) rest, day in and day out, without respite.* sin descanso, sin un descanso, sin parar, sin descansar, sin interrupción = without a break.* sin descubrir = undiscovered.* sin descuento = undiscounted.* sin desdoblarse = unfolded.* sin desearlo = unwantedly.* sin desgastar = unworn.* sin desperdiciar un (solo) minuto = without a moment wasted, without a wasted moment, without a minute wasted, without a wasted minute.* sin determinación de culpabilidad = no-fault.* sin determinar = undefined.* sin detonar = unexploded.* sin deudas = debt free.* sin dientes = toothless.* sin diferencias = undifferentiated.* sin dificultad = without difficulty.* sin dificultad alguna = without a hitch.* sin diluir = undiluted.* sin dinero = impecunious.* sin dinero en metálico = cashless.* sin discapacidad = able-bodied.* sin discapacidades = able-bodied.* sin disciplina = undisciplined, ill-disciplined.* sin discriminar = indiscriminate, on equal terms.* sin discutir = no arguments!, undiscussed.* sin disminuir = non-decreasing, unabated.* sin disolver = undiluted.* sin disponer de = in the absence of.* sin división espacial = spatially unstructured.* sin doblarse = unfolded.* sin documentar = undocumented.* sin dolor = painless.* sin domicilio fijo = of no fixed abode.* sin drenar = undrained.* sin duda = doubtless, no doubt, of course, surely, to be sure, undoubtedly, indubitably, without a doubt, without doubt, no mistake, hands down.* sin duda alguna = without any doubt.* sin dudar = without a doubt.* sin dudarlo = without hesitation.* sin editar = unedited.* sin el menor asomo de duda = without a shadow of a doubt, beyond a shadow of a doubt, beyond a shadow of a doubt.* sin embargo = however, nevertheless, still, yet, that being said, all this said.* sin emitir humo = smokeless.* sin empleo = jobless.* sin encuadernar = unbound.* sin energía = lethargic.* sin engorros = hassle-free.* sin entallar = loosely hanging, baggy [baggier -comp., baggiest -sup.], saggy [saggier -comp., saggiest -sup.].* sin enterrar = unburied.* sin entusiasmo = half-hearted [halfhearted].* sin envolver = unwrapped.* sin errores = error-free.* sin escatimar = without stint, unstintingly.* sin escenificar = unproduced.* sin escrúpulos = unscrupulous, unconscionable, without scruples, unprincipled.* sin escurrir = undrained.* sin esfuerzo = effortless, effortlessly.* sin esfuerzo alguno = effortlessly.* sin especializar = non-specialised.* sin especificar = unspecified.* sin esperanza = hopeless, dispiritedly, hopelessly.* sin esperarlo = out of the blue, like a bolt out of the blue, like a bolt from the blue.* sin espinas = boneless.* sin estar obstaculizado por = untrammelled by.* sin estilo = dowdy [dowdier -comp., dowdiest -sup.].* sin estructura = unstructured.* sin estudios = ill-educated.* sin evaluar = unevaluated.* sin examinar = unexamined.* sin exceder el presupuesto = budgetable.* sin excepción = without exception, without fail.* sin excesivo rigor = loosely.* sin excusa justificada = unexcused.* sin existencias = out-of-stock.* sin éxito = unsuccessful.* sin experiencia = inexperience, callow [callower -comp., callowest -sup.].* sin explicar = unexplained.* sin explorar = unexplored.* sin explotar = untapped, unexploded.* sin extras = no-frills.* sin fallar = without fail.* sin fallos = flawlessly.* sin falta = without fail.* sin fecha = undated.* sin fechar = undated.* sin fianza = without bail.* sin fin = never-finishing, never-ending, bottomless, interminably, unending.* sin finalidad = purposeless.* sin financiación = unfunded.* sin fines lucrativos = non-profit [nonprofit], non-profit making.* sin firma = unsigned.* sin firmar = unsigned.* sin fondo = bottomless.* sin forma = bodilessly, formless.* sin formación = ill-educated.* sin formación previa = untrained.* sin forrar = uncovered.* sin fronteras = borderless.* sin fundamento = unwarranted, unsupported, ungrounded, without foundation, without basis.* sin fundamento alguno = without any basis.* sin ganas = half-heartedly.* sin gastos = no cost(s).* sin grabar = unengraved.* sin gracia = dowdy [dowdier -comp., dowdiest -sup.].* sin grasa = nonfat.* sin grasas = nonfat, fat free.* sin guardar una correlación = uncorrelated.* sin haber contacto = non-contact.* sin haber pasado por la calandria = uncalendered.* sin habla = speechless.* sin hacer = undone.* sin hacer caso = regardless.* sin hacer distinciones = one size fits all.* sin hacer ruido = as quiet as a mouse, furtively, softly.* sin herrar = unshod.* sin hilación = rambling.* sin hogar = homeless.* sin hueso = boneless.* sin humo = smokeless.* sin humor = humourless [humorless, -USA].* sin humos = smoke-free.* sin idea = clueless.* sin ideas preconcebidas = open mind.* sin identificar = unidentified, unmapped, unnamed.* sin igual = unequalled, unexampled, unsurpassed, unique unto itself, unrivalled [unrivaled, -USA], without equal, matchless.* sin impedimentos = unimpeded.* sin importancia = negligible, unimportant, trifling, immaterial, of no consequence.* sin importar = regardless of, independently of, disregarding.* sin importar + Adjetivo/Adverbio + que sea = however + Adjetivo/Adverbio.* sin importar el tiempo = all-weather.* sin importar las consecuencias = regardless of the consequences.* sin importar qué = no matter what/which.* sin impuestos = duty-free, tax-free.* sin impurezas = purified.* sin incluir = unlisted, exclusive of, not including, excluding.* sin incluir las comidas = self-catering.* sin índice = indexless.* sin + Infinitivo = without + Gerundio.* sin información sobre el estado anterior = stateless.* sin inhibiciones = uninhibited.* sin inmutarse = undeterred, impassively, without batting an eyelid, without turning a hair.* sin intención = involuntarily.* sin interés = unexciting, uninteresting, unmoving, vapid.* sin interrupción = continuously, without a break, without (a) rest, in an unbroken line.* sin interrupciones = in a single phase.* sin intervención de un intermediario = disintermediated.* sin intervención directa = nonobtrusive.* sin investigar = unresearched.* sin justificación = unreasonably, unjustified.* sin justificación alguna = wantonly.* sin justificar = unjustified.* sin la amenaza de = unthreatened (by).* sin la ayuda de nadie = single-handed, single-handedly.* sin la debida autorización = unauthorised [unauthorized, -USA], warrantless.* sin la debida consideración = without due consideration.* sin la más mínima duda = without the shadow of a doubt, without a shadow of a doubt.* sin la más mínima duda = beyond a shadow of a doubt.* sin la menor duda = no mistake, no doubt.* sin la menor idea = clueless.* sin la menor sombra de duda = without a shadow of a doubt.* sin la suficiente financiación = underfinanced [under-financed].* sin lavar = unwashed.* sin leer = unread.* sin levadura = unleavened.* sin licencia = unlicensed.* sin líder = leaderless.* sin limitaciones = without stint, without limit.* sin límite = without limit, without stint, interminably.* sin límite(s) = unbounded, unfettered, unstinting, unstintingly, the sky is the limit.* sin litoral = land-bound [landbound], land-locked [landlocked].* sin llamar la atención = inconspicuously.* sin lógica ni explicación = without rhyme or reason.* sin lugar a dudas = conclusively, undeniably, unquestionably, without any doubt, by all accounts, no mistake, no doubt, without a shadow of a doubt, beyond a shadow of a doubt, to be sure.* sin lujos = no-frills.* sin luna = moonless.* sin luz de luna = moonless.* sin madera = woodfree.* sin madurar = unripened.* sin maldad = guileless.* sin malicia = guileless.* sin mancha = unblemished, untainted, stainless.* sin mangas = sleeveless.* sin mantenimiento = maintenance-free.* sin marcar = unpriced.* sin marca registrada = non-proprietary.* sin más = out of hand, unceremoniously, unceremonious.* sin más dilación = without (any) further ado, without (any) more ado, without warning.* sin más ni más = unceremoniously, unceremonious, for the love of it, without much ado.* sin más preámbulos = without (any) further ado, without (any) more ado.* sin medir = unmeasured.* sin mencionar = not to mention, not to say, not to speak of.* sin meternos en el hecho de que = to say nothing of.* sin mezcla = unmixed.* sin mezclar = unmixed.* sin miedo = with confidence.* sin miramientos = unceremoniously.* sin misericordia = ruthlessly.* sin modificar = unmodified, unaltered, unedited.* sin molestias = hassle-free.* sin motivo alguno = wantonly.* sin motivo aparente = for no apparent reason, for apparently no reason.* sin motivo justificado = without justified reason.* sin moverse del sitio = in place.* sin movimiento = unmoving, motionless.* sin mucha antelación = at short notice.* sin mucha anticipación = at short notice.* sin mucha dificultad = painlessly.* sin muchas contemplaciones = unceremoniously.* sin muchos inconvenientes = without much grudging.* sin nada de gracia = unfunny.* sin nada que destacar = uneventful.* sin necesidad de ello = gratuitous, gratuitously.* sin necesidad de pensar = thought-free.* sin ninguna duda = without question, without any doubt, beyond doubt, beyond any doubt, no mistake, no doubt.* sin ningún cosste = without cost.* sin ningún coste = without charge, free of charge, at no cost, free of cost, cost free, for free, costless, at no charge.* sin ningún esfuerzo = effortlessly.* sin ningún esfuerzo mental = thought-free.* sin ningún género de duda = without any doubt whatsoever, without any doubt whatsoever.* sin ningún género de dudas = indisputably.* sin ningún motivo = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.* sin ningún nivel de especialización = unskilled.* sin ningún otro motivo = (just) for the hell of (doing) it.* sin ningún remedio posible = beyond redemption.* sin ningún reparo = unabashed.* sin ningún resultado = to no avail, without any avail, of no avail.* sin ningún tipo de restricciones = no holds barred.* sin nombrar = unnamed.* sin norte = aimless, off course, rudderless.* sin notar la diferencia = seamlessly, seamless.* sin nubes = unclouded, uncloudy, cloudless.* sin numeración = unnumbered.* sin numerar = unnumbered.* sin obligaciones = at leisure.* sin obstáculos = unchecked, unhindered, unimpeded, unobstructed.* sin obstáculos de por medio = uncluttered.* sin obstrucciones = unobstructed.* sin olor = odourless [odorless, -USA].* sin olvidar = not to mention.* sin operario = unmanned.* sin oposición = without opposition, unchallenged, unopposed.* sin orden = unordered.* sin ordenar = unordered, unsorted.* sin orden ni concierto = higgledy-piggledy, without rhyme or reason.* sin originalidad = unoriginal.* sin palabras = wordless.* sin papel = paperless.* sin par = unequalled, unexampled, unsurpassed, unique unto itself, unique, without peer, unrivalled [unrivaled, -USA], without equal, matchless.* sin paralelo = unparalleled.* sin parangón = unparalleled, unequalled, without peer, matchless.* sin parar = steadily, non-stop, without a break, without (a) rest, on-the-go, interminably, without respite, without stopping.* sin parar a pensárselo = off-hand [offhand].* sin pararse a pensar = off-the-cuff, off the top of + Posesivo + head.* sin patente = non-proprietary.* sin pausa = breathlessly.* sin peculio = impecunious.* sin peligro alguno = safely.* sin pelo = hairless.* sin pelos en la lengua = outspokenly.* sin pensar = mindlessly.* sin pensar (en) = unmindful of, with little or no thought of, without thinking (about).* sin pensarlo = spur-of-the-moment, on the spur of the moment.* sin pensarlo demasiado = off-the-cuff, off the top of + Posesivo + head.* sin pensarlo detenidamente = out of + Posesivo + head.* sin pensarlo mucho = off the top of + Posesivo + head, right off the bat.* sin pensárselo = spur-of-the-moment, on the spur of the moment.* sin pensárselo dos veces = without a second thought, spur-of-the-moment, on the spur of the moment, at the drop of a hat.* sin pepitas = seedless.* sin percatarse = without realising, without noticing, unconsciously, unknowingly, unwittingly.* sin perder de vista = with an eye on.* sin perder un (solo) minuto = without a moment wasted, without a wasted moment, without a minute wasted, without a wasted minute.* sin pérdida = lossless.* sin perjuicio de = notwithstanding.* sin perjuicios = open mind.* sin permiso = without permission, unlicensed.* sin pestañear = impassively, without batting an eyelid, without turning a hair.* sin pico = flat-topped.* sin piedad = ruthlessly, remorseless, mercilessly.* sin piel = skinless.* sin pies ni cabeza = without rhyme or reason.* sin pistas = clueless.* sin planificar = unplanned.* sin poblar = unpopulated.* sin poder contenerse = helplessly.* sin poder dormir = sleepless.* sin poder extinguirlo = inextinguishably.* sin poder hacer nada = helplessly.* sin poner en duda la veracidad de Algo temporalmente = suspension of disbelief.* sin poner en escena = unproduced.* sin ponerlo en duda = uncritically.* sin ponerse en duda = unquestioned.* sin precedente = unparalleled, unexampled.* sin precedentes = unprecedented, record breaking, record-high, all-time.* sin precio = unpriced.* sin preguntar = unasked.* sin prejuicios = open-minded, fair-minded [fairminded].* sin prentesiones = unpretentious.* sin preocupaciones = carefree, worry-free.* sin preparación técnica = non-technical.* sin préstamo = non-circulating [noncirculating].* sin prestar atención = mindlessly.* sin pretensiones = unassuming, humble [humbler -comp., humblest -sup.].* sin previo aviso = unannounced, without warning, without notice, without prior notice, without prior notification, on spec, at the drop of a hat, without (any) further notice.* sin principios = unscrupulous, unprincipled.* sin prisa(s) = unhurriedly, leisurely.* sin problemas = smoothly, smooth [smoother -comp., smoothest -sup.], problem-free, trouble free [trouble-free], without a hitch, unproblematically, carefree, without difficulty, in good standing.* sin problemas de vista = sighted.* sin procesar = unprocessed.* sin propiedades = propertyless.* sin propiedad rural = landless.* sin protección = unprotected.* sin provocación = unprovoked.* sin publicar = unpublished.* sin pulir = unpolished.* sin quejarse = uncomplaining, uncomplainingly.* sin quemar = unburned.* sin querer = involuntarily, unwilling, by accident, accidentally, unintentionally, unwantedly.* sin querer + Infinitivo = unwilling to + Infinitivo.* sin quererlo = unwantedly.* sin que se entienda = slurred.* sin que se note la diferencia = seamlessly.* sin rabo = ecaudate.* sin razón = wanton, for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.* sin razón alguna = for no reason, for no specific reason, for no particular reason, for no good reason.* sin razón aparente = for no apparent reason, for apparently no reason.* sin razón justificada = for no reason, for no specific reason, for no good reason.* sin razón justificda = for no particular reason.* sin recelo = with confidence.* sin receta médica = over the counter.* sin reclamar = unredeemed.* sin recoger = uncollected.* sin reconocer = unrecognised [unrecognized, -USA].* sin reconocimiento de créditos = non-credit.* sin recopilar = uncollected.* sin recursos = resource-starved.* sin refinar = unrefined.* sin reflexionar = rashly.* sin registrar = unlisted.* sin reglamentar = unregulated.* sin regular = unregulated.* sin regularizar = unregulated.* sin relación = unrelated, unconnected.* sin relación con = unrelated to.* sin remedio = beyond repair, incurably, incorrigibly.* sin remordimientos = no-looking-back.* sin reparar = unrepaired.* sin reparo = unashamed.* sin reparos = unshielded.* sin representación = unrepresented.* sin reserva = unconditionally, unreserved.* sin reservas = unshielded, wholehearted [whole-hearted], go + the whole hog, the full monty, without reservation, wholeheartedly [whole-heartedly], forthright, categorical, uncompromising, uncompromisingly, unqualified, categoric, unmitigaged, unreserved, unreservedly.* sin residencia fija = of no fixed abode.* sin resistencia = unchallenged, unopposed.* sin resistirse = passively.* sin resolver = unresolved, unsolved, unsettled, uncleared.* sin respiro = without a break, without (a) rest, without respite.* sin responder = unanswered.* sin restricciones = unrestricted, unlimited, uninhibited, unrestrictive, unfettered, free-flowing, without stint, without limit, no holds barred, unencumbered.* sin restricciones de horario = unscheduled.* sin retirar = uncleared, uncollected.* sin retrasos = in a timely fashion, in a timely manner.* sin revelar = undisclosed, unrevealed.* sin revestir = uncoated.* sin revisar = unrevised.* sin riesgo = riskless.* sin rodeos = head-on, baldly, bluntly, outspokenly.* sin ruido = soundless.* sin rumbo = aimless, off course, rudderless.* sin saberlo = unbeknown to, unbeknownst to.* sin saber qué decir = nonplussed [nonplused].* sin sabor = tasteless.* sin saldar = uncollected.* sin salida al mar = land-bound [landbound], land-locked [landlocked].* sin sanción = unsanctioned.* sin seleccionar = unselected.* sin semillas = seedless.* sin sentido = meaningless, purposeless, pointless, senseless, wanton, nonsensical, unconscious.* sin sentir ningún reparo = unashamed.* sin sentir vergüenza = shamelessly.* sin ser afectado = untouched.* sin ser anunciado de antemano = unannounced.* sin ser consciente de ello = unbeknownst to, unbeknown to.* sin ser detectado = undetected.* sin ser evaluado por expertos = unrefereed.* sin ser necesario = gratuitous, gratuitously.* sin ser percibido = out of sight.* sin ser superado = unsurpassed.* sin ser visto = unseen, undetected, unobserved, out of sight.* sin significado = meaningless.* sin simplificar = unabridged.* * *A withoutlo tomo con leche y sin azúcar I take milk but no sugarreserva garantizada sin recargo guaranteed reservation at no extra costseguimos sin noticias we still haven't had any newssolicite más información sin compromiso send for more details without obligationsin previo aviso with no advance warning¡tírate! ¡sin miedo! jump! don't be scared!¿qué harías tú sin mí? what would you do without me?agua mineral sin gas still mineral watercerveza sin alcohol non-alcoholic beer, alcohol-free beeruna pareja sin hijos a couple with no children, a childless coupleun vuelo sin escalas a non-stop o direct flightme quedé sin pan I ran out of breadse quedó sin trabajo he lost his jobuna persona totalmente sin escrúpulos a completely unscrupulous personB1 sin + INF (con significado activo) without -INGse fue sin pagar she left without payinglo mandaron a la cama sin cenar they sent him to bed without any dinnersomos diez sin contarlos a ellos there are ten of us not counting themestuvo una semana entera sin hablarme she didn't speak to me for a whole week, she went a whole week without speaking to mesigo sin entender I still don't understandla pisé sin querer I accidentally trod on her foot2 sin + INF(con significado pasivo): una camisa sin planchar an unironed shirt, a shirt that hasn't/hadn't been ironedesto está aún sin terminar this still isn't finishedC sin QUE + SUBJ:los días pasan sin que dé señales de vida the days go by and there is still no word from him, the days go by with no word from him o without any word from himno voy a ir sin que me inviten I'm not going if I haven't been invitedquítaselo sin que se dé cuenta get it off him without his o without him noticingCompuesto:* * *
sin preposición
1 without;
seguimos sin noticias we still haven't had any news;
agua mineral sin gas still mineral water;
cerveza sin alcohol non-alcoholic beer, alcohol-free beer;
me quedé sin pan I ran out of bread
2
estuvo una semana sin hablarme she didn't speak to me for a week;
sigo sin entender I still don't understand;
la pisé sin querer I accidentally trod on her footb) ( con significado pasivo):
esto está aún sin terminar it still isn't finished
3 sin que + subj:
quítaselo sin que se dé cuenta get it off him without his o without him noticing;
See Also→ embargo 2
sin preposición without: se marchó sin ellos, he left without them
costó mil pesetas, sin contar el IVA, it cost one thousand pesetas, not including VAT
el edificio estaba sin terminar, the building was unfinished
entre sin llamar, come in without knocking
saldré sin que me vea, I'll go out without him seeing
una bebida sin alcohol, a non-alcoholic drink
' sin' also found in these entries:
Spanish:
A
- abierta
- abierto
- absoluta
- absoluto
- accidental
- acéfala
- acéfalo
- agotar
- agotada
- agotado
- agreste
- ahora
- ahorcarse
- ajena
- ajeno
- alguna
- alguno
- aliento
- alquilar
- ambages
- amorfa
- amorfo
- aparente
- asesinar
- aviso
- ayunas
- bagatela
- baja
- bajo
- bañera
- berrido
- bien
- blanca
- blanco
- bocado
- bregar
- bruta
- bruto
- burbuja
- caldo
- calle
- callejón
- calva
- camino
- caprichosa
- caprichoso
- causa
- cazo
- cero
English:
ability
- accident
- accidental
- accidentally
- accustom
- ado
- afraid
- age
- agree
- aimless
- aimlessly
- all-time
- ammunition
- another
- antsy
- anyhow
- arrogant
- at
- attach
- away
- AWOL
- babble
- backbencher
- backing
- bare
- barge in
- basic
- bat
- bean
- begin
- behave
- beyond
- blank
- blind alley
- blue
- blunt
- bluntly
- blurt out
- boarding card
- boarding pass
- book
- boorish
- bootstrap
- bottomless
- break
- breath
- breathless
- broke
- busywork
- buzz off
* * *SIN nf1. (abrev de Servicio de Inteligencia Nacional del Perú) = Peruvian national intelligence department2. (abrev de Servicio de Inmigración y Naturalización) INS [US Immigration and Naturalization Service]* * *prp without;sin preguntar without asking;sin decir nada without (saying) a word;sin paraguas without an umbrella;sin que without;y sin más and without further ado;me lo dijo así, sin más that’s all he said to me, just that* * *sin prep1) : withoutsin querer: unintentionallysin refinar: unrefined2)sin que : withoutlo hicimos sin que él se diera cuenta: we did it without him noticing* * *sin prep1. (en general) without2. (por hacer) -
14 ser
m.1 being (ente).ser humano human beinglos seres vivos living things2 ens.v.1 to be (to be in some place or situation, to originate in, to belong to, to pertain, to exist really).fue aquí it was herelo importante es decidirse the important thing is to reach a decisionser de to be made of; (estar hecho de) to be from; (provenir de) to belong to; (ser propiedad de) to be a member of (formar parte de)¿de dónde eres? where are you from?los juguetes son de mi hijo the toys are my son'ses alto/gracioso he is tall/funnyes azul/difícil it's blue/difficultes un amigo/el dueño he is a friend/the ownerYo soy buena I am good.2 to be (to be worth, quantity).¿cuánto es? how much is it?son 300 pesos that'll be 300 pesos¿qué (día) es hoy? what day is it today?, what's today?mañana será 15 de julio tomorrow (it) will be 15 July¿qué hora es? what time is it?, what's the time?son las tres (de la tarde) it's three o'clock (in the afternoon), it's three (pm)3 to be (joined to nouns which signify employment or occupation).soy abogado/actriz I'm a lawyer/an actressson estudiantes they're students4 to be (to happen, to occur, to fall out).es muy tarde it's rather lateera de noche/de día it was night/day5 to be (auxiliary verb, by which the passive is formed).fue visto por un testigo he was seen by a witness6 to exist, to live.7 to be for.Me es muy fácil aprender español It is very easy for me to learn Spanish.* * *Present IndicativeImperfect SubjunctivePast IndicativeFuture Indicativeseré, serás, será, seremos, seréis, serán.Conditionalsería, serías, sería, seríamos, seríais, serían.Present Subjunctivesea, seas, sea, seamos, seáis, sean.Imperfect SubjunctiveFuture SubjunctiveImperativesé (tú), sea (él/Vd.), seamos (nos.), sed (vos.), sean (ellos/Vds.).Past Participlesido.\\————————* * *1. verb- ser de2. noun m.* * *SF ABR Esp= Sociedad Española de Radiodifusión radio network* * *I 1.1) ( seguido de adjetivos) to be[ ser expresses identity or nature as opposed to condition or state, which is normally conveyed by estar. The examples given below should be contrasted with those to be found in estar 1 cópula 1]es inglés/rubio/católico — he's English/fair/(a) Catholic
era cierto/posible — it was true/possible
sé bueno, estáte quieto — be a good boy and keep still
que seas muy feliz — I hope you'll be very happy; (+ me/te/le etc)
para serte sincero — to be honest with you, to tell you the truth
siempre le he sido fiel — I've always been faithful to her; ver tb verbo intransitivo I 5
¿éste es o se hace?/¿tú eres o te haces? — (AmL fam) is he/are you stupid or something? (colloq)
2) ( hablando de estado civil) to beel mayor es casado/divorciado — the oldest is married/divorced
3) (seguido de nombre, pronombre, sintagma nominal) to besoy peluquera/abogada — I'm a hairdresser/a lawyer
ábreme, soy Mariano/yo — open the door, it's Mariano/it's me
por ser usted, haremos una excepción — for you o since it's you, we'll make an exception
dame cualquiera que no sea ése — give me any one except o but that one
4) (con predicado introducido por `de')es de los vecinos — it belongs to the neighbors, it's the neighbors'
este libro no es de aquí — this book doesn't go o belong here
ésa es de las que... — she's one of those people who..., she's the sort of person who...
ser de lo que no hay — (fam) to be incredible (colloq)
5) (hipótesis, futuro)2.¿será cierto? — can it be true?
ser vi1)a) ( existir) to beb) (liter) ( en cuentos)érase una vez... — once upon a time there was...
2)a) (tener lugar, ocurrir)¿dónde fue el accidente? — where did the accident happen?
el asunto fue así... — it happened like this...
b) ( en preguntas)ser de algo/alguien: ¿qué habrá sido de él? I wonder what happened to o what became of him; ¿qué es de Marisa? (fam) what's Marisa up to (these days)? (colloq); ¿qué va a ser de nosotros? — what will become of us?
3) ( sumar)¿cuánto es (todo)? — how much is that (altogether)?
son 3.000 pesos — that'll be o that's 3,000 pesos
cuatro y cuatro son ocho — four and four are o make eight
4) (causar, significar) to be5) ( resultar)6) ( consistir en) to belo importante es participar — the important o main thing is to take part
7) (indicando finalidad, adecuación)8) ( usado para enfatizar)fue aquí donde lo vi — this is where I saw him, it was here that I saw him
fui yo quien or la que lo dije fui yo quien or la que lo dijo — I was the one who said it, it was me that said it
9)es que...: ¿es que no lo saben? do you mean to say they don't know?; es que no sé nadar the thing is I can't swim; díselo, si es que te atreves — tell him, if you dare
10)lo que es... — (fam)
lo que es yo, no pienso hablarle más — I certainly have no intention of speaking to him again
lo que es saber idiomas! — it sure is something to be able to speak languages! (AmE), what it is to be able to speak languages! (BrE)
11) (en locs)a no ser que — (+ subj) unless
como debe ser: ¿ves como me acordé? - como debe ser! see, I did remember- I should think so too!; los presentó uno por uno, como debe ser she introduced them one by one, as you should; ¿cómo es eso? why is that?, how come? (colloq); como/cuando/donde sea: tengo que conseguir ese trabajo como sea I have to get that job no matter what; hazlo como sea, pero hazlo do it any way o however you want but get it done; puedo dormir en el sillón o donde sea I can sleep in the armchair or wherever you like o anywhere you like; como ser (CS) such as; de no ser así (frml) should this not be the case (frml); de ser así (frml) should this be so o the case (frml); de no ser por...: de no ser por él,... if it hadn't been o if it weren't for him,...; eso es! that's it!, that's right!; lo que sea: cómete una manzana, o lo que sea have an apple or something; tú pagas tus mil pesos o lo que sea... you pay your thousand pesos or whatever...; estoy dispuesta a hacer lo que sea I'm prepared to do whatever it takes o anything; no sea que or no vaya a ser que (+ subj) in case; cierra la ventana, no sea or no vaya a ser que llueva close the window in case it rains; ten cuidado, no sea or no vaya a ser que lo eches todo a perder be careful or you'll ruin everything; o sea: los empleados de más antigüedad, o sea los que llevan aquí más de... longer serving employees, that is to say those who have been here more than...; o sea que no te interesa in other words, you're not interested; o sea que nunca lo descubriste so you never found out; (ya) sea..., (ya) sea... either..., or...; (ya) sea por caridad, (ya) sea por otra razón,... whether he did it out of charity or for some other reason,...; sea como sea: hay que impedirlo, sea como sea it must be prevented now matter how o at all costs; sea cuando sea whenever it is; sea quien sea le dices que no estoy whoever it is, tell them I'm not in; si no fuera/hubiera sido por... — if it wasn't o weren't/hadn't been for...
12) ( en el tiempo) to be¿qué fecha es hoy? — what's the date today?, what's today's date
¿qué día es hoy? — what day is it today?
3.serían las cuatro cuando llegó — it must have been (about) four (o'clock) when she arrived; ver tb verbo impersonal
ser v impers to be4.ser v aux ( en la voz pasiva)IIser + pp — to be + pp
1)a) ( ente) beingb) (individuo, persona)2)a) ( naturaleza)b) ( carácter esencial) essence3) (Fil) being* * *I 1.1) ( seguido de adjetivos) to be[ ser expresses identity or nature as opposed to condition or state, which is normally conveyed by estar. The examples given below should be contrasted with those to be found in estar 1 cópula 1]es inglés/rubio/católico — he's English/fair/(a) Catholic
era cierto/posible — it was true/possible
sé bueno, estáte quieto — be a good boy and keep still
que seas muy feliz — I hope you'll be very happy; (+ me/te/le etc)
para serte sincero — to be honest with you, to tell you the truth
siempre le he sido fiel — I've always been faithful to her; ver tb verbo intransitivo I 5
¿éste es o se hace?/¿tú eres o te haces? — (AmL fam) is he/are you stupid or something? (colloq)
2) ( hablando de estado civil) to beel mayor es casado/divorciado — the oldest is married/divorced
3) (seguido de nombre, pronombre, sintagma nominal) to besoy peluquera/abogada — I'm a hairdresser/a lawyer
ábreme, soy Mariano/yo — open the door, it's Mariano/it's me
por ser usted, haremos una excepción — for you o since it's you, we'll make an exception
dame cualquiera que no sea ése — give me any one except o but that one
4) (con predicado introducido por `de')es de los vecinos — it belongs to the neighbors, it's the neighbors'
este libro no es de aquí — this book doesn't go o belong here
ésa es de las que... — she's one of those people who..., she's the sort of person who...
ser de lo que no hay — (fam) to be incredible (colloq)
5) (hipótesis, futuro)2.¿será cierto? — can it be true?
ser vi1)a) ( existir) to beb) (liter) ( en cuentos)érase una vez... — once upon a time there was...
2)a) (tener lugar, ocurrir)¿dónde fue el accidente? — where did the accident happen?
el asunto fue así... — it happened like this...
b) ( en preguntas)ser de algo/alguien: ¿qué habrá sido de él? I wonder what happened to o what became of him; ¿qué es de Marisa? (fam) what's Marisa up to (these days)? (colloq); ¿qué va a ser de nosotros? — what will become of us?
3) ( sumar)¿cuánto es (todo)? — how much is that (altogether)?
son 3.000 pesos — that'll be o that's 3,000 pesos
cuatro y cuatro son ocho — four and four are o make eight
4) (causar, significar) to be5) ( resultar)6) ( consistir en) to belo importante es participar — the important o main thing is to take part
7) (indicando finalidad, adecuación)8) ( usado para enfatizar)fue aquí donde lo vi — this is where I saw him, it was here that I saw him
fui yo quien or la que lo dije fui yo quien or la que lo dijo — I was the one who said it, it was me that said it
9)es que...: ¿es que no lo saben? do you mean to say they don't know?; es que no sé nadar the thing is I can't swim; díselo, si es que te atreves — tell him, if you dare
10)lo que es... — (fam)
lo que es yo, no pienso hablarle más — I certainly have no intention of speaking to him again
lo que es saber idiomas! — it sure is something to be able to speak languages! (AmE), what it is to be able to speak languages! (BrE)
11) (en locs)a no ser que — (+ subj) unless
como debe ser: ¿ves como me acordé? - como debe ser! see, I did remember- I should think so too!; los presentó uno por uno, como debe ser she introduced them one by one, as you should; ¿cómo es eso? why is that?, how come? (colloq); como/cuando/donde sea: tengo que conseguir ese trabajo como sea I have to get that job no matter what; hazlo como sea, pero hazlo do it any way o however you want but get it done; puedo dormir en el sillón o donde sea I can sleep in the armchair or wherever you like o anywhere you like; como ser (CS) such as; de no ser así (frml) should this not be the case (frml); de ser así (frml) should this be so o the case (frml); de no ser por...: de no ser por él,... if it hadn't been o if it weren't for him,...; eso es! that's it!, that's right!; lo que sea: cómete una manzana, o lo que sea have an apple or something; tú pagas tus mil pesos o lo que sea... you pay your thousand pesos or whatever...; estoy dispuesta a hacer lo que sea I'm prepared to do whatever it takes o anything; no sea que or no vaya a ser que (+ subj) in case; cierra la ventana, no sea or no vaya a ser que llueva close the window in case it rains; ten cuidado, no sea or no vaya a ser que lo eches todo a perder be careful or you'll ruin everything; o sea: los empleados de más antigüedad, o sea los que llevan aquí más de... longer serving employees, that is to say those who have been here more than...; o sea que no te interesa in other words, you're not interested; o sea que nunca lo descubriste so you never found out; (ya) sea..., (ya) sea... either..., or...; (ya) sea por caridad, (ya) sea por otra razón,... whether he did it out of charity or for some other reason,...; sea como sea: hay que impedirlo, sea como sea it must be prevented now matter how o at all costs; sea cuando sea whenever it is; sea quien sea le dices que no estoy whoever it is, tell them I'm not in; si no fuera/hubiera sido por... — if it wasn't o weren't/hadn't been for...
12) ( en el tiempo) to be¿qué fecha es hoy? — what's the date today?, what's today's date
¿qué día es hoy? — what day is it today?
3.serían las cuatro cuando llegó — it must have been (about) four (o'clock) when she arrived; ver tb verbo impersonal
ser v impers to be4.ser v aux ( en la voz pasiva)IIser + pp — to be + pp
1)a) ( ente) beingb) (individuo, persona)2)a) ( naturaleza)b) ( carácter esencial) essence3) (Fil) being* * *ser11 = being, creature.Ex: A feeling of unshielded relief filled Pope's whole being.
Ex: Stories that lead to doing things are all the more attractive to children, who are active rather than passive creatures.* abducción por seres extraterrestres = alien abduction.* alimentación del ser humano = human nutrition.* llegada de seres extraterrestres = alien visitation.* nutrición del ser humano = human nutrition.* ser consecuente con Uno mismo = be true to + Reflexivo.* ser extraterrestre = alien creature.* ser fiel con Uno mismo = be true to + Reflexivo.* ser humano = human being, human, human person.* ser inteligente = intelligent being.* ser pensante = sentient being.* ser superior = supreme being, higher being, superior being.* ser supremo = supreme being.* ser todo un éxito = hit + a home run, knock it out of + the park.* ser vivo = living being, sentient being.* todo ser humano = every living soul.* tráfico de seres humanos = trafficking in human beings.* trata de seres humanos = trafficking in human beings.ser22 = be, take + the form of, stand as.Ex: Systems such as Dialog, IRS, ORBIT and BLAISE may be accessed by libraries and information units.
Ex: Hierarchical relationships may also take the form of co-ordinate relationships, in which case they may be represented by 'RT' or related term, in a similar manner to affinitive relationships below.Ex: Meantime, our new library stand as as a confident symbol of the importance of ALL librarires to the nation's cultural, educational and economic success.* anhelar ser = ache to be.* a no ser que = unless.* así es = that's how it is.* así sea = amen.* así son las cosas = that's they way things are.* centrado en el ser humano = anthropocentric.* clonación del ser humano = human cloning.* como es el caso de = as it is with.* cómo + ser = what + be like.* conseguir ser el centro de atención = capture + spotlight.* continuar siendo importante = remain + big.* crearse el prestigio de ser = establish + a record as.* cualquiera que fuere = any... whatsoever.* cualquiera que fuese = any... whatsoever.* cualquiera que sea + Nombre = whichever + Nombre.* debilidad del ser humano = mankind's frailty.* dejar de ser útil = outlive + Posesivo + usefulness.* demostrar ser = prove + to be.* de tal forma que + ser/estar = in such form as to + be.* dicho sea de paso = by the by(e).* dime con quién andas y te diré quién eres = you are known by the company you keep.* dinero + ser para = money + go towards.* el + Nombre + es inestimable = the + Nombre + cannot be overestimated.* el ser barato = cheapness.* el sueño de todo ser viviente = the stuff dreams are made of.* entrar sin ser visto = sneak into.* es = it's [it is].* esa es la cuestión = herein lies the rub, there's the rub.* esa es la dificultad = herein lies the rub, there's the rub.* es decir = i.e. (latín - id est), in other words, that is, that is to say, which is to say.* es de deducir que = it follows that.* es de destacar que = significantly.* es de esperar = hopefully.* es de esperar que = all being well.* es de resaltar que = significantly.* es de suponer que = presumably.* ese es el asunto = herein lies the rub, there's the rub.* ese es el problema = herein lies the rub, there's the rub.* es el momento adecuado = the moment is ripe, the time is ripe.* es el momento oportuno = the moment is ripe, the time is ripe.* es evidente = clearly.* es importante destacar = importantly.* es inevitable que = inevitably.* es interesante que = interestingly.* es lo que a mí me parece = my two cents' worth.* es lo que yo pienso = my two cents' worth.* es más = more important, moreover.* es más fácil decirlo que hacerlo = easier said than done.* es mi opinión = my two cents' worth.* es mi parecer = my two cents' worth.* es por lo tanto deducible que = it therefore follows that.* es por lo tanto de esperar que = it therefore follows that.* es por lo tanto lógico que = it therefore follows that.* ¡esta es tu oportunidad! = here's your chance!.* estar siendo + Participio = be in process of + Nombre.* evitar ser afectado = escape + unaffected.* fue durante mucho tiempo = long remained.* haber sido aceptado = be here to stay, have come + to stay.* haber sido comprobado exhaustivamente = be thoroughly tested.* la razón de ser = the reason for being.* la verdad sea dicha = to tell the truth.* llegar a ser = become, develop into.* llegar a ser conocido como = become + known as.* lo que es aun peor = worse still.* lo que es peor = what's worse.* lo que haya que de ser, será = que sera sera, what's meant to be, will be, whatever will be, will be.* lo que + ser = what + be like.* lo que tenga que ser, será = que sera sera, whatever will be, will be, what's meant to be, will be.* merecer ser mencionado = deserve + mention.* no ser aconsejable = be undesirable.* no ser + Adjetivo + Infinitivo = be less than + Adjetivo + Infinitivo.* no ser así ya = be no longer the case.* no ser bien visto = be in the doghouse.* no ser cobarde = be no chicken.* no ser consciente de = remain + unaware of.* no ser deseable = be undesirable.* no + ser + de sorprender que = it + be + not surprising that.* no ser fácil = be no picnic, not be easy.* no ser gran cosa = not add up to much, add up to + nothing.* no ser lo suficientemente bueno = not be good enough.* no ser más que = be nothing more than, be nothing but.* no ser nada = add up to + nothing.* no ser nada fácil = be hard-pushed to.* no ser ningún jovencito = be no chicken.* no ser ni una cosa ni otra = fall between + two stools.* no ser sino = be nothing but.* no ser una gran pérdida = be no great loss.* no ser un lecho de rosas = be not all roses.* no ser verdad = be untrue.* no somos todos iguales = one size doesn't fit all.* no tener razón de ser + Infinitivo = there + be + no sense in + Gerundio.* para ser específico = to be specific.* para ser franco = in all honesty.* para ser sincero = to be honest, in all honesty.* pasar a ser = become, develop into.* por ser + Adjetivo = as being + Adjetivo.* por si fuera poco = to boot, to add salt to injury, to rub salt in the wound.* posible de ser consultado por máquina = machine-viewable.* posible de ser visto en pantalla = displayable.* primer puesto + ser para = pride of place + go to.* puede muy bien ser = could well be.* puede muy bien ser que = it may well be that.* que fue = one-time.* que fue común antes = once-common.* que ha sido abordado con preguntas = accost.* que puede ser apilado = stacking.* razón de ser = point, raison d'etre, rationale, sense of purpose.* ser reconocido = gain + recognition.* resultar ser = prove + to be, turn out to be, happen + to be.* sea como sea = be that as it may, at all costs, at any cost, at any price, come hell or high water.* sea cual fuere = any... whatsoever, any... whatsoever.* sea cual fuese = any... whatsoever, any... whatsoever.* sea cual sea el criterio utilizado = by any standard(s).* sea lo que sea = whatever it is, be that as it may, call it what you want.* seamos realistas = face it, let's face it.* sean cuales sean = whatever they may be.* sentido del ser humano = human sense.* ser accesible a través de = be available through.* ser aceptado = take + hold, gain + acceptance, take off.* ser acertado = be spot on.* ser aconsejable = be welcome, be better served by, be in order.* ser acorde con = be commensurate with.* ser acuciante = be acute.* ser acusado de delito criminal = face + criminal charge.* ser adecuado = be right, stand up, fit + the bill.* ser + Adjetivo = get + Adjetivo.* ser + Adjetivo + para = have + a + Adjetivo + effect on.* ser afectado por = have + a high stake in.* ser aficionado a = be fond of.* ser afortunado = be lucky, strike + lucky.* ser agradable de oír = be good to hear.* ser agradable + Verbo = be neat to + Verbo.* ser algo bien conocido que = it + be + a (well)-known fact that.* ser algo bueno = be a good thing.* ser algo completamente distinto = be nothing of the sort.* ser algo común = be a fact of life, dominate + the scene, be a common occurrence, become + a common feature, be a part of life.* ser Algo demasiado difícil para = be in over + Posesivo + head, be out of + Posesivo + depth.* ser algo excepcional = be the exception rather than the rule, be in a league of its own.* ser algo fácil = be a cinch, be a doddle, be a breeze, be a picnic, be duck soup.* ser algo facilísimo = be a cinch, be a doddle, be a breeze, be a picnic, be duck soup.* ser algo habitual = become + a common feature, be a fact of life.* ser Algo imponente = loom + large.* ser algo inevitable = the (hand)writing + be + on the wall, see it + coming.* ser algo más profundo que = go + deeper than.* ser algo más serio que = go + deeper than.* ser algo (muy) bien sabido que = it + be + a (well)-known fact that.* ser algo muy claro = be a dead giveaway.* ser algo muy fácil de conseguir = be there for the taking.* ser Algo muy importante = loom + large.* ser algo muy obvio = be a dead giveaway.* ser algo muy poco frecuente = be a rare occurrence.* ser algo muy raro = be a rare occurrence.* ser algo muy revelador = be a giveaway.* ser algo natural para = be second nature to + Pronombre, come + naturally to.* ser algo normal = be a fact of life, become + a common feature, be a part of life.* ser algo permanente = be here to stay.* ser algo poco común = be the exception rather than the rule.* ser algo poco conocido que = it + be + a little known fact that.* ser algo poco frecuente = be a rare occurrence.* ser algo poco sabido que = it + be + a little known fact that.* ser algo por lo que = be a matter for/of.* ser algo por ver = be an open question.* ser algo que no ocurre con frecuencia = be a rare occurrence.* ser algo seguro = be a cinch, be a doddle, be a breeze, be a picnic, be duck soup.* ser algo útil para = be something in the hand for.* ser amado = loved-one.* ser amigo de = be buddies with.* ser analizado como una frase = be phrase parsed.* ser apreciado = receive + appreciation.* ser apropiado = be right.* ser aproximadamente + Número = be around + Número, be about + Número.* ser arrestado = be under arrest.* ser asequible = be available, become + available.* ser asequible a = be amenable to.* ser así = be the case (with), be just like that.* ser atacado = be under attack, come under + fire, be under assault.* ser atractivo = look + attractive, be popular in appeal.* ser atrevido = make + a bold statement.* ser atribuible a = be attributable to.* ser aun más = be all the more.* ser autosuficiente = stand on + Posesivo + own, self-serve.* ser autosuficiente económicamente = pay + Posesivo + own way.* ser avaricioso = have + Posesivo + cake and eat it.* ser bienvenido = be most welcome, make + welcome, be welcome.* ser bonito + Verbo = be neat to + Verbo.* ser buenísimo + Gerundio = be terrific at + Gerundio.* ser bueno = make + good + Nombre.* ser bueno en = be good at.* ser bueno para Alguien = be to + Posesivo + advantage.* ser cada vez más importante = increase in + importance.* ser capaz de = be capable of.* ser capaz de hacer cualquier cosa por = go to + any lengths to, go to + great lengths to.* ser característico de = be emblematic of.* ser carísimo = cost + be prohibitive.* ser caro = be steep.* ser casi seguro = be a good bet.* ser chiquito pero matón = punch above + Posesivo + weight.* ser chulo = be cool.* ser clavado a = be a dead ringer for.* ser cliente de una tienda = patronise + shop.* ser coherente = cohere.* ser como el día y la noche = different as night and day.* ser como hablar con la pared = be like talking to a brick wall.* ser como mínimo = be no less than.* ser como una esfera = wrap around.* ser como un círculo = wrap around.* ser como un libro abierto = be an open book.* ser complementario el uno del otro = be integral one to another.* ser complementarios = be integral one to another.* ser completamente diferente = be in a different league.* ser completo = be all inclusive.* ser común = be the case (with).* ser condenado a prisión = receive + prison sentence.* ser confuso = be deceiving.* ser conocido por = famously, have + a track record of.* ser conocido por todos = be out in the open.* ser consciente = sentient being.* ser consciente de = be alive to, be aware of, be cognisant of, be mindful of/that, become + cognisant of, be aware of, realise [realize, -USA].* ser consciente de + Posesivo + valía = be alive to + Posesivo + worth.* ser consciente + desafortunadamente = be painfully aware of.* ser contradictorio de = run + contrary to.* ser contraproducente = defeat + Posesivo + purpose, blowback.* ser contrario a = be contrary to, be hostile to.* ser conveniente + Infinitivo = be as well + Infinitivo, be well + Infinitivo.* ser correcto = be all right, be correct, be right.* ser cortés con = be civil towards.* ser costumbre = be customary.* ser creativo = be inventive.* ser creíble = invoke + belief.* ser criticado = be subjected to + criticism, be (the) subject of/to criticism, take + heat, come under + fire.* ser crucial (para) = be central (to).* ser cuestión de = come down to.* ser culpable = be to blame.* ser culpable (por/de) = be at fault (for/to).* ser dado a = be amenable to, be apt to, be given to.* ser de = be a native of.* ser de alto nivel = be at a high level.* ser de armas tomar = be a (real) handful.* ser de ayuda = be of assistance.* ser debatible = be a moot point, be open to question, be open to debate, be at issue.* ser de calidad = be up to snuff, be up to scratch.* ser decisión de + Nombre = be down to + Nombre.* ser de contenido + Adjetivo = be + Adjetivo + in content.* ser de crecimiento rápido = be a quick grower.* ser de difícil acceso = tuck away.* ser de dominio público = be public domain.* ser deficiente = be wanting.* ser definitivo = be final.* ser de gran ayuda para = be a boon to.* ser de gran beneficio para = be of great benefit to.* ser de importancia primordial = be of key importance.* ser de importancia vital = lie at + the heart of.* ser de interés para = be of interest (to/for).* ser dejado en la obligación de Uno = be derelict in + duty.* ser de la izquierda = be of the left.* ser de la noche = night creature.* ser de la opinión de que = be of the opinion that, be of the view that.* ser del gusto de Uno = be to + Posesivo + taste.* ser del orden de + Número = be of the order of + Número.* ser de los que piensan que = subscribe to + view.* ser demasiado = be over-provided, be a mouthful.* ser demasiado + Adjetivo = be too + Adjetivo + by half.* ser demasiado complaciente = lean over + too far backwards.* ser demasiado común = be all too common.* ser demasiado para = be too much for, be too much for.* ser demasiado precavido = err + on the side of caution.* ser demasiado preciso = put + too fine a point on, split + hairs.* ser demasiado quisquilloso = put + too fine a point on, split + hairs.* ser demasiado tarde para echar atrás = reach + the point of no return.* ser de mucho uso = take + Nombre + a long way.* ser de número limitado = be limited in number.* ser de origen + Adjetivo = be + Adjetivo + in origin.* ser de poco valor = be of little use, be of little value.* ser de primera categoría = be top notch.* ser de raza negra o de piel morena = be coloured.* ser de sabios = be a point of wisdom.* ser desacertado = miss + the mark, miss + the point.* ser desastroso = spell + bad news, be a shambles, be (in) a mess.* ser desconocido para = be alien to.* ser descorazonador = be dispiriting.* ser desoído = be unheeded.* ser despiadado = play + hardball.* ser detenido = be under arrest.* ser de un solo uso = be a one-trip pony.* ser de un tipo diferente = be different in kind, differ in + kind (from).* ser de un valor especial = be of particular value.* ser de uso general = be in general use, be generally available.* ser de utilidad = be of use.* ser de utilidad a = be of service to.* ser diestro en = be skilled at.* ser difícil = be a stretch.* ser difícil de bregar = be a (real) handful.* ser difícil de conseguir = be hard to get.* ser difícil de creer = beggar + belief.* ser difícil de encontrar = be hard to find.* ser difícil de lograr = be hard to get.* ser difícil de superar = take + some beating.* ser digno de = merit.* ser digno de admiración = deserve + admiration.* ser digno de crítica = merit + a critical eye.* ser digno de + Infinitivo = be worth + Gerundio.* ser diplomático = say + the right thing.* ser discutible = be open to question, be open to debate, be at issue.* ser dogmático = be dogmatic.* ser dos mundos completamente distintos = be poles apart.* ser dudoso = be doubtful.* ser duro = play + hardball.* ser eficaz para + Infinitivo = be efficient at + Gerundio.* ser el acabóse = take + the biscuit, take + the cake, be the limit.* ser el alma de = be the life of, be the life and soul of.* ser el asunto = be the point.* ser el beneficiario de = be on the receiving end of.* ser el blanco de = be a pushover for.* ser el blanco de las críticas = come under + fire.* ser el canalizador de = be the conduit for.* ser el capitán = skipper, captain.* ser el caso (de) = be the case (with).* ser el centro de atención = steal + the limelight, steal + the show, cut + a dash.* ser el centro de todas las miradas = cut + a dash.* ser el colmo = be the last straw, bring + the situation to a head, take + the biscuit, take + the cake, be the limit.* ser el contrincante más débil = punch above + Posesivo + weight.* ser el culo del mundo = be the pits.* ser elegido = get in.* ser elevado = be steep.* ser el éxito de la fiesta = steal + the limelight, steal + the show.* ser el fin de = sign + a death warrant (for).* ser el jefe = be in charge, call + the shots, be the boss, call + the tune, rule + the roost.* ser el límite = be the limit.* ser el mandamás = call + the shots, be the boss, call + the tune, rule + the roost.* ser el más afectado por = bear + the brunt of.* ser el máximo = be the limit.* ser el momento clave = mark + the watershed.* ser el momento (de) = be the time to.* ser el momento decisivo = mark + the watershed.* ser el momento de/para = it + be + time to/for.* ser el objetivo de Uno = be in business for.* ser el orgullo de = be the pride and joy of.* ser el origen de = provide + the material for.* ser el paraje natural de = be home to.* ser el preludio = usher in.* ser el primero = be second to none, come out on + top.* ser el primero en = lead + the way in.* ser el primero en + Infinitivo = take + the lead in + Gerundio.* ser el punto de partida de = form + the basis of.* ser el punto más débil de Alguien = be at + Posesivo + weakest.* ser el punto más flaco de Alguien = be at + Posesivo + weakest.* ser el que con mayor frecuencia = be (the) most likely to.* ser el que con menor frecuencia = be (the) least likely to.* ser el resultado de = follow from, result from.* ser el segundo de a bordo = play + second fiddle.* ser el último grito = be all the rage.* ser el último mono ser el último mono = feel + pulled and tugged.* ser emblemático de = be emblematic of.* ser en balde = be of no avail, be to no avail.* ser en cierto modo un + Nombre = be something of a + Nombre.* ser en vano = be of no avail, be to no avail.* ser enviado a = have + the lead to.* ser equiparable a = be commensurate with.* ser erróneo = be wide of the mark, be wrong.* ser escaso = be few and far between, be in short supply.* ser esclavo de = be slave to.* ser estupendo = sound + great, be fine and dandy.* ser estúpido = be off + Posesivo + rocker.* ser exigente al elegir = pick and choose.* ser exigente al escoger = pick and choose.* ser experto en = be skilled at.* ser expulsado de = be dropped from.* ser extraño para = be alien to.* ser extremadamente + Adjetivo = be too + Adjetivo + by half.* ser fácil = be easy.* ser fácil de conseguir = be readily available.* ser facilísimo = be a snap, be a piece of cake.* ser factible de = be amenable to.* ser familiar = strike + familiar chords, ring + a bell.* ser famoso = gain + recognition, be popular.* ser famoso por = famously, have + a track record of.* ser favorable = be a plus.* ser ficticio = be fiction.* ser fiel a = cleave to.* ser fructífero = come to + fruition.* ser goloso = have + a sweet tooth.* ser grosero con = be abusive of.* ser hábil para = be adroit at.* ser habitual = be customary.* ser harina de otro costal = be a different kettle of fish.* ser hipertenso = be hyper.* ser hora de = it + be + time to/for.* ser hora de definirse = time to climb off the fence.* ser hora de irse = be time to go.* ser hora de marcharse = be time to go.* ser hora ya de que = be about time (that), be high time (that/to/for).* ser humilde = hide + Posesivo + light under a bushel.* sería mejor que + Subjuntivo = better + Infinitivo.* ser ideal = suit + best, be just the thing, be just the ticket, be just the job.* ser ideal para Uno = be (right) up + Posesivo + alley, be + Posesivo + cup of tea.* ser idóneo para = be suited to.* ser ignorado = be unheeded.* ser igual a = be equivalent to, equal.* ser igual que = amount to + the same thing as.* ser ilegal = be against the law.* ser ilimitado = be boundless.* ser implacable = play + hardball.* ser imponente = be awe-inspiring.* ser importante = be of importance, make + a difference, be of consequence.* ser importantísimo = make + all the difference in the world, make + difference in the world.* ser importantísimo (para) = be central (to).* ser imposible = be dead meat.* ser imprescindible = be a must.* ser improcedente = be out of order.* ser imprudente = be reckless.* ser inalterable = set in + stone, set in + tablets of stone.* ser incapaz de = be unable to.* ser incoherente = Negativo + hold + water.* ser incompatible (con) = be irreconcilable (with).* ser inconsistente = Negativo + hold + water.* ser increíble = beggar + belief.* ser independiente = go + Posesivo + own way, stew in + Posesivo + own juice, stand on + Posesivo + own (two) feet.* ser indescriptible = beggar + description.* ser indispensable = be a must.* ser ineficaz = fire + blanks.* ser infundado = be unfounded.* ser inherente a = inhere in.* ser inimaginable = beggar + imagination.* ser inminente = be on the cards.* ser inmune a = be immune from, be immune against.* ser innovador = break + new ground, break + ground.* ser innumerable = be without number, be legion.* ser innumerables = run into + the thousands.* ser insignificante = pale into + insignificance, stick + Algo + on a pin-point, be of no consequence.* ser insignificante de = be slight in.* ser inteligente = be talented.* ser interesante = be of interest (to/for).* ser interesante + Infinitivo = be as well + Infinitivo, be well + Infinitivo.* ser interesante + Verbo = be neat to + Verbo.* ser interminable = there + be + no end to.* ser intransigente = play + hardball.* ser inútil = fire + blanks.* ser irrespetuoso con = disrespect, diss.* ser justo = play + fair.* ser justo con todos = give the devil his due.* ser justo hasta con el diablo = give the devil his due.* ser justo lo que se necesita = be just the thing, be just the ticket, be just the job.* ser justo lo que Uno necesita = be (right) up + Posesivo + alley.* ser justo que = there + be + justice in.* ser juzgado = stand + trial, stand for + trial.* ser la abreviatura de = be short for.* ser la base de = be at the core of, form + the basis of, be at the heart of.* ser la ciudad de = be home to.* ser la clave de = hold + the key to.* ser la comidilla del barrio = be the talk of the town.* ser la comidilla del pueblo = be the talk of the town.* ser la consecuencia de = follow from, result from.* ser la costumbre = be customary.* ser la cuestión = be the point.* ser la culminación de Algo = represent + the culmination of, mark + the culmination of.* ser la culpa de = be the fault of.* ser la debilidad de Alguien = be a sucker for.* ser la elección lógica = be a/the natural choice.* ser la elección natural = be a/the natural choice.* ser la excepción = be the exception.* ser la excepción a la regla = constitute + the exception to the rule.* ser la excepción que confirma la regla = be the exception rather than the rule.* ser la forma abreviada de = be short for.* ser la forma de = be a recipe for.* ser la fórmula para = be a recipe for.* ser la gota que colma el vaso = bring + the situation to a head.* ser la idea central de = be at the core of, be at the heart of.* ser la imagen de = be a picture of.* ser la intención = be the intention.* ser la intención de uno = be + Posesivo + intention.* ser la manera de = be a recipe for.* ser la materia prima de = be grist to + Posesivo + mill.* ser la mayoría = be in the majority.* ser la mejor alternativa = be the best bet.* ser la mejor manera de = be the conduit for.* ser lamentable = be a pity.* ser la minoría = be in the minority.* ser la norma = be the norm, be the rule, become + the norm.* ser la novedad = be on the scene.* ser la obra de = be the work of.* ser la persona ideal para = be the best placed to.* ser la persona más indicada para = be in a position to.* ser la propia responsabilidad de Alguien = be of + Posesivo + own making.* ser la prueba de fuego de Algo = test + Nombre + to the limit.* ser la punta de lanza de = spearhead.* ser la razón de = lie at + the root of.* ser la representación misma de = be a picture of.* ser la responsabilidad de = be the responsibility of.* ser la responsabilidad de Alguien + Infinitivo = it + lie with + Nombre/Pronombre + to + Infinitivo.* ser la última palabra = be all the rage.* ser la última persona del mundo que + Infinitivo = be one of the last people in the world to + Infinitivo.* ser lector de una biblioteca = library membership.* ser lento = be slow off the mark, be slow off the blocks.* ser líder en = take + the lead in + Gerundio.* ser lo de Uno = be cut out for, be (right) up + Posesivo + alley.* ser lo más parecido a = be as close as we come to.* ser lo mismo = be one and the same.* ser lo normal = be the order of the day.* ser lo principal de = be at the core of, be at the heart of.* ser lo que a Uno le encanta = be (right) up + Posesivo + alley.* ser lo que a Uno le gusta = be (right) up + Posesivo + alley, be + Posesivo + cup of tea.* ser lo que a Uno le interesa = be (right) up + Posesivo + alley, be + Posesivo + cup of tea.* ser lo que a Uno le va = be (right) up + Posesivo + alley.* ser lo que a Uno más le gusta = be + Posesivo + big scene.* ser lo que nos espera = be the shape of things to come.* ser lo suficientemente + Adjetivo + como para = be + Adjetivo + enough to.* ser lo suficientemente comprensivo = go + far enough.* ser lo suficientemente conocido como para que = be sufficiently well known for.* serlo todo para todos = be all things to all men, be all things to all people.* ser lo último = be all the rage, be the pits.* ser lo último en = become + the next stop in.* ser lo último en lo que + pensar = be the last thing of + Posesivo + mind.* ser lo último que + ocurrir + a Alguien = be the last thing of + Posesivo + mind.* ser magnífico + Gerundio = be terrific at + Gerundio.* ser malo = be a joke, spell + bad news, make + poor + Nombre.* ser maravilloso = sound + great.* ser más astuto que = outfox, outwit, outsmart.* ser más interno = inner being.* ser más un + Nombre = be more of a + Nombre.* ser mayor = be older.* ser mejor en = be better at.* ser mejor que = be superior to, compare + favourably.* ser mejor que + Subjuntivo = better + Infinitivo.* ser menor = be less.* ser menos + Adjetivo = be less of a(n) + Nombre.* ser mínimo = be at a minimum.* ser mirado de forma extraña = get + some funny looks.* ser modesto = hide + Posesivo + light under a bushel.* ser molesto = be disturbing.* ser moroso = be in default.* ser motivador = be motivating.* ser motivo de preocupación = loom + large.* ser mucho = be a mouthful.* ser mucho más = be all the more.* ser mucho más que = be far more than.* ser muy aconsejable que = be well advised to.* ser muy alto = be metres high.* ser muy amigo de = be pally with.* ser muy antiguo = go ba* * */ser/= Sociedad Española de Radiodifusión* * *
ser ( conjugate ser) cópula
1 ( seguido de adjetivos) to be◊ ser expresses identity or nature as opposed to condition or state, which is normally conveyed by estar. The examples given below should be contrasted with those to be found in estar 1 cópula 1 es bajo/muy callado he's short/very quiet;
es sorda de nacimiento she was born deaf;
es inglés/católico he's English/(a) Catholic;
era cierto it was true;
sé bueno, estate quieto be a good boy and keep still;
que seas muy feliz I hope you'll be very happy;
(+ me/te/le etc)
ver tb imposible, difícil etc
2 ( hablando de estado civil) to be;
es viuda she's a widow;
ver tb estar 1 cópula 2
3 (seguido de nombre, pronombre) to be;
ábreme, soy yo open the door, it's me
4 (con predicado introducido por `de'):
soy de Córdoba I'm from Cordoba;
es de los vecinos it belongs to the neighbors, it's the neighbors';
no soy de aquí I'm not from around here
5 (hipótesis, futuro):
¿será cierto? can it be true?
verbo intransitivo
1
b) (liter) ( en cuentos):◊ érase una vez … once upon a time there was …
2a) (tener lugar, ocurrir):
¿dónde fue el accidente? where did the accident happen?b) ( en preguntas):◊ ¿qué habrá sido de él? I wonder what happened to o what became of him;
¿qué es de Marisa? (fam) what's Marisa up to (these days)? (colloq);
¿qué va a ser de nosotros? what will become of us?
3 ( sumar):◊ ¿cuánto es (todo)? how much is that (altogether)?;
son 3.000 pesos that'll be o that's 3,000 pesos;
somos diez en total there are ten of us altogether
4 (indicando finalidad, adecuación) ser para algo to be for sth;
( en locs)
¿cómo es eso? why is that?, how come? (colloq);
como/cuando/donde sea: tengo que conseguir ese trabajo como sea I have to get that job no matter what;
hazlo como sea, pero hazlo do it any way o however you want but get it done;
el lunes o cuando sea next Monday or whenever;
puedo dormir en el sillón o donde sea I can sleep in the armchair or wherever you like o anywhere you like;
de ser así (frml) should this be so o the case (frml);
¡eso es! that's it!, that's right!;
es que …: ¿es que no lo saben? do you mean to say they don't know?;
es que no sé nadar the thing is I can't swim;
lo que sea: cómete una manzana, o lo que sea have an apple or something;
estoy dispuesta a hacer lo que sea I'm prepared to do whatever it takes;
o sea: en febrero, o sea hace un mes in February, that is to say a month ago;
o sea que no te interesa in other words, you're not interested;
o sea que nunca lo descubriste so you never found out;
(ya) sea …, (ya) sea … either …, or …;
sea como sea at all costs;
sea cuando sea whenever it is;
sea donde sea no matter where;
sea quien sea whoever it is;
si no fuera/hubiera sido por … if it wasn't o weren't/hadn't been for …
( en el tiempo) to be;◊ ¿qué fecha es hoy? what's the date today?, what's today's date;
serían las cuatro cuando llegó it must have been (about) four (o'clock) when she arrived;
ver tb v impers
ser v impers to be;
ser v aux ( en la voz pasiva) to be;
fue construido en 1900 it was built in 1900
■ sustantivo masculino
1
◊ ser humano/vivo human/living beingb) (individuo, persona):
2 ( naturaleza):
ser
I sustantivo masculino
1 being: es un ser despreciable, he's despicable
ser humano, human being
ser vivo, living being
2 (esencia) essence: eso forma parte de su ser, that is part of him
II verbo intransitivo
1 (cualidad) to be: eres muy modesto, you are very modest
2 (fecha) to be: hoy es lunes, today is Monday
ya es la una, it's one o'clock
3 (cantidad) eran unos cincuenta, there were about fifty people
(al pagar) ¿cuánto es?, how much is it?
son doscientas, it is two hundred pesetas
Mat dos y tres son cinco, two and three make five
4 (causa) aquella mujer fue su ruina, that woman was his ruin
5 (oficio) to be a(n): Elvira es enfermera, Elvira is a nurse
6 (pertenencia) esto es mío, that's mine
es de Pedro, it is Pedro's
7 (afiliación) to belong: es del partido, he's a member of the party
es un chico del curso superior, he is a boy from the higher year
8 (origen) es de Málaga, she is from Málaga
¿de dónde es esta fruta? where does this fruit come from?
9 (composición, material) to be made of: este jersey no es de lana, this sweater is not (made of) wool
10 ser de, (afinidad, comparación) lo que hizo fue de tontos, what she did was a foolish thing
11 (existir) Madrid ya no es lo que era, Madrid isn't what it used to be
12 (suceder) ¿qué fue de ella?, what became of her?
13 (tener lugar) to be: esta tarde es el entierro, the funeral is this evening 14 ser para, (finalidad) to be for: es para pelar patatas, it's for peeling potatoes
(adecuación, aptitud) no es una película para niños, the film is not suitable for children
esta vida no es para ti, this kind of life is not for you
15 (efecto) era para llorar, it was painful
es (como) para darle una bofetada, it makes me want to slap his face
no es para tomárselo a broma, it is no joke
16 (auxiliar en pasiva) to be: fuimos rescatados por la patrulla de la Cruz Roja, we were rescued by the Red Cross patrol
17 ser de (+ infinitivo) era de esperar que se marchase, it was to be expected that she would leave
♦ Locuciones: a no ser que, unless
como sea, anyhow
de no ser por..., had it not been for
es más, furthermore
es que..., it's just that...
lo que sea, whatever
o sea, that is (to say)
sea como sea, in any case o be that as it may
ser de lo que no hay, to be the limit
' ser' also found in these entries:
Spanish:
A
- acceder
- además
- aficionada
- aficionado
- alardear
- alcanzar
- alimentar
- alta
- alto
- ambicionar
- antigüedad
- aparición
- arma
- atinar
- atorarse
- aúpa
- babear
- básica
- básico
- bendición
- caber
- cacho
- cada
- cafetera
- cafetero
- calco
- callo
- canela
- cansada
- cansado
- cantar
- capaz
- capirote
- carácter
- cardo
- carne
- carné
- caso
- cero
- colarse
- comida
- comidilla
- comido
- conmigo
- conquistador
- conquistadora
- contagiarse
- contemplar
- contienda
English:
accountable
- addicted
- adjust
- allow
- allowance
- ambition
- amount to
- anathema
- anomaly
- arduous
- around
- aspire
- aware
- bad
- be
- beating
- being
- belong
- betray
- big
- bill
- bind over
- bird
- booby trap
- boring
- bounce
- can
- carry
- catch up
- cerebral
- ceremonial
- ceremony
- charm
- chip
- claim
- come into
- come under
- connoisseur
- court
- degree
- deserve
- destroy
- differ
- do
- dodger
- doubly
- due
- ear
- easy
- edit
* * *ser The auxiliary verb ser is used with the past participle of a verb to form the passive (e.g. la película fue criticada the movie was criticized).♦ v aux[para formar la voz pasiva] to be;fue visto por un testigo he was seen by a witness;la propuesta es debatida o [m5] está siendo debatida en el parlamento the proposal is being debated in parliament♦ v copulativo1. [con adjetivos, sustantivos, pronombres] [indica cualidad, identidad, condición] to be;es alto/gracioso he's tall/funny;soy chileno/chiapaneco I'm Chilean/from Chiapas;es azul/difícil it's blue/difficult;sé discreta/paciente be discreet/patient;es un amigo/el dueño he's a friend/the owner;son unos amigos míos they're friends of mine;es el cartero/tu madre it's the postman o US mailman/your mother;soy yo, ábreme open up, it's me;soy Víctor [al teléfono] it's Víctor;la casa es aquella de ahí the house is that one over there;es un tipo muy simpático he's a very nice guy;¿es eso verdad? is that true?;eso no es cierto that isn't true;es obvio que le gustas it's obvious that he likes you;no es necesario ir it isn't necessary to go;es posible que llueva it may rain;no está mal para ser de segunda mano it's not bad considering it's second-hand;no pierde sus derechos por ser inmigrante just because he's an immigrant doesn't mean he doesn't have any rights;te lo dejo en la mitad por ser tú seeing as o because it's you, I'll let you have it half-price;por ser usted, señora, 15 euros to you, madam, 15 euros;que seas muy feliz I wish you every happiness, I hope you'll be very happy;¡será imbécil el tipo! the guy must be stupid!;este restaurante ya no es lo que era this restaurant isn't as good as it used to be o isn't what it used to be;RP Famser loco por algo to be wild about sth2. [con sustantivos, adjetivos] [indica empleo, dedicación, estado civil, religión] to be;soy abogado/actriz I'm a lawyer/an actress;son estudiantes they're students;para ser juez hay que trabajar mucho you have to work very hard to be o become a judge;es padre de tres hijos he's a father of three;es soltero/casado/divorciado he's single/married/divorced;era viuda she was a widow;son budistas/protestantes they are Buddhists/Protestants;el que fuera gobernador del estado the former governor of the state;Am Fam¿tú eres o te haces? are you stupid or what?;RP Fam¿vos sos o te hacés? are you stupid or what?[provenir de] to be from; [pertenecer a] to belong to;un juguete que es todo de madera a completely wooden toy, a toy made completely of wood;¿de dónde eres? where are you from?;estas pilas son de una linterna these batteries are from a torch;¿es de usted este abrigo? is this coat yours?, does this coat belong to you?;los juguetes son de mi hijo the toys are my son's;portarse así es de cobardes only cowards behave like that, it's cowardly to behave like that¿de qué equipo eres? [aficionado] which team o who do you support?;soy del Barcelona I support Barcelona;ser de los que… to be one of those people who…;ése es de los que están en huelga he is one of those on strike;no es de las que se asustan por cualquier cosa she's not one to get scared easily♦ vi1. [ocurrir, tener lugar] to be;fue aquí it was here;¿cuándo es la boda? when's the wedding?;la final era ayer the final was yesterday;¿cómo fue lo de tu accidente? how did your accident happen?;¿qué fue de aquel amigo tuyo? what happened to that friend of yours?;¿qué es de Pablo? how's Pablo (getting on)?2. [constituir, consistir en] to be;fue un acierto que nos quedáramos en casa we were right to stay at home;lo importante es decidirse the important thing is to reach a decision;su ambición era dar la vuelta al mundo her ambition was to travel round the world;tratar así de mal a la gente es buscarse problemas treating people so badly is asking for trouble3. [con fechas, horas] to be;¿qué (día) es hoy? what day is it today?, what's today?;hoy es jueves today's Thursday, it's Thursday today;¿qué (fecha) es hoy? what's the date today?, what date is it today?;mañana será 15 de julio tomorrow (it) will be 15 July;¿qué hora es? what time is it?, what's the time?;son las tres (de la tarde) it's three o'clock (in the afternoon), it's three (pm);4. [con precios] to be;¿cuánto es? how much is it?;son 300 pesos that'll be 300 pesos;¿a cómo son esos tomates? how much are those tomatoes?5. [con cifras, en operaciones] to be;ellos eran unos 500 there were about 500 of them;11 por 100 son 1.100 11 times 100 is 1,100este trapo es para (limpiar) las ventanas this cloth is for (cleaning) the windows;este libro es para niños this book is for children;la ciudad no es para mí the city isn't for me7. [con "de" más infinitivo] [indica necesidad, posibilidad]es de desear que… it is to be hoped that…;era de esperar que pasara algo así it was to be expected that something like that would happen;es de suponer que aparecerá presumably, he'll turn up;es de temer cuando se enoja she's really scary when she gets angrylo que es a mí, no me llamaron they certainly didn't call me, they didn't call me, anyway;¿es que ya no te acuerdas? don't you remember any more, then?, you mean you don't remember any more?es que no vine porque estaba enfermo the reason I didn't come is that I was ill, I didn't come because I was ill, you see;¿cómo es que no te han avisado? how come they didn't tell you?10. Literario [existir]Platón, uno de los grandes sabios que en el mundo han sido Plato, one of the wisest men ever to walk this earthtengo que conseguirlo (sea) como sea I have to get it one way or another;hay que evitar (sea) como sea que se entere we have to prevent her from finding out at all costs o no matter what;hazlo cuando sea do it whenever;de no ser/haber sido por… if it weren't/hadn't been for…;de no ser por él no estaríamos vivos if it weren't for him, we wouldn't be alive;de no ser así otherwise;de ser así if that should happen;déjalo donde sea leave it anywhere o wherever;érase una vez, érase que se era once upon a time;dile lo que sea, da igual tell her anything o whatever, it doesn't make any difference;haré lo que sea para recuperar mi dinero I will do whatever it takes o anything to get my money back;se enfadó, y no era para menos she got angry, and not without reason;no sea que…, no vaya a ser que… in case…;la llamaré ahora no sea que luego me olvide I'll call her now in case I forget later;Estados Unidos y Japón, o sea, las dos economías mundiales más importantes the United States and Japan, that is to say o in other words, the two most important economies in the world;50 euros, o sea unas 8.300 pesetas 50 euros, that's about 8,300 pesetas;o sea que no quieres venir so you don't want to come then?;por si fuera poco as if that wasn't enough;habla con quien sea talk to anyone;sea quien sea no abras la puerta don't open the door, whoever it is;si no fuera/hubiera sido por… if it weren't/hadn't been for…;Amsiendo que… seeing that o as…, given that…;Amsiendo que tienes la plata, cómprate el vestido más caro seeing as o since you've got the money, buy yourself the more expensive dress♦ v impersonal[indica tiempo] to be;es muy tarde it's rather late;era de noche/de día it was night/day♦ nm1. [ente] being;seres de otro planeta beings from another planetser humano human being;Ser Supremo Supreme Being;los seres vivos living things2. [persona] person;sus seres queridos his loved ones4. [esencia, naturaleza] being;la quiero con todo mi ser I love her with all my being o soul* * *f abr (= Sociedad Española de Radiodifusión) network of independent Spanish radio stations* * *ser {77} vi1) : to beél es mi hermano: he is my brotherCamila es linda: Camila is pretty2) : to exist, to liveser, o no ser: to be or not to be3) : to take place, to occurel concierto es el domingo: the concert is on Sunday4) (used with expressions of time, date, season)son las diez: it's ten o'clockhoy es el 9: today's the 9th5) : to cost, to come to¿cuánto es?: how much is it?¿será posible?: can it be possible?7)ser de : to come fromsomos de Managua: we're from Managua8)ser de : to belong toese lápiz es de Juan: that's Juan's pencil9)es que : the thing is thates que no lo conozco: it's just that I don't know him¡sea! : agreed!, all right!sea... sea : either... orla cuenta ha sido pagada: the bill has been paidél fue asesinado: he was murderedser nm: beingser humano: human being* * *ser2 vb1. (en general) to be2. (estar hecho) to be made3. (pertenecer) to belongeste libro es de María this book belongs to María / this book is María's -
15 punto
m.1 spot, dot (marca).recorte por la línea de puntos cut along the dotted line2 full stop (British), period (United States).dos puntos (sobre i, j, en dirección de correo electrónico) colonpunto y coma semicolonpuntos suspensivos (no new paragraph) dots, suspension points3 point.ganar/perder por seis puntos to win/lose by six points4 point (asunto).punto débil/fuerte weak/strong pointpuntos a tratar matters to be discussedpunto de vista point of view, viewpoint5 spot, place (place).este es el punto exacto donde ocurrió todo this is the exact spot where it all happenedpunto de contacto point of contactpunto de encuentro meeting point6 point, moment (momento).llegar a un punto en que… to reach the stage where…estando las cosas en este punto things being as they arepunto culminante high pointpunto de ebullición/fusión boiling/melting pointpunto de inflexión turning pointpunto de partida starting point7 stitch (puntada).punto de cruz cross-stitch8 knitting.hacer punto to knitun jersey de punto a knitted jumperpunto de ganchillo crochet9 period, full stop.10 guy.11 pixel.12 punctus, punctum.pres.indicat.1st person singular (yo) present indicative of spanish verb: puntar.* * *1 (gen) point2 (marca) dot3 (tanto) point4 (detrás de abreviatura) dot; (al final de la oración) full stop, US period5 (lugar) spot■ ¿en qué punto de la carretera se encuentran? exactly where on the road are they?6 (tema) point7 (tejido) knitwear8 (en costura, sutura) stitch9 (de libro) bookmark10 (en la media) ladder, US run\a punto de nieve stiffal punto (rápidamente) immediatelycoger un punto familiar to get tipsy, get merrycon puntos y comas in detaildar en el punto to hit the nail on the headde todo punto absolutelyen punto sharp, on the dotestar a punto to be readyestar a punto de to be about to, be on the point ofestar en su punto (comida) to be cooked to perfectionganar puntos to win pointsganar por puntos to win on pointshacer punto to knithasta cierto punto up to a certain pointhasta tal punto que... to such an extent that...llegar a punto to arrive on timeponer los puntos sobre las íes to dot one's i's and cross one's t'sponer punto final a algo to put an end to something¡punto en boca! mum's the word!punto por punto in detaildos puntos colonpunto cadena chain stitchpunto cardinal cardinal pointpunto culminante climaxpunto de arranque beginningpunto de break break pointpunto de congelación freezing pointpunto de contacto point of contactpunto de cruz cross-stitchpunto de ebullición boiling pointpunto de encuentro meeting pointpunto de fusión melting pointpunto de libro bookmarkpunto de media stocking stitchpunto de partida starting pointpunto de partido match pointpunto de referencia point of referencepunto de ruptura break pointpunto de servicio service pointpunto de set set pointpunto de sutura stitchpunto de venta sales outletpunto de vista point of viewpunto débil weak pointpunto decimal decimal pointpunto del revés purl stitchpunto final (en dictado) full stop, US periodpunto flaco weak pointpunto fuerte strong pointpunto neurálgico nerve centrepunto y aparte (en ortografía) full stop, new paragraph, US period, new paragraphpunto y coma semicolonpunto y seguido full stop, new sentence, US period, new sentence* * *noun m.1) point2) dot3) period4) stitch•- punto final
- punto y coma* * *SM1) (=topo) [en un diseño] dot, spot; [en plumaje] spot, speckle; [en carta, dominó] spot, pippunto negro — (=espinilla) blackhead
2) (=signo) [en la i] dot; [de puntuación] full stop, period (EEUU)•
dos puntos — colonles contó con puntos y comas lo que había pasado — she told them what had happened down to the last detail
le puso los puntos sobre las íes — she corrected him, she drew attention to his inaccuracies
y punto —
¡lo digo yo y punto! — I'm telling you so and that's that!
punto acápite — LAm [en dictado] full stop, new paragraph, period, new paragraph (EEUU)
punto final — full stop, period (EEUU); (fig) end
poner punto final a la discusión — to put an end to the argument, draw a line under the argument
puntos suspensivos — [gen] suspension points; [en dictado] dot, dot, dot
punto y aparte — [en dictado] full stop, new paragraph, period, new paragraph (EEUU)
esto marca un punto y aparte en la historia del teatro — this marks a break with tradition o the past in the theatre
este es un vino punto y aparte — this is an uncommonly good o exceptional wine
punto y seguido — [en dictado] full stop (no new paragraph), period (no new paragraph) (EEUU)
3) (Dep) pointganar o vencer por puntos — to win on points
- perder muchos puntos¡qué punto te has marcado con lo que has dicho! — * what you said was spot-on *
4) (=tema) [gen] point; [en programa de actividades] itemlos puntos en el orden del día son... — the items on the agenda are...
5) (=labor) knitting; (=tejido) knitted fabric, knit•
hacer punto — to knit6) (Cos, Med) (=puntada) stitch; [de media] loose stitchpunto de costado — (=dolor) stitch
tengo un punto de costado — I've got a stitch, I've got a pain in my side
7) (=lugar) [gen] spot, place; (Geog, Mat) point; [de proceso] point, stage; [en el tiempo] point, momental llegar a este punto — at this point o stage
punto ciego — (Anat) blind spot
punto de asistencia — (Aut) checkpoint
punto débil — weak point o spot
punto de equilibrio — (Com) break-even point
punto de mira — [de rifle] sight; (=objetivo) aim, objective; (=punto de vista) point of view
estar en el punto de mira de algn —
su comportamiento está en el punto de mira de la prensa — his behaviour has come under scrutiny in the press
punto de taxis — taxi stand, cab rank
está presente en 3.000 puntos de venta — it's available at 3,000 outlets
punto de vista — point of view, viewpoint
él lo mira desde otro punto de vista — he sees it differently, he looks at it from another point of view
punto flaco — weak point, weak spot
punto muerto — (Mec) dead centre; (Aut) neutral (gear); (=estancamiento) deadlock, stalemate
las negociaciones están en un punto muerto — the negotiations are deadlocked, the talks have reached a stalemate
punto negro — (Aut) (accident) black spot; (fig) blemish
punto neurálgico — (Anat) nerve centre o (EEUU) center; (fig) key point
punto neutro — (Mec) dead centre; (Aut) neutral (gear)
8) [otras locuciones]•
a punto — ready•
al punto — at once, immediatelyestar al punto — LAm * to be high **
•
bajar de punto — to decline, fall off, fall away•
a punto de, a punto de caramelo — caramelizedbatir las claras a punto de nieve — beat the egg whites until stiff o until they form stiff peaks
estar a punto de hacer algo — to be on the point of doing sth, be about to do sth
•
en punto, a las siete en punto — at seven o'clock sharp o on the dot•
hasta cierto punto — up to a point, to some extenthasta tal punto que... — to such an extent that...
la tensión había llegado hasta tal punto que... — the tension had reached such a pitch that...
si me da el punto, voy — if I feel like it, I'll go
9) Esp * (=hombre) guy *; pey rogue¡vaya un punto!, ¡está hecho un punto filipino! — he's a right rogue! *
10) (=agujero) hole11) (Inform) pixel* * *1)a) (señal, trazo) dotun punto en el horizonte — a dot o speck on the horizon
b) (Ling) (sobre la `i', la `j') dot; ( signo de puntuación) period (AmE), full stop (BrE)a punto fijo — exactly, for certain
... y punto: lo harás y punto you'll do it and that's that; poner los puntos sobre las íes — ( aclarar algo) to make something crystal clear; ( detallar algo) to dot the i's and cross the t's; dos I
2)a) (momento, lugar) pointel punto donde ocurrió el accidente — the spot o place where the accident happened
b) ( en geometría) point3) ( grado) point, extenthasta cierto punto tiene razón — she's right, up to a point
hasta tal punto que... — so much so that...
4) (asunto, aspecto) pointlos puntos a tratar en la reunión — the matters o items on the agenda for the meeting
5) (en locs)a punto DE + INF: estábamos a punto de cenar we were about to have dinner; estuvo a punto de caerse he almost fell over; a punto de llorar on the verge of tears; en su punto just right; al punto (Esp) at once; en punto: te espero a las 12 en punto I'll expect you at 12 o'clock sharp; son las tres en punto it's exactly three o'clock; llegaron en punto they arrived exactly on time; de todo punto — absolutely, totally
6)a) (en costura, labores) stitchhacer punto — (Esp) to knit
punto en boca — (fam)
tú punto en boca — keep your mouth shut
b) ( en cirugía) tb7) (Dep, Jueg) point; (Educ) point, mark; (Fin) pointtiene dos punto de ventaja sobre Clark — he is two points ahead of Clark, he has a two point advantage over Clark
matarle el punto a alguien — (CS fam) to go one better than somebody
8) (Per, RPl arg) ( tonto) idiotagarrar or tomar a alguien de punto — (Per, RPl arg)
lo agarraron de punto — ( burlándose de él) they made him the butt of their jokes; ( aprovechándose de él) they took him for a ride
* * *1)a) (señal, trazo) dotun punto en el horizonte — a dot o speck on the horizon
b) (Ling) (sobre la `i', la `j') dot; ( signo de puntuación) period (AmE), full stop (BrE)a punto fijo — exactly, for certain
... y punto: lo harás y punto you'll do it and that's that; poner los puntos sobre las íes — ( aclarar algo) to make something crystal clear; ( detallar algo) to dot the i's and cross the t's; dos I
2)a) (momento, lugar) pointel punto donde ocurrió el accidente — the spot o place where the accident happened
b) ( en geometría) point3) ( grado) point, extenthasta cierto punto tiene razón — she's right, up to a point
hasta tal punto que... — so much so that...
4) (asunto, aspecto) pointlos puntos a tratar en la reunión — the matters o items on the agenda for the meeting
5) (en locs)a punto DE + INF: estábamos a punto de cenar we were about to have dinner; estuvo a punto de caerse he almost fell over; a punto de llorar on the verge of tears; en su punto just right; al punto (Esp) at once; en punto: te espero a las 12 en punto I'll expect you at 12 o'clock sharp; son las tres en punto it's exactly three o'clock; llegaron en punto they arrived exactly on time; de todo punto — absolutely, totally
6)a) (en costura, labores) stitchhacer punto — (Esp) to knit
punto en boca — (fam)
tú punto en boca — keep your mouth shut
b) ( en cirugía) tb7) (Dep, Jueg) point; (Educ) point, mark; (Fin) pointtiene dos punto de ventaja sobre Clark — he is two points ahead of Clark, he has a two point advantage over Clark
matarle el punto a alguien — (CS fam) to go one better than somebody
8) (Per, RPl arg) ( tonto) idiotagarrar or tomar a alguien de punto — (Per, RPl arg)
lo agarraron de punto — ( burlándose de él) they made him the butt of their jokes; ( aprovechándose de él) they took him for a ride
* * *punto11 = point, pointer.Ex: Parts of the abstract are written in the informative style, whilst those points which are of less significance are treated indicatively.
Ex: Seven pointers follow which are useful for discriminating between documents to be abstracted and those not worth abstracting.* aclarar un punto = clarify + point.* adoptar un punto de vista = embrace + view.* analizar desde un punto de vista crítico = cast + a critical eye over.* argumento que presenta los dos puntos de vista = two-sided argument.* argumento que presenta sólo un punto de vista = one-sided argument.* comprender un punto de vista = take + point.* desde cualquier punto de vista = by any standard(s).* desde el punto de vista de la nutrición = in terms of, from the vantage of, as far as + Nombre + be + concerned, mitotically, nutritionally speaking, nutritionally.* desde el punto de vista del trabajador = in the trenches.* desde el punto de vista de la archivística = archivally.* desde el punto de vista de la calidad = on quality grounds.* desde el punto de vista de la competitividad = competitively.* desde el punto de vista de la conservación = preservationally.* desde el punto de vista de la funcionalidad = functionally.* desde el punto de vista de la informática = computationally.* desde el punto de vista de la logística = logistically.* desde el punto de vista de la medicina = medically.* desde el punto de vista de la música = musically.* desde el punto de vista de la notación = notationally.* desde el punto de vista de la química = chemically.* desde el punto de vista de la realidad = factually.* desde el punto de vista de las matemáticas = mathematically.* desde el punto de vista de la tonalidad = tonally.* desde el punto de vista del contexto = contextually.* desde el punto de vista del estilo = stylistically.* desde el punto de vista del funcionamiento = operationally.* desde el punto de vista del + Nombre = as seen through the eyes of + Nombre.* desde el punto de vista de los hechos = factually.* desde el punto de vista del uso = in terms of use.* desde el punto de vista de + Nombre = in + Nombre + eyes.* desde el punto de vista judicial = judicially.* desde el punto de vista lingüístico = linguistically.* desde el punto de vista político = politically.* desde el punto de vista profesional = career-wise [careerwise].* desde este punto de vista = viewed in this light.* desde mi punto de vista = in my opinion, in my view, in my books.* desde + punto de vista = against + backdrop.* desde todos los puntos de vista = in every sense.* desde un punto de vista académico = academically.* desde un punto de vista antropológico = anthropologically.* desde un punto de vista clínico = medically, clinically.* desde un punto de vista crítico = judgmentally [judgementally], with a critical eye, critically.* desde un punto de vista cultural = culturally.* desde un punto de vista económico = economically, monetarily.* desde un punto de vista estético = aesthetically [esthetically, -USA].* desde un punto de vista estrictamente técnico = technically speaking.* desde un punto de vista étnico = ethnically.* desde un punto de vista filosófico = philosophically.* desde un punto de vista general = in a broad sense.* desde un punto de vista histórico = historically.* desde un punto de vista más amplio = in a broader sense.* desde un punto de vista más general = in a broader sense.* desde un punto de vista médico = medically.* desde un punto de vista medioambiental = environmentally.* desde un punto de vista morfológico = morphologically.* desde un punto de vista operativo = operationally.* desde un punto de vista racista = racially + Adjetivo.* desde un punto de vista religioso = religiously.* desde un punto de vista socioeconómico = socioeconomically.* desde un punto de vista técnico = technically.* fiel desde el punto de vista de la historia = historically accurate.* manifestar un punto de vista = air + view.* mencionar un punto = touch on + a point.* mi punto de vista = in my view.* neutral desde el punto de vista de la raza = race-neutral.* no concebirse desde ningún punto de vista = be impossible under any hypothesis.* probar un punto = prove + point.* promover un punto de vista = promote + view.* punto a favor = asset.* punto conflictivo = hot spot.* punto de la agenda = agenda item.* punto del orden del día = agenda item.* punto de una agenda = item of business.* punto de vista = angle, point of view, side, stance, standpoint, view, viewpoint, outlook, eye, world view [worldview/world-view], bent of mind.* punto principal = main point.* puntos a favor y puntos en contra = pros and cons.* puntos comunes = common ground.* puntos principales = key issues.* puntos secundarios = secondary points.* que consta de tres puntos = three-point.* sostener un punto de vista = assert + view, hold + point of view.* tener en cuenta un punto de vista = contemplate + view.* tener en cuenta un punto de vista = take into + account + viewpoint.* tocar un punto = touch on + a point.* ver Algo desde el punto de vista + Adjetivo = view + Nombre + through + Adjetivo + eyes.punto22 = bullet point.Ex: Readers like bullet points because they are visually appealing and make it easy to quickly find pertinent information.
* alcanzar el punto crítico = come to + a head.* alcanzar el punto culminante = climax.* alcanzar el punto más álgido = peak, come into + full bloom.* alcanzar + Posesivo + punto álgido = reach + Posesivo + peak.* a punto de = on the verge of, a heartbeat away from.* a punto de + Infinitivo = about to + Infinitivo.* a punto de irse a pique = on the rocks.* a punto de morir = on + Posesivo + deathbed.* el punto más bajo = rock-bottom.* encontrar el punto medio = strike + the right note.* en qué punto = at what point.* en su punto = ripe [riper -comp., ripest -sup.].* en su punto más álgido = at its height.* en su punto más bajo = at its lowest ebb.* en un punto bajo = at a low ebb.* estar a punto de = be poised to, be about to, be on the point of, stand + poised, come + very close to.* estar a punto de cascarlas = be on + Posesivo + last legs.* estar a punto de decir = be on the tip of + Posesivo + tongue to say.* estar a punto de + Infinitivo = be about + Infinitivo.* fichero de punto de acceso = access-point file.* hasta cierto punto = up to a point, to some degree, to some extent.* hasta el punto de = to the point of, up to the point of.* hasta el punto que = up to the point where, to the point where.* hasta qué punto = how far, the extent to which, to what extent.* hasta tal punto + Adjetivo = such a + Nombre.* hasta tal punto que = to a point where.* hasta un punto limitado = to a limited extent.* las cosas + volver + a su punto de partida = the wheel + turn + full circle.* llegado este punto = at this juncture.* llegado un punto = beyond a certain point, beyond a point.* llegar al punto álgido = reach + a head.* llegar al punto crítico = come to + a head.* llegar al punto de = be at the point of.* llegar al punto de + Infinitivo = go + (as/so) far as + Infinitivo.* llegar a un punto crítico = reach + turning point.* no tener ni punto de comparación = be in a different league.* pasado un punto = beyond a certain point, beyond a point.* poner a punto = overhaul, hone, fine tune [fine-tune], tune-up.* primer punto de contacto = port of first call.* primer punto de contacto, el = first port of call, the.* puesta a punto = fine tuning [fine-tuning], tuning, tune-up.* punto álgido = peak.* punto a punto = point-to-point.* punto central = focal point.* punto ciego = blind spot.* punto clave = key point, watershed, tipping point.* punto crítico = turning point, Posesivo + road to Damascus.* punto culminante = zenith, climax, peak, capstone.* punto de acceso = access point, entry point, entry term, index entry, retrieval access, search key, access point, service point, point of access, entrance point.* punto de apoyo = foothold.* punto débil = downside, weak point, weak link.* punto débil, el = chink in the armour, the.* punto débl = blind spot.* punto de contacto = point of contact, interface, contact point.* punto de convergencia = junction point, similarity.* punto de discusión = bone of contention.* punto de distribución = outlet.* punto de divergencia = stepping-off point.* punto de división = break.* punto de encuentro = meeting point.* punto de entrada = entry point, entrance point, point of entry.* punto de equilibrio = break-even, break-even point.* punto de información = information kiosk.* punto de interés = point of interest.* punto de llegada = point of arrival.* punto de luz = power point, electrical outlet, socket outlet, outlet.* punto de partida = point of departure, starting point, take-off point, baseline [base line], beginning point.* punto de penalti, el = penalty mark, the.* punto de recepción y envío = shipping point.* punto de recogida = pick-up point, drop-off point.* punto de referencia = benchmark, frame of reference, signpost, signposting, point of reference, anchor, anchor point, referral point, switching point, reference point, reference point.* punto de referencia común = common framework.* punto de ruptura = breaking point.* punto de separación = cut-off point, stepping-off point, cut off [cutoff].* punto de servicio = service point.* punto de una lista = bullet point.* punto de venta = outlet, point of sale.* punto esencial = essential point.* punto final = end point [endpoint].* punto flaco = foible, weak point, blind spot, weak link.* punto flaco, el = chink in the armour, the.* punto fuerte = strength, upside, forte, strong point.* punto g, el = G-spot, the.* punto intermedio = middle ground.* punto medio = happy medium, mid-point.* punto muerto = dead end, impasse, stalemate, dead end street, deadlock, standoff.* punto negro = blackhead.* punto positivo = asset.* puntos de acceso = entry vocabulary.* punto silla = saddle point.* ser el punto de partida de = form + the basis of.* ser el punto más débil de Alguien = be at + Posesivo + weakest.* ser el punto más flaco de Alguien = be at + Posesivo + weakest.* servir de punto de partida = point + the way to.* tomar como punto de partida = build on/upon.* volver al punto de partida = come + full circle, bring + Pronombre + full-circle, go back to + square one, be back to square one.punto33 = dot, full stop (.), period, stop.Ex: Braille is the term used to refer to material intended for the visually impaired and using embossed characters formed by raised dots in six-dot cells.
Ex: You have observed the correct use of the facet indicators. (full stop) for S and ' (single inverted comma) for T.Ex: Such as categorisation may depend rather arbitrarily upon whether stops have been used between letters or not.* arco de medio punto = round arch.* arco de punto rebajado = segmental arch.* dos puntos (:) = colon (:).* dpi (puntos por pulgada) = dpi (dots per inch).* en el punto de mira = in the spotlight, in the crosshairs.* en + Posesivo + punto de mira = in + Posesivo + sights.* línea de puntos = dotted line.* matriz de puntos de impacto = impact dot matrix.* nube de puntos = scatterplot, cloud of points.* poner punto final a = put + an end to, bring + an end to, bring to + an end, close + the book on.* poner punto y final a = put + a stop to, sound + the death knell for.* punto (.) = point (.).* puntos por pulgada = dots per inch.* punto y coma (;) = semi-colon (;).* subrayar con puntos = underdot.punto44 = point.Ex: Taking 197 as the base year, the price index of journals for an academic veterinary library has risen 143.00 points, an annual average of 15.89 points through 1986.
* alcanzar el punto de ebullición = reach + boiling point.* punto de ebullición = boiling point.* punto de fundición = melting point.* punto de fusión = melting point, fusion point.* punto de saturación = saturation point.* punto porcentual = percentage point.* sistema de deducción de puntos = points system.punto55 = stitch.Ex: It may be seen that one or more pairs of leaves, joined to each other at the back, are held in place by a double stitch of thread running up the fold.
* aguja de hacer punto = knitting needle.* géneros de punto = knitwear.* hacer punto = knitting.* patrón de hacer punto = knitting pattern.* ¡punto en boca! = mum's the word!.* ¡punto en boca! = not a word to anyone!, shut your mouth!, shut your face!.* * *A1 (señal, trazo) dotdesde el avión la ciudad se veía como un conjunto de puntos luminosos from the plane the city looked like a cluster of pinpoints of light o of bright dotsel barco no era más que un punto en el horizonte the boat was no more than a dot o speck on the horizona punto fijo exactly, for certainno le sabría decir a punto fijo cuándo llegan I couldn't tell you exactly o for certain when they will be arriving… y punto: si te parece mal se lo dices y punto if you don't like it you just tell him, that's all there is to itlo harás como yo digo y punto you'll do it the way I tell you and that's that, you'll do it the way I tell you, period ( AmE) o ( BrE) full stopponer los puntos sobre las íes (dejar algo en claro) to make sth crystal clear; (terminar algo con mucho cuidado) to dot the i's and cross the t'ssin faltar un punto ni una coma down to the last detailCompuestos:[ Vocabulary notes (Spanish) ] decimal pointponer punto final a algo to end sthdecidió poner punto final a sus relaciones he decided to end their relationshipsemicolonB1 (momento) pointen ese punto de la conversación at that point in the conversationsu popularidad alcanzó su punto más bajo his popularity reached its lowest ebb o point2 (lugar) point; (en geometría) pointfijó la mirada en un punto lejano del horizonte she fixed her gaze on a distant point on the horizonestán buscando un local en un punto céntrico they are looking for premises somewhere centralen el punto en que la carretera se divide at the point where the road dividesel punto donde ocurrió el accidente the spot o place where the accident happenedCompuestos:crucial moment o pointcardinal pointblind spotcritical pointhigh point(para una palanca) fulcrumno hay ningún punto de apoyo para la escalera there is nowhere to lean the ladderconstituía el punto de apoyo de su defensa it formed the cornerstone of his defenseweak pointa punto de caramelo ‹almíbar› caramelized(en su mejor momento) ( fam): este queso está a punto de caramelo this cheese is just right (for eating)yo no lo encuentro viejo, para mí está a punto de caramelo I don't think he's old, if you ask me he's in his prime o he's just rightla situación está a punto de caramelo para otro golpe militar the situation is ripe for another military coupfreezing pointpoint of contactel movimiento tiene muchos puntos de contacto con el surrealismo the movement has a lot in common with surrealismcheckpointboiling pointvanishing pointmelting pointpoint of inflexion ( on a curve)( Inf) breakpoint( Esp) bookmark(de un rifle) front sight; (blanco) target; (objetivo) aim, objective; (punto de vista) point of viewbatir las claras a punto de nieve beat the egg whites until they form stiff peakspoint of no return(sitio) starting point; (de un proceso, razonamiento) starting pointesta dramática escalada tiene un claro punto de partida en los sucesos del mes pasado this dramatic escalation clearly has its origins in the events of last month● punto de penalty or penaltipenalty spotreference pointmeeting place, assembly pointpoint of sale, outlet, sales outletunique selling pointdesde un punto de vista técnico from a technical viewpoint, from a technical point of viewtodos conocen mi punto de vista sobre este asunto you all know my views on this matterestá en punto fijo toda la noche he is on guard duty all nightweak pointhabrá que esperar a que las cosas lleguen a su punto medio we'll have to wait until things sort themselves outhay que buscar el punto medio entre las dos cosas you have to strike a balance between the two thingslas conversaciones han llegado a un punto muerto the talks have reached deadlock o stalemateel proceso está en punto muerto the process is deadlocked(en la carretera) black spot; (en la piel) blackhead( Anat) nerve center*; (de una organización, un sistema) nerve center*un accidente en uno de los puntos neurálgicos de la ciudad an accident at one of the busiest spots o points in the cityuno de los puntos neurálgicos de la economía one of the key elements of the economyC (grado) point, extenthasta cierto punto tiene razón she's right, up to a pointhasta cierto punto me alegro de que se vaya to a certain extent o in a way I'm glad she's goingclaro que fue atento y amable, hasta tal punto que llegó a resultarnos pesado of course he was attentive and kind, so much so that it got a bit much for usD (asunto, aspecto) pointen ese punto no estoy de acuerdo contigo I don't agree with you on that pointlos puntos a tratar en la reunión de hoy the matters o items on the agenda for today's meetinghay algunos puntos de coincidencia entre los dos enfoques the two approaches have some points in commonanalizamos la propuesta punto por punto we analyzed the proposal point by pointE ( en locs):a punto (a tiempo) just in time( Coc) en su puntohas llegado a punto para ayudarme you've arrived just in time to help mea punto DE + INF:estábamos a punto de cenar cuando llamaste we were about to have dinner when you phonedestuvo a punto de matarse en el accidente he was nearly killed in the accident, he came within an inch of being killed in the accidentestaba a punto de decírmelo cuando tú entraste she was on the point of telling me o she was about to tell me when you came inse notaba que estaba a punto de llorar you could see she was on the verge of tearsen su punto just rightel arroz está en su punto the rice is just rightla carne estaba en su punto the meat was done to a turnen punto: te espero a las 12 en punto I'll expect you at 12 o'clock sharpson las tres en punto it's exactly three o'clockllegaron en punto they arrived exactly on time, they arrived on the dot o dead on time ( colloq)de todo punto absolutely, totallyeso es de todo punto inaceptable that is totally o completely unacceptablese negaba de todo punto a hacerlo she absolutely o flatly refused to do itF1 (en costura) stitchpunto en boca ( fam): y ya saben, diga lo que diga él, nosotros punto en boca and remember, whatever he says, we keep our mouths shut2 (en cirugía) tbpunto de sutura stitchle tuvieron que poner puntos she had to have stitches3 (en labores) stitchse me ha escapado un punto I've dropped a stitchartículos de punto knitwearhacer punto ( Esp); to knitCompuestos:backstitchchain stitchherringbone stitchcross-stitchherringbone stitchplain stitchpurl stitchstocking stitchrib, ribbingstocking stitchgarter stitchshadow stitchGvenció por puntos he won on pointstiene dos punto de ventaja sobre Clark he is two points ahead of Clark, he has a two point advantage over Clarkpierdes dos puntos por cada falta de ortografía you lose two marks o points for every spelling mistakeanotarse/marcarse un punto ( fam): la paella está exquisita, te has anotado un punto ten out of ten o ( BrE) full marks for the paella, it's delicioussubir de punto «ira/admiración» to grow;«discusión» to heat up, grow heated2 ( Fin) pointCompuestos:● punto de or para partidomatch pointbreak point● punto de or para setset pointpercentage pointH(poco, pizca): es orgulloso, con un punto de bravuconería he's proud, with just a touch o hint of boastfulness about himIagarrar or tomar a algn de punto (Per, RPl arg): lo han agarrado de punto (burlándose de él) they've made him the butt of their jokes; (aprovechándose de él) they've taken him for a ride ( colloq)la profesora me ha agarrado de punto the teacher has it in for me ( colloq)* * *
punto sustantivo masculino
1
( signo de puntuación) period (AmE), full stop (BrE);
punto final period (AmE), full stop (BrE);
puntos suspensivos ellipsis (tech), suspension points (pl) (AmE), dot, dot, dot;
punto y aparte period (AmE) o (BrE) full stop, new paragraph;
punto y coma semicolon;
punto com (Com, Inf) dot.com;
a punto fijo exactly, for certain;
… y punto … and that's that, … period (AmE);
See Also→ dos
2
el punto donde ocurrió el accidente the spot o place where the accident happened;
punto cardinal cardinal point ;
punto ciego blind spot;
punto de apoyo ( de palanca) fulcrum;
no hay ningún punto de apoyo para la escalera there is nowhere to lean the ladder;
punto de vista ( perspectiva) viewpoint, point of view;
( opinión) views;◊ punto flaco/fuerte weak/strong point;
punto muerto (Auto) neutral;
( en negociaciones) deadlock
3 ( grado) point, extent;◊ hasta cierto punto tiene razón she's right, up to a point;
hasta tal punto que … so much so that …
4 (asunto, aspecto) point;
los puntos a tratar en la reunión the matters o items on the agenda for the meeting
5 ( en locs)
estábamos a punto de cenar we were about to have dinner;
estuvo a punto de caerse he almost fell over;
batir las claras a punto de nieve beat the egg whites until they form stiff peaks;
en su punto just right;
en punto: a las 12 en punto at 12 o'clock sharp;
son las tres en punto it's exactly three o'clock;
llegaron en punto they arrived exactly on time
6
hacer punto (Esp) to knit;
punto (de) cruz cross-stitch
7 ( unidad)a) Dep, Jueg) point;◊ punto para partido/set (Méx) match/set point
(Fin) point
punto sustantivo masculino
1 point
punto de vista, point of view
punto flaco, weak point
punto muerto, (situación sin salida) deadlock, Auto neutral
2 (lugar) place, point: está perdido en algún punto de Marruecos, it's way out somewhere in Morocco
3 (pintado, dibujado) dot
línea de puntos, dotted line
4 (en una competición) point: le dieron tres puntos a Irlanda, Ireland scored three points
5 (en un examen) mark: la pregunta vale dos puntos, the question is worth two marks
6 Cost Med stitch: se le infectó un punto, one of the stitches became infected
7 (grado, medida) point: hasta cierto punto, to a certain extent
8 Ling full stop
dos puntos, colon
punto y aparte, full stop, new paragraph
punto y coma, semicolon
puntos suspensivos, dots
♦ Locuciones: hacer punto, to knit
a punto, ready
a punto de, on the point of
en punto, sharp, on the dot: a las seis en punto, at six o'clock sharp
Culin en su punto, just right
' punto' also found in these entries:
Spanish:
álgida
- álgido
- aparte
- borde
- cadeneta
- caer
- caramelo
- cardinal
- cerca
- cierta
- cierto
- coincidir
- coma
- concretar
- culminante
- cúspide
- débil
- desde
- distanciarse
- ebullición
- Ecuador
- este
- extrema
- extremo
- flaca
- flaco
- fuerte
- luminosa
- luminoso
- mareada
- mareado
- media
- medio
- muerta
- muerto
- nivel
- novedosa
- novedoso
- para
- puesta
- referencia
- regresar
- relativamente
- respetable
- sazón
- sesgar
- talón
- tanta
- tanto
- tomate
English:
about
- angle
- aspect
- bankrupt
- benchmark
- blackhead
- boiling point
- cardigan
- certain
- chink
- circle
- climax
- close
- cluster
- coast
- conclude
- contention
- cottage industry
- crop up
- cross-stitch
- crossroads
- crunch
- culmination
- cut-off
- deadlock
- degree
- dot
- essential
- extent
- eye
- failing
- feature
- focal point
- follow through
- foothold
- forthcoming
- freezing point
- full stop
- head
- height
- high
- impasse
- interface
- item
- just
- knit
- knitting
- knitting needle
- knitwear
- labour
* * *♦ nm1. [marca] dot, spot;[en geometría] point;recorte por la línea de puntos cut along the dotted linepunto de fuga vanishing point2. [signo ortográfico] [al final de frase] Br full stop, US period;[sobre i, j, en dirección de correo electrónico] dot;dos puntos colon;Famno vas a ir, y punto you're not going, and that's that;poner los puntos sobre las íes to dot the i's and cross the t'sBol, Perú punto acápite semicolon;punto y coma semicolon;poner punto final a algo to bring sth to an end;puntos suspensivos suspension points3. [unidad] [en juegos, competiciones, exámenes, bolsa] point;ganar/perder por seis puntos to win/lose by six points;ganar por puntos [en boxeo] to win on points;el índice Dow Jones ha subido seis puntos the Dow Jones index is up six points;los tipos de interés bajarán un punto interest rates will go down by one (percentage) pointpunto de break break point;punto de juego game point;punto de partido match point;punto porcentual percentage point;punto de set set point4. [asunto, parte] point;pasemos al siguiente punto let's move on to the next point;te lo explicaré punto por punto I'll explain it to you point by point;tenemos los siguientes puntos a tratar we have the following items on the agendapunto débil weak point;punto fuerte strong point5. [lugar] spot, place;éste es el punto exacto donde ocurrió todo this is the exact spot where it all happened;hay retenciones en varios puntos de la provincia there are delays at several different points across the provincepunto de apoyo [en palanca] fulcrum; Ling punto de articulación point of articulation;los puntos cardinales the points of the compass, Espec the cardinal points;punto ciego [en el ojo] blind spot;punto de encuentro meeting point;Dep punto fatídico penalty spot;punto G g-spot;punto de inflexión tipping point;punto de mira [en armas] sight;está en mi punto de mira [es mi objetivo] I have it in my sights;punto negro [en la piel] blackhead;[en carretera] accident Br blackspot o US hot spot;punto neurálgico [de ser vivo, organismo] nerve centre;la plaza mayor es el punto neurálgico de la ciudad the main square is the town's busiest crossroads;éste es el punto neurálgico de la negociación this is the central issue at stake in the negotiations;punto de partida starting point;punto de referencia point of reference;punto de reunión meeting point;Com punto de venta:en el punto de venta at the point of sale;tenemos puntos de venta en todo el país we have (sales) outlets across the country;punto de venta autorizado authorized dealer;punto de venta electrónico electronic point of sale;punto de vista point of view, viewpoint;bajo mi punto de vista… in my view…;desde el punto de vista del dinero… in terms of money…6. [momento] point, moment;lo dejamos en este punto del debate y seguimos tras la publicidad we'll have to leave the discussion here for the moment, we'll be back after the break;al punto at once, there and then;en punto exactly, on the dot;a las seis en punto at six o'clock on the dot, at six o'clock sharp;son las seis en punto it's (exactly) six o'clock;estar a punto to be ready;estuve a punto de cancelar el viaje I was on the point of cancelling the trip;estamos a punto de firmar un importante contrato we are on the verge o point of signing an important contract;estaba a punto de salir cuando… I was about to leave when…;estuvo a punto de morir ahogada she almost drowned;llegar a punto (para hacer algo) to arrive just in time (to do sth)punto crítico critical moment o point; [de reactor] critical point;alcanzar el punto crítico [reactor] to go critical7. [estado, fase] state, condition;estando las cosas en este punto things being as they are;llegar a un punto en que… to reach the stage where…;estar en su punto to be just right;poner a punto [motor] to tune;Fig [sistema, método] to fine-tune punto de congelación freezing point;punto culminante high point;punto de ebullición boiling point;punto de fusión melting point;punto muerto [en automóviles] neutral;Fig [en negociaciones] deadlock;estar en un punto muerto [negociaciones] to be deadlocked;ir en punto muerto [automóvil] to freewheel;punto de nieve: [m5] batir a punto de nieve to beat until stiff8. [grado] degree;de todo punto [completamente] absolutely;hasta cierto punto to some extent, up to a point;el ruido era infernal, hasta el punto de no oír nada o [m5] de que no se oía nada the noise was so bad that you couldn't hear a thing;hasta tal punto que to such an extent that9. [cláusula] clause10. [puntada] [en costura, en cirugía] stitch;[en unas medias] hole;tienes o [m5] se te ha escapado un punto en el jersey you've pulled a stitch out of your jumper, you've got a loose stitch on your jumper;le dieron diez puntos en la frente he had to have ten stitches to his forehead;coger puntos to pick up stitchespunto atrás backstitch;punto de cadeneta chain stitch;punto de cruz cross-stitch;punto del revés purl;Med punto de sutura suture11. [estilo de tejer] knitting;un jersey de punto a knitted sweater;prendas de punto knitwear;hacer punto to knitpunto de ganchillo crochet12. [pizca, toque] touch;son comentarios un punto racistas they are somewhat racist remarks15. Esp Fam [reacción, estado de ánimo]le dan unos puntos muy raros he can be really weird sometimes;le dio el punto generoso he had a fit of generosity17. CompRP Famagarrar a alguien de punto to tease sb, Br to take the mickey out of sb♦ punto com nf[empresa] dotcom* * *m1 point;punto por punto point by point;ganar por puntos win on points2 señal dot;en punto on the dot;a las tres en punto at three sharp, at three on the dotfull stop;dos puntos colon;punto y coma semicolon;con puntos y comas fig in full detail;poner punto final a algo fig end sth, put an end to sth;y punto period;poner los puntos sobre las íes fam make things crystal clear;empresa punto.com dot.com (company)hacer punto knit;de punto knitted5:estar a punto be ready;estar a punto de be about to;el arroz está en su punto the rice is ready;poner a punto TÉC tune;puesta a punto tune-up6 alcance:hasta cierto punto up to a point;hasta qué punto to what extent;me pregunto hasta qué punto lo que dice es verdad o una exageración I wonder how much of what he says is true and how much is exaggeration;hasta tal punto que to such an extent that7:batir las claras a punto de nieve beat the egg whites until they form stiff peaks* * *punto nm1) : dot, point2) : period (in punctuation)3) : item, question4) : spot, place5) : moment, stage, degree6) : point (in a score)7) : stitch8)en punto : on the dot, sharpa las dos en punto: at two o'clock sharp9)al punto : at oncea punto fijo : exactly, certainlydos puntos : colonhasta cierto punto : up to a pointpunto decimal : decimal pointpunto de vista : point of viewpunto y coma : semicolony punto : periodes el mejor que hay y punto: it's the best there is, periodpuntos cardinales : points of the compass* * *punto n1. (en general) point2. (señal) dot3. (lugar) spot / place¿en qué punto de la ciudad? where exactly in the city?4. (puntada) stitch5. (signo ortográfico) full stop -
16 cabeza
f.1 head.me duele la cabeza I've got a headachelavarse la cabeza to wash one's hairpor cabeza per headtirarse de cabeza (al agua) to dive (into the water)cabeza de ajo head of garliccabeza (lectora) (gen)&(computing) headcabeza nuclear nuclear warhead2 unit.3 lead, leading position.* * *1 (gen) head3 (de región) main town1 (jefe) head, leader\a la cabeza de at the front of, at the top ofandar de cabeza / ir de cabeza to be rushed off one's feetandar de cabeza por alguien to be crazy about somebodycabeza abajo upside downcabeza arriba the right way up, uprightcalentarse la cabeza por algo to get worked up about somethingdarse de cabeza contra algo to bang one's head against somethingde pies a cabeza from head to toe, from top to toeestar mal de la cabeza figurado not to be right in the headírsele a uno la cabeza figurado to feel dizzymeterse algo en la cabeza familiar to get something into one's headno tener ni pies ni cabeza figurado to be absurd, make no sensepasarle a alguien por la cabeza figurado to occur to somebodyperder la cabeza figurado to lose one's headquitarle a alguien algo de la cabeza figurado to talk somebody out of somethingquitarse algo de la cabeza to get something out of one's head, forget somethingser un cabeza dura to be stubbornsubirse algo a la cabeza figurado to go to one's headtengo la cabeza como un bombo familiar my head is splittingtirarse de cabeza to dive head first (a/en, into)traer a alguien de cabeza / llevar a alguien de cabeza to drive somebody crazy, drive somebody madvolver la cabeza to look roundcabeza cuadrada familiar bigotcabeza de ajo bulb of garliccabeza de chorlito familiar scatterbraincabeza de espárrago asparagus tipcabeza de lista main candidatecabeza de partido administrative capitalcabeza de puente bridgeheadcabeza de turco scapegoatcabeza hueca scatterbraincabeza loca familiar scatterbraincabeza rapada skinhead* * *noun f.- cabeza de serie
- cabeza de turco
- cabeza dura* * *1. SF1) [de persona] headme duele la cabeza — I've got a headache, my head aches
•
afirmar con la cabeza — to nod (one's head)•
agarrarse la cabeza — to hold one's head in one's hands•
asentir con la cabeza — to nod (one's head)•
caer de cabeza — to fall headfirst o headlongmarcar de cabeza — (Dep) to score with a header
•
lavarse la cabeza — to wash one's hair•
negar con la cabeza — to shake one's head•
por cabeza, cinco dólares por cabeza — five dollars a head, five dollars per person•
se me va la cabeza — I feel giddy•
volver la cabeza — to look round, turn one's headal oírlos volví la cabeza — when I heard them I looked round o turned my head
•
me da vueltas la cabeza — my head's spinning2)- andar o ir de cabezacortar cabezas —
írsele a algn de la cabeza —
el Sporting sigue sin levantar cabeza — Sporting still haven't managed to end their poor run of form, Sporting haven't managed to turn the corner
hay sectores como la construcción que empiezan a levantar cabeza — some sectors, such as construction, are starting to pick up
estar mal de la cabeza *, no estar bien de la cabeza * —
meter algo en la cabeza a algn —
por fin le metimos en la cabeza que... — we finally got it into his head that...
metérsele a algn en la cabeza —
se le ha metido en la cabeza hacerlo solo — he's taken o got it into his head to do it alone
pasársele a algn por la cabeza —
subirse a la cabeza —
3) (=frente)•
a la cabeza de, a la cabeza de la manifestación — at the head o front of the demonstration•
ir en cabeza — to be in the leadir en cabeza de la lista — to be at the top of the list, head the list
4) (=distancia) head5) [de montaña] top, summit6) (=objeto)cabeza buscadora — homing head, homing device
cabeza de biela — (Mec) big end
cabeza de dragón — (Bot) snapdragon
cabeza de escritura — (Tip) golf ball
cabeza de impresión — (Inform) head, printhead
cabeza de plátanos — LAm bunch of bananas
cabeza impresora — (Inform) head, printhead
2. SMF1) (=líder) head, leaderes cabeza de las fuerzas armadas — he's head o the leader of the armed forces
2)cabeza cuadrada — * bigot
cabeza de chorlito — * scatterbrain
cabeza de serie — (Dep) seed
cabeza de serrín — * airhead *
cabeza pelada — ( Hist) Roundhead
cabeza visible — head, leader
* * *1)a) (Anat) headun día vas a perder la cabeza — (fam & hum) you'd lose your head if it wasn't screwed on (colloq & hum)
de la cabeza a los pies — from head to toe o foot
pararse en la or de cabeza — (AmL) to do a headstand
b) ( medida) headle lleva or saca una cabeza a su hermana — he's a head taller than his sister
c) ( pelo) haird) ( inteligencia)tiene cabeza — he's bright, he has a good head on his shoulders
qué poca cabeza! — have you/has he no sense?
e) ( mente)tú estás mal de la cabeza — you're out of your mind
se le ha metido en la cabeza que... — she's got it into her head that...
andar or ir de cabeza — (fam)
ando de cabeza con tanto trabajo — I'm up to my eyeballs o eyes in work
anda de cabeza por ella — he's crazy about her
calentarle a algn la cabeza con algo — (fam) to fill sb's head with sth
calentarse la cabeza — (fam) to get worked up (colloq)
cortar cabezas: en cuanto asumió el cargo entró a cortar cabezas as soon as she took up her post, heads started to roll; darse (con) la cabeza contra la pared ver cabezazo; ir con la cabeza ( bien) alta to hold one's head high; írsele a algn la cabeza: se me va la cabeza I feel dizzy; jugarse la cabeza (RPl fam): va a llegar tarde, me juego la cabeza you can bet your bottom dollar she'll be late (colloq); levantar cabeza (fam) ( superar problemas) to get back on one's feet; levantar la cabeza: ha estado estudiando sin levantar la cabeza she's had her head buried in her work; si tu padre levantara la cabeza! if your father was alive today...!; meterse de cabeza en algo (fam) to throw oneself into sth; no caberle a algn en la cabeza (fam): no me cabe en la cabeza que te guste I just can't understand how you can like it; en qué cabeza cabe! how could anyone be so stupid!; perder la cabeza: no perdamos la cabeza let's not panic o lose our heads; perdió la cabeza por esa mujer he lost his head over that woman; quebrarse la cabeza (Andes fam) to rack one's brains; quitarle a algn algo de la cabeza to get sth out of sb's head; quitarse algo de la cabeza < idea> to get sth out of one's head; romperse la cabeza (fam) ( preocuparse) to rack one's brains; ( lastimarse) to break one's neck (colloq); sentar (la) cabeza (fam) to settle down; subírsele a algn a la cabeza vino/éxito to go to one's head; tener la cabeza sobre los hombros (fam) to have one's head screwed on tight (AmE colloq) o (BrE colloq) screwed on; tener la cabeza llena de pájaros (fam) to have one's head in the clouds; tengo/tiene la cabeza como un bombo (fam) (me/le duele) my/his/her head feels ready to burst (colloq); (estoy/está confundido) my/his/her head's spinning; traer or llevar a algn de cabeza (fam) to drive sb crazy (colloq); nadie escarmienta en cabeza ajena — people only learn from their own mistakes
2)a) ( individuo)por cabeza — each, a head
b) ( de ganado) head3) (primer lugar, delantera)a la or en cabeza: estamos a la cabeza del sector we are the leading company in this sector; se colocaron a la cabeza de los otros partidos they took the lead over the other parties; iban a la cabeza de la manifestación they were at the front o head of the demonstration; el equipo va en cabeza de la clasificación — the team is at the top of the division
4)a) (de alfiler, clavo, fósforo) headb) ( de misil) warhead5) (Audio, Video) head6) ( de plátanos) hand, bunch•* * *= head, knocker.Ex. From the way his left shoulder is tipped forward, from the set of his head and the length of his stride, one gets the feeling that he is a fully clothed sprinter just leaving the starting blocks.Ex. He got hit with a cricket ball, smack right on top of his knocker.----* abrirse la cabeza = smash + Posesivo + head, smash + Posesivo + head open.* águila de cabeza blanca = bald eagle.* a la cabeza de = in the forefront of/in.* apostarse la cabeza = bet + Posesivo + life.* asentimiento con la cabeza = head-nod [head nod], nodding assent, nod.* asentir con la cabeza = nod, nod + assent, concur with + an assenting nod, agree with + a nod.* asomar la cabeza = poke + Posesivo + head, pop + Posesivo + head.* caber en la cabeza = get + Posesivo + head around, wrap + Posesivo + head around.* cabeza de ajo = head of garlic, bulb of garlic.* cabeza de chorlito = scatterbrain, ditzy [ditzier -comp., ditziest -sup.], ditz, dits, ditsy [ditsier -comp., ditsiest -sup.], airhead, airheaded, empty-headed, bonehead, birdbrain, nong, ning-nong.* cabeza de familia = head of the household, householder, head of the family.* cabeza de impresión = print head.* cabeza de la manada = leader of the pack.* cabeza de lanza = spearhead.* cabeza de lectura = scanning head.* cabeza de línea = railhead.* cabeza de muñeco que se balancea ligeramente = bobble head.* cabeza de playa = beachhead.* cabeza de puente = bridgehead.* cabeza de puente aéreo = airhead.* cabeza de semillas = seed head.* cabeza de serrín = ditz, dits, airhead, airheaded.* cabeza de turco = patsy, scapegoat, whipping boy.* cabeza dura = pigheaded.* cabeza fría = cool head.* cabeza hueca = empty-headed, ditzy [ditzier -comp., ditziest -sup.], ditz, dits, ditsy [ditsier -comp., ditsiest -sup.], airhead, airheaded, bonehead, nong, ning-nong.* cabeza lectora = read head, reading head.* cabeza lectora de disco = disc reading head.* cabeza llena de pájaros = head in the clouds.* cabeza nuclear = warhead.* cabeza + rodar = head + roll.* caer de cabeza = go over + Posesivo + head.* cigüeña de cabeza pelada = wood stork.* con la cabeza en las nubes = ditzy [ditzier -comp., ditziest -sup.], ditsy [ditsier -comp., ditsiest -sup.].* cortar la cabeza = behead.* dar quebraderos de cabeza = give + headaches.* declarar la guerra a muerte a = declare + open season on.* de la cabeza a los pies = from head to foot, from head to toe.* de pies a cabeza = from head to toe, from head to foot.* desde la cabeza hasta los pies = from head to toe.* desde la cabeza hasta los pies = head to toe, from head to foot.* destornillador de cabeza plana = flathead screwdriver.* dolor de cabeza = headache.* dolor de cabeza espantoso = splitting headache.* echar una cana al aire antes de sentar la cabeza = sow + Posesivo + wild oats.* en + Posesivo + cabeza = on + Posesivo + mind.* entrar en la cabeza = get + Posesivo + head around, wrap + Posesivo + head around, get it into + Posesivo + head.* esconder la cabeza como el avestruz = bury + Posesivo + head in the sand (like an ostrich), stick + Posesivo + head in the sand.* herida en la cabeza = head injury.* irse la cabeza = go + bananas.* írsele la cabeza = go off + Posesivo + head.* jugarse la cabeza = bet + Posesivo + life.* lanzarse de cabeza = jump in with + both feet.* lavarse la cabeza = wash + Posesive + hair, shampoo + Posesivo + hair.* lesión en la cabeza = head injury.* levantar la cabeza = cock + Posesivo + head.* liarse la manta a la cabeza = jump in + head first, jump in at + the deep end, throw + caution to the wind.* mantener la cabeza = keep + Posesivo + head, keep + Posesivo + head together.* mantener la cabeza alta = hold + Posesivo + head high.* mantener la cabeza fría = keep + a cool head, remain + cool-headed, play it + cool.* mantenerse a la cabeza = stay + ahead of the pack.* meter en la cabeza = get it into + Posesivo + head.* mover la cabeza = shake + head.* mover la cabeza de arriba abajo = bob.* mover la cabeza de forma brusca hacia delante y hacia atrás = jerk + head.* no dejar títere con cabeza = turn + everything upside down.* no encontrar ni el pie ni la cabeza = can't make head(s) or tail(s) of.* no perder la cabeza = keep + a cool head, remain + cool-headed, play it + cool.* no poder quitarse Algo de la cabeza = can't get it out of my mind.* no tener ni pies ni cabeza = can't make head(s) or tail(s) of, be pointless.* pasar por encima de la cabeza = go over + Posesivo + head.* pedir la cabeza de Alguien = bay for + Posesivo + blood.* pensamiento que ronda la cabeza de uno = thought + run through + Posesivo + head.* perder la cabeza = lose + Posesivo + mind, lose + Posesivo + head, lose + Posesivo + marbles, go + bonkers, fly off + the handle, go (right) off + Posesivo + rocker, go out of + Posesivo + mind, go + soft in the head.* piojo de la cabeza = head louse.* poner a + Nombre + a la cabeza de = put + Nombre + ahead in.* poner precio a la cabeza de Alguien = put + a price on + Posesivo + head.* por cabeza = per person.* quebradero de cabeza = headache.* rascarse la cabeza = scratch + Posesivo + head.* reventarse la cabeza = smash + Posesivo + head.* romperse la cabeza = puzzle + Reflexivo, scratch + Posesivo + head, rack + Posesivo + brains.* sentar la cabeza = settle down.* señal con la cabeza = nod.* sin cabeza = headless, decapitated.* sin pies ni cabeza = without rhyme or reason.* subírsele a la cabeza, creérselo = go to + Posesivo + head.* subírsele los humos a la cabeza = get + too big for + Posesivo + boots, get + too big for + Posesivo + breeches.* tirarse de cabeza = jump in + head first, dive in, dive + head-first.* * *1)a) (Anat) headun día vas a perder la cabeza — (fam & hum) you'd lose your head if it wasn't screwed on (colloq & hum)
de la cabeza a los pies — from head to toe o foot
pararse en la or de cabeza — (AmL) to do a headstand
b) ( medida) headle lleva or saca una cabeza a su hermana — he's a head taller than his sister
c) ( pelo) haird) ( inteligencia)tiene cabeza — he's bright, he has a good head on his shoulders
qué poca cabeza! — have you/has he no sense?
e) ( mente)tú estás mal de la cabeza — you're out of your mind
se le ha metido en la cabeza que... — she's got it into her head that...
andar or ir de cabeza — (fam)
ando de cabeza con tanto trabajo — I'm up to my eyeballs o eyes in work
anda de cabeza por ella — he's crazy about her
calentarle a algn la cabeza con algo — (fam) to fill sb's head with sth
calentarse la cabeza — (fam) to get worked up (colloq)
cortar cabezas: en cuanto asumió el cargo entró a cortar cabezas as soon as she took up her post, heads started to roll; darse (con) la cabeza contra la pared ver cabezazo; ir con la cabeza ( bien) alta to hold one's head high; írsele a algn la cabeza: se me va la cabeza I feel dizzy; jugarse la cabeza (RPl fam): va a llegar tarde, me juego la cabeza you can bet your bottom dollar she'll be late (colloq); levantar cabeza (fam) ( superar problemas) to get back on one's feet; levantar la cabeza: ha estado estudiando sin levantar la cabeza she's had her head buried in her work; si tu padre levantara la cabeza! if your father was alive today...!; meterse de cabeza en algo (fam) to throw oneself into sth; no caberle a algn en la cabeza (fam): no me cabe en la cabeza que te guste I just can't understand how you can like it; en qué cabeza cabe! how could anyone be so stupid!; perder la cabeza: no perdamos la cabeza let's not panic o lose our heads; perdió la cabeza por esa mujer he lost his head over that woman; quebrarse la cabeza (Andes fam) to rack one's brains; quitarle a algn algo de la cabeza to get sth out of sb's head; quitarse algo de la cabeza < idea> to get sth out of one's head; romperse la cabeza (fam) ( preocuparse) to rack one's brains; ( lastimarse) to break one's neck (colloq); sentar (la) cabeza (fam) to settle down; subírsele a algn a la cabeza vino/éxito to go to one's head; tener la cabeza sobre los hombros (fam) to have one's head screwed on tight (AmE colloq) o (BrE colloq) screwed on; tener la cabeza llena de pájaros (fam) to have one's head in the clouds; tengo/tiene la cabeza como un bombo (fam) (me/le duele) my/his/her head feels ready to burst (colloq); (estoy/está confundido) my/his/her head's spinning; traer or llevar a algn de cabeza (fam) to drive sb crazy (colloq); nadie escarmienta en cabeza ajena — people only learn from their own mistakes
2)a) ( individuo)por cabeza — each, a head
b) ( de ganado) head3) (primer lugar, delantera)a la or en cabeza: estamos a la cabeza del sector we are the leading company in this sector; se colocaron a la cabeza de los otros partidos they took the lead over the other parties; iban a la cabeza de la manifestación they were at the front o head of the demonstration; el equipo va en cabeza de la clasificación — the team is at the top of the division
4)a) (de alfiler, clavo, fósforo) headb) ( de misil) warhead5) (Audio, Video) head6) ( de plátanos) hand, bunch•* * *= head, knocker.Ex: From the way his left shoulder is tipped forward, from the set of his head and the length of his stride, one gets the feeling that he is a fully clothed sprinter just leaving the starting blocks.
Ex: He got hit with a cricket ball, smack right on top of his knocker.* abrirse la cabeza = smash + Posesivo + head, smash + Posesivo + head open.* águila de cabeza blanca = bald eagle.* a la cabeza de = in the forefront of/in.* apostarse la cabeza = bet + Posesivo + life.* asentimiento con la cabeza = head-nod [head nod], nodding assent, nod.* asentir con la cabeza = nod, nod + assent, concur with + an assenting nod, agree with + a nod.* asomar la cabeza = poke + Posesivo + head, pop + Posesivo + head.* caber en la cabeza = get + Posesivo + head around, wrap + Posesivo + head around.* cabeza de ajo = head of garlic, bulb of garlic.* cabeza de chorlito = scatterbrain, ditzy [ditzier -comp., ditziest -sup.], ditz, dits, ditsy [ditsier -comp., ditsiest -sup.], airhead, airheaded, empty-headed, bonehead, birdbrain, nong, ning-nong.* cabeza de familia = head of the household, householder, head of the family.* cabeza de impresión = print head.* cabeza de la manada = leader of the pack.* cabeza de lanza = spearhead.* cabeza de lectura = scanning head.* cabeza de línea = railhead.* cabeza de muñeco que se balancea ligeramente = bobble head.* cabeza de playa = beachhead.* cabeza de puente = bridgehead.* cabeza de puente aéreo = airhead.* cabeza de semillas = seed head.* cabeza de serrín = ditz, dits, airhead, airheaded.* cabeza de turco = patsy, scapegoat, whipping boy.* cabeza dura = pigheaded.* cabeza fría = cool head.* cabeza hueca = empty-headed, ditzy [ditzier -comp., ditziest -sup.], ditz, dits, ditsy [ditsier -comp., ditsiest -sup.], airhead, airheaded, bonehead, nong, ning-nong.* cabeza lectora = read head, reading head.* cabeza lectora de disco = disc reading head.* cabeza llena de pájaros = head in the clouds.* cabeza nuclear = warhead.* cabeza + rodar = head + roll.* caer de cabeza = go over + Posesivo + head.* cigüeña de cabeza pelada = wood stork.* con la cabeza en las nubes = ditzy [ditzier -comp., ditziest -sup.], ditsy [ditsier -comp., ditsiest -sup.].* cortar la cabeza = behead.* dar quebraderos de cabeza = give + headaches.* declarar la guerra a muerte a = declare + open season on.* de la cabeza a los pies = from head to foot, from head to toe.* de pies a cabeza = from head to toe, from head to foot.* desde la cabeza hasta los pies = from head to toe.* desde la cabeza hasta los pies = head to toe, from head to foot.* destornillador de cabeza plana = flathead screwdriver.* dolor de cabeza = headache.* dolor de cabeza espantoso = splitting headache.* echar una cana al aire antes de sentar la cabeza = sow + Posesivo + wild oats.* en + Posesivo + cabeza = on + Posesivo + mind.* entrar en la cabeza = get + Posesivo + head around, wrap + Posesivo + head around, get it into + Posesivo + head.* esconder la cabeza como el avestruz = bury + Posesivo + head in the sand (like an ostrich), stick + Posesivo + head in the sand.* herida en la cabeza = head injury.* irse la cabeza = go + bananas.* írsele la cabeza = go off + Posesivo + head.* jugarse la cabeza = bet + Posesivo + life.* lanzarse de cabeza = jump in with + both feet.* lavarse la cabeza = wash + Posesive + hair, shampoo + Posesivo + hair.* lesión en la cabeza = head injury.* levantar la cabeza = cock + Posesivo + head.* liarse la manta a la cabeza = jump in + head first, jump in at + the deep end, throw + caution to the wind.* mantener la cabeza = keep + Posesivo + head, keep + Posesivo + head together.* mantener la cabeza alta = hold + Posesivo + head high.* mantener la cabeza fría = keep + a cool head, remain + cool-headed, play it + cool.* mantenerse a la cabeza = stay + ahead of the pack.* meter en la cabeza = get it into + Posesivo + head.* mover la cabeza = shake + head.* mover la cabeza de arriba abajo = bob.* mover la cabeza de forma brusca hacia delante y hacia atrás = jerk + head.* no dejar títere con cabeza = turn + everything upside down.* no encontrar ni el pie ni la cabeza = can't make head(s) or tail(s) of.* no perder la cabeza = keep + a cool head, remain + cool-headed, play it + cool.* no poder quitarse Algo de la cabeza = can't get it out of my mind.* no tener ni pies ni cabeza = can't make head(s) or tail(s) of, be pointless.* pasar por encima de la cabeza = go over + Posesivo + head.* pedir la cabeza de Alguien = bay for + Posesivo + blood.* pensamiento que ronda la cabeza de uno = thought + run through + Posesivo + head.* perder la cabeza = lose + Posesivo + mind, lose + Posesivo + head, lose + Posesivo + marbles, go + bonkers, fly off + the handle, go (right) off + Posesivo + rocker, go out of + Posesivo + mind, go + soft in the head.* piojo de la cabeza = head louse.* poner a + Nombre + a la cabeza de = put + Nombre + ahead in.* poner precio a la cabeza de Alguien = put + a price on + Posesivo + head.* por cabeza = per person.* quebradero de cabeza = headache.* rascarse la cabeza = scratch + Posesivo + head.* reventarse la cabeza = smash + Posesivo + head.* romperse la cabeza = puzzle + Reflexivo, scratch + Posesivo + head, rack + Posesivo + brains.* sentar la cabeza = settle down.* señal con la cabeza = nod.* sin cabeza = headless, decapitated.* sin pies ni cabeza = without rhyme or reason.* subírsele a la cabeza, creérselo = go to + Posesivo + head.* subírsele los humos a la cabeza = get + too big for + Posesivo + boots, get + too big for + Posesivo + breeches.* tirarse de cabeza = jump in + head first, dive in, dive + head-first.* * *A1 ( Anat) [ Vocabulary notes (Spanish) ] headnegó con la cabeza she shook her headasintió con la cabeza he nodded, he nodded his headsacó la cabeza por la ventanilla he stuck o put his head out of the windowvolvió la cabeza para ver si lo seguían he looked around o turned his head to see if he was being followedbajó la cabeza avergonzado he lowered his head in shameme duele la cabeza I've got a headache, my head acheses para darse de or la cabeza contra la pared it's enough to make you cryse tiró al agua de cabeza she dived into the water (head first)marcó de cabeza he scored with a header o with his head, he headed the ball into the netun día vas a perder la cabeza ( fam hum); you'd lose your head if it wasn't screwed on ( colloq hum)me unté de grasa de la cabeza hasta los pies I got covered in grease from head to toe o footpararse en la or de cabeza ( AmL); to stand on one's head, to do a headstand2 (medida) headganó por una cabeza he won by a headle lleva una cabeza a su hermana he's a head taller than his sister, his sister only comes up to his shoulder3 (pelo) hairme tengo que lavar la cabeza I have to wash my hair4(inteligencia): tiene cabeza, pero es muy vago he's bright o ( AmE) smart o he has a good head on his shoulders, but he's very lazyal pobre niño no le da la cabeza the poor kid doesn't have the brains for itusa la cabeza use your headnunca tuve cabeza para las ciencias I never had a head for scienceno lo copié, salió todo de mi cabeza I didn't copy it, it was all out of my own head¡qué poca cabeza! have you/has he no sense?5(mente): ¡que cabeza la mía! se me había olvidado completamente su cumpleaños what a memory! I had totally forgotten her birthdaytenía la cabeza en otra cosa my mind was elsewhere o I was thinking about something elsetú estás mal or no estás bien de la cabeza you're crazy, you're out of your mind, you're out of ( AmE) o ( BrE) off your head ( colloq)con tantos halagos se le llenó la cabeza de humos all that praise went to his headse me ha ido de la cabeza it's gone right out of my head¿quién te ha metido esas ideas en la cabeza? who's put those ideas into your head?se le ha metido en la cabeza que se quiere casar she's got it into her head that she wants to get marriedle dije lo primero que me vino a la cabeza I said the first thing that came into my headjamás se me pasó por la cabeza semejante idea the idea never even crossed my mindya te puedes ir quitando or sacando a esa mujer de la cabeza you'd better start getting that woman out of your head, you'd better start forgetting about that womananda de cabeza por ella he's crazy about hercalentarle a algn la cabeza con algo ( fam); to fill sb's head with sthcomo malo de la cabeza ( fam): se puso a comer como malo de la cabeza he stuffed himself silly ( colloq), he ate like there was no tomorrow ( colloq)cortar cabezas: en cuanto asumió el cargo entró a cortar cabezas as soon as she took up her post, heads started to rollir con la cabeza alta to hold one's head highírsele a algn la cabeza: se me va la cabeza I feel dizzyjugarse la cabeza ( RPl fam): seguro que llega tarde, me juego la cabeza you can bet your life o your bottom dollar she'll be late ( colloq)levantar cabeza ( fam); to get back on one's feetaún tienen muchas deudas pero ya levantarán cabeza they've still got a lot of debts but they'll pull through o pick themselves up o get back on their feetla selección no levanta cabeza the national team can't get out of its rutlevantar la cabeza: ha estado estudiando todo el día sin levantar la cabeza she's had her head buried in her work all day¡si tu padre levantara la cabeza! your father would turn in his grave!, if your father was alive today … !meterse de cabeza en algo ( fam); to throw oneself into sthno caberle a algn en la cabeza ( fam): no me cabe en la cabeza que te guste vivir aquí I just can't understand how you like living here¡en qué cabeza cabe meter un plato de plástico en el horno! who'd be stupid enough to put a plastic plate in the oven?perder la cabeza: tranquilidad, no perdamos la cabeza keep calm, let's not panic o lose our heads¿has perdido la cabeza? have you gone crazy?, are you out of your mind?perdió la cabeza por esa mujer he lost his head over that womanromperse or ( Andes) quebrarse la cabeza ( fam) (preocuparse) to rack one's brains; (lastimarse) to break one's neck ( colloq)sentar (la) cabeza ( fam); to settle downser duro de cabeza ( fam); to be stupidsubírsele a algn a la cabeza: el vino/éxito se le ha subido a la cabeza the wine/her success has gone to her headtener la cabeza como un bombo ( fam): tengo la cabeza como un bombo (me duele) I have o I've got a splitting headache! ( colloq), my head feels ready o ( BrE) fit to burst ( colloq) (estoy confundido) my head's spinning, my head feels ready o ( BrE) fit to burst ( colloq)tener la cabeza como un colador to have a head like a sievetener la cabeza en su sitio or bien puesta or sobre los hombros ( fam); to have one's head screwed on tight ( AmE colloq), to have one's head screwed on ( BrE colloq)tener la cabeza llena de pájaros ( fam); to have one's head in the clouds, be living in a fantasy world, be living in cloud-cuckoo-landtrae a los hombres de cabeza she drives men wild o crazy ( colloq)más vale ser cabeza de ratón que cola de león it's better to be a big fish in a small pond than a small fish in a big pondnadie escarmienta en cabeza ajena people only learn from their own mistakes, you have to make your own mistakesCompuestos:hablaban cabezas de pescado they were talking a load of nonsense ( colloq)masculine and feminine scapegoatAmasculine and feminine skinheadB1(individuo): por cabeza each, a headpagamos $50 por cabeza we paid $50 a head o each2 (de ganado) headtienen más de 600 cabezas (de ganado) they have more than 600 head of cattleC(primer lugar, delantera): se hizo con la cabeza she got to the front, she went into the leada la or en cabeza: estamos a la cabeza de las empresas del sector we are the leading company in this sectorse colocaron a la cabeza de los otros partidos en los sondeos they took the lead over the other parties in the opinion pollsiban a la cabeza de la manifestación they were at the front o head of the demonstration, they were leading o heading the demonstrationel equipo va en cabeza de la clasificación the team is at the top of o leads the divisionCompuestos:masculine and feminine leader, lead climbermasculine and feminine head of the familymasculine head of the Churchfeminine beachheadfeminine bridgeheadderrotó a Guillén, cabeza de serie número cuatro he beat Guillén, seeded number four o the fourth seed o the number four seedD1 (de un alfiler, un clavo, una cerilla) head2 (de un misil) warheadCompuestos:atomic warhead● cabeza de biela or émbolomain bearing, big end ( BrE)warheadnuclear warheadCompuestos:write headrecording headplayback headplayback headF (de plátanos) hand, bunchCompuesto:bulb of garlicG (de un camión) tractor unit* * *
cabeza sustantivo femenino
1a) (Anat) head;◊ de la cabeza a los pies from head to toe o foot;
me duele la cabeza I've got a headache;
marcó de cabeza he scored with a header;
pararse en la or de cabeza (AmL) to do a headstand;
cabeza rapada skinhead
d) ( inteligencia):
¡qué poca cabeza! have you/has he no sense?e) ( mente):◊ ¡que cabeza la mía! what a memory!;
tú estás mal de la cabeza you're out of your mind;
se me ha ido de la cabeza it's gone right out of my head;
se le ha metido en la cabeza que … she's got it into her head that …;
no se me pasó por la cabeza it didn't cross my mind;
cabeza de chorlito sustantivo masculino y femenino (fam) scatterbrain (colloq);
írsele a algn la cabeza to feel dizzy;
levantar cabeza (fam) ( superar problemas) to get back on one's feet;
perder la cabeza: no perdamos la cabeza let's not panic o lose our heads;
perdió la cabeza por esa mujer he lost his head over that woman;
quitarle a algn algo de la cabeza to get sth out of sb's head;
romperse la cabeza (fam) ( preocuparse) to rack one's brains;
( lastimarse) to break one's neck (colloq);
tener la cabeza llena de pájaros (fam) to have one's head in the clouds
2a) ( individuo):
3 (primer lugar, delantera):
a la cabeza de la manifestación at the front o head of the demonstration;
el equipo va en cabeza de la clasificación the team is at the top of the division;
cabeza de familia head of the family;
cabeza de serie seed
4
5 (Audio, Video) head
6 ( de plátanos) hand, bunch;
cabeza sustantivo femenino
1 head: le dolía la cabeza, she had a headache
2 (sentido común) sense
3 (mente) mind, head: no se me pasó por la cabeza it didn't even occur to me
no puedo quitármelo de la cabeza, I can't get it out of my mind
me vino a la cabeza la idea, the idea sprang to my mind
4 (habilidad) no tiene cabeza para los negocios, he hasn't got a good head for business
5 (cabellera) hair: se lavó la cabeza, he washed his hair
6 (responsable, líder) es la cabeza pensante de la banda, he's the brains behind the gang
la cabeza de la Iglesia Anglicana, the head of the Anglican Church
cabeza de familia, head of the family 7 cabeza de ajo, bulb of garlic
8 familiar cabeza de chorlito, scatterbrain, featherhead
cabeza dura, stubborn o obstinate person
cabeza de turco, scapegoat
cabeza rapada, skinhead
Dep cabeza de serie, heat, seed: jugará contra el cabeza de serie número 2, she's going to play against the second seed
9 cabeza de ganado, head of cattle
♦ Locuciones: a la cabeza de, at the front o top of
con la cabeza alta, with one's head held high: puedes decirlo con la cabeza bien alta, you can say it with your head held high
de cabeza, (de lleno) completely
(en natación) se tiró de cabeza a la piscina, he dived headfirst into the pool
Dep metió un gol de cabeza, he headed a goal
en cabeza, in the lead
estar mal/tocado de la cabeza, to be a mental case
perder la cabeza, to lose one's temper
rodar cabezas: si baja la cotización, van a rodar cabezas, if the share price goes down heads will roll
romperse la cabeza, to rack one's brains
traer a alguien de cabeza, to drive sb mad
por cabeza, per person: debemos poner cinco mil pesetas por cabeza, we should charge five thousand pesetas per head
sentar la cabeza: ya tienes edad de sentar la cabeza, it's about time you settled down
' cabeza' also found in these entries:
Spanish:
acéfala
- acéfalo
- ajo
- asentir
- bajar
- brecha
- cabecear
- caber
- cabezazo
- cabezón
- cabezona
- cabezudo
- calentar
- calentarse
- cantidad
- casco
- chorlito
- coco
- dar
- descolgarse
- descontar
- desgraciada
- desgraciado
- entrar
- escalabrar
- escarmentar
- gacha
- gacho
- girar
- hueca
- hueco
- inclinar
- infernal
- jaqueca
- ladear
- matar
- melón
- mover
- negación
- pájaro
- pañuelo
- pie
- por
- quebradero
- reclinar
- remate
- reposar
- romperse
- rondar
- sacar
English:
above
- ache
- aching
- ahead
- bad
- balance
- bang
- bare
- bash
- bash in
- bend
- bonk
- bow
- bump
- catch up
- clear
- cock
- crack
- crush
- crushing
- dive
- dizzy
- excruciating
- giddy
- grave
- hair
- hammer
- hang
- head
- head-first
- headache
- headroom
- hit
- hold
- idea
- incline
- keep down
- knock
- lead
- lift
- look round
- lose
- mind
- monstrous
- nod
- nut
- one-track
- overhead
- pat
- per capita
* * *♦ nf1. [de persona, animal] head;me duele la cabeza I've got a headache;de cabeza [en fútbol] with a header;marcó de cabeza he scored with his head o with a header, he headed a goal;tirarse de cabeza (al agua) to dive (into the water);se tiró de cabeza a la piscina she dived into the pool;Amen cabeza [sin sombrero] bareheaded;le lleva una cabeza a su madre she's a head taller than her mother;Famle abrieron la cabeza de un ladrillazo they split his skull with a brick;lavarse la cabeza to wash one's hair;Famdesde que perdieron la final, no han conseguido alzar o [m5] levantar cabeza they still haven't recovered from losing the final, they still haven't managed to pick themselves up after losing the final;¡si tu padre levantara la cabeza…! your father would turn in his grave…!;Famno te calientes más la cabeza, no hay nada que hacer stop getting worked up o Br het up about it, there's nothing we can do;con la cabeza (bien) alta with one's head held high;Famla cabeza me da vueltas my head's spinning;darse de cabeza en la pared: se dio de cabeza en la pared por haber actuado tan torpemente she kicked herself for behaving so stupidly;Famse me va la cabeza [me mareo] I feel dizzy;RP Famjugarse la cabeza to be absolutely sure;¿te parece que al final se van a casar? – ¡me juego la cabeza! do you think that they'll end up getting married? – you can bet on it!;me juego la cabeza que hoy gana Nacional I'll give you any odds Nacional wins today;meter la cabeza to get one's foot in the door;meterse de cabeza en algo to plunge into sth;Famtengo la cabeza como un bombo my head is throbbing;Famme estás poniendo la cabeza como un bombo con tantas preguntas estúpidas you're making my head spin o hurt with all those stupid questions;Famrodar cabezas: si no se producen resultados, rodarán cabezas if things don't get better, heads will roll;Famle amenazó con romperle la cabeza he threatened to smash her head in o to bash her brains in;sacar la cabeza [aparecer] to show one's face;[atreverse] to speak up; Famsubirse a la cabeza: se le subió a la cabeza it went to his head;el vino se le subió a la cabeza the wine went to her head;se le ha subido a la cabeza el ascenso his promotion has gone to his head;Fam Famtener la cabeza como una olla de grillos to be round the bend;Famtenía la cabeza en otra parte my mind was wandering, my thoughts were elsewhere;Famtener la cabeza en su sitio o [m5] bien puesta to have a sound head on one's shoulders, to have one's head screwed on (properly);volver la cabeza [negar el saludo] to turn away;más vale ser cabeza de ratón que cola de león it's better to reign in Hell than to serve in HeavenCulin cabeza de jabalí Br brawn, US headcheese Famno me cabe en la cabeza I simply can't understand it;no me cabe en la cabeza que haya sido él I can't believe it was him;írsele a alguien de la cabeza: se me ha ido completamente de la cabeza it's gone clean out of my mind o head;no consigo que el accidente se me vaya de la cabeza I can't get the accident out of my mind;meter algo en la cabeza a alguien to get sth into sb's head;métete en la cabeza que no vas a poder ir get it into your head that you're not going to be able to go;se le ha metido en la cabeza que… he has got it into his head that…;se me pasó por la cabeza it crossed my mind;venir a la cabeza to come to mind;ahora no me viene a la cabeza I can't think of it right now;me he olvidado, ¡qué mala cabeza tengo! how silly of me to forget!tener mucha cabeza to have brains3. [juicio] sense;tener poca cabeza to have no sense;obrar con cabeza to use one's head;tener mala cabeza to act foolishly;perder la cabeza to lose one's head;Pedro ha perdido la cabeza por esa chica Pedro has lost his head over that girl;¿has perdido la cabeza o qué? are you out of your mind?4. [posición] front, head;cabeza abajo upside down;cabeza arriba the right way up;[en lista] at the top o head;el equipo francés está a la cabeza de la clasificación the French team is top of the league;está situado en (la) cabeza del pelotón he's at the front of the pack, he's amongst the leaders of the pack;a la cabeza de [delante de] at the head of;[al cargo de] in charge of;estar a la cabeza de la empresa to run the company;Juan está a la cabeza de la expedición Juan is the leader of the expedition;la cabeza visible del movimiento the public face of the movementcabeza de mina coalface; Mil cabeza de playa beachhead; Mil & Fig cabeza de puente bridgehead;5. [de clavo, alfiler, fémur, cometa] headcabeza de ajo head of garlic;cabeza atómica nuclear warhead;Aut cabeza de biela big end; Informát & TV cabeza de borrado erase head;cabeza buscadora [en misil] homing device;cabeza de combate warhead;cabeza grabadora [en vídeo, casete] recording head;cabeza de guerra warhead;cabeza lectora [en vídeo, casete] (read) head;Informát cabeza lectora-grabadora read-write head;cabeza magnética magnetic head;cabeza nuclear nuclear warhead;cabeza reproductora [en vídeo, casete] (playback) head7.por cabeza [persona] per head;costará 500 por cabeza it will cost 500 per head;pagamos diez euros por cabeza we paid ten euros each9. CompEsp Famesta semana voy de cabeza y no he tenido tiempo de llamar a nadie I'm really snowed under this week and I haven't had time to call anyone;Espescarmentar en cabeza ajena to learn from another's mistakes;RPdarle por la cabeza a alguien to really lay o slang into sb;Famir de cabeza a to head straight for;Esp Famir de cabeza con alguien [enamorado] to be head over heels in love with sb;Esp Famllevar a alguien de cabeza: los hijos la llevan de cabeza the children drive her up the wall;Famsentar la cabeza to settle down;Fam(estar) tocado de la cabeza (to be) touched;Esp Famtraer de cabeza a alguien to drive sb mad♦ nmfFam cabeza de chorlito [despistado] scatterbrain; [estúpido] airhead; Fam cabeza cuadrada:es un cabeza cuadrada he's got his ideas and he won't listen to anyone else;Fam cabeza dura:es un cabeza dura he's got his ideas and he won't listen to anyone else;cabeza de familia head of the family;Fam cabeza hueca airhead; Pol cabeza de lista = person who heads a party's list of candidates;va como cabeza de lista por Salamanca he's the head of the party list for Salamanca;Fam cabeza loca airhead; RP cabeza de novia airhead;cabeza pensante: [m5] las cabezas pensantes de la derecha venezolana the policy-makers of the Venezuelan right;las cabezas pensantes de la organización the brains behind the organization;cabeza rapada skinhead;Dep cabeza de serie seed;el primer cabeza de serie se enfrenta al segundo the top o number one seed will play the second o number two seed;cabeza de turco scapegoat* * *I f1 ANAT head;no estar bien de la cabeza fam not be right in the head fam ;írsele la cabeza feel giddy o dizzy;con la cabeza alta with one’s head held high;subírsele a alguien a la cabeza fig go to s.o.’s head;llevarse las manos a la cabeza fig throw one’s hands up (in the air);andar oir de cabeza be snowed under;sentar la cabeza settle down;levantar cabeza ( recuperarse) pick up;no levantar cabeza fig be knocked sideways;tras la derrota, el equipo no consiguió levantar cabeza the team was knocked sideways by the defeat2 ( razón):perder la cabeza fig lose one’s head;llevar otraer a alguien de cabeza drive s.o. crazy;3 ( memoria):tener mala cabeza have a bad memory4 ( pensamiento):pasarle a alguien por la cabeza occur to s.o.;se me viene a la cabeza … it occurs to me …;meterse algo en la cabeza get sth into one’s head;quitarse algo de la cabeza get sth out of one’s head;calentarle la cabeza a alguien fig fill s.o.’s head with ideas;calentarse la cabeza get worked up;mantener la cabeza fría keep a cool head;romperse la cabeza fig rack one’s brains5 ( persona):por cabeza per head, per person6:en cabeza the team at the top;estar a la cabeza be out in front, be the leader* * *cabeza nf1) : head2)cabeza hueca : scatterbrain3)de cabeza : head first4)dolor de cabeza : headache* * *cabeza n1. (en general) head2. (seso) intelligence3. (memoria) memoryde cabeza headlong / headfirstpor cabeza a head / per head -
17 cuenta
f.1 count.echar cuentas to reckon upllevar/perder la cuenta de to keep/lose count ofcuenta atrás countdown2 sum.3 account (finance, Com & Inform).abonar/cargar algo en cuenta a alguien to credit/debit something to somebody's accountabrir una cuenta to open an accountllevar las cuentas to keep the bookspagar mil euros a cuenta to pay a thousand euros downcuenta bancaria bank accountcuenta comercial business accountcuenta conjunta joint accountcuenta de correo (electrónico) e-mail accountcuenta de crédito current account with an overdraft facilitycuenta de depósito deposit accountcuenta deudora overdrawn accountcuenta de explotación operating statementcuenta de inversión investment accountcuenta de pérdidas y ganancias profit and loss accountcuenta a plazo fijo deposit account4 bill (factura).domiciliar una cuenta to pay an account by direct debitpasar la cuenta to send the billcuenta por cobrar/pagar account receivable/payablecuenta de gastos expense account5 responsibility.déjalo de mi cuenta leave it to metrabajar por cuenta propia/ajena to be self-employed/an employee6 bead.7 calculation.pres.indicat.3rd person singular (él/ella/ello) present indicative of spanish verb: contar.imperat.2nd person singular (tú) Imperative of Spanish verb: contar.* * *1 (bancaria) account2 (factura) bill3 (cálculo) count, counting4 (de collar etc) bead\caer en la cuenta to realize■ y entonces caí en la cuenta de que... and then I realized that..., and then it dawned on me that...cargar algo en cuenta de alguien to charge something to somebody's accountdar a cuenta to give on accounten resumidas cuentas in shorthabida cuenta de taking into accounthacer cuentas to do sumsla cuenta de la vieja familiar counting on one's fingerslas cuentas del Gran Capitán familiar fictitious accountsmás de la cuenta too much, too manypasar la cuenta to send the billpedir cuentas to ask for an explanationpor cuenta de la casa on the housepor la cuenta que le trae in one's own interestsacar cuentas to work outtener en cuenta to take into accounttrabajar por cuenta propia to be self-employedtraer cuenta to be worthwhilecuenta al descubierto overdrawn accountcuenta atrás countdowncuenta corriente current accountcuenta bancaria bank account* * *noun f.1) account2) bill, check3) count* * *SF1) (Mat) (=operación) calculation, sum•
echar o hacer cuentas, vamos a hacer cuentas de lo que ha costado la fiesta — let's work out how much the party costno paraba de echar cuentas con los dedos — she kept doing sums o adding things up on her fingers
la cuenta de la vieja —
claro 1., 2), c)su hijo tiene 35, así que por la cuenta de la vieja ella debe de tener 60 — her son's 35, so I guess she must be 60
2) (=cálculo) count•
llevar la cuenta (de algo) — to keep count (of sth)•
perder la cuenta (de algo) — to lose count (of sth)•
salir a cuenta, sale más a cuenta — it works out cheapermás de la cuenta —
salirle las cuentas a algn —
ha empezado la cuenta atrás para las próximas Olimpiadas — the countdown to the next Olympics has already begun
3) (=factura) bill; [de restaurante] bill, check (EEUU)¿nos puede traer la cuenta? — could we have o could you bring us the bill, please?
•
pasar la cuenta a algn — to send sb the bill•
pedir la cuenta — to ask for the bill•
vivir a cuenta de algn — to live at sb's expense4) (Econ) [en banco] account"únicamente en cuenta del beneficiario" — "payee only"
•
a cuenta — on account•
abonar una cantidad en cuenta a algn — to credit a sum to sb's account•
abrir una cuenta — to open an account•
liquidar una cuenta — to settle an accountcuenta corriente — current account, checking account (EEUU)
cuenta de ahorro(s) — deposit account, savings account
cuenta de crédito — credit account, loan account
cuenta pendiente — unpaid bill, outstanding account
5) (Internet) account6) [en disputa]•
ajustar cuentas con algn — to settle one's scores with sblo está buscando para ajustar cuentas — he is searching for him because he has a few scores to settle with him
•
tener cuentas pendientes con algn — to have unfinished business with sb•
no querer cuentas con algn — to want nothing to do with sb7) (=explicación)•
rendir cuentas a algn — to report to sb•
en resumidas cuentas — in short, in a nutshell8) (=consideración)•
caer en la cuenta (de algo) — to catch on (to sth), see the point (of sth)por fin cayó en la cuenta — he finally caught on, the penny finally dropped
perdona, no me había dado cuenta de que eras vegetariano — sorry, I didn't realize (that) you were a vegetarian
¿te has dado cuenta de que han cortado el árbol? — did you notice (that) they've cut down the tree?
hay que darse cuenta de que... — one must not forget that...
¡date cuenta! ¿tú crees que es posible tener tanta cara? — just look at that, can you believe that anyone could have such a cheek!
¿te das cuenta? — Arg can you believe it!
•
habida cuenta de eso — bearing that in mind•
tener en cuenta — to take into account, bear in mindtambién hay que tener en cuenta su edad — you must also take her age into account, you must also bear in mind her age
imponen sus ideas sin tener en cuenta la opinión de la gente de la calle — they impose their ideas without taking ordinary people's opinions into consideration
es otra cosa a tener en cuenta — that's another thing to remember o be borne in mind
•
tomar algo en cuenta a algn — to hold sth against sbestá borracho y no sabe lo que dice, no se lo tomes en cuenta — he's drunk and doesn't know what he's saying, don't take any notice of him o don't hold it against him
•
traer cuenta, no me trae cuenta ir — it's not worth my while goinglo harán por la cuenta que les trae o tiene — they'll do it if they know what's good for them
9) (=responsabilidad)por mi cuenta — (=solo) on my own
•
trabajar por cuenta propia — to work for o.s., be self-employed•
por cuenta y riesgo de algn — at one's own riskapañar 2.lo hizo por su cuenta y riesgo, sin consultar a nadie — she did it off her own bat, without consulting anyone
10) [en embarazo]está fuera de cuentas, ha salido de cuentas — she's due
11) [de rosario, collar] bead* * *I1)a) (operación, cálculo) calculation, sumhacer una cuenta — to do a calculation o sum
saca la cuenta — add it up, work it out
voy a tener que hacer or sacar or echar cuentas — I'm going to have to do some calculations o sums
luego hacemos cuentas — we'll sort it out o work it out later
a or al fin de cuentas — after all; at the end of the day
las cuentas claras y el chocolate espeso — (hum) short reckonings make long friends
las cuentas claras conservan la amistad — (CS) short reckonings make long friends
b) cuentas femenino plural ( contabilidad)encárgate tú de organizarlo, yo me ocupo de las cuentas — you take care of the organization, and I'll handle the money side (of things) (colloq)
2)a) ( cómputo) countllevar/perder la cuenta — to keep/lose count
por la cuenta que me/te/le trae — (Esp) I'd/you'd/he'd better! (colloq)
salir de cuenta(s) — (Esp fam) to be due (colloq)
salir más a or (RPl) en cuenta — to work out cheaper
traer cuenta — (Esp)
no me trae cuenta venderlo — it's not worth my while selling o to sell it
b) ( en béisbol) count3)a) ( factura) bill¿nos trae la cuenta, por favor? — could we have the check (AmE) o (BrE) bill, please?
la cuenta del gas/teléfono — the gas/phone bill
te hace un favor y luego te pasa la cuenta — she does you a favor and then expects something in return
b)entregó $2.000 a cuenta — she gave me/him/them $2,000 on account
4)a) (Com, Fin) (en un banco, un comercio) accountabrir/cerrar una cuenta — to open/close an account
b) ( negocio) account5) cuentas femenino plural (explicaciones, razones)no tengo por qué darte cuentas — I don't have to explain o justify myself to you
ajustarle las cuentas a alguien — to give somebody a piece of one's mind
dar cuenta de algo — (de noticias, sucesos) to give an account of something; de alimentos) to polish something off (colloq)
6) (cargo, responsabilidad)por/de cuenta de alguien: corre por cuenta de la empresa it's covered o paid o met by the company; la cena corre por mi cuenta dinner's on me (colloq); los deterioros serán de cuenta del inquilino the tenant will be liable for any damage; decidí editarlo por mi cuenta I decided to publish it at my own expense; se instaló por su cuenta she set up (in business) on her own; trabaja por cuenta propia she works freelance, she's self-employed; los trabajadores por cuenta ajena those who work as employees; decidí lo hice por mi propia cuenta y riesgo — I took it upon myself to do it
7) ( consideración)ni se dio cuenta de que... — he didn't even notice (that)...
eso me contestó! ¿tú te das cuenta? — that's what he said! can you believe it?
ten en cuenta que es joven — bear in mind o remember that he's young
no se lo tomes en cuenta no lo hace con mala idea don't take it seriously, she doesn't do it on purpose; ¿a cuenta de qué...? (AmL fam) why...?; a cuenta de que... just because...; caer en la cuenta de algo to realize something; no caí en la cuenta... I didn't realize...; habida cuenta de (frml) in view of; hacer cuenta que: haz (de) cuenta que lo has perdido you may as well give it up for lost; tú haz (de) cuenta (de) que yo no estoy aquí — pretend I'm not here
8) (de un collar, rosario) beadII* * *= bead, bill, tally [tallies, pl.], account, count, check.Ex. The abacus, with its beads strung on parallel wires, led the Arabs to positional numeration and the concept of zero many centuries before the rest of the world.Ex. At the end of the month a machine can readily be made to read these and to print an ordinary bill.Ex. As the various parts of the record are entered, the document summary indicates the additions by the tallies opposite the record parts.Ex. This enables people to draw cash by means of a debit card (as opposed to a credit card, to help distinguish between money that is in one's account and money being borrowed from the credit-card organization).Ex. Not much data beyond loan counts was available and re-keying and remanipulations were frequently needed to make the information useful.Ex. What is the protocol these days when it comes to paying the check on a first date (dinner, movie, coffee, etc.)?.----* a cuenta de = at the expense of.* a cuenta de la empresa = at company expense.* a cuenta de otro = at someone else's expense.* a cuenta de otros = at other people's expense.* a cuenta propia = at + Posesivo + expense, at + Posesivo + own expense.* a final de cuentas = after all is said and done.* a fin de cuentas = at the end of the day, in the end, in the final count, in the grand scheme of things, when all is said and done, after all is said and done.* ajustar cuentas = settle + a score, settle + things, get + even.* ajuste de cuentas = grudge fight, grudge match, settling of scores.* al final de cuentas = when all is said and done.* antes de darse cuenta = before + Pronombre + know what + happen, before + Pronombre + know it.* a tener en cuenta en el futuro = for future reference.* balance de cuentas = financial statement.* bomba de relojería + empezar la cuenta atrás = time bomb + tick away.* borrón y cuenta nueva = a fresh start, clean slate, new leaf.* cada cual por su cuenta = every man for himself.* caer en la cuenta = dawn on, wise up, the penny dropped, suss (out).* caer en la cuenta de = realise [realize, -USA].* calcular la cuenta = tot up, tote up.* correr de la cuenta de Alguien = be on + Pronombre.* cuenta atrás = count down, countdown.* cuenta bancaria = bank account.* cuenta complementaria = satellite account.* cuenta corriente = current account, checking account, deposit account.* cuenta de ahorro(s) = deposit account, savings account.* cuenta de correo electrónico = email account.* cuenta espermática = sperm count.* cuentas = statistics.* dar cuenta = render + an account of.* dar cuenta de = account for.* dar cuenta de Algo = be held to account.* dar la cuenta atrás = count + Nombre + out.* darse cuenta = become + aware, dawn on, detect, perceive, find, note, make + aware, come to + realise, wise up, reach + understanding, eye + catch, strike + home, suss (out), hit + home.* darse cuenta de = be aware of, be cognisant of, realise [realize, -USA], sense, wake up to, become + cognisant of, see through.* darse cuenta del peligro que = see + the danger that.* darse cuenta de un problema = alight on + problem.* decidir por cuenta propia = take it upon + Reflexivo + to.* empezar a darse cuenta de = grow on/upon + Pronombre.* en resumidas cuentas = after all, in short, in a nutshell, in sum, to sum up, to sum it up, to cut a long story short, bottom line, the, in essence, to make a long story short, all in all, all in all, the short story + be.* estado de cuentas = financial statement.* estudiar + Nombre + teniendo en cuenta + Nombre = place + Nombre + against the background of + Nombre.* extracto de cuentas = bank statement.* fichero de cuentas = accounting file.* gastar más de la cuenta = overspend.* gastos + correr a cuenta de = bear + the cost(s).* hablar más de la cuenta = shoot + Posesivo + mouth off.* hacer Algo por + Posesivo + propia cuenta = make + Posesivo + own arrangements.* hacer borrón y cuenta nueva = start with + a clean slate, cut + Posesivo + losses, turn over + a new leaf.* hacer cuadrar las cuentas = reconcile + receipts.* hacer el balance de cuentas = balance + the cash drawer.* hacer la cuenta = tot up, tote up.* libro de cuentas = account book.* llevar la cuenta = tally.* llevar la cuenta de = keep + track of.* mantener las cuentas = keep + Posesivo + accounts.* más de la cuenta = one too many.* necesitarse tener en cuenta = need + consideration.* no darse cuenta de = sneak under + the radar, go + unnoticed.* no darse de cuenta de = be blind to.* no tener en cuenta = disregard, overlook, skip over, be oblivious of/to, close + the door on, skip, leave + Nombre + out of the picture, fly in + the face of, drop + Nombre + out of the picture.* organizar Algo por + Posesivo + propia cuenta = make + Posesivo + own arrangements.* pedirle cuentas a Alguien = bring + Nombre + to book.* perder la cuenta (de) = lose + count (of).* ponerse a trabajar por cuenta propia = strike out on + Posesivo + own.* por cuenta ajena = vicariously.* por cuenta de uno = privately.* por cuenta propia = freelance, self-employed, at + Posesivo + own expense.* por cuenta y riesgo de Uno = at + Posesivo + peril.* por + Posesivo + cuenta = at + Posesivo + own expense.* por + Posesivo + propia cuenta = at + Posesivo + own expense.* por + Reflexivo + cuenta = for + Reflexivo.* por su cuenta y riesgo = at + Posesivo + own risk.* que no tienen que rendir cuentas a nadie = unaccountable.* rendición de cuentas = accountability.* rendir cuentas = render + an account of, bring + Nombre + to book.* rendir cuentas a = report to.* saber hacer cuentas = be numerate.* saldar una cuenta = settle + an account.* saldo de cuenta bancaria = bank balance.* saldo del libro de cuentas = account book balance.* sentir que no tienen en cuenta a Alguien = feel + left out.* sin darme cuenta = before I know what's happened.* sin darnos cuenta = out of sight.* sin darse cuenta = inadvertently, unwittingly, without realising, without noticing, unconsciously, unknowingly.* sin tener en cuenta = never mind, without regard to, independently of, disregarding, not including.* sin tener en cuenta el hecho de que = overlook + the fact that.* tener en cuenta = allow for, bear in + mind, cater for/to, consider (as), heed, make + allowances, take + account of, take + cognisance of, take + cognition of, take into + account, take into + consideration, make + provision for, bring into + play, give + an ear to, factor, have + regard for, factor in, be aware of, note, keep in + mind.* tener en cuenta las posibilidades de Algo = consider + possibilities.* tener en cuenta un punto de vista = contemplate + view.* tener en cuenta un punto de vista = take into + account + viewpoint.* tener la cuenta bancaria = bank.* tenerse muy en cuenta por = carry + weight with.* téngase en cuenta = witness.* téngase en cuenta que = Note that....* teniendo en cuenta = on the basis of.* teniendo en cuenta que = providing (that).* titular de cuenta bancaria = bank account holder.* titular de la cuenta = account holder.* trabajador por cuenta propia = freelancer [free-lancer].* trabajo por cuenta propia = self-employment.* trabajo por + Posesivo + cuenta = freelance [free-lance].* vender a cuenta = trade for + credit.* viajero por su cuenta = independent traveller.* y antes de que + Pronombre + dar + cuenta = the next thing + Pronombre + know.* * *I1)a) (operación, cálculo) calculation, sumhacer una cuenta — to do a calculation o sum
saca la cuenta — add it up, work it out
voy a tener que hacer or sacar or echar cuentas — I'm going to have to do some calculations o sums
luego hacemos cuentas — we'll sort it out o work it out later
a or al fin de cuentas — after all; at the end of the day
las cuentas claras y el chocolate espeso — (hum) short reckonings make long friends
las cuentas claras conservan la amistad — (CS) short reckonings make long friends
b) cuentas femenino plural ( contabilidad)encárgate tú de organizarlo, yo me ocupo de las cuentas — you take care of the organization, and I'll handle the money side (of things) (colloq)
2)a) ( cómputo) countllevar/perder la cuenta — to keep/lose count
por la cuenta que me/te/le trae — (Esp) I'd/you'd/he'd better! (colloq)
salir de cuenta(s) — (Esp fam) to be due (colloq)
salir más a or (RPl) en cuenta — to work out cheaper
traer cuenta — (Esp)
no me trae cuenta venderlo — it's not worth my while selling o to sell it
b) ( en béisbol) count3)a) ( factura) bill¿nos trae la cuenta, por favor? — could we have the check (AmE) o (BrE) bill, please?
la cuenta del gas/teléfono — the gas/phone bill
te hace un favor y luego te pasa la cuenta — she does you a favor and then expects something in return
b)entregó $2.000 a cuenta — she gave me/him/them $2,000 on account
4)a) (Com, Fin) (en un banco, un comercio) accountabrir/cerrar una cuenta — to open/close an account
b) ( negocio) account5) cuentas femenino plural (explicaciones, razones)no tengo por qué darte cuentas — I don't have to explain o justify myself to you
ajustarle las cuentas a alguien — to give somebody a piece of one's mind
dar cuenta de algo — (de noticias, sucesos) to give an account of something; de alimentos) to polish something off (colloq)
6) (cargo, responsabilidad)por/de cuenta de alguien: corre por cuenta de la empresa it's covered o paid o met by the company; la cena corre por mi cuenta dinner's on me (colloq); los deterioros serán de cuenta del inquilino the tenant will be liable for any damage; decidí editarlo por mi cuenta I decided to publish it at my own expense; se instaló por su cuenta she set up (in business) on her own; trabaja por cuenta propia she works freelance, she's self-employed; los trabajadores por cuenta ajena those who work as employees; decidí lo hice por mi propia cuenta y riesgo — I took it upon myself to do it
7) ( consideración)ni se dio cuenta de que... — he didn't even notice (that)...
eso me contestó! ¿tú te das cuenta? — that's what he said! can you believe it?
ten en cuenta que es joven — bear in mind o remember that he's young
no se lo tomes en cuenta no lo hace con mala idea don't take it seriously, she doesn't do it on purpose; ¿a cuenta de qué...? (AmL fam) why...?; a cuenta de que... just because...; caer en la cuenta de algo to realize something; no caí en la cuenta... I didn't realize...; habida cuenta de (frml) in view of; hacer cuenta que: haz (de) cuenta que lo has perdido you may as well give it up for lost; tú haz (de) cuenta (de) que yo no estoy aquí — pretend I'm not here
8) (de un collar, rosario) beadII* * *= bead, bill, tally [tallies, pl.], account, count, check.Ex: The abacus, with its beads strung on parallel wires, led the Arabs to positional numeration and the concept of zero many centuries before the rest of the world.
Ex: At the end of the month a machine can readily be made to read these and to print an ordinary bill.Ex: As the various parts of the record are entered, the document summary indicates the additions by the tallies opposite the record parts.Ex: This enables people to draw cash by means of a debit card (as opposed to a credit card, to help distinguish between money that is in one's account and money being borrowed from the credit-card organization).Ex: Not much data beyond loan counts was available and re-keying and remanipulations were frequently needed to make the information useful.Ex: What is the protocol these days when it comes to paying the check on a first date (dinner, movie, coffee, etc.)?.* a cuenta de = at the expense of.* a cuenta de la empresa = at company expense.* a cuenta de otro = at someone else's expense.* a cuenta de otros = at other people's expense.* a cuenta propia = at + Posesivo + expense, at + Posesivo + own expense.* a final de cuentas = after all is said and done.* a fin de cuentas = at the end of the day, in the end, in the final count, in the grand scheme of things, when all is said and done, after all is said and done.* ajustar cuentas = settle + a score, settle + things, get + even.* ajuste de cuentas = grudge fight, grudge match, settling of scores.* al final de cuentas = when all is said and done.* antes de darse cuenta = before + Pronombre + know what + happen, before + Pronombre + know it.* a tener en cuenta en el futuro = for future reference.* balance de cuentas = financial statement.* bomba de relojería + empezar la cuenta atrás = time bomb + tick away.* borrón y cuenta nueva = a fresh start, clean slate, new leaf.* cada cual por su cuenta = every man for himself.* caer en la cuenta = dawn on, wise up, the penny dropped, suss (out).* caer en la cuenta de = realise [realize, -USA].* calcular la cuenta = tot up, tote up.* correr de la cuenta de Alguien = be on + Pronombre.* cuenta atrás = count down, countdown.* cuenta bancaria = bank account.* cuenta complementaria = satellite account.* cuenta corriente = current account, checking account, deposit account.* cuenta de ahorro(s) = deposit account, savings account.* cuenta de correo electrónico = email account.* cuenta espermática = sperm count.* cuentas = statistics.* dar cuenta = render + an account of.* dar cuenta de = account for.* dar cuenta de Algo = be held to account.* dar la cuenta atrás = count + Nombre + out.* darse cuenta = become + aware, dawn on, detect, perceive, find, note, make + aware, come to + realise, wise up, reach + understanding, eye + catch, strike + home, suss (out), hit + home.* darse cuenta de = be aware of, be cognisant of, realise [realize, -USA], sense, wake up to, become + cognisant of, see through.* darse cuenta del peligro que = see + the danger that.* darse cuenta de un problema = alight on + problem.* decidir por cuenta propia = take it upon + Reflexivo + to.* empezar a darse cuenta de = grow on/upon + Pronombre.* en resumidas cuentas = after all, in short, in a nutshell, in sum, to sum up, to sum it up, to cut a long story short, bottom line, the, in essence, to make a long story short, all in all, all in all, the short story + be.* estado de cuentas = financial statement.* estudiar + Nombre + teniendo en cuenta + Nombre = place + Nombre + against the background of + Nombre.* extracto de cuentas = bank statement.* fichero de cuentas = accounting file.* gastar más de la cuenta = overspend.* gastos + correr a cuenta de = bear + the cost(s).* hablar más de la cuenta = shoot + Posesivo + mouth off.* hacer Algo por + Posesivo + propia cuenta = make + Posesivo + own arrangements.* hacer borrón y cuenta nueva = start with + a clean slate, cut + Posesivo + losses, turn over + a new leaf.* hacer cuadrar las cuentas = reconcile + receipts.* hacer el balance de cuentas = balance + the cash drawer.* hacer la cuenta = tot up, tote up.* libro de cuentas = account book.* llevar la cuenta = tally.* llevar la cuenta de = keep + track of.* mantener las cuentas = keep + Posesivo + accounts.* más de la cuenta = one too many.* necesitarse tener en cuenta = need + consideration.* no darse cuenta de = sneak under + the radar, go + unnoticed.* no darse de cuenta de = be blind to.* no tener en cuenta = disregard, overlook, skip over, be oblivious of/to, close + the door on, skip, leave + Nombre + out of the picture, fly in + the face of, drop + Nombre + out of the picture.* organizar Algo por + Posesivo + propia cuenta = make + Posesivo + own arrangements.* pedirle cuentas a Alguien = bring + Nombre + to book.* perder la cuenta (de) = lose + count (of).* ponerse a trabajar por cuenta propia = strike out on + Posesivo + own.* por cuenta ajena = vicariously.* por cuenta de uno = privately.* por cuenta propia = freelance, self-employed, at + Posesivo + own expense.* por cuenta y riesgo de Uno = at + Posesivo + peril.* por + Posesivo + cuenta = at + Posesivo + own expense.* por + Posesivo + propia cuenta = at + Posesivo + own expense.* por + Reflexivo + cuenta = for + Reflexivo.* por su cuenta y riesgo = at + Posesivo + own risk.* que no tienen que rendir cuentas a nadie = unaccountable.* rendición de cuentas = accountability.* rendir cuentas = render + an account of, bring + Nombre + to book.* rendir cuentas a = report to.* saber hacer cuentas = be numerate.* saldar una cuenta = settle + an account.* saldo de cuenta bancaria = bank balance.* saldo del libro de cuentas = account book balance.* sentir que no tienen en cuenta a Alguien = feel + left out.* sin darme cuenta = before I know what's happened.* sin darnos cuenta = out of sight.* sin darse cuenta = inadvertently, unwittingly, without realising, without noticing, unconsciously, unknowingly.* sin tener en cuenta = never mind, without regard to, independently of, disregarding, not including.* sin tener en cuenta el hecho de que = overlook + the fact that.* tener en cuenta = allow for, bear in + mind, cater for/to, consider (as), heed, make + allowances, take + account of, take + cognisance of, take + cognition of, take into + account, take into + consideration, make + provision for, bring into + play, give + an ear to, factor, have + regard for, factor in, be aware of, note, keep in + mind.* tener en cuenta las posibilidades de Algo = consider + possibilities.* tener en cuenta un punto de vista = contemplate + view.* tener en cuenta un punto de vista = take into + account + viewpoint.* tener la cuenta bancaria = bank.* tenerse muy en cuenta por = carry + weight with.* téngase en cuenta = witness.* téngase en cuenta que = Note that....* teniendo en cuenta = on the basis of.* teniendo en cuenta que = providing (that).* titular de cuenta bancaria = bank account holder.* titular de la cuenta = account holder.* trabajador por cuenta propia = freelancer [free-lancer].* trabajo por cuenta propia = self-employment.* trabajo por + Posesivo + cuenta = freelance [free-lance].* vender a cuenta = trade for + credit.* viajero por su cuenta = independent traveller.* y antes de que + Pronombre + dar + cuenta = the next thing + Pronombre + know.* * *A1 (operación, cálculo) calculation, sumhacer una cuenta to do a calculation o sumsaca la cuenta add it up, work it outvoy a tener que hacer or sacar or echar cuentas I'm going to have to do some calculations o sumsluego hacemos cuentas we'll sort it out o work it out latera or al fin de cuentas after alllas cuentas claras y el chocolate espeso ( hum); short reckonings make long friendslas cuentas claras conservan la amistad (CS); short reckonings make long friends(contabilidad): encárgate tú de organizarlo, yo me ocupo de las cuentas you take care of the organization, and I'll handle the money side (of things) ( colloq)ella lleva las cuentas de la casa she pays all the bills and looks after the moneyB1 (cómputo) countya he perdido la cuenta de las veces que ha llamado I've lost count of the number of times he's called¿estás llevando la cuenta? are you keeping count?más de la cuenta too muchhe comido/bebido más de la cuenta I've eaten too much/had too much to drinksiempre tienes que hablar más de la cuenta why do you always have to talk too much?he gastado más de la cuenta I've spent too much o more than I should havepor la cuenta que me/te/le trae: ¿tú crees que vendrá Pedro? — por la cuenta que le trae do you think Pedro will come? — he'd better! o he will if he knows what's good for him! ( colloq)salir más a or ( RPl) en cuenta to work out cheapertraer cuenta: no me trae cuenta venderlo it's not worth my while selling o to sell itrealmente trae cuenta comprar al por mayor it's really well worth buying wholesale2 (en béisbol) countCompuestos:countdownya ha empezado la cuenta atrás de las elecciones the countdown to the elections has begunstanding countsperm countcountdownC1 (factura) billla cuenta del gas/teléfono the gas/phone billno ha mandado/no nos ha pasado la cuenta he hasn't sent us the billes de las que te hace un favor y luego te pasa la cuenta she's one of those people who do you a favor and then expect something in returntengo varias cuentas pendientes (de pago) I've got several bills to pay o bills outstandingyo no tengo cuentas pendientes con nadie I don't owe anybody anythingtiene cuentas con todo el mundo he owes everybody money2a cuenta on accountentregó $2.000 a cuenta she gave me/him/them $2,000 on accounttoma este dinero a cuenta de lo que te debo here's some money toward(s) what I owe youDabrir/cerrar una cuenta to open/close an accountdepositó or ( Esp) ingresó un cheque en su cuenta she paid a check into her accountincluimos las siguientes partidas con cargo a su cuenta ( Corresp) the following items have been charged to your accountcárguelo a mi cuenta charge it to o put it on my accounttiene cuenta en ese restaurante he has an account at that restaurant2 (negocio) accountconsiguieron la cuenta de Vigarsa they got the Vigarsa accountCompuestos:sight deposit account( Méx); dollar accountjoint accountsavings accountcharge account, credit account ( BrE)interactive user-guidebudget accountprofit and loss account(explicaciones, razones): no tengo por qué darle cuentas a ella de lo que hago I don't have to explain o justify to her the things I do, I don't have to answer o account to her for the things I dovas a tener que rendir cuentas or cuenta del tiempo que has perdido you're going to have to account for all the time you've wastedhacer lo que uno quiere sin tener que rendirle cuentas a nadie to do as you please without having to answer to anybodyajustarle las cuentas a algn to give sb a piece of one's minddar cuenta de algo (de noticias, sucesos) to give an account of sth; (de alimentos) to polish sth off ( colloq)se reunió con los periodistas para dar cuenta de la situación she met the journalists to explain o to tell them about the situationel despacho da cuenta del accidente aéreo the press release gives details of the plane crashen resumidas cuentas in short… en resumidas cuentas: que casarse sería una locura … in short o all in all, it would be madness for them to get marrieden resumidas cuentas, que hay que seguir esperando in short o in a nutshell, we'll just have to keep waitingF(cargo, responsabilidad): por/de cuenta de algn: la Seguridad Social corre por cuenta de la empresa Social Security contributions are covered o paid o met by the companylos deterioros serán de cuenta del inquilino the tenant will be liable for any damagedecidí editarlo por mi cuenta I decided to publish it at my own expensetrabajó con un famoso modisto francés y luego se instaló por su cuenta she worked for a famous French fashion designer and then she set up (in business) on her ownahora trabaja por cuenta propia she works freelance now, she's self-employed nowlos trabajadores por cuenta ajena workers with employment contracts/workers with employee statusdecidí hacerlo por mi propia cuenta y riesgo I decided to do it myselfla cena corre por mi cuenta the dinner's on me ( colloq)Cuando la frase darse cuenta va seguida de una oración subordinada introducida por de que, en el español latinoamericano existe cierta tendencia a omitir la preposición de en el lenguaje coloquial - se dio cuenta que no iba a convencerla = he realized (that) he wasn't going to convince herdarse cuenta de algo to realize sthlo hizo/dijo sin darse cuenta he did/said it without realizingni se dio cuenta de que me había cortado el pelo he didn't even notice I'd had my hair cutdate cuenta de que es imposible you must see o realize that it's impossibleella se da cuenta de todo she's aware of everything that's going on (around her)¡eso me contestó! ¿tú te das cuenta? that's what he said! can you believe it o can you imagine?tener algo en cuenta: ten en cuenta que lleva poco tiempo en este país bear in mind o remember that he's only been in the country a short timesin tener en cuenta los gastos without taking the expenses into account, not including the expensesteniendo en cuenta su situación la eximieron del pago they exempted her from payment because of her circumstancesése es otro factor a tener en cuenta that's another factor to be taken into account o taken into consideration o borne in mindtomar algo en cuenta: no se lo tomes en cuenta, no sabe lo que dice don't take any notice of him o don't pay any attention to him o just ignore him, he doesn't know what he's talking abouttomaron en cuenta mis conocimientos de francés/mi experiencia my knowledge of French/my experience was taken into considerationa cuenta de que … just because …caer en la cuenta de algo to realize sthentonces caí en la cuenta de por qué lo había hecho that was when I realized o saw o ( colloq) when it clicked why he had done itno caí en la cuenta de que me había mentido hasta que … I didn't grasp the fact that o realize that he'd lied to me until …habida cuenta de ( frml); in view ofhacer cuenta que: haz (de) cuenta que lo has perdido, porque no creo que te lo devuelvan you may as well give it up for lost, because I don't think you'll get it backtú haz (de) cuenta (de) que yo no estoy aquí pretend I'm not here o carry on as if I wasn't herehagan (de) cuenta de que están en su casa make yourselves at homeH (de un collar, rosario) bead* * *
Del verbo contar: ( conjugate contar)
cuenta es:
3ª persona singular (él/ella/usted) presente indicativo2ª persona singular (tú) imperativo
Multiple Entries:
contar
cta.
cuenta
contar ( conjugate contar) verbo transitivo
1 ‹dinero/votos/días› to count;
y eso sin cuenta las horas extras and that's without including overtime;
lo cuento entre mis amigos I consider him (to be) one of my friends
2 ‹cuento/chiste/secreto› to tell;
es muy largo de cuenta it's a long story;
¿qué cuentas (de nuevo)? (fam) how're things? (colloq)
verbo intransitivo
1 ( en general) to count;
¿este trabajo cuenta para la nota final? does this piece of work count toward(s) the final grade?;
ella no cuenta para nada what she says (o thinks etc) doesn't count for anything
2
◊ cuento contigo para la fiesta I'm counting o relying on you being at the party;
sin cuenta con que … without taking into account that …
contarse verbo pronominala) (frml) ( estar incluido):
su novela se cuenta entre las mejores his novel is among the bestb)◊ ¿qué te cuentas? how's it going? (colloq)
cta. (◊ cuenta) a/c
cuenta sustantivo femeninoNota:
Cuando la frase darse cuenta va seguida de una oración subordinada introducida por de que, en el español latinoamericano existe cierta tendencia a omitir la preposición de en el lenguaje coloquial: se dio cuenta que no iba a convencerla = he realized (that) he wasn't going to convince her
1
◊ hacer una cuenta to do a calculation o sum;
saca la cuenta add it up, work it out;
hacer or sacar cuentas to do some calculations;
a fin de cuentas after allb)◊ cuentas sustantivo femenino plural ( contabilidad) accounts: yo llevo las cuentas del negocio I do the accounts for the business, I handle the money side of the business (colloq);
ella se ocupa de las cuentas de la casa she pays all the bills and looks after the money
◊ llevar/perder la cuenta to keep/lose count;
cuenta atrás countdown;
más de la cuenta too much
2
◊ ¿nos trae la cuenta, por favor? could we have the check (AmE) o (BrE) bill, please?;
la cuenta del gas the gas bill;
a cuenta on account;
entregó $2.000 a cuenta she gave me/him/them $2,000 on account;
este dinero es a cuenta de lo que te debo this money is to go toward(s) what I owe you
◊ abrir/cerrar/liquidar una cuenta to open/close/to settle an account;
cuenta corriente/de ahorro(s) current/savings account
3◊ cuentas sustantivo femenino plural ( explicaciones): no tengo por qué darte cuentas I don't have to explain o justify myself to you;
dar or rendir cuentas de algo to account for sth;
en resumidas cuentas in short
4 (cargo, responsabilidad):◊ los gastos corren por cuenta de la empresa the expenses are covered o paid by the company;
se instaló por su cuenta she set up (in business) on her own;
trabaja por cuenta propia she's self-employed
5
( notar) to notice (sth);
date cuenta de que es imposible you must realize (that) it's impossible;
tener algo en cuenta to bear sth in mind;
ten en cuenta que es joven bear in mind that he's young;
sin tener en cuenta los gastos without taking the expenses into account;
tomar algo en cuenta to take sth into consideration
6 (de collar, rosario) bead
contar
I verbo transitivo
1 (un suceso, una historia) to tell
2 (numerar) to count
II verbo intransitivo to count
♦ Locuciones: contar con, (confiar en) to count on
(constar de) to have
cuenta sustantivo femenino
1 (recibo) bill
2 (cálculo) count
hacer cuentas, to do sums
perder la cuenta, to lose count
cuenta atrás, countdown
3 (de collar) bead
4 Fin (de banco) account
cuenta corriente, current account, US checking account
cuenta de ahorros, savings account
♦ Locuciones: ajustar cuentas, to settle up
caer en la cuenta o darse cuenta, to realize
dar cuenta, to report
pedir cuentas, to ask for an explanation
salir de cuentas, to be due (to give birth)
tener en cuenta, to take into account
trabajar por cuenta propia, to be self-employed
traer cuenta, to be worthwhile
a cuenta, on account
en resumidas cuentas, in short
más sillas de la cuenta, too many chairs
' cuenta' also found in these entries:
Spanish:
abalorio
- abonar
- abonada
- abonado
- abrir
- advertir
- ajustar
- anda
- bloquear
- borrón
- cancelar
- cargar
- cero
- cerrar
- conforme
- contarse
- contingente
- contraponer
- corriente
- cta.
- dejar
- desbloquear
- descongelar
- embargar
- engordar
- engrosar
- escopetazo
- extracto
- fantasía
- finiquitar
- hallar
- intervenir
- movimiento
- nota
- notar
- número
- pancha
- pancho
- reparar
- revisión
- saldar
- saldo
- saneada
- saneado
- sumar
- temblar
- titular1
- ubicarse
- abono
- adición
English:
account
- allow for
- allowance
- alone
- ambit
- amenities
- angry
- appreciate
- aware
- balance
- bank
- bank account
- bank statement
- bead
- bill
- branch out
- catch on
- charge
- charge account
- check
- clean
- click
- consider
- consideration
- considering
- count
- count in
- countdown
- credit
- credit account
- current account
- dawn
- debit
- deposit
- deposit account
- ecological
- expense
- feel
- foot
- give
- gross
- holder
- irrespective
- joint account
- motion
- notice
- overdraw
- overspend
- pass by
- pay
* * *♦ nf1. [acción de contar cifras] count;[cálculo] sum;el niño está aprendiendo a hacer cuentas the child is learning to do sums;voy a hacer cuentas de los gastos I'm going to tot up o work out what we've spent;vamos a echar cuentas de cuánto te debo let's work out how much I owe you;espera un momento, que saco la cuenta wait a minute, I'll tot it up for you;¿está llevando alguien la cuenta? is anyone keeping count?;he perdido la cuenta, tendré que empezar de nuevo I've lost count, I'll have to start again;salir a cuenta to work out cheaper;Famhacer las cuentas de la lechera to count one's chickens before they are hatched;Famhacer las cuentas del Gran Capitán to be overoptimistic in one's calculations;Famhacer la cuenta de la vieja to count on one's fingers;salir de cuentas, estar fuera de cuentas to be due (to give birth)cuenta atrás countdown2. [depósito de dinero] account;abrir/cerrar una cuenta to open/close an account;abónelo/cárguelo en mi cuenta, por favor please credit/debit o charge it to my account;me han abonado el sueldo en cuenta they've paid my wages into my account;he cargado el recibo en tu cuenta I've charged the bill to your account;ingresó el cheque en su cuenta she paid the cheque into her account;póngalo en mi cuenta put it on my accountcuenta abierta active account;cuenta acreedora credit account;Esp cuenta de ahorros savings account; Esp cuenta de ahorro vivienda = tax-exempt savings account used for paying deposit on a house;cuenta bancaria bank account;cuenta de caja cash account;cuenta comercial business account;cuenta conjunta joint account;cuenta de crédito = current account with an overdraft facility;cuenta de depósito deposit account;cuenta deudora overdrawn account;cuenta de explotación operating statement;cuenta de giros giro account;cuenta indistinta joint account;cuenta de inversiones investment account;cuenta a plazo fijo deposit account;cuenta transitoria suspense account;cuenta a la vista instant access account;Esp cuenta vivienda = tax-exempt savings account used for paying deposit on a houselas cuentas de esta empresa no son nada transparentes this company's books o accounts are not very transparent;él se encarga de las cuentas de la casa he deals with the financial side of things in their household;llevar las cuentas to keep the books;cuentas por cobrar/pagar accounts receivable/payable;ajustar o [m5]arreglar cuentas: [m5]¡ya le ajustaré o [m5] arreglaré las cuentas cuando le vea! I'll get my own back on him next time I see him!cuenta de gastos expenditure account;cuenta pendiente outstanding account;Figtengo unas cuentas pendientes con él I've a few scores to settle with him;cuenta de pérdidas y ganancias profit and loss account;4. [factura] bill;[en restaurante] Br bill, US check;la cuenta del supermercado/teléfono the shopping/phone bill;¡la cuenta, por favor! could I have the Br bill o US check, please?;pagar 10 euros a cuenta to pay 10 euros down;pasar la cuenta to send the bill;tarde o temprano te pasará la cuenta de los favores que te ha hecho sooner or later she'll want something in return for o she'll call in the favours she's done for youse encarga de las grandes cuentas de la empresa she looks after the company's most important accounts6. Informát accountcuenta de correo (electrónico) e-mail account7. [obligación, cuidado] responsibility;esa tarea es cuenta mía that task is my responsibility;el vino corre de mi cuenta the wine's on me;déjalo de mi cuenta leave it to me;por mi/tu/ etc [m5]cuenta: investigaré esto por mi cuenta, no me fío de la policía I'll look into this matter myself, I don't trust the police;lo tendrás que hacer por tu cuenta, nadie te va ayudar you'll have to do it yourself o on your own, no one's going to help you;cualquier daño al vehículo corre por cuenta del conductor the driver is liable for any damage to the vehicle;tomas esa decisión por tu cuenta y riesgo, yo no te apoyo on your head be it, I don't agree with your decision;por su cuenta y riesgo decidió aprobar la operación he decided to approve the operation without consulting anyone;trabajar por cuenta propia/ajena to be self-employed/an employee;ha crecido el número de trabajadores por cuenta propia the number of self-employed has risen;por la cuenta que le trae, más vale que llegue pronto if he's got any sense at all, he'll arrive early;lo haré bien, por la cuenta que me trae I'm going to have to do it well, there's a lot riding on itno tengo por qué dar cuentas de mis acciones a nadie I don't have to explain myself o answer to anybody;el jefe nos convocó para darnos cuentas de la situación the boss called us in to explain the situation to us;pedir cuentas a alguien to call sb to account;rendir cuentas de algo ante alguien to give an account of sth to sb;no tengo por qué rendirle cuentas de mi vida privada I don't have to explain to her what I do in my private life;en resumidas cuentas, el futuro es prometedor in short, the future looks good;¿a cuenta de qué? why on earth?, for what earthly reason?ese gasto no entraba en nuestras cuentas we hadn't reckoned with that expenseten paciencia, ten en cuenta que es nuevo en el trabajo be patient, you have to remember that o bear in mind that he's new to the job;eso, sin tener en cuenta el dinero que hemos perdido ya without, of course, taking into account o counting the money we've lost so far;un factor a tener en cuenta es la reacción del público one factor that has to be taken into account o borne in mind is the public's reaction;tomar en cuenta to take into account;habida cuenta de considering;habida cuenta de todo esto… bearing all this in mind…;habida cuenta de que… bearing in mind that…11. [de collar, rosario] bead12. Compa fin de cuentas: no te preocupes, a fin de cuentas es mi problema don't you worry about it, after all, it's my problem;caer en la cuenta: ¡ahora caigo en la cuenta! now I see o understand!;no cayó en la cuenta de su error hasta una semana después she didn't realize her mistake until a week later;caí en la cuenta de que había que hacer algo I realized that something had to be done;dar cuenta de: en menos de cinco minutos dio cuenta de todos los pasteles it took him less than five minutes to account for o polish off all the cakes;dieron cuenta del rival con gran facilidad they easily disposed of the opposition;darse cuenta de algo to realize sth;lo hice sin darme cuenta I did it without realizing;¿te das cuenta?, ya te dije que no era ella you see, I told you it wasn't her;no se dio cuenta de que necesitaba ayuda she didn't realize that she needed help;no sé si te habrás dado cuenta, pero parece muy nervioso I don't know if you've noticed, but he seems very nervous;es muy insensible, no se da cuenta de nada he's very insensitive, he never notices o picks up what's going on;¿te das cuenta? no me ha dado las gracias can you believe it? he didn't even say thank you;más de la cuenta: bebí más de la cuenta I had one too many, I had too much to drink;siempre habla más de la cuenta he always talks too much, he always has to open his mouth* * *f1 ( cálculo) sum;echar cuentas de algo work sth out;perder la cuenta lose count2 de restaurante check, Brbill;pasar la cuenta a alguien send s.o. the bill;no me gusta pedirle favores porque siempre te pasa la cuenta fig I don’t like asking him for favors because he always wants something in return;tener una cuenta pendiente con alguien fam have unfinished business with s.o.3 COM account;a cuenta on account;póngamelo en la cuenta put it on the slate4 ( justificación):dar cuenta de give an account of;pedir cuentas a alguien ask s.o. for an explanation5 ( responsabilidad):corre por mi/su cuenta I’ll/he’ll pay for it;por su propia cuenta off one’s own bat;trabajar por cuenta ajena/propia be employed/self-employed6:más de la cuenta too much;caer en la cuenta realize;darse cuenta de algo realize sth;tener otomar en cuenta take into account;en resumidas cuentas in short;dar buena cuenta de finish off, polish off fam ;a fin de cuentas after all* * *cuenta nf1) : calculation, count2) : account3) : check, bill4)darse cuenta : to realize5)tener en cuenta : to bear in mind* * *cuenta n1. (de dinero) account2. (factura) bill3. (operación matemática) sum¿sabes hacer cuentas? can you do sums?4. (rosario) bead -
18 freirus
Freirus, magos, curanderos, desencantadores de embrujamientos, etc. De los Freirus se han contado muchas historias, algunas ciertas, otras meras leyendas y muy pocas están en lus cuentos. Yo ahora les voy a contar la historia relacionada con lo misterioso de las Xantinas y freirus. "L'ESTORIA DE XANTA ROUXA" —Acorreláu per argutóuxes cumes que fasta les mesmes ñubes s'espurríen, pa xorber d'échos nus envernus les ñeves ya nus branus les güáitades, ben per mor de les borrines ou de bétchadas orbayadas, ou de choveres xin tinu, cundu atroñiquen lus cielus, ya en pocétchos centellóuxes s'esmadrían ente reblagus en manplenáes de riadas. Ou cundu nes campes nuétches baxu 'l paxiétchu d'estrellas, qu'acobertorién lus érus de moyadas alboriadas, ou cundu 'l tempu trastola, ya baxan prietes borrinas xemandu las orbayadas, que fartucaben al vátche que comu xardín divinu per les argutóuxes cumes yera curiáu en muriada. —Nisti vátchiquin d'enxuenu que mil nomes xin chevara, mal nomáu xamás cheldara, perque mil vátches semexus a miou Melgueirina Asturies per tous lus lláus l'engalanan. Isti vátche yera un xardín que xempre verdi lu taba, lu mesmu nel plenu envernu que nel branu magosteiru, dou embruxantes aldines per uquiera lu poblaban, de xentes fortes ya bravas, que fellices trabayaban, disdi que el sol allumbraba, fasta que la nuétche prieta nun dexaba güétchar nagua. —Sous erus daben lu mesmu 'l perexil que l'escanda, lus arbeyinus de Mayu, ya tou la clás de ximiente qu'el llabrador la xemara. Nus sous teixus tou la fame taba d'afechu xebrada. —Allindiaben sous rebañus d'uveyes, vaques, ya yegues, que nus préus, ou nas brañadas pastiaben yerbes mu sanas. Nuna 'ldina d'isti vátche fae mamplenaú d'anus, fexu rellumbru ista hestoria que l'uréei cundu guaxe de chingua d'un bon vaqueiru que tamén él l'ureáre. —Ista cheyenda ou hestoria que ches cuntu you nagora, fói fecha per el amore, 'l xufrimientu ya la chárima, ya per oitres munches couxes qu'allumbra l'alma humana. —Yera Rouxina tan pura, tan ñatural ya melgueira, tan fermóuxa ya ben cheldá que nin el mesmu Faidor oitra mexor n'encaldara. Yera fía d'una viuda de rancuayina llabranza, qu'ente les dous trabayaben, con la gavita l'aldina, que toes sous xentes con gociu l'apurríen cundun cuadraba. Perque Rouxina yera dalgu que embruxaba y encantaba, que semaba l'allegría per uquier qu'espatuxara, Rouxina xegún les xentes yera un anxelín del ciellu, tan roxiquina y a guapina comu las divinas xanas. —Sous güétchus yeran mesterius qu'al mirar tou l'embruxaban, l'allumbraben d'allegríes, l'alleraben d'esperancias, l'aviñonaben pel gociu qu'en sou alma fogueiraba. Sous güétchus faían falugus, apurriendu mil promexas xin écha falar pallabra. Tous lus mozus d'aquel vátche taben ameruxáus d'amore per la melgueira Rouxina, pos tóus ca cual per xigu, cuntábenxe ben queríus per la melgueirina xana. —Cundu chegaben les romeríes naquel vátche d’énxuenu, toes les xentes dexaben lous trabayus, y'apaxiétchaes con sous gales de festa, diben allegres ya fellices con xantificanti respeutu, a festexar al sou Xantu ou Xantina que tou 'l añu le reizaban, rogándoyes que sous femes nun mal partu nun bétcharan ou que lus chobus ya 'l oxu nun chuquinaren sous vaques, sous uvées ou cheguadas, ou qu'el tempu vena bonu p'el maíz ya las patacas, ya cundu 'l mes de la yerbe nun choviere nin orbayara, pa poder metela bona nus payares ya nas baras, axín como oitres couxes que a sous Xantus pigüeñaban. —Ya trés lus reizus al Xantu ou a la Vírxen qu'aduraban, tóus diben pa sous teixus en hermaná fellizada, y'enzulaben el banquete que faíen col cordeiru mexor de la sou teixada, ya oitres guixus ya llambicus, que pa tal chelda forniaban. —Ya despós de tous fartus e achegres en romaurada, colaben pa la campeira dou lus múxicus gaitaban, ya tóus xemáus de diches con alegría danciaban lu mesmu la xente viétcha qu'angunes xotes danciaba, que la xuventú enteira que de baítchar n'adondaban, xempre xuníus nel dexéu de la querencia qu’embruxa l 'amore que ca cual cata, mái nus mozus que nes móuces pos ístas son mái recatas, perque la fema que pirdi la sou gonra endenantes de qu'el cura la caxara, cheva cuaxigu la duda de ser muyer fellizada. (Bona dote tenes fía, que yes fermóxa e gonrada, 'l díe que pirdas la gonra si nun yes muyer caxada, tou dote nun val pa nagua). Axin falaben les maes tous lus díes a sous fías, enus tempus d'endenantes, cundu la mútcher namái que yera 'l ama en sou teixu cundu 'l sou home nun taba. Peru güéi que la muyer ye 'l xuez que chelda les lleyes, ou 'l guardia que t'encarxela, ou 'l aboguéu falancieru que la xusticia simielga ou 'l fiscal endiañáu que t'achuquina xin pena, falu you que la mútcher güéi poucu estima sou gonra, sou embruxu mesterióxu, sou divinidá grorióuxa, sou ser má del mesmu Cristu, sou ser mantina e fermóuxa. —Ya coyendu la güítcha p'afalar denuéu continu ista hestoria ou cheyenda, falu qu'achí naquel baítche, tous lus mozus faíen dance p'eñamorar a Rouxina, tóus lampriáus nel esgolazu queríen xorber nus sous güétchus el embruxu qu'allumbraben, d'angunus envallentáus falábenle mu xellín que taben per écha llocus, peru Rouxina xonrienti a dalgún sou xi ches daba, ya ñocenti comu ‘n ánxel con sous embruxantes güeyus ya sou melgueira falancia, per xemexu afalagaba, engolguiéndulus nun fuéu que mái sou amore queimaba. —E anxín con tóus per lu mesmu, danciaba ya se reyía, falaba ya canturriaba, ya sous güeyus mesterióxus l’amor per uquier xemaban. TRADUCCIÓN.— (LA HISTORIA DE SANTA ROSA). Rodeado por altas cumbres, que hasta las mismas nubes con gallardía se estiraban, para beber de ellas en los inviernos las nieves y en los veranos las aguas, bien por mediación de nieblas o de ricas escarchadas, o de lluvias que sin tino cuando los cielos tronaban y la centella o el rayo como la luz caminaba, y las nubes se rompían en torrentes de riadas. O cuando en las noches claras bajo el manto de estrellas, que cubrían todos los campos mojados por la alborada, que tal hartaba a todo el valle, que como jardín divino, por las altas montañas era cuidado por sus naturales murallas. —En este valle de ensueño, que mil nombres si llevara mal llamado jamás fuera, porque mil valles divinos, parecidos este ensueño, en mi Dulce Tierrina por todos sus lados la engalanan. —Este valle era un jardín que siempre verde lo estaba, lo mismo en el pleno invierno, que en el verano más caluroso, donde embrujadoras aldeas por todas partes poblaban, de gentes fuertes y bravas que felices trabajaban, desde que el sol salía, hasta que la oscura noche no dejaba ver ya nada. Sus tierras daban lo mismo el perejil que el trigo, que los guisantes tempranos, que cualquier clase de siembra que el labrador trabajara. En sus casas toda hambre del todo estaba apartada. —Las nobles y bravas gentes de aquel valle de ensueño, cuidaban a sus rebaños de ovejas, vacas y yeguas, que en los verdes prados, puertos, morteras u brañas, pastiaban abundantes y buenas hierbas. En una de las aldeas de este valle, hace muchos años se a alumbró esta historia, que yo escuché siendo niño, de boca de un buen vaqueiru, que también él la escuchara. —Esta leyenda o historia que yo les voy a contar ahora, fue nacida del amor del sufrimiento y la lagrima y de muchas otras cosas que alumbra el alma Humana. —Era la joven Rosina tan, pura y tan natural, tan dulce y tan hermosa, y también deseada estaba, que hasta el propío Hacedor otra mejor no creara. Era hija de una viuda de muy pequeña labranza, que entre las dos trabajaban, con la ayuda de las gentes de la aldea, que les prestaban cuando la necesitaban. Rosina era ése algo que embrujaba y encantaba, que sembraba la alegría por donde ella caminara. Rosina según las gentes, era un angelín del cielo, tan rubia y hermosa como las divinas Xanas. —Sus ojos eran misterio que al mirar todo lo embrujaba, alumbrando la alegría, repartiendo la esperanza, llenando a todos del gozo que en su alma se hornaba. Sus ojos hacían halagos prodigando las promesas sin ella decir palabra. Todos los mozos del valle estaban llenos de amor por la dulce y encantadora Rosina, y cada cual para si mismo ya se contaba amado por la preciosa diosa. —Cuando llega el tiempo de las fiestas o romerías en aquel valle de ensueño, todas sus gentes dejaban sus trabajos, y vestidos con sus mejores galas, iban alegres y felices, con santificado respeto, a festejar a su Santo o Santina, que en todo el año le rezara, rogándole que sus hembras tuvieran un buen parir, o que los lobos o el oso no matase a sus ganados, o que el tiempo viniese bueno para el maíz, y las patatas y que en el mes de recoger la hierba no lloviese ni lloviznara, para poder tener buena hierba en los pajares y las varas, así como muchas otras cosas que a sus santos les rogaban. Y tras de los rezos al Santo o a la Virgen que adoraban, todos se marchaban para sus casas en hermanada felicidad, y festejaban el banquete que hacían con los corderos mejores de sus rebaños, y otros guisos y confites que para tales fiestas se industriaban. —Y después de todos hartos y alegres en romería, se iban para la campa donde los músicos tocaban, y todos llenos le dichas con alegría danzaban, lo mismo las gentes viejas que algunas jotas bailaban, que toda la juventud que de danzar no casaba, siempre unida en el deseo, de la querencia que embruja, el amor que cada cual buscaba, más en los mozos que en las mozas, pues éstas son más recatas, porque la hembra que pierde su honra antes de ser casada, puede que jamás alcance la felicidad soñada. (Buen dote tienes hija mía, que eres hermosa y honrada, el día que pierdas tu honra sino eres mujer casada, tu dote no vale nada). Así hablaban las madres todos los días a sus hijas en los tiempos ya pasados, cuando la mujer sólo era el ama en su casa siempre que el hombre no estuviera. Pero hoy que la mujer es el juez que hace leyes o el guardia que te encarcela, o el abogado hablador que la justicia menea, o el fiscal endemoniado que te asesina sin pena, digo que hoy la mujer muy poco esta a su honra, su divinidad gloriosa, su ser la madre de Cristo, su ser querida y hermosa. —Y cogiendo la aguijada para arrear con tino esta leyenda o historia, les digo que en aquel valle de ensueño, todos los mozos, bailaban, reían, cantaban y todo cuanto hacían y pensaban iba encaminado para enamorar a la hermosa y divinizante Rosina, pues todos estaban hambrientos y sedientos hasta el enloquecimiento, por poder satisfacerse con las embrujantes miradas de sus misteriosos y encantadores ojos, algunos mozos más osados, le decían muy despacio y con grande veneración, que estaban enloquecidos de amor por ella. Pero Rosina sonriéndose siempre con su candidez acostumbrada, a ninguno le daba su sí, e inocente como un ángel, con sus embrujantes ojos y su dulce palabra, por igual a todos halagaba, envolviéndoles dentro de un embriagador y divino fuego en el que sólo su amor les quemaba. Y así con todos por igual, bailaba y se reía, hablaba y cantaba, y sus ojos misteriosos el puro e inocente amor por todas partes sembraba. "JUAN EL CURANDERO" —Era Juan hombre maduro sin llegar en esta edad a su total madurez, y era viejo en ser tan pobre como la propia vejez, pues no hay viejo que sea rico aunque más dineros tenga que el mundo que tener. Ya que el dinero en el viejo (y a esta edad yo he de llegar si la parca en mi camino no me siega mi querer, y quisiera me respeten como yo desde mi infancia con el anciano lo hacer) u otra riqueza que fués, sólo le sirve de abrigo, de tranquilidad tal vez, y para que todos sus deudos le mimen y les respeten, como el mejor de sus males para heredarle después. —Yo no se si me comprenden por no explicarme muy bien, yo no llamo viejo al tiempo, porque el tiempo viejo no es, yo llamo anciano a los seres que han perdido la alegría, la ilusión y el apetito, y cuando esto se pierde el más joven viejo es. —Digo yo que me han contado, que Juan no tenía riquezas, y que vivía solitario en una humilde cabaña que él mismo se fabricara, era hijo de aquel valle, dónde sus padres un día tuvieran buena labranza, pero siendo él un niño que apenas lo recordar, vendieron toda la hacienda y se fueron a ultramar. Y en aquellas tierras ricas al otro lado del mar, Juan conoció la fortuna que del trabajo sus padres la pudieron enfornar (hornar), también conoció el amor, y la alegría de vivirlo con el placer que él te dar, pero el vicio de las drogas que a otros muchos te empujar, le hicieron perder su suerte y en la desgracia rodar, y esta negra desventura al presidio le llevar, de dónde salió tan pobre de riquezas y de honor, que en él ya nadie confiar. —Desesperado y mendigo, sin familia y sin hogar, Juan regreso a su Tierrina, al valle que había nacido, y a las argutas montañas que con recelo le guardar, y una vez en el lugar dónde él al mundo llegar, en terreno comunal edifico su cabaña, y tras ella hizo una huerta que con sapienza cuidar, dónde florecía la planta que tras bien elaborada él con placer la fumaba y del mundo se olvidar. —Juan vivía de la caza, de la pesca de ser hombre de mente despierta a ultranza, y quizás bien educada en el delicado oficio de curar la enfermedad, pues él sanaba a las gentes con sus potingues y ungüentos industriados con las plantas que en el monte él arrancar, así aliviaba el reuma, los catarros y otros males, que el médico no sanar. Muchas veces sus palabras sabias por bien atinadas, hacían más bien al enfermo, que el doctor y su receta, que a parte de ser muy cara, raras veces era eficaz. —Juan era un astur de casta, de estatura premediada, de rostro agradable y firme, con nariz recta y holgada, de boca que sonreía aunque palabra no hablara, de ojos tristes y avispados, del color de la esmeralda, sus cabellos eran negros para contraste de raza, y su caminar sereno tranquilidad sin par, le daban el firme aire de poder y libertad. Juan practicaba la industria de curar la enfermedad no cobrando jamás nada, pero todos le ofrendaban mucho más que si cobrara, quizás fuese porque Juan, era hombre que las gentes le querían, le admiraban y le honraban. —Una tarde estaba Juan sentado frente a su casa, que alejada de la aldea en solitario se alzaba, silencioso y cabizbajo no viendo que le observaban, Juan cavilaba en silencio, o tal vez feliz lo fuera y en nada quizás pensara. Más de pronto alguien le dijo con voz cristalina y clara, como las aguas que nacen en las fragosas montañas, con voz cantarina y brava, como la que hace el malvís en la libertad del campo, dueño y señor de su ente, no siendo esclavo de nada, con voz mansa y adulzada, como la que hace la hembra, cuando a su amado le invita, o a su cachorro le halaga, con voz cálida e inocente, como los rayos del sol que dan vida a todo ser, sin preguntar si hay algunos que no merecen tal gala con voz que era un embrujo, para cualquier ser viviente que su música escuchara: —¡Señor Juan! ¿Se encuentra enfermo, o tal vez tiene tristezas que le infelizan su alma? —Juan levantó su mirada, y allí en mitad del camino Rosina le reparaba, con sus candorosos ojos y una divina sonrisa que en sus boca bailoteaba. —¡No preciosa soy feliz, no tengo en pobreza nada, que me fabrique el dolor, ni el odio ni la venganza, ni el egoísmo maligno, ni una ilusión desquiciada! —¡Soy feliz porque soy rico, al saber que no poseo querella de hacienda vana, tengo comida y cobijo, vecinos que bien me quieren y muy tranquila mi alma. —¿Puedo sentarme a tu lado a charlar si tiene gracia...? —¡Tengo la gracia del cielo, cuando hasta mi lado llega, la hermosura más preciada por la inocencia guiada! —¡Puedes Rosina si quieres hacer cuanto a ti te plazca! —¡Señor Juan, yo soy curiosa, como mujer bien pagada, cuentan en la aldea cosas de usted y ninguna mala, pero yo quiero saber esa tristeza que tienen sus ojos que ahora me halagan, ese no querer tener, cuando todos en la vida, por el poseer se afanan! —¡No están tristes mis pupilas, ya que en verdad son dichosas, tal vez se encuentran cansadas, por el placer tan inmenso que en todo momento gozan! —¿Cómo es posible señor, que estando sólo en su choza con agranda *** ***y de todas sus bondades, y ocasiones hubo muchas en que estándome yo sola he pensado en bien amarle. Señor Juan, nunca me quite de este placer que yo siento al poder acariciarle, al poder amarle tanto, como no he podido amar, nada más que a la mi madre! — Juan dominando el deseo que su espíritu sentía, de sus sentidos dislocos perdidos en el placer del vicio que da la carne, pudo un tiempo detener prisioneros tales naturales males, pero al fin incontrolable, besó a Rosina en sus ojos que eran maravillas tales, con el ardor de la quema controlada y sin desmanes, y acariciando su rostro con hermosura pureza del más escogido ángel, le dijo ya emocionado despreciando sus maldades: —¡No sé si el cielo me premia dándome cariños tales, o si me pide un calvario que en duda pongo en llevarle, sólo sé Rosina hermosa, princesa maravillosa con designios celestiales, que en mí hallarás tú siempre cuanto tenga y pueda darte, puedes venir a mi casa siempre que el querer te llame, mi puerta no tiene llave ni para ti, ni tampoco para nadie! —¡Señor Juan, soy tan dichosa que mi pecho se me abre, y por él se me desbordan todo un Firmamento lleno de gozosas alegrías, porque no tienen cabida en mi alma que las hace! —Juan de nuevo acarició aquel ángel tentador, y sin poder contenerse aunque luchó con ardor, sus labios fueron directos aquella rosa encarnada, que era su boca preñada de virginidad y amor. Y lejos de ser esquiva a tan bacanal caricia que se enredaba en el beso que en sus labios se prendió y aquella fuente de gozo, de un deseo incontrolable de un embrujo tentador, respondió al beso en medida que el beso que recibió, y rauda salió corriendo envuelta en gloriosa dicha, con marcado rubor, le dijo adiós con su mano, hacia su aldea marchó. —Juan quedó sólo y maltrecho por el placer el dolor, sin llegar a comprender, que tanta inocencia pura, tanta hermosura y candor, pudieran vivir tan juntas en natural parangón, y darle a él tanta dicha, como carga de dolor. "LA MUERTE DE JUAN" —Fue condena para Juan imposible de vencer, aquel fuego que prendió Rosina en su corazón, era un veneno de infierno que le empujaba al placer, y no al honrado sendero de querer a la inocente como el padre que no ser. —¿O quizás es el demonio ese ángel celestial que en figura de Rosina a mí me vino a tentar, el inocente soy yo que en la inocencia fiar? —Ella se dejó halagar, yo con pasión la besé, y busqué en sus labios puros no el cariño paternal, sino el deseo carnal que en todo Humano se encuentra, como dios del placer, muchas ocasiones hay que ni el más santo barón, ni la más casta mujer son capaces de frenar y violan la castidad en su vida alguna vez. Si a este extremo llegan ellos, ¿qué podré yo hacer que soy un vicioso por demás de la droga y el placer? —Y ella se dejó halagar, y con su candorosa inocencia despertó en mí otra vez, las locas ansias de amar, que dormidas las tenía pensando que nunca más volverían a despertar, puede que ella sin querer me incitara en la pasión, por eso yo la besé, y busqué en sus labios rojos fontana de gran placer, apagar mi sed de amor, y cuando tal degustaba pude y en ella yo notar, que respondía a tal goce no con querer paternal, sino con ansias de amar, y al igual que yo gozar. Y sus pechos prominentes recios por virginidad, he visto que se alteraban sacudidos por el goce que al largo beso arrancar. Y sus ojos hechiceros brillantes como luceros cuando el alba se acercar, he visto que se cerraban extraviados y sumidos, como buscando en su mente un acomodo gustoso del placer desconocido que ella aún no degustar. —¡Más que digo! ¡Estoy demente! —¡Cómo piensan mis sentidos cosas tan bajas y ruines de una virgen inocente que como a padre me amar! —¡Santo cielo, estoy perdido dentro de este fuego ciego que sin mudanza ninguna, me conduce con fiereza al desbordado deseo, de una pasión tan demente que me roba mi sosiego, y que me empuja insolente al pensamiento más bajo que mi mente fabricar! —¡Qué feliz era yo antes en este mi bello valle, dónde desde lejos vine con el propósito firme de hallar la tranquilidad fundiéndome con la paz, que tanto necesitaba mi alma ya emponzoñada por tanto el cuerpo gozar! —¡He de marcharme del valle mañana a lo más tardar, he de huir de esta pasión que a velocidad del rayo me roba sin contenerla, el tesoro más preciado que era mi tranquilidad. He de alejarme si quiero que mi deseo carnal, consumado no se vuelva con la fiereza bestial que en afán pone la fiera cuando el hambre la devora, y para calmarla mata al inocente cordero criatura celestial, que muere en la fiera garra sin pronunciar un sollozo, como morirá la honra de la inocente Rosina, para calmar el Placer que en mi alma dislocado aspira al rico bocado de su hermoso virginal! —Ya la tarde caminaba en pos de la oscuridad, que ensombrecida en el valle hacia sus cumbres se alzar, Juan se adentró en su cabaña casi enfermo por la fuerza que había gastado en pensar, queriendo sepultarse dónde ni el mismo se hallar, para olvidar el tormento de la más grande pasión que en su vida le tentar, por eso, con sus hierbas drogadizas y otros diversos potingues que él sabía preparar, mezclados con miel y caña, en una olla con agua al mor del fuego aliñar, y cuando en su punto estuvo aquella droga fatal, se acostó en su ruin camastro y a tragos largos y ralos con gusto se la libar, para apagar en su mente su pensamiento encendido que en la Rosina quemar. —Tiempo hacía que la noche del valle ya se adueñar, cuando sintió que en su puerta alguien la abría y entrar, en el interior del cuarto con voz candorosa y suave en murmullo cariñoso que al de la gloria apariar, le decían con misterio que le pareció que era su mente que trasvolada al ente que le tentaba, de él se quería también por doble puerto mofar: —¡Señor Juan! ¿Está dormido...? —A la luz del mal candil que iluminaba la alcoba, con destellos que bailaban en las borronosas sombras, dándoles casi una vida que a más claridad no hallar, Juan vio a Rosina sonriente, entre azorada gozosa, e incorporándose presto en su catre empobrecido, preguntole preocupado aunque alegre por pensar, que en su sino escrito estaba que aquella virgen doncella sólo venía a buscar, el aplacar su pasión con la que a él le atenazar: —¿Cómo se atreves princesa, ángel hermoso del cielo, criatura primorosa, diosa de mis desvelos, ruina de mis desventuras, soberana de mi cielo, cómo te osas Rosina, encantadora xanina, que has embrujado mi alma con tu amor que al ser divino yo como mortal no espero, cómo te atreves te digo, en venir desde la aldea, sólo y en noche sombría, hasta esta casa malvada, dónde mora tu deshonra yvive mi desespero? —¡Señor Juan, no pude, y juro que lo intente con denuedo, pues algo, si que no comprendo, una fuerza misteriosa que me traspasaba el alma, entre alegre y pesarosa, entre dichosa gozosa, repugnante y vergonzosa, una pasión tan profunda que al ser salvaje es sincera, una poderosa magia que al ser divina es misterio, me obligó sin yo oponerme, a que dejase mi casa muy despacio en silencio, me trajo a su presencia, y aquí estoy porque le quiero! —Juan con tristeza profunda y alegría en alto cielo, con pasión que se apagaba y en amor ardía fiero, asió la infusión de droga y bebió con el consuelo, de ver abierta a la postre la puerta de su gran cielo. Cogió Rosina la olla de entre las manos de Juan, que no hizo ni un amago para impedir que ingiriera de aquella su medecina que le aploacaba sus penas y con su sonrisa hermosa, inocente y candorosa, bebió Rosina con gozo la caramelosa droga, tras beber un largo sorbo, siguió sonriendo feliz, a la par que se acostaba en el catre a par de Juan, y con sus palabras dulces y sus manos primordiosas, caricias sembraba en Juan a la par que le decía: —¡Algo tiene esta bebida que de alegría me llenar, algo que sabe tan dulce como la miel en panal, algo que enciende mi alma y en el aire me hace andar, tal parece que soy ángel con alas en mis espaldas que me permiten volar! —¡Señor Juan, mi Juan querido, siente un calor en mi cuerpo y la ropa me estorbar, voy a quedarme en porricas (desnuda) para contigo gozar, soy feliz mi Juan querido, tanto que dudo en el mundo, un ser con más dicha y gozo, como yo no sé si habra! —Y así entre besos y abrazos, caricias, risas y juegos, en aquel renqueante catre sucio y pobre por demás, Rosina la candorosa, la inocente virgen pura, perdió su honra gozosa, conociendo jubilosa un placer que no soñar, perdió su casta inocente y a cambio ganó dichosa, saborear felicidad. —Toda la noche fue fiesta de besos que se perdían sumidos en el placer, de caricias de halagos, que hasta las puertas abiertas de su honra destrozada, llegaban en oleadas, sin jamás desfallecer. —Y así amándose ciegos sin pensar en el después, cantó el malvís su tonada y llegó el amanecer. —Fue entonces cuando extenuados de tanto amor y placer, fundidos en el abrazo que sólo el querer saber, se perdieron en el sueño feliz y de pesadez, que a los cuerpos adormece después de beber placer. —Se alarmó por la mañana la aldea que despertaba aprestándose al trabajo como cada día hacer. Se alarmó por los lamentos, llantos y gran desespero, que la madre de Rosina con grande pena lo hacer. —Puesto el pueblo sobre aviso, pronto cundió en todo el valle la noticia ya agrandada del dolor que acontecer. —Unos decían con pena, que tal vez fuera raptada por alguien que la querer. —Viejas hubo que dijeron porque que en misterios creer, que Rosina no era criatura humana, sino que era una Xana, y con ellas a sus fuentes otra vez querer volver. —Todas las gentes del valle la llamaban y buscaban, por los montes y praderas, por las ubérrimas cumbres dónde el utre (el águila) campaba, por las abexías (húmedas sombreadas) y abruptas fondigonás (hondonadas), por las veiras del regueiru (orillas del torrente), que cruzaba sulfuro la rica verde vallada, y todos con desespero perdían ya la esperanza de poder jamás toparla, y ya casi se creían, que Rosina era una Xana que a sus fuentes retornara. —Alguien llegó a la cabaña del bienhechor curandero, la vio abierta y solitaria, llamó a Juan con fuerte voz, y al ver que no contestaba, dentro de su casa entró. —Y allí, en el catre humilde del magnánimo señor, juntos y muy abrazados, sumidos en dulce sueño, Juan y Rosina dormían sin despertar a su voz. —Salió raudo de la casa quién el primero los vio, y a gritos dijo en la aldea dónde Rosina se hallaba y nadie se lo creyó. —Pero al afirmarlo fiero, y rogar que le siguieran, todos corrieron tras él, y entraron en la cabaña, y vieron a los amantes durmientes y entrelazados cual si fuesen uno dos. —Asustados los vecinos al ver lo que no creyeran aunque jurasen por Dios, zarandearon los dormidos, con rabia, odio y furor, y despertose Rosina, pero Juan no despertó. —No se alteró la Rosina, ni menos se levantó, halagó el pelo de Juan, con cariño le besó, y les dijo a sus vecinos con voz preñada de ira, de desprecio y de valor: —¡Dejazle dormir tranquilo, que vuestras horrendas voces no perturben a mi amor, y marcharos de mi presencia, pues no volveré a la aldea, ya que mi casa está aquí, porque desde hoy ya soy, ante Dios que es el que importa, la fiel esposa de Juan, al que le entregué mi honra y todo mi corazón! —Fue la madre de Rosina herida en su sentimiento con vergüenza con fuerza enloquecida por deshonra tan atróz, la que asiendo a Juan con envilecido furor, del catre al suelo tiró y allí en el suelo empobrecido, del miserable cuartucho, todos juntos comprobaron sumidos en un terror, que de miedo confudiólos al presenciar con pavor, que Juan seguía dormido, y en sus labios florecía una sonrisa feliz, que la muerte por la dicha al matarle le dejó. —¡Está muerto! ¡Le has matado! Dijeron aquellas gentes mirándola despavoridos, como si Rosina fuera demonio exterminador, como si aquella muchacha que siempre del pueblo tuvo el cariño y el halago, el aprecio más pagado, y el amor de los rapazus (mozos) que por ella suspiraban con buen querer e ilusión, cómo si aquella preciosa y angelical criatura que desde niña alegrara con sus cantes y sonrisas, galanuras y prestancias, sencillas y naturales, ausentes de vanidas y de hipócritas maldades, los vivires, y quehaceres de las gentes de aquel valle, de pronto se convirtiera en lo mas sucio y maldito que a un humano le caver. —¡Bruja del demonio eres Xana de gran maldición! —Dijeron algunas gentes con el odio retratado en sus ojos y audición —¡Has venido a esta cabaña tan sólo con la intención de asesinar a este hombre, que era nuestro curador y un santo de bendición! —Levantóse de aquel catre Rosina sin el pudor, y en porricas (desnuda) como estaba, con el cuerpo más perfecto que jamás la tierra dio, abrazose a Juan llorando entre gritos lastimeros tan cargados de dolor, que doblegarían en pena a otras gentes que no fueran sus vecinos que la odiaban, y con desprecio la miraban, con repugnancia y con terror. —¡Fostes vuexotrus baldrietchus, gafuróuxus achuquinus (fuisteis vosotros cobardes, despiadados asesinos), hijos de satan malditos, los que matasteis a Juan mientras que dormía yo, un sueño que no era sueño, sino gloria del Señor! —Gritóles Rosina airada, fuera de sí dislocada, transfigurado su rostro por tan inmenso dolor. —¡Yo pido al Señor del Cielo, o al rey del infierno fiero, que sobre vosotros baje poderosa maldición, que os quite la alegría, la paz y prosperidad por asesinos que sois! —Al día siguiente en el valle fue enterrado el pobre Juan, llorando sin ver consuelo, tras el féretro entablado Rosina le acompañaba hasta la dura morada dónde su cuerpo sin vida sería pasto de la tierra, porque de ella nació. —Con Juan se fue de Rosina la alegría alborozada, el brillo de su mirada cautivadora de amor, su virginidad gozada, sus sonrisas primordiosas que de ángel eran canción, su inocencia candorosa su felicidad dichosa, gozada en el mismo día que su honra se esfumo. —Más de dos meses Rosina en su lecho desesperada enferma de amor vivió, y casi su muerte halló por la pena que sufrió. —Cuando al fin salió del mal y a su cotidiana vida de trabajo retornó, lo hizo ilusionada de renaciente alegría, al saber que en sus entrañas un hijo estaba creciendo fruto de su gran amor. —Fue su vida desde entonces en aquel valle querido, la condena del infierno o un castigo del Señor. —Ella que siempre había sido la hermosura y la canción, la alegría y la sonrisa, la ilusión de tantos mozos que deseaban su amor, la inocente virgen pura sin orgullo ni obsesión, era ahora por sus gentes despreciada con horror, insultada muchas veces con ofensivas mentiras, dónde la airada venganza de la envidia recogió. Hasta los mozos que antes la trataban con cariño y marcada veneración, ahora la repudiaban, y con socarronas risas le lanzaban sucias sátiras, y la nomaban Paraxa (nombraban puta) con la misma asiduidad, que antes le decían bonita en cualquier otra ocasión. —Algunas viejas había que con sutil agudeza que en el aldeano es primor, sembraban entre las gentes el veneno acusador, con frases tan bien urdidas de historias que antiguas son, que Rosina era una Xana, que sólo traería al valle desgracias y males tales, que mejor era apredrearla y arrancarle de su cuerpo su vida de maldición. ALUMBRAMIENTO, MUERTE Y SANTIDAD DE ROSINA —En el culminante estado de su amada gestación, Rosina aquella mañana fue con sus vacas al prado, y allí en el raso campo a la luz clara del sol, se puso enferma de parto, y entre la hierba rosada a dar a luz se acostó. —La alegría acariciada que tanto tiempo esperaba, semilla que iba a nacer fruto de su gran amor, se tornaba por momentos en acuciante dolor, que le hacía revolcarse entre la crecida hierba, entre gritos lastimeros que le arañaban la entraña, porque su hijo quería ver la claridad del sol. —Ella sola en pleno campo, sin que nadie le ayudara, ni menos la consolara ni con palabras ni hechos, sin que una mano piadosa l'enxugara (le secara) los sudores que el dolor los hacía crecer, ella sola a lo salvaje, como siempre había vivido con natural sencillez, como si fuera una fiera con el dolor de mujer, estaba alumbrando un hijo, con la natural manera que en su día lo supo hacer. —El esfuerzo agobiador y el dolor desgarrador que sufriera al alumbrarlo, la privaron del sentido durante ignorado rato, y así el infante gritaba en la soledad del campo, mientras que era lamido con cariño casi humano, por Petra la perra loba, que con su ama la Xana apacentaba el ganado. —Desde las altivas cumbres dónde el águila vigila, con sus ojos encendidos de rapidez desmedida, y precisión ajustada a sus ansias de asesina, la soberana del aire había visto la muchacha, entre las hierbas tendida cual si muerta se encontrara, y al pequeño dando gritos, aunque Petra, cariñosa con maternidad lamiera, cual si su cachorro fuera, no el hijo de su ama. —Sanguinaria y despiadada vio la reina de las cumbres en el infante un festín, de sabrosa carne humana, y bajando de los cielos con sus alas replegadas y la rapidez del rayo cuando del trueno se escapa, arrancó en vuelo rasante de entre las fauces del perro que en el momento cuidaba con desmedido cariño al instante que hacia el cielo el águila se elevaba. —Lamentos que daba el niño entre las feroces garras de águila desalmada, mientras que la fiera alada sin piedad entre sus uñas al instante asesinaba. —Ladridos de grande pena que la perra noble y buena más humana que animal enloquecida hacia el cielo con fiera rabia lanzar, mientras que chillando alegre la reina de las montañas majestuosa planear, para llegar a su nido que colgado en el abismo del inaccesible risco, iba a ser mudo testigo, del ángel que en un festín, un águila devorar. —Al fin la pobre Rosina del olvido del desmayo a la razón retornar, y recorrió con anhelo de una alegría sin par, que había alumbrado a su hijo, y rauda miró angustiada en que lugar se encontrar. —Vio a la noble perra entre la hierba acostada que quejidos murmuraba cual si culpada lo estar, vio su razón desatada ensenderada en camino que a la demencia guiar, si no encontraba a su hijo que ella sabía que alumbrar. —Pero no... pudo hallarle, ni ya nadie le encontrar, porque aquella fiera alada un festín con él se dar. Su dolor al más medrado, su penar crecido al más, hicieron de ella el demente que sin perder la razón como loco se portar. Clavó sus hermosos ojos en el Infinito cielo, y con llanto desgarrado por mil lágrimas regado que las fuentes del dolor desmandadas en riada todo su ser anegar, reclamaba su justicia al Señor que así le hablar: —¿Dónde mi hijo se fue si en mi entraña ya no estar? —¿Dónde Hacedor Poderoso con tantos ojos que tienes que todo lo escudriñar, dónde mi hijo se fue, que ladrón me lo robar? —¡Yo le he visto aquí nacido, sano y fuerte cuando Tú mi sentido me quitar. —¡Dime Señor te lo ruego, y a cambio mi vida entera ahora mismo te entregar, dentro de atroz sufrimiento que inventado aún no estar!, ¿que malvado despiadado a mi hijo me robar? —¡Vamos Señor que no oigo tu Divina voz hablar! —¡Dime si mudo lo eres al menos con una seña dónde mi hijo morar! —¡Despierta Señor del Cielo, si es que dormido lo estás, y busca a mi hijo pronto que sino se morirá! —¡Oh Señor ya te comprendo, no me quieres ayudar, porque a nadie Tú le ayudas mientras que vivo lo estar! —¿Oh acaso soy yo la Xana que en las fontanas morar, y estoy viviendo un sueño que no es mi realidad? —¡Si así es mi creador, el sueño es mi verdad! —Revolcándose en la hierba que su drama presenciar, prisionera del dolor, que descanso ni sosiego, ni un instante le dar, ahogándose en las lágrimas, que de sus ojos brotar, la desgraciada parida horrendos gritos lanzaba, que en el aire se perdían fusionados y apagados en distancia, por el cante del malvís, el jilguero y la calandria, por el rumor de las aguas que felices y hermanadas, el bullicioso torrente hasta la mar las llevaba. Por la canción tan pareja que hace el grillo y la cigarra. Por el graznar de los cuervos y del águila malvada. Por la brisa cariñosa que acaricia oxiginada, los foyajes que orquestean músicas en la arbolada. —Solo Petra su fiel perra con sentimientos de humana, traspasada por la pena, acaricieba lamiendo las lágrimas de su ama, ella si podía decirle si su lengua en voz montara, que taimada criatura a su hijo devorara. —Más de pronto la Rosina, cómo si un demonio fiero en su alma se albergara, dándole vida a una idea que un dolor más encendido por ver clara su desgracia de sus sentidos saltara, con los ojos extraviados por la furia en tal creada, se levantó envenenada con ardor de herida fiera, y asiendo a su noble perra con sus manos encrispadas dirigidas por el odio de su razón desquiciada, apretóla por el cuello con el ansia de matarla, mientras que con voz rabiada gritaba desaforada: —¡Fuiste tu perra maldita la que mataste a mi hijo, la que con placer de averno hiciste de él un festín devorándome mi entraña, fuiste tu asqueroso bicho traicionero y carnicero, la que se comió a mi hijo mientras que yo avasallada por el dolor más profundo fuera de razón estaba! —¡Pero ahora morirás en mis manos desgraciada, y te rajeré tu vientre, y en pequeños pedacitos que enloqueceran mi alma, sacaré de él a mi hijo, aunque no sea nada más que para poder mirar los despojos de mi entraña! —Fuerte y grande era Petra la perra humanizada, que al verse tan maltratada por su ama desquiciada, luchó con fiereza noble librándose del dogal que en su cuello aprisionaba, logrando huir con lamentos hacia la aldea alejada. —Trás ella como una loca, llena de sangre y airada, con sus cabellos revueltos al viento que acariciaba, y sus ojos extraviados dónde la furia brillaba, acusando con palabras de maldición anegadas a su perra endemoniada, entró la moza parida en su aldea enloquecida, y los vecinos al verla en facha tan desastrada, lejos de apenarse de ella, los malditos la injuriaban, y la siguieron gozosos sonrientes en algarada, hasta llegar a la casa dónde Rosina moraba. —Y allí la vieron salvaje como la fiera rabiada, maltratar con una furia que de el tigre era copiada, a la Petra su fiel perra, que aunque comprendiera todo y sin poder decir nada, asustada y encogida miraba entre lamentos a su ama trastornada. —¡No te escaparás ahora de mi venganza malvada, bestia satánica y ruina, peor que tu hermano el lobo de donde has sido encarnada, tú has devorado a mi hijo, y yo te arrancaré tu alma! —¡Mientes bruja fuiste tú, la que vil muerte le diste igual que has hecho con Juan, y harás desgracias sin par en el valle mientras vivas, porque eres la Xana mala, qu’encaldas (que haces) calamidades, sin darnos ninguna dicha, por eso vas a morir ahora mismo por maldita! —Dijo una vieja rabiosa a la par que una pedrada le lanzó contra su cuerpo. Otras personas con saña a la vieja secundaron. Y así la Xana Rosina, la muchacha más hermosa que jamás criara el valle, la de mejor sentimientos, la de más puras maneras y naturales virtudes, moría a manos de sus gentes, apredreada y despreciada, tratada como una bruja, que sólo sembraba el mal. —Y Rosina no había sido nada más que un ángel bueno, que supo amar y vivir dentro de la libertad, tan natural y sencilla como la vida que crece en rico o pobre lugar, Rosina con ser antigua, siempre moderna será, como las mozas de hoy, si alguna sabe de veras lo que es la libertad, no el anárquico vivir que a su gusto se inventar. —Justamente el mismo día que sus malvados vecinos a la Xana asesinar, una peste pobló el valle, y’achegaba en fechura de morrinas, que dexaba a lus teixus ya les cortes, enxemaus de prexones y’animales, en fechura de cadarmus que fedíen, como guelen les morrines enus branus. (Y llegaba en hechura de mortandades, que dejaba a las casas y a los establos, sembrados de personas y animales, en forma de cadáveres que olían, como suelen hacerlo los cuerpos muertos abandonados en los campos con las calores de los veranos). —No fueron tardas las gentes de aquel próspero valle, en darse cuenta de que aquella calamidad que les rodeaba en forma de muerte, de dolor y de otros males, era un merecido castigo que el Cielo les enviaba, por haber dado muerte tan injustamente a la Xana Rosina, que era la criatura más deliciosa y buena que había nacido para bien de todos en el valle. —Pronto comprendieron todos al hacer memoria, que durante el tiempo que la melgueira Rosina había vivido junto a ellos, solo felicidad, alegría y bienestar habían gozado siempre, sólo desde el momento que tan vilmente la habían asesinado, sobre todos ellos desencadenárase la peor de las desdichas, tal parecía que la peor de las maldiciones pesara sobre ellos, para hacerles pagar la horrenda muerte que le propinaran a la inocente Rosina. Por esto, todos en la intimidad de sus pensamientos en un principio, le rogaban fervorosamente a la Rosina que les perdonara el cuantiosísimo mal que le habían hecho, y luego ya más tarde, todo el valle ya convencido de que sólo Rosina podría salvarlos de aquella maligna peste que llevaba a sus vidas y diezmaba a sus ganados, se reunieron en comunal junta las seis aldeas que formaban el valle, y acordaron con el consejo del cura que el veía en aquella santoral industria un saneado negocio para su cuarexa (cartera), levantarle en el centro del valle con todo el apremio que fuera posible, una pequeña capilla, dónde se veneraría la imagen de Rosina con el Santo nombre de Santa Rosa, que sería siempre la soberana y fiel guardadora de todas las gentes y eros de aquel valle, dónde siempre había vivido con la felicidad y alegría de un ángel, y había sabido morir, con la entereza, resignación y valentía, con que suelen hacerlo los santos mártires. —Y fue cosa casual, o tal vez milagrosa, pues nadie a ciencia cierta sabe hasta dónde llegan los misterios que encierran a la Humanidad, la historia o leyenda fue que nada mas que dio comienzo la santoral obra, otra vez volvió a reinar en el valle la alegría y a felicidad, la prosperidad y el bienestar que siempre tuvo, que según el parecer de todos desde el mismo Jardín del Cielo, a todos por igual les enviaba Rouxina, la Melgueira ya embruxante xanina, que ellos un día tentados por el mismo demonio, la habían insultado, despreciado e inhumanamente asesinado. —Y así todos los años, en la misma fecha que la habían tan vilmente apedreado quitándole tal vilmente la vida, viejos y jóvenes, gozosos y felices, alegres y llenos de sana y recia fe, cantaban y bailaban lo mismo que solía hacer la Xana Rosina, y satisfechos de natural felicidad se divertían al lado de su encantadora ermita, festejando con suprema fe su Romería.Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > freirus
-
19 sense
sens
1. noun1) (one of the five powers (hearing, taste, sight, smell, touch) by which a person or animal feels or notices.) sentido2) (a feeling: He has an exaggerated sense of his own importance.) sensación, sentido3) (an awareness of (something): a well-developed musical sense; She has no sense of humour.) sentido4) (good judgement: You can rely on him - he has plenty of sense.) sentido común, juicio, sensatez5) (a meaning (of a word).) significado6) (something which is meaningful: Can you make sense of her letter?) sentido
2. verb(to feel, become aware of, or realize: He sensed that she disapproved.) sentir, percibir- senselessly
- senselessness
- senses
- sixth sense
sense1 n1. sentidothe five senses are: hearing, sight, taste, touch and smell los cinco sentidos son: el oído, la vista, el gusto, el tacto y el olfato2. sentido común / juicio / sensatezdon't be stupid, use your common sense no seas estúpido, usa tu sentido comúnsense2 vb notar / sentir / darse cuentatr[sens]1 (faculty) sentido2 (feeling - of well-being, loss) sensación nombre femenino; (awareness, appreciation - of justice, duty) sentido3 (wisdom, judgement) sentido común, juicio, sensatez nombre femenino, tino4 (reason, purpose) sentido■ what's the sense in driving there? ¿qué sentido tiene conducir hasta allí?■ there's no sense in crying ¿de qué sirve llorar?1 (feel, perceive) sentir, percibir, presentir, intuir; (apprehend, detect) percibir, darse cuenta de2 (machine) detectar1 (normal state of mind) juicio m sing\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLin a sense hasta cierto punto, en cierto sentidoin no sense de ninguna manerato be out of one's senses no estar en sus cabalesto bring somebody to their senses hacer a alguien entrar en razónto come to one's senses recobrar el juicioto have a sense of occasion tener sentido de la ocasiónto make sense out of something entender algoto see sense entrar en razónto take leave of one's senses perder el juicioto talk sense hablar con juiciosense organ órgano del sentidohe sensed danger: se dio cuenta del peligrosense n1) meaning: sentido m, significado m2) : sentido mthe sense of smell: el sentido del olfato3)to make sense : tener sentidoadj.• sensitivo, -a adj.n.• juicio s.m.• mollera s.f.• opinión s.f.• sensación s.f.• sentido s.m.• testa s.f.v.• detectar (Teléfono) v.• percibir v.• sentir v.• sospechar v.
I sens1)a) c ( physical faculty) sentido mthe sense of hearing/smell/taste/touch — el (sentido del) oído/olfato/gusto/tacto
b) senses pl ( rational state)no one in his (right) senses would do something like that — una persona en su (sano) juicio or en sus cabales no haría una cosa así
to take leave of one's senses — perder* el juicio, volverse* loco
2)a) ( impression) (no pl) sensación fI felt a sense of belonging/betrayal — me sentí aceptadoaicionado
b) c u ( awareness) sentido msense of direction/rhythm — sentido de la orientación/del ritmo
sense of humor — sentido m del humor
3) ua) ( common sense) sentido m comúnshe had the (good) sense to leave her phone number — tuvo la sensatez or el tino de dejar su número de teléfono
I'm going to knock o beat some sense into him! — voy a hacerlo entrar en razón
b) (point, value) sentido m4) ca) ( meaning) sentido m, significado mthe different senses of the word — las distintas acepciones or los distintos significados de la palabra
he is a professional in the full sense (of the term) — es un profesional en toda la extensión de la palabra
b) (aspect, way)in a sense they're both correct — en cierto modo or sentido ambos tienen razón
it must in no sense be taken as the final offer — no debe de ningún modo or de ninguna manera interpretarse como la oferta final
a) ( be comprehensible) tener* sentidob) ( be sensible)to make sense of something — entender* algo
II
a) ( be aware of) sentir*, notar[sens]I sensed that they weren't very happy — sentí or intuí que no estaban muy contentos
1. N1) (bodily) sentido msense of hearing/smell/taste/touch — sentido m del oído/olfato/gusto/tacto
sense of sight — sentido m de la vista
•
sixth sense — sexto sentido2) (=feeling) sensación f•
have you no sense of shame? — ¿es que no tienes vergüenza?•
there is a sense of space in his paintings — sus cuadros transmiten una sensación de espacio3) (=good judgement) sentido m comúnshe has more sense than to go out on her own — tiene el suficiente sentido común como para no salir sola
I thought you would have had more sense — pensé que eras más sensato or tenías más sentido común
•
to make sb see sense — hacer que algn entre en razón•
to talk sense — hablar con sentido común, hablar con juicio4)• to make sense — (=be advisable) ser conveniente; (=be comprehensible, logical) tener sentido
it doesn't make sense or it makes no sense — no tiene sentido
•
to make sense of sth, I could make no sense of what he was saying — no entendía nada de lo que decía, no podía sacar nada en claro de lo que decía5) (=point, use) sentido mwhat's the sense of having another meeting? — ¿qué sentido tiene celebrar otra reunión?
6) senses (=sanity)•
I hope this warning will bring him to his senses — espero que esta advertencia le haga entrar en razón•
to come to one's senses — entrar en razón•
no-one in his right senses would do that — nadie (que esté) en su sano juicio haría eso•
have you taken leave of your senses? — ¿has perdido el juicio?it has several senses — tiene varias acepciones or varios significados
in what sense are you using the word? — ¿qué significado le das a la palabra?
•
in a sense — en cierto modo•
in every sense (of the word) — en todos los sentidos (de la palabra)•
in the full sense of that word — en toda la extensión de la palabra•
in no sense can it be said that... — de ninguna manera se puede decir que...•
in one sense — en cierto modo•
in the strict/ true sense of the word — en el sentido estricto/en el verdadero sentido de la palabra8) (=awareness) sentido m•
she has very good business sense — tiene muy buen ojo para los negocios•
they have an exaggerated sense of their own importance — se creen bastante más importantes de lo que son•
where's your sense of occasion? — tienes que estar a la altura de las circunstancias or la ocasión•
we must keep a sense of proportion about this — no debemos darle a esto más importancia de la que tiene•
one must have some sense of right and wrong — uno tiene que tener cierta noción de lo que está bien y lo que está mal9) (=opinion) opinión fwhat is your sense of the mood of the electorate? — ¿qué opinión le merece el clima que se respira entre el electorado?
2. VT1) (=suspect, intuit) presentirhe looked about him, sensing danger — miró a su alrededor, presintiendo peligro
2) (=be conscious of) percibir3) (=realize) darse cuenta de3.CPDsense organ N — órgano m sensorial
* * *
I [sens]1)a) c ( physical faculty) sentido mthe sense of hearing/smell/taste/touch — el (sentido del) oído/olfato/gusto/tacto
b) senses pl ( rational state)no one in his (right) senses would do something like that — una persona en su (sano) juicio or en sus cabales no haría una cosa así
to take leave of one's senses — perder* el juicio, volverse* loco
2)a) ( impression) (no pl) sensación fI felt a sense of belonging/betrayal — me sentí aceptado/traicionado
b) c u ( awareness) sentido msense of direction/rhythm — sentido de la orientación/del ritmo
sense of humor — sentido m del humor
3) ua) ( common sense) sentido m comúnshe had the (good) sense to leave her phone number — tuvo la sensatez or el tino de dejar su número de teléfono
I'm going to knock o beat some sense into him! — voy a hacerlo entrar en razón
b) (point, value) sentido m4) ca) ( meaning) sentido m, significado mthe different senses of the word — las distintas acepciones or los distintos significados de la palabra
he is a professional in the full sense (of the term) — es un profesional en toda la extensión de la palabra
b) (aspect, way)in a sense they're both correct — en cierto modo or sentido ambos tienen razón
it must in no sense be taken as the final offer — no debe de ningún modo or de ninguna manera interpretarse como la oferta final
a) ( be comprehensible) tener* sentidob) ( be sensible)to make sense of something — entender* algo
II
a) ( be aware of) sentir*, notarI sensed that they weren't very happy — sentí or intuí que no estaban muy contentos
-
20 DAR
dar ( conjugate dar) verbo transitivo 1 déme un kilo de peras can I have a kilo of pears?; See Also→ conocer verbo transitivo 3 b, entender verbo transitivo 2 ‹información/idea› to give 3 4 ( conceder) ‹prórroga/permiso› to give; nos dieron un premio we won o got a prize 5◊ ¿le diste las gracias? did you thank him?, did you say thank you?;dales saludos give/send them my regards; tuve que darle la noticia I was the one who had to break the news to himb) (señalar, indicar): me da ocupado or (Esp) comunicando the line's busy o (BrE) engaged;1 ‹ dividendos› to pay;b) (AmL) ( alcanzar hasta):◊ da 150 kilómetros por hora it can do o go 150 kilometres an hour;venía a todo lo que daba it was travelling at full speed; ponen la radio a todo lo que da they turn the radio on full blast 2 (causar, provocar) ‹placer/susto› to give; ‹ problemas› to cause; el calor le dio sueño/sed the heat made him sleepy/thirsty 1 ( presentar) ‹ concierto› to give;◊ ¿qué dan esta noche en la tele? what's on TV tonight? (colloq);¿dónde están dando esa película? where's that film showing? 2 ‹baile/banquete› to hold; ‹ discurso› (AmL) to make ver tb clase 4 ( realizar la accion que se indica) ‹ grito› to give; dame un beso give me a kiss; ver tb golpe, paseo, vuelta, etc ( considerar) dar algo/a algn por algo: ese tema lo doy por sabido I'm assuming you've already covered that topic; ¡dalo por hecho! consider it done! verbo intransitivo 1 [ventana/balcón] to look onto, give onto; [fachada/frente] to face 2 (ser suficiente, alcanzar) dar para algo/algn to be enough for sth/sb; dar de sí ‹zapatos/jersey› to stretch 3 ( arrojar un resultado): ¿cuánto da la cuenta? what does it come to?; a mí me dio 247 I made it (to be) 247 4 ( importar): ¡qué más da! what does it matter!; ¿qué más da? what difference does it make?; me da igual I don't mind 5 ( en naipes) to deal 1 ( como castigo) to smack sb; el balón dio en el poste the ball hit the post 2 (accionar, mover) darle a algo ‹a botón/tecla› to press sth; ‹ a interruptor› to flick sth; ‹a manivela/volante› to turn sth 3 ‹ solución› to hit upon, find; ‹ palabra› to come up with 4 (hablando de manías, ocurrencias) darle a algn por hacer algo ‹por pintar/cocinar› to take to doing sth;◊ le ha dado por decir que … he's started saying that …5 [sol/luz]: la luz le daba de lleno en los ojos the light was shining right in his eyes darse verbo pronominal 1 ( producirse) [ frutaigo] to grow 2 ( presentarse) [oportunidad/ocasión] to arise 3 ( resultar) (+ me/te/le etc):◊ dárselas de algo: se las da de valiente/de que sabe mucho he likes to make out he's brave/he knows a lot;dárselas de listo to act smartb) (golpearse, pegarse):se dieron contra un árbol they crashed into a tree; se dio dar un golpe en la rodilla he hit his knee ( considerarse) darse por algo: ver tb aludir a, enterado 1
dar
I verbo transitivo
1 to give: dame la mano, hold my hand
2 (conceder) to give: mi padre me dio permiso, my father gave me permission
le doy toda la razón, I think he is quite right
3 (transmitir una noticia) to tell (un recado, recuerdos) to pass on, give
dar las gracias, to thank
4 (retransmitir u ofrecer un espectáculo) to show, put on
5 (organizar una fiesta) to throw, give
6 (producir lana, miel, etc) to produce, yield (fruto, flores) to bear (beneficio, interés) to give, yield
7 (causar un dolor, malestar) dar dolor de cabeza, to give a headache (un sentimiento) dar pena, to make sad
le da mucha vergüenza, he's very embarrassed
8 (proporcionar) to provide: su empresa da trabajo a cincuenta personas, his factory gives work to fifty people
9 (una conferencia, charla) to give (impartir clases) to teach (recibir una clase) to have US to take
10 (presentir) me da (en la nariz/en el corazón) que eso va a salir bien, I have a feeling that everything is going to turn out well
11 (estropear) to ruin: me dio la noche con sus ronquidos, he spoilt my sleep with his snoring
12 (abrir el paso de la luz) to switch on (del gas, agua) to turn on
13 (propinar una bofetada, un puntapié, etc) to hit, give
14 (aplicar una mano de pintura, cera) to apply, put on (un masaje, medicamento) to give
15 (considerar) dar por, to assume, consider: lo dieron por muerto, he was given up for dead
ese dinero lo puedes dar por perdido, you can consider that money lost
dar por supuesto/sabido, to take for granted, to assume
16 (la hora, un reloj) to strike: aún no habían dado las ocho, it was not yet past eight o'clock
17 (realizar la acción que implica el objeto) dar un abrazo/susto, to give a hug/fright
dar un paseo, to go for a walk
dar una voz, to give a shout
II verbo intransitivo
1 (sobrevenir) le dio un ataque de nervios, she had an attack of hysterics
2 dar de comer/cenar, to provide with lunch/dinner 3 dar a, (mirar, estar orientado a) to look out onto, to overlook (una puerta) to open onto, lead to: esa puerta da al jardín, this door leads out onto the garden 4 dar con, (una persona, objeto) to come across: no fuimos capaces de dar con la contraseña, we couldn't come up with the password
dimos con él, we found him 5 dar de sí, (una camiseta, bañador) to stretch, give 6 dar en, to hit: el sol me daba en los ojos, the sun was (shining) in my eyes 7 dar para, to be enough o sufficient for: ese dinero no me da para nada, this money isn't enough for me Locuciones: dar a alguien por: le dio por ponerse a cantar, she decided to start singing
le dio por nadar, he got it into his head to go swimming
dar a entender a alguien que..., to make sb understand that...
dar la mano a alguien, to shake hands with sb
dar para: el presupuesto no da para más, the budget will not stretch any further
dar que hablar, to set people talking
dar que pensar: el suceso dio que pensar, the incident gave people food for thought
dar a conocer, (noticia) to release ' dar' also found in these entries: Spanish: abasto - abrigar - acelerón - acertar - acogerse - acomodar - acreditar - admitir - aflojar - agradecer - alarma - albergue - alcance - alerta - alimentar - alojamiento - alta - amagar - apetecer - apurar - armar - asesorar - atinar - baño - batalla - blanca - blanco - bola - bote - brazo - brinco - buena - bueno - cabezada - cabida - cada - calabaza - calentar - callar - callada - callo - campanada - cancha - cante - cara - carpetazo - carrete - casar - chivatazo - citar English: about-face - about-turn - act up - advance - amplify - announce - around - attach - attest - back - backpedal - barge into - bear - beat - beat up - beg - begrudge - birth - block - bluster - bolster - bop - boss about - boss around - bother - bounce - bound - breast-feed - brief - buff - bull's-eye - butt - call - chase down - checkmate - cheer - chime - circle - clout - coach - come across - credence - day - deal - death - deliver - deposit - direct - discharge - disgustN ABBR(US) = Daughters of the American Revolution una organización de mujeres descendientes de combatientes de la Guerra de la Independencia americana DAUGHTERS OF THE AMERICAN REVOLUTION La organización Daughters of the American Revolution o DAR, fundada en 1890, está formada por mujeres que descienden de familias que lucharon para defender las colonias contra los británicos durante la Guerra de la Independencia americana (1775-1783). Sus miembros han trabajado mucho para fomentar el patriotismo y preservar los lugares históricos. Políticamente, es una organización muy conservadora que incluso se ha opuesto a la existencia de las Naciones Unidas.
- 1
- 2
См. также в других словарях:
alguien — (Derivado de alguno, influido por quien y nadie.) ► pronombre indefinido 1 Denota a una persona indeterminada: ■ ¿hay alguien que sepa alemán? ANTÓNIMO nadie ► sustantivo masculino 2 coloquial Indica persona de importancia re … Enciclopedia Universal
llevarle a alguien la corriente — Darle la razón a una persona en lo que dice o en lo que hace para que no se enfade, para obtener algún beneficio o para que deje de molestar. . se refiere en la locución a la dirección hacia la que va el agua de un río. Existe, con el significado … Diccionario de dichos y refranes
Elisa Carrió — Elisa María Avelina Carrió Elisa Carrió. Diputada de la Naci … Wikipedia Español
Parte — (Del lat. pars, tis.) ► sustantivo femenino 1 Porción indeterminada de un todo: ■ buena parte del electorado se abstuvo; una parte del edificio está en ruinas. SINÓNIMO fracción porción 2 Lo que le toca a cada uno en el reparto de una cosa: ■ a… … Enciclopedia Universal
boca — (Del lat. bucca, mejilla.) ► sustantivo femenino 1 ANATOMÍA Cavidad y orificio superior del tubo digestivo del hombre y de los animales, situados en la parte anterior del cuerpo, que puede cumplir otras funciones como las respiratorias o… … Enciclopedia Universal
boca — (Del lat. bucca, voz de or. celta; cf. galo boca). 1. f. Abertura anterior del tubo digestivo de los animales, situada en la cabeza, que sirve de entrada a la cavidad bucal. También se aplica a toda la expresada cavidad en la cual está colocada… … Diccionario de la lengua española
ahormar — ► verbo transitivo/ pronominal 1 Hacer que una cosa se ajuste a su horma o molde: ■ ahormarse los zapatos. SINÓNIMO amoldar ► verbo transitivo 2 Conseguir convencer a una persona de que adopte una determinada actitud. 3 TAUROMAQUIA Hacer que el… … Enciclopedia Universal
José María López Lledín — El Caballero de Paris Nacimiento … Wikipedia Español
Soy el que más sabe de televisión del mundo — Este artículo o sección necesita una revisión de ortografía y gramática. Puedes colaborar editándolo (lee aquí sugerencias para mejorar tu ortografía). Cuando se haya corregido, borra este aviso por favor. Soy el que más sabe de televisión del… … Wikipedia Español
bueno — adj I. 1 Que se inclina hacia el bien, que es valioso, bondadoso o sincero: buena causa, buena acción, buena costumbre, buena amiga, hombre bueno, buenas intenciones, buena razón, buena voluntad, buena persona 2 Que es conveniente, beneficioso,… … Español en México
expediente — ► sustantivo masculino 1 Conjunto de todos los documentos relativos a un asunto o negocio: ■ los expedientes están archivados en carpetas. 2 Procedimiento administrativo en el que se enjuicia la actuación de un funcionario, empleado o estudiante … Enciclopedia Universal